4.30.2009

tambal sa buak nga itlog sa gugma
















Undo:

Inday, mahimo bag angkonon ko ang imoha
Bisan tuod buak nang itlog sa akong gugma.
Kini wa nay kalainan sa kaban sa pari—
May miukab ini ug karon di na mauli.

Inday:

Ay, Undo, di gyod ko nimo magpadilidili
Kay nahiwa nang batikuon sa akong kaputli.
Mas kahibulongan pa nis kamote sa Leyte—
Di na maihap kapila sa ilawm
paniti.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

hinungkarol ug linungkaob sa leningrad
















(alang ni compaƱero Yuri Gagarin Almagro)

ang mga pabrika sa barkong panggubat hagbay rang nangatun-as
ang mga bukog nilang joseph stalin ug vladimir lenin
nahipasadpasad ug gikatagkatag sa mga radikal irong buang
didto sa kapitalistang kalibonan basurahan ug kalubngan
sa nangalugti ug nangapulpog nga mga sanggot ug martilyomaso

ang glasnost ni mikhael gorbachev gipang-usap french fries
ug chicken nuggets didto sa mcdonald atbang sa palasyo
gipid-ok-pid-ok sa kontrasenyas sa mga trapikohayag
sa bahiya sa kamatuoran ug kausaban adunay nagtubok
sa andamyo sa pantalan sa bukana sa sapang neva

basin hibiyaan kita sa nanagdaling tren naggukod sa mga balak
sa atong dalikyatahod anino
tana manglukso na ta compaƱero



-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

4.29.2009

duha ka mubo’ng balak
















Katahom

Ang labing matahom nga pahiyom nga akong nakita
Naggikan sa nawong niadtong di ko kaila
Niadtong daklit nga gutlo sa among pagtinutokay
Lagbas sa nag-ulang nga bildo’ng bintana.

Sa Daplin Sa Sapa

Ang punoan sa weeping willow sa daplin sa sapa.
Ang nagyungyong niyang mga sanga daw mga lunhaw’ng luha
Nga nagdaligdig aron mosagol ug mouban sa pagdayday sa tubig.


-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

haring gangis
















taliwala sa kakahoyan
nilanog ang balaanon niyang sugo
ug panghimangno

pag-abot sa hulaw sunod bulan
pagkahuman sa kasadya
mopuli kuno ang usa
ka lalom kaayong kasubo

ang pagbangotan sa mga dahon
tungod kay ang usa ka pyuos
dili na sagad makabukhad
kay kini dili tugotan
sa pamalaod sa mga yamog

ang isog nga haring gangis
nagsugo kanato nga dili
usik-usikan atong luha
diha sa gauga nga yuta


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte

4.28.2009

sa dili pa ulahi ang tanan
















Ganganga ang tindera’g ampaw. Nasaghiran, naligsan
sa ambulansya nga naghaguros paghatod sa gatyabaw
nga mabdos. Ug ikaw, wala makadungog sa kampana
sa simbahan didto sa Carcar, lagmit layo na’g naabtan
subay sa imong gidamgo. Paghinay-hinay. Makugang
unya ka sa hinanali nimong kahiamgo. Pagbasol daan.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

ang tindera
















Mikapyot ang iyang tinutokan
Sa milabayng manag-uyab.
Ilang mga tingsi mikitkit
Sa iyang kasingkasing.

Naigking siya sa batang lalaki
Nga naghupot og plastik ug niagik-ik
Nga nagtudlo niya, dayong siyagit:
Kakita nakog dakong ilaga!

Dayon, giduol siyag pulis.
Nagpanglingo siya kay
ang iyang walo ka balot
Gitiway sa tuong kamot ni tsip.

Igo na lang siyang nihangad.
Way imik ang buwan sa iyang singgit
pag-agni nga matilok
ang nahabiling balot.

Apan ang iyang tingog nalubong
sa pagpito sa pulis nga nagtakdol
ang mga mata ug gipaningot
pagmaneho sa trapiko.



-- KEVIN A. LAGUNDA
Mandaue City, Cebu, Philippines

4.27.2009

lawak-hilakanan
















Buksi ang salag ubos sa imong pus-on
Kay ningtibi na ang akong alimukon.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

diin ang mga adlaw wa'y dominggo
















kaming mga timawa:
mga makililimos, limpiya-botas, kargador sa piyer

mga mamumunit-papel, mga eskuwater
mga matadero, mga basurero
ug

uban pang hubo sa bahandi
ug kahamugaway sa kinabuhi

maoy mga ulipon sa paak sa nagdilaab nga adlaw
maoy mga sandayong sa hilanatong habuhabo sa ulan

mga dagatnong singot mobuhagay
king mga bukogong lawas gibudlay
singot, luha, ulan magkalahugay

ngano, ngano nga ingon niini
ang tunok sa among pag-antos
ah, pangutan-a lang ang Nagpas-an

ang among mga gugma, kaibog, kasilag, kasina?
ang among mga pangandoy, kaguol, kasakit, pagmahay?

ang Gilansang nag-umol kanamo
ang Nabanhaw ang motubag niini
busa,

pamati sa mga sermon sa pari
paminaw sa among mga agulo
ug tugkara ang among mga lapok

bugas-mais, bugas-humay ang among mga bulawan
payag-payag, bawong-bawong ang among mga palasyo

lunes, martes, miyerkoles, huwebes,
biyernes, sabado, dominggo maoy mga
mumhong kan-on

kini ang bulok sa among kinabuhi
kini ang tuyok sa among kalibotan

ug ang among mga dominggo mao ang pagbuhat
aron makakaon ug mabuhi


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

4.26.2009

hangin
















Ayaw’g ipalabi ang hangin
nga naggikan sa baba.
Ang mga pulong
nga sama sa mga dahon
sa ilang gamay’ng mga kanaas.
Maoy palabiha
Ang hangin nga mobulhot
gikan sa giladmon
sa mga mata.
Ang iyang hutuhot
nga magsugod og usa ka unos
nga mouyog sa mga sanga
sa imong kinahiladman.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

sa dili pa mangatulog
















luyo sa among payag didto mahisgutan
ang kutay sa mga asoy nga walay kahumanan
gialirongan sa mga kaliwat bata ug tigulang
sa lantayng kawayan ilaw'm sa takdol nga buwan

sugdan ta sa anting-anting nga gibaton ni dagohoy
ug sa mga agta nga namuyo diha sa kahoy
mga duwende ug engkantong tisoy
momino og estranghero sa habog nga lomboy

katuhoan dili ang alamat ni tatay berto
sa usa ka diwata nga manguha og tawo
mga tigmo nga gipasiugda ni lolo
lisod hubaron makakalot hasta alimpulo

nahadlok sa pasiaw ug sugilanong gipasiatab
sa mga wakwak mangdagit og mga batang kiat
kon ugaling bisag iro o iring moiyagak
ang mga kanahan nanagan daw kilat



-- GENALYN G. OMAPAS
Cebu City, Philippines

4.25.2009

sa padayon natong pagkaplag sa isig usa
















ug wala’y anino ang kasubo
kon sundon natong duha

ang gawasnon nga gahubo

atong palanogon iyang uha
sa subli natong panagtagbo


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

saksi kining punoan sa nangka













Hilom ug way timik ang karaang punoan sa nangka 
atubangan sa gubaong balay. Igo na lang sa pagtabyog-
tabyog ang iyang mga dahon sa matag huros sa huyuhoy. 
Way kalibotan kon hain na mapadpad ang mga sipat 
nga kanhi nagsaka-kanaog sa nagsiwil niyang gamot 
nga buot motupong sa panganod, daw sama usab 
ang ilang mga damgo nga abton ang gakipatkipat

nga mga bituon. Ang iyang landong gihimong balay 
sa ilang pagduwa og hubong-hubong. Apan usa ka adlaw 
wa na sila mopatim-aw. Gibiyaan ang bermudang 
tugkaran nga saksi sa tanang kasadya ug kasakit, 
kalamposan ug kapakyasan. Karon mga larag nga dahon 
nga nangadugta mao nalang ang nagpabilin. 

Kon ang iyang punoan kamao pa untang motyabaw, 
natiti na unta ang tanang tagok sa iyang pagmahay. 
Apan igo na lang giluom sa tago ang iyang kamingaw. 
Wa siya'y mahimo kon di antuson ang kahaw-ang. 
Apan tam-is gihapon ang unod sa tunokong bunga 
sa kagahapon, wa magpakabana sa tinagoang 
kahiubos. Kay dinha sa mga nangasapling paglaom 
dunay mga salingsing nga nagpahiyom. 


-- RODELIO BARELLANO 
Caloocan City, Philippines

4.24.2009

dansa sa bangsa
















Ka ka ba ca ka?
Ang duyog sa tambol ug awit
Ang sayaw sa titik

Kaka baca ka?
Ang sayaw sa tukok
Ang lukso sa dugo

Ka kaba caka?
Mga pulong nga nitungtong sa mga balod
Mga pasumbingay nga nikumpayot sa panganod

Ka kaba ca ka?
Mga tingog nga nisakay sa hangin
Mga kinabuhi nga nanurok nanalingsing

Kak aba caka?

_____________________________
Sa mga Menang, ang e = a ug ang a = o.

* Danasa: sayaw
* Bangsa: rasa kun kaliwat
* Toko(k): martilyo
* Ka(k): tawag pagtahod sa maguwang
nga igsoong lalaki. (Ka Roger o Ka Satur)
* Kaka(k): tawag pagtahod sa maguwang
babaye. (Kaka Linda o Kaka inday)
* Baca: pagbasa
* Kaba: asoy, sugilanon
* Caka: sa Iningles, obtuse angle
* Aba: amahan
* Ka: pamuno
* Titik: sa Iningles, center of gravity


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

galapagos
















Ang mga nagbigoteng dagatliyon
nanindaw tadlas sa nagbilangkad nga lawod

Namungko sa nagbikining lapyahan
nakigtupad sa mga turistang buhilaman

Ang mga baylerinang pawikan
nagkintokinto sa pusodbugan sa kadagatan

Makapagba ang gininhawa ug misteryo sa Ecuador
sa piliw nanginhas og ebolusyon si Charles Darwin



-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

4.23.2009

ang batang amang
















nga gibiling nag-inusara
gialirongan sa iyang mga kaduwang engkantohanon
nga nanggawas kay naikag
sa tin-awng kahayag sa nagkalamurok nga buwan
ila siyang gihunghongan
nga duha ra niya ka tudlo ang gikinahanglan
aron mapuno og mga haya
ang ilang tugkaran nga gilabat og tinalinsang mga lapis
mao nga dihadiha makita na
ang nanghupong niyang mga kamot nga naghawid
og linukon nga lambo
nagpunay siyag dupadupa kay kuno iyang isumpay
sa bintana ang lawting
lahos sa darohan tumoy sa bukid panganod kabituonan


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

pagdasig
















Vincent, dasiga ang babaye
nga ilang gipanghimaraot. Tugoti
nga ang iyang buhok mahimong
dalag kaayo nga kahayag,
ang iyang palad mga lunhaw
nga dahon ug ang iyang hulagway
himoang sanag pa sa adlaw. Tugoti
nga ang usa ka pahiyom molanog,
mahimong usa ka buhakhak.
Himoa nga ang mga panganod
labing asul pa sa lalom nga dagat.
Patuyok-tuyoka ang mga hangin
sa lainlaing niyang mga bulok
sama sa usa ka bag-ong bangaw
aron dayon makalimot ako kaniya.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

4.22.2009

mga balak ni Tomas Transtromer
















Mga Pirma

Molakang ako
sa ngitngit nga bakanan.
Usa ka hawanan.
Ang puti’ng dokumento nagsilaw.
Uban sa daghang mga anino nga nanaglihok.
Ang tanan gusto’ng mopirma niini.

Hangtod nga ang kahayag ning-agpas kanako
ug mipilo sa panahon.


Mga Itom Nga Postcards

1.
Ang tala-adlawan puno na pagsulat, ang kaugmaon di maila.
Ang kable naghugong sa awit banikanhon nga way puy-anan.
Ang mga niyebe nangahulog sa tingga’ng-hilom nga dagat.
Ang mga anino nanagdumog didto sa Pantalan.


2.
Sa tungatunga sa kinabuhi mahitabo nga ang kamatayon moabot
aron pagkuha sa mga sukod sa usa ka tawo. Ang pagduaw
hikalimtan ug ang kinabuhi magpadayon. Apan ang trahi
gisugdan na pagtahi sa kahilom.


Mga Haiku

Usa didto sa nagdilaab nga adlaw.
Ang mga langaw nagtahi, aron paggakod
niadtong anino ngadto sa yuta.

Ang kamatayon mitikubo kanako.
Usa ako ka suliran sa ahedres. Siya
ang dunay kasulbaran.

Mga langgam sa hugis sa tawo.
Mga punoan sa mansanas sa ilang pagpamulak.
Ang dako’ng tanghaga.


Gihubad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

soixante de neuf
















69
96
69
ulo
tiil
ulo
oooh!
aaah!
ilis
taksi



-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

4.21.2009

tulobagon
















(hubad sa balak ni Yannis Ritsos)

Gasidlak ang bitoon sa sayong gabii sama sa kahayag lagbas sa lungag sa yawe.
Gipahiluna nimo imong mata dap-ig niini ug nitan-aw sa sulod. Nakita nimo ang tanan.
Sa luyo sa pultahang trangkado, hastang hayaga sa kalibotan.

Naa ra nimo ang pag-abli niini.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

nganong ang balai ni bilai libat
















Tungod kay ang tarugo gitarok
Sa bilahan sa luang tongah*
Ang dako nga haligi gibagdok
Ang haligi nihaom sa dakong baba.

________________________

* Balai: house (Bahasa/Minang)
* Bilai : addition (Bahasa/Minang), sa balai sa
mga Minang mao kini ang gitawag nga anjuang
o lawak alang sa mga tiguwang babaye
* Libat : wrapped around (Bahasa/Minang)
* Luang/ruang : space (Bahasa/Minang)
* Tongah: middle (Minang)


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

4.20.2009

kaanugon lang
















dalagang anak og engkanto
buhok buwagaw morag banay sa mais
busngi tawumtomog nawong
nagpungko tiyanon iring-iring estatuwa
atubangan sa tulotindahan diin nagpasad
ang mga dahong laya nga basa pa
sa ulan sa gabiing mitadlas daw anino
mikidlap nga natandangan sa adlaw
ang antiyohos mong magamit isip lente
sa imong paglikay sa pasiplat
sa hapdos ug nagbudlat kong mga mata
niining way timik nga kahaponon nga kuno
lumalabay ug wa tay katungod pagkumkom
daw aso bisan sa damgo lang



-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

kon mahunlak ang tigbayon
















Dayon duola
kabiba mga lansang martilyo gabas
ubang huramenta

O di ba

Pasagdi
dagangngalang panahon molakilaki
niini


-- MELQUIADITO M. ALLEGO

Palm Harbor, Florida, USA

4.19.2009

ang panther
















(hubad sa balak ni Rainer Maria Rilke)

Sa Jardin des Plantes, Paris

Ang iyang pagtutok, sa pagpunay og agi sa mga rehas,
Labing naluya hangtod nga wa nay bisan unsa nga kakuptan.
Alang kaniya daw dunay usa ka libo ka mga rehas,
Ug lagbas sa usa ka libo ka mga rehas, way kalibotan.

Ang gamhanon apan lubay niyang linakwan
Nagtuyok ngadto sa nagkagamay nga mga sirkulo,
Daw tulomanong sayaw sa kusog nga nagliyok sa usa ka sentro
Diin ang dakong kabubot-on nalipong ug nawad-an sa umoy.

Panagsa ang kurtina sa iyang kalimutaw
Moisa sa hilom ug mopasulod og usa ka larawan.
Nga moagi sa hugot nga kahilom sa iyang mga braso,
Motidlom ngadto sa iyang kasingkasing ug unya mahanaw.



Gihubad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

luha
















n
a
h
u
l
o
g

bugnaw
unta
apan
hapdos
kaayo



-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

4.18.2009

nganong dili ta mamatay
















(hubad sa balak ni Robert Bly)

Sa hinapos nga Septembre daghang mga tingog
Nagsulti kanimo nga ikaw mamatay.
Gisulti kana sa kadahonan. Kanang kabugnaw.
Silang tanan husto.

Ang daghan natong kalag—unsa
Ang ilang mabuhat kabahin ana?
Wala. Sila naa na
Tipik sa mga dili makita.

Ang atong mga kalag hagbay ra
Gimingaw sa atong pinuy-anan
Bitaw. “Ulahi na,” matod nila.
“Panira sa pultahan, adto na ta.”

Nagdumili ang lawas. Kini nagkanayon,
“Atong gilubong ang gamayng’ puthaw
Nga bola ilawom sa kahoy.
Adto ta ug atong kuhaon.”

Gisundan nako ang gadilaab nga mga badlis tadlas sa gabii.



-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

uwat
















Daw piso kadako sa tambok
nga batiis nako gapundok.

Di ko ikauwaw kining nahagdaw
sa akong kiatan nga pagkabata--
bisag asa lang layat, saw'm-saw'm
sa suba, ambak sa basak-- garas
nga walay kataposan gikirkir na lang.

Mga kalipay nga lumalabay
sa panit sa akong panumduman
nagpabilin, walay pagmahay.


-- GENALYN G. OMAPAS
Cebu City, Philippines

4.17.2009

hulagway sa usa ka kaaway
















Sa iya lang pasiatab
klarong iyang atay lapad
ug ang iyang ulo lingin.

Pero ingon iyang uyab
dako tuod iyang lawas
pero gamay iyang utin.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

ang mangungulit sa tampi sa sapa sa loboc
















Didto sa International Furniture Fair Singapore niadtong niaging tuig akong nakita ang usa ka hulagway sa mangungulit sa Lombok sa Indonesia. Ug akong nahinumdoman ang akong nakita didto sa Loboc, Bohol. Atbang sa dapit nga tua nagkumpayot sa mga sanga ang mga tarsier, kagwang, tinggawung ug uban pa. Sa atbang tua didto nagyaka ang mangungulit takin ang iyang bisong. Hanas ang taup sa iyang wasay. Tukma ang papuok sa iyang tigib. Paspas ang iyang pagkulit sa tugas. Didto nahulma ang mga dagway sa buwang sama sa sanggot nga sama sa dakong samad, kabaw, agong ug baka nga nakig-abin sa liyon. Sa taliwa tin-aw ang sungo sa alimukon ug ang ngipon sa nagnganga nga buaya.

Matod sa mga tagadidto kolor na sa tangsi ang buhok sa mangungulit sukad nakabaton silag kabuot. Bulok na sa sunog nga kahoy ang panit niini sukad masukad. Mamuhatay na kinig mga lamesa ug sakayan panahon pa ni Mampor. Pula ang luwa niini tungod sa mama nga daw dili hikabsan ang iyang baba. Gani akong nakita ang pula nga luwa nga nikuyog sa nagtuyoktuyok nga tubig sa sapa sa Loboc ug kusog nga nikuyog sa su'g paingon ngadto sa bilahan sa Loay.

Kaganina akong nakita sa Furniture Daily emagazine nga usa sa mga premyadong kahimanang pangbalay sa highpoint furniture show ang marquetry sa Hooker Furniture nga gibuhat sa Italya, ang intarsia sa Henredon sa Furniture Brands International nga gibuhat sa Andalucia sa Espanya ug ang taracea sa Pulaski nga gimugna sa tiguwang nga mangungulit nga ginganlag Gala sa Loboc Bohol.

Ug daw akong nadungog ang sikat nga Loboc Children’s Choir nga nikanta :
Aleluya, aleluya, aleluya al Seor! Aleluya, aleluya, aleluya al Seor, Aleluya, aleluya, aleluya!

Ug nitadlas sa akong hunahuna ang panagway sa mangungulit sa Loboc nga nitutho sa urot pula nga luwa ngadto sa nagtuyok nga tubig sa sapa sa Loboc, Bohol.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

4.16.2009

ang sama’ng tunok
















(hubad sa balak ni Yannis Ritsos)

Ang gabii nagtindog sa atong atbang sama sa atubangan
sa dos-andanas nga balay sa mga ilo nga nagsira ang mga bentana.

Sa sunod adlaw, usa ka babaye, sa ilalom sa mga kahoy,
miibot sa usa ka tunok gikan sa lapalapa sa iyang tiil--

kadtong sama’ng tunok nga atong hitumban sa matag gabii.



Gihubad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

higala
















dan-ag sa adlaw
takna sa kaudtuhon
kamalipayon

halog ug hagwa
mga yanong pakigdula
kamabulukon


-- HAZELEN C. COBOL
Argao, Cebu, Philippines

4.15.2009

bathala
















(hubad sa balak ni Song Xiaoxian)

sa usa ka dapit diin ang akong pagdungog dili makaabot
usa ka tingog humok nga nanawag kanako

sa usa ka dapit diin ang akong panan-aw dili makaabot
usa ka parisan sa mga mata nagsud-ong kanako

sa usa ka dapit diin ang akong panit dili makabati
usa ka kamot hinay nga naghikap kanako

sa usa ka dapit nga dili nako mahanduraw
naa'y usa nga gimingaw kanako


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

nangitngitan nga kahigayonan
















nagkakita na usab kita
susama sa mga dili na
maihap nga kagabhion
mipahiyom ko
apan mitalikod ka
wala makakupot bisan
sa imong kamot

ug nahadlok pagdaitol
sa akong ulo diha
sa imong dughan
pakyas sa kahigayonan
niining akong lawom
nga pagkahinanok



-- GENALYN G. OMAPAS
Cebu City, Philippines

4.14.2009

canto caimito
















Miabot na ang takna nga tumanon mo na ang imong tahas pagdughit sa bunga nga gitagana alang sa usa ka halangdong dinapit. Sa pagkatinuod, kini na lang ang bunga nga nahibilin. Hinuon, maingon nga naa pay uban, apan niining daw way-kataposang hulaw dili na ni sila modagko pa ug mahinog. (Kabahin sa mga dinapit, daghan baya sila, apan way purohang mahinumdoman sila niining batang buotan apan masulob-on, bisan pa man sa bulagaw nilang buhok nga nagpangamay sa tin-aw nga hangin.) Sila (ang mga bunga) naughan nga naghambin sa talandogong kapait sa ilang kalinghod, ug nahimong takos duwaan isip diyolin nga gidamgo sa bulingot nga mga bata nga kon way lingaw magligidligid sa tibuok adlaw ug katunga sa gabii ibabaw sa napaig nga balili sa bakilid. Sila (ang mga bata) way kahigayonan sama sa palad mo nga makadughit og kaymito nga ingon kadak-ag buongon, tapol, ang panit niini daw kabusdikon og gatas sama sa nagpabantang nga tutoy sa batan-ong inahan nga Antikinyo nga naligo sa sapa nga karon adunay mga dapit nga pipila na lang ka dangaw ang gilapdon (nga gani morag liki na lang kanipis duol sa utlanan sa prutasan). Samtang nagsal-ot kag sanga nga ingon kadak-ag tudlo pasok sa buak sa lipak sa kawayan—nga maoy imong gigamit aron pupoon ang gasang gitagana—gihakop ka sa tumang kauhaw, sa mga kaymito ug mga tutoy sa kalibotan, nga gipaypayan sa taphaw nga hangin sa way-kinutobang kahilom. Human sa pipila ka inantigong pagliso (tuong kamot nagbalansi sa dughit ug nagpatunong sa kaw-it, walang kamot mipatuyok sa lipak ginamit ang tudlo ug kumagko) milugti ang nalugpitan nga pungango, ug sa imong pagbuhi sa kuhit aron saw-on ang imong ganti inanayng mibalik ang hagkot nga kagahob sa kahaponon. Sa kabug-at sa kaymito nabusdik kinig gamay ug gikan sa ubos nga bahin sa nipis nga liki ang iyang duga nga daw gipuga sa hugot nga panit midahili sa imong palad. Samtang nagtan-aw ka niyang mapahiyomong midawat sa imong gitunol imong gitilapan ang katam-is nga napuyos sa gingi sa imong mga tudlo, ug niadtong tungora gikunsaran ka sa alamag, nga bug-os mong gidawat, nga gipahamtang kanimo ang silot sa ul-ol nga kanunayng paghandom kaniya hangtod sa kahangtoran.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

si enrique de malacca usa ka bisaya*
















Kata raia chita!*
Mga pulong nga nilutaw
Sama sa dagat sa kahulogan.

Kata rai cita!*
Mga kahulogan nga nilutaw
Sama sa sakayan

Kota raya cinta!*
Mga sakayang nilutaw
Sama sa pulong dila.

Kota raya kita!
Mga pulong nga nilutaw
Sama sa mga pulong sa dilang Bisaya!

_____________________________________________
* Bisaya ang laing tawag sa mga Menang/Minangkabau/Padang
nga mao'y uyok sa emporyo sa Sri Vijaya (Sri mao'y titulo sa pag-
yukbo nga gisukip sa mga ngalan sa mga gituohang ginoo, mga
dagkong tawo, sagradong dapit ug butang. Vijaya nagpasabot nga
mananaog sa pinulongang Sanksrit). Sa Bahasa, kadaogan ang
buot ipasabot sa Menang. Gituhuang si Humabon ug Enrique de
Malacca gikan sa Sumatra, Indonesia diin gikan ang mga Bisaya/
Menang/Minangkabau.
* kata: word
* rai: attact
* cita: feeling
* kota: town/fort
* raya: big/great/large
* cinta: love
* kita: we

-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

4.13.2009

ang tubag
















Kalibotan nga limbongan.
Kalibotan sa mga pagduhaduha.
Kalibotan sa mga pangutana.
Ang tawo sa kanunay nangita
Og mga tubag.
Nangita didto sa giladmon
Sa mga mata, sa dagat, sa langit--
Apan ang tubag tua
Sa giladmon sa kasingkasing.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

alang sa akong amigo
















hapit unya diri bay sa akong panimalay
maghimo ko'g mga garay bahin sa kalipay

magtagay ta'g tuba ug magsumsom og kinilaw
lakip sa kamoteng kahoy ug sinugbang tuloy
manglingkod unya ta bay duol sa among atabay
magdula'g sungka pasilong sa punoan sa nangka

atong saw-an, bay, ang atong kapakyasan
kapait sa kapalaran maoy atong hisgotan



-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

4.12.2009

usa ka tawo buot maghisgot bahin sa gugma
















(hubad sa balak ni Toon Tellegen)

Usa ka tawo buot maghisgot bahin sa gugma.
“Ayaw…! Dili bahin sa gugma…!” nisinggit ang tanan
ug ang tanan mibiya ug mipatumba niya,
ug milili ang kamatayon sa bintana:
“Bahin sa gugma…? Pagkakataw-anan…!”

Kadtong tawhana mipahiluna sa parisan niyang pako
sama sa moawit nga langgam
apan labing dako ug labing langiob,
ug nagpalayo siya paglupad ug nikanta bahin sa gugma
ug ang gugma nikanta bahin niya, nagyamyam bahin niya

Wala pa’y tawo nga nihigda sa lantay nga labihan kasubo
sa kalibotan nga wala’y pagtagad.



-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

di ako sama kanimo
















kataw-anan gihapon sud-ungon
nga bisan ikasul-ob ko
ang adorno nga anaa na kanimo
walay mausab gikan
sa hamos kong pagkatawo
ug nagkadusingot kong ulo
sa pagpanikamot mahisabtan
ang hiyas nga nagpabantog
sa imong pangalan nga bisan
letra man lang niini
di mahisagol kanako
sa yano ko nga sanglitanan
ug sa walay katapusan ko
nga pagpanganti--
pahilayo na lang
sa haw-ang kong kabhang
wala kay mahikaplagan
nga makakapyot sa imong tinai
ug makaukay sa imong utok
nga lantip ug hait pa sa hinagiban
kon itandi mo sa akong salabotan
nga mabaw pa intawon
sa mga pinisik sa uwan
ug natay-an nalang sa
pagpahan-ay sa mga pulong
aron abi-abihon
ang nagduhiraw
mo nga huna-huna
kay bisan sa titik nga
mogawas sa akong baba
mayubid sama sa pisi nga
makakunot sa imong mata
nga gaantiyohos ug sa imong buhok
nga gipangko ang kamatuoran
sa pagpahiuyon ko
sa imong kalibotan
wala'y padulngan
kay usa ra ako ka abog
nga nipilit sa imong agtang


-- GENALYN G. OMAPAS
Cebu City, Philippines

4.11.2009

o ginoo ko
















(hubad sa Iningles ni Arthur Symons sa orihinal
nga Pranses ni Charles Baudelaire)

O Ginoo ko, gisamaran Mo ako sa imong gugma,
Tan-awa ang samad, nag-uylap pa kini sa kahapdos,
O Ginoo ko, gisamaran Mo ako sa imong gugma.

O Ginoo ko, nahagsa diri kanako ang Imong kahadlok,
Tan-awa ang paso, ngutngot, daw singgit nga dili mabati,
O Ginoo ko, nahagsa diri kanako ang Imong kahadlok.

O Ginoo ko, nasayod ako nga ang tanan salawayon,
Ug nga nagpuyo ka sulod sa akong kasingkasing,
O Ginoo ko, nasayod ako nga ang tanan salawayon.

Lumsi ang akong kalag sa baha, baha sa imong bino,
Sakti ang akong kinabuhi sa lawas sa Imong tinapay,
Lumsi ang akong kalag sa baha, baha sa imong bino.

Ipabanaw ang akong dugo, nga wala ko pa mapaagas,
Bawia ang akong unod, nga dili takos sa pag-antos,
Ipabanaw ang akong dugo, nga wala ko pa mapaagas.

Bawia ang akong agtang, nga nakat-on lag pasiatab,
Aron himoong sangitanan sa balaan Mong mga tiil,
Bawia ang akong agtang, nga nakat-on lag pasiatab.

Bawia ang akong mga kamot, nga wala mabudlay,
Alang sa nagbagang uling ug pangitaonong insenso,
Bawia ang akong mga kamot, nga wala mabudlay.

Bawia ang akong kasingkasing, nga tugob sa pagawal,
Aron mopitik kini ubos sa mga tunok sa Kalbaryo,
Bawia ang akong kasingkasing, nga tugob sa pagawal.

Bawia ang akong mga tiil, laagan ug walay gidulaw,
Aron sila managan nga nagsuliyaw sa Imong grasya,
Bawia ang akong mga tiil, laagan ug walay gidulaw.

Bawia ang akong tingog, karas ug bakakon nga siyaok,
Nga nagdumili pagtuo sa Imong paghinulsol,
Bawia ang akong tingog, karas ug bakakon nga siyaok.

Bawia ang akong mga mata, nga iwag sa panlimbong,
Nga mapalong diha sa mga luha sa pag-ampo,
Bawia ang akong mga mata, nga iwag sa panlimbong.

Unsay kahiladman sa akong pagkawalay-igabalos,
Intawon, Ikaw, Ginoo sa pasaylo ug panaad,
Unsay kahiladman sa akong pagkawalay-igabalos.

Ginoo sa kalisang ug Ginoo sa kabalaan,
Intawon, ang pagkamalapason ko bung-awng lugitom,
Ginoo sa kalisang ug Ginoo sa kabalaan.

Ikaw, Ginoo sa kalinaw, sa kalipay ug sa kasadya,
Ang tanan kong luha, ang tanan kong kaburong,
Ikaw, Ginoo sa kalinaw, sa kalipay ug sa kasadya.

Ikaw, O Ginoo, nasayod niining tanan, niining tanan,
Unsa ako katimawa, ako nga labing alaot sa tanan,
Ikaw, O Ginoo, nasayod niining tanan, niining tanan.

Ug tanan kong gipanag-iya, Ginoo, ihatag ko Kanimo.



-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

pangandoy
















Dunay napulo ka libo ka mga balod
nga nag-ulang kanimo ug kanako.
Inigkabuntag sa tibuok pa ang adlaw
mangandoy ako nga makatabok
ug moipon kanimo sa tibuok bayente kwatro ka horas.
Unya inigkaudto, sa tunga na lang ang adlaw,
mangandoy ako nga makaduaw kanimo
bisan og usa lang unta ka horas.
Ug unya sa nagkatapos na nga kahaponon,
mangandoy ako nga makakita sa imong nawong
bisa’g sa usa lang ka gutlo
unya sa katapusang kahayag
sa di pa matunod sa hingpit
ang nagsalop nga adlaw.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

4.10.2009

ang kinabuhi sama sa laud
















1
.

Tungod kay ang kaliyokan basa
Iumol ko sa sakayan king katakata.*


Tungod kay ang wanang sa taas uga

Ilubong ko ang mga bukog sa hangin ug yuta.


2.

Dinhi
Ang tanang pulong naglutaw
Ang tanang kahulugan nahulog sa ibabaw.

_____________________________________________
* Katakata: sa mga Sama Dilaut o Bajau usa ka porma sa istorya.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

hisgot sa kalinaw
















gihisgotan sulod sa bugnaw nga mga hotel
aron kuno mahusay tanang panagbingkil.

"kinahanglan gayod kita managhiusa."
pulong sa ekspertong mingisi sa kamera.

apan sa dihang gituki kon asa maghiusa,
migawas gyod ang tinuod nga kolor niya.

ang panaghiusa diay nga iyang gidamgo
taman ra man diay sa istoryang pinulitiko.

kay adunay pondo kining mga panagtigom,
ug aduna diay siya kanunay nga maugom.

"kinahanglan gayod nga kita managhiusa!"
tubag usab sa opisyal nga nagpiyong ang mata.

kay alang kaniya, maghiusa sa pagpakabuta
sa kahimtang sa tanan nga naglurat ang mata.

"kalipay, kalinaw ug paglambo alang sa tanan!"
matod pas bontit nga gikan tabok sa kadagatan.

"ayohon ko ang mga dalan, motaod kog eskuylahan."
apan ang tuyo diay mao kadtong mga minahan.

ug kon mobabag gani ang uyamot nga mga lumad,
gamitan dayon sa kuyaw ug ngilngig nga abilidad.

ang lider nga lumad modayon na lamang og kirig,
bisan tingali mambabarang sa abilidad di kalupig.

"nalumos tos sabaw o kaha nakalimot og ginhawa."
maoy labing daling hinungdan ipaguwa sa midya.

dayong balik sa eksena ang grupong mga armado.
pinusilayg balabala ang sibilyan haskang igoas ulo.

kalinaw, kalinaw, ang mga utok namo gikutawkutaw.
human ilogig yuta gipasaligan dayon sa way mga ulaw,

"kamo nay mahibalo kon unsay ihatag ninyo kanamo."
ginagmay apan kanunay hangtod ang bayad modako.

unya kon masuko ug magwaras ang mga hingtungdan,
ingnon dayong hinayhinay kay igsoon tang tanan.

agion lang kuno sa istorya aron walay dakong gubot,
ug kon kami mangatarongan ingnong way mga buot.

giuban na lang ang bungot sa akong silingan,
wa pa mahuman ang istoryang way padulngan.

kay unsaon man og kahuman ang hisgotanan,
nga di man nila ilhon ang tinuod nga gisugdan?

basin tingali kay kadaghanan nilang apil sa hisgot,
aduna may kalambigitan sa among pagkaalaot.


-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines

4.09.2009

siete palabras
















(hubad sa Iningles ni Mark Strand)

Ang sugilanon sa kataposan, sa kataposang pulong sa kataposan,
kon isugid, mahimong sugilanon nga way kataposan. Gibalikbalik
nato ni pagsugilon—usa ka pulong, unya lain na usab hangtod nga
morag way pulong nga posibleng maoy himoong kataposan, nga
way pulong nga sarang maantos. Mao nga, sa dihang ang bida
sa sugilanon
moingon sa iyang kaugalingon, nga daw sa usa ka tawo nga atua
sa halayo, “Pasayloa sila, kay wa sila masayod sa ilang gibuhat,”
sa atong paminaw morag nagpakiluoy siya alang kanato, nga kita
maoy tinagong kinabuhi sa sugilanon ug, samtang magpabilin nga
wa matubag ang iyang gipangayo, maluwas kita. Mao nga
ang sugilanon
nagpadayon. Mao nga kita nagpadayon. Ug ang kataposan,
sa makausa pa, maoy mahimong sunod, ug ang sunod nga
mosunod niini.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates


Daghang salamat sa mga maniniyot nga gapaambit sa ilang mga hulagway sa Google ug Flickr.