3.31.2014

kaadlawon


Nindot imata inig kaadlawon sa isla.
Ang kahayag hinay nga mokab-ot
sa langit ug masaksihan ang paspas
nga kausaban sa palibot:

ngitngit ngadto sa lunhaw nga sundan
sa bulawanong bulok, ug unya 
ang tumang pagpatim-aw sa tanan.
Kon magsugod ka niining talan-awon,

tingali mas masabtan nimo nganong
lahi ang usa ka butang sa unsa siya
kagahapon. Tan-awa ang layog nga
mga lubi. Kagabii, naglagot ka

kay kini nahimong anino sa imong
kangitngit. Karon, sama kini’g taas
og lawas nga misitas nga namulak
og kahayag. Tingali, kon ato lang gyod

kanunay apson ang kadlawon,
basin sab mas masabtan nato 
ngano nga sa matag kinabuhi adunay
pagsawop


-- JESSREL E. GILBUENA
Bantayan, Cebu, Philippines

awit


Tulo ka salapati nagdula sulod sa akong buna
ug ikaw naa sa taliwala sa tanan nakong pag-ampo. 
Gawas sa akong bintana, anaa ang acacia
nga atong gitanom, apan karon walay na'y 
dahon. Dili gyod ko mabalaw og tutok 
sa adlaw nga misilang likod sa isla
sa atong pagkabata. Kon makahatag lang 
unta ko nimo og bildo, bato, ug balak ba kaha, 
wala na unta'y problema, inday. Apan
wala man ko’y mahimo--padayon na lang ko 
og ibot sa mga tunokon nga pulong 
nga imong gibilin sa akong kasingkasing.


-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA
Bais City, Negros Oriental, Philippines

3.29.2014

alang sa magbabalak


Tinuod.
Mao'y labing sakit nga panaw 
ang kalit natong pagkahanaw.
Mohunong ang tanan:
kapay-kapay sa mga dahon,
lakdop sa mga pako
sa lansiyang nga mohaguros
matag hapon gawas sa bintana,
lagubo sa segundo
sa duha ka gagmayng orasan 
nga imo kanunayng giatubangan
sa lamesa kon mangawhat ka'g balak.
Apan, mas molabaw pa kaha kana
ning maong kamatuoran?
Buhi ka apan dugay 
nang mitaliwan
sa handomana'g
handurawan.


-- NOEL P. TUAZON
Bingag, Dauis, Bohol, Philippines

sa imong pagbalik


Gilubong na nako ang mga gabii
nga gipanumpa kong kalimtan, labi na
ang kahilom nga durong sungog 
sa akong pag-inusara. Pinangga, 

kon mouli ka man ugma, unta                
sabwagan unta sa limon nga buwan
og kabugnaw ang atong tugkaran
lapaw sa giluom nako nga kaaslom.


-- JONDY M. ARPILLEDA
Kapalong, Davao del Norte, Philippines

3.27.2014

ang panaw sa usa ka hummingbird


Palandonga nga ang hummingbird--
ang kinagamyang langgam ning kalibotan-- 
kansang gidak-on ingon ra sa imong kumagko,
mopanaw og labing layo aron pagbalhin
inig ilis sa panimpohon. Palandonga 
nga maglupad siya nga mag-inusara.  Tabok 
sa lapad nga lawod ug yuta, maglupad
nga mubo aron paglikay sa buot motukob kaniya, 
aron iyang makita kon asa siya makapahulay, 
aron iyang hitultolan ang iyang gipadulngan.
Kita usab sama sa gamay’ng hummingbird
nga nagpadayon sa atong mga pagpanaw.
Lain ang atong mga agianan, lain ang mga lutsanan,
ug kasagaran magpanaw usab kita nga mag-inusara.
Unta, lagbas sa lapad nga lawod ug yuta--
sama sa gamay’ng hummingbird--
makatultol ug makaabot kita sa atong gipadulngan.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

mga kisaw sa lipat-lipat nga kamingaw


mitabon sa bungtod 
ang mga gabon ug

nahanaw ang panon 
sa mga kanaway

gipaabot nato 
ang paghupas sa gabon

apan wala na usab 
ang mga kanaway

gihandom nato ang dagat
apan wala didto ang gabon

sa patag nga wala ang gabon
gihandom ta ang bukid

sa bukid gihandom ta
ang dagat ug ang mga isda

ug sa pag-abot sa mga tulabong
gihandom nato ang mga kabaw


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

3.25.2014

sama sa naandan: ang gibiling tingog sa answering machine/voice mail


tungod sa kasinako kataspok balewala ug pag-unya-unya wala ko
masumbalik pagtubag ang mikuriring mong pangutana ngano nga
giluiban kita sa kapalaran ug milubad atong batan-ong kasingkasing

ug napalgan tang gitakdang masigkalagpares ning kinabuhi--
oo, usa ka kataposang-minutong mensahe upat ka dekada kanhi
sa tungang gabii sa akong panimpalad paglupad pagbiyahe

ug sama sa naandan gasud-ong ako karon
sa tinipigan kinuptanang album samtang nanalod naminaw
sa nagbalik nanudya mong tingog...


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Lake City, Florida, USA

bato


I.
Nahulog si Mangal sa pangpang ug mitidlom, mihalok sa sawog sa dagat ug nahimong bato. Ang banggiitang sundawo nga lima ka adlaw nang nagpulaw, nakatagpilaw. Ug taliwala sa kasagmuyo ug alimungaw, nibuhi og tunglo sa wala pa dayong nahanaw nga way kisaw:

“Ako si Mangal, sundawo ni Lapulapu
Sa mismong gibarogan matumba ug mamahimong bato
Kay gikatulgan ko man ang balaang mando
Nga magmatngon sa ilang pagdunggo
Apan walay lantsa ni baruto
Nga luwas nga makatabok ibabaw sa bato
Kay gikan sa ginhawaan sa dagat
Kutawon ko ang ilang pagsalimuang
Ug guruyon paingon sa pikas baybayon.”

II.
Sa pagkapukan ni Magellan, pipila sa iyang mga sundawo nikaratil og dagan pabalik sa higanteng sakayan. Sila pagahandumon sa kasaysayan isip unang mga tawo nga nakalibot sa kalibotan. Sa pagkabati ni Carlos sa ilang gidangatan, siya nagkanayon:

“Sa ato pa mas inyong gikaintapan
Ang tayaong hinagiban sa nagbahag nga mga Indian
Kay sa binaid nga pinuti sa nasagmuyo ninyong hari?
Nan, mahimo kamong sumbanan alang sa tanang talawan:
Ang kamatayon sa kamot sa mga pisot
Mangluspad kon itandi sa akong kapungot!”

Ug dunay sibot nga milibot; mikuot ang mga sundawo og pinintalang bato. Kinabuhi alang sa nakahulbot og puti; kamatayon alang sa natumngan sa lubos itom. Ug kadtong palaran nga mabuhi, gitahasan sa mismo nga pagtipi sa demalas nga kaubanan.

Didto sa merkado, samtang nag-alirong ang mga usyosero, dunay mga bagolbagol nga giguhayguhay, gikuniskunis, gitusaktusak sa kinumong mga bato.  

III.
Ang bangga sa bolang bunbon ang unang bangga sa akong pagkabata. Didto sa baybayon, hunas man o taob, ang paghulma sa bunbon ritwal nga akong pagabuhaton. Pikpikpikpikon, himishimison, dukdukdukdukon hangtod motakdol sa kalingin. Unya ihalad sa Adlaw aron makabaton og bato nga kalig-on.

Gikataw-an ko nimo dihang gisuginlan tika nga sa matag bangga, ang akong bola ang kanunayng magupok. Wala ko'y kalibutan kon unsa o asang bahina sa ritwal ako nasipyat. Apan gilaylayan mo ang akong kaguol dihang matod mo walay pulos ang bato nga di mabuak kay di katamnan og bombil.

Tuod no, sumad na ron gikan sa pagkalawos sa atong bombil. Ang Adlaw nga atong gihalaran mipabato sa yuta. Apan sama sa naandan, wala gihapon ko'y kalibutan kon unsa o asang bahina sa ritwal kita nasipyat.


-- IOANNES ARONG
Lapu-Lapu City, Cebu, Philippines

3.23.2014

ang kabayong pak-an


Dako kaayong katingalahan ang kabayong pak-an.
Wa siyay gustong kaonon gawas sa liso sa pakwan.
Kay manggiuwawon lagi, di mogawas kon adlawan.
Kon makaalingat nga imo diay siyang nakit-an
Mokaratil ug dayon mosulbong paingon sa buwan.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dhaka, Bangladesh

paglabay sa pipila ka bulan


Nilugwa na ang adlaw nga daw gikawat
Sa mga panganod. Hilom na 
ang hangin nunot sa haguros
sa gipanuwayan nga  delubyo. Linaw na 
ang tubig nga kalit nilamoy 
sa among kalibotan
kaniadto.

Abri na ang mga tindahan. Nibalik na 
usab ang mga magtutudlo sa tunghaan. 
Nanguli na ang mga binilanggo sama 
ni Dodong ug Inday. Limpyo na 
ang mga kadalanan sa dakbayan diin 
nakit-an ang mga patayng lawas
kaniadto.

Nibarog na ang upat ka poste 
sa among balay. Nakit-an na namo 
ang among mga atop nga nanglupad ug
nitugdon sa tugkaran sa among silingan.
Miagas na ang poso sa kusina ug banyo.
Nisiga na pod ang mga suga gawas lang 
sa lawak ni Nanay ug Tatay diin kami
tanan nagtapok matag gabii
kaniadto.

Ug kining mga uwat 
sulod sa dughan dili na gyod mapapas 
bisan kanus-a hangtod sa 
kahangtoran.


-- MARIA VICTORIA BELTRAN
Cebu City, Philippines

3.21.2014

panagkita og balik


(kang Zigfred,  sa atong panaghigala)

Subayon nako tong mga sugilanon 
sa atong kataposang panamilit,
sama atong mga suwat nga alang sa imong kapikas--
katong tanan buot nakong himuon nga sakayang papel. 

Matag pilo nako, mobuswak ang tanang titik, 
iwitik-witik kini didto sa sabakan sa kawanangan, 
ang uban mikapyot sa mga tabanog 
ug gisapwang sa mga panganod.
Aron inig paanod nako sa tanang sakayang papel
didto sa palad sa baybayon, ang mga titik 
dili mahanaw uban sa kadagatan, 
dili makapaitom sa mga balod.

Molupad lang kining tanan padulong kanimo, 
mobuhat og suwat inig hagawhaw sa hangin. 


-- CINDY VELASQUEZ
Cebu City, Philippines

paghinumdom sa akong mga edstudyante sa Bangkok, 2007


Hapdos sa kasingkasing
ang pagpanamilit sa inyong mga pahiyom 
didto sa Don Muang airport. Sa inyong kultura,

ang pahiyom lain-lain
ang gilawmon. Apan niadtong buntaga,
gikan sa tulo ka tuig

nga pagkusi sa chili sa akong dila,
natugkad ko kini. Karong gabii,
samtang gihipos-hapnig nako 

ang akong bagahe, ang akong kauban
wala'y lain: ang inyong nagtukar-tukaw

nga mga kanta ug katawa.


-- DELORA SALES-SIMBAJON
Butuan City, Agusan del Norte, Philippines 

3.19.2014

ukab-ukab agukoy: abiso sa dili pa moabli sa mga libro nga gisisi


Pagbantay baya! Basin mapulpog imong kilay
ug modahili sa imong ilong ang nadugta 
nga kalimutaw kon dili ka igmat sa imong 
pagsawom. Hulata lang ang hunghong 
sa tubig. Makubit ra ang kasinaw sa pasol 
sumpay sa imong ikatulo nga dunggan gikan 
sa imong gahangad nga paglutaw ilawom 
sa galawod nga mga pulong nga mao ra'g 
gipukot sa panganod. Kuyaw kon mabungog ka 
sa imong pagtidlom samtang gilatos sa ikog 
sa pagi ang mga panid lahos sa panit sa buwan 
diha sa imong pag-aninaw nga namitoon og 
mga tuyom. Kon malumos ka, sud-onga lang 
unya ang mga lagong nga manginhas sa imong 
tinutokan nga wala na'y kisaw. Ingon ini 
usahay ang pagpaanod palayo sa kaugalingon 
kanhi hangtod masabtan nimo ang kinabuhi 
sa gapnod diha sa balas. Samtang magbuy-od,
basin makat-onan na nimo unsaon pagsugod 
og angkon sa wa'y kataposang pagsubang 
nga dili na mamilok. Ug mag-agad na unya 
ang huni sa taob duyog sa gahuyohoy nga pako 
sa mga kanaway sa imong gininhawa. Diha ra 
makaplagan nimo ang tinagoan nga pamaagi 
sa hingpit nga pagkanbanhaw. Sa imong tutonlan
wala na unya'y sabod ang harana inig habwa 
sa tuba nga gitagay sa mga mangingisda 
nga gapanilap-takla, nasuya sa imong nasikop 
ug gisapnay karon-- usa ka sirena nga nahayang, 
nahimbisan gyod sa kahilom nga gapahait
sa imong pagmatngon. Pangidhat na! 


-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

boracay


Nibuto ang adlaw duyog 
sa dagat sa Boracay diin
napulpog pod ang galutaw 
nga botelya sa bino.  
Pagkakadlawon, gapabilin
ang lanog sa mga halok 
ug agulo dihang gauyog
ang mga tutoy sa baybay
sama sa mga kinhason
nga natumban sa mga dayo 
samtang gapalayo 
ang kasikas sa balod sulod
sa akong bagul-bagol diin
usa ka tiaw ang kaanyag  
sa isla sa kamingaw. 


-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA
Bais City, Negros Oriental, Philippines

3.17.2014

sahid


Ang isda nga naka-ikyas sa sahid 
karon nagpadayon paglangoy.  
Ingon usab niana ang atong kinabuhi--
ang pagkasikop ug pagpakigbisog 
pag-ikyas. Nakabuhi ka pagkakaron.
Apan wa mo hibaw-i nga gitaktak na 
ang sahid sa kataposan mong pagkasikop.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

pinal


Bilatsyang kagang nga aloman sa ilong!
Namaste, igso! Itom nga atay sa sigbin nagtangag
og dakong pahalipay tumoy sa dila, tumoy
sa gingharian sa langit ug yuta, sa impyerno
gisilhig ang mga abo sa katiguwangan.
Apan, por bida! Ang mga magbabalak naglalis
sa kalainan sa taririt ug taripa, sa kateter
ug katekista, sa Santos Ebanghelyo sangyaw
sa pinaakag iro, sa Ingko tambalan 
nga sigeg pangatsi atubangan sa altar, pako
nga kahibungan sa anghel nga gikahadlokan
nagtangag og katingalahan sa langit, sa yuta,
sa ngilit nga bahin sa kanawkanaw, namaak
ang katugnaw nga gibuhian sa hangin 
nga nagdalag signos, o diyos ko! Iampo mo kami!
oremus sa bangkilang timos, ibayaw ang among
mga sayal ngadto sa tinun-ogang hinayhay
ug unta mabanwasan sa surambawng kusokuso 
sa kalisdanan ang tanang namosong giaswat
nga aliwas sulod sa panumduman, ang tanan
namong gikumkom nga “Ah! Sila ray kahibaw?”
ug unta ang kargada sa barbolang pinote maminosan
alang sa kalinaw, kaayohan ug panikadsikad
nga nagkwestyon sa wali sa Kurap Parok nga
may gitagoan nga sentensya alang sa gingharian
sa langit, sa yuta ug sa butang nga dili na nimo makab-ot, 
tugoti ayaw nga ang dakdak sa bag-ong Kasinatian
mobilanggo kanimo sa imong hunahuna, tugoti
ayaw nga ang tuyok sa kalibotan makamugnag babag
sa imong mga tawhanong tinguha. Namuwak ang
pulak nga putot sa humot nga kagawasan, bisan
ang takdol sa bulan may kangitngit nga dili maangkon
sa iyang paglayag ngadto sa kagabhion, kita nagpulaw
sa kahadlok nga ang sunog nga atong gipangandaman
maoy moparalisar sa atong pagpakabuhi, baldado
ang puting langgam nga nagtangag og udlot
sa pasumbingay, dahon sa bakak nga kahayag,
kay halong ang anino sa hait nga hinagiban--
Alang kaniya nga may katakos nga mosugakod
pag-atubang sa unang sidlak sa baybayon.
Alang kanimo nga may nipis nga abaga 
apan andam moalsa sa penitensya sa dili pa
kitkiton sa itom nga anay sa tiunay nga pagkatulog.
Alang kanato nga may igo-igo nga kusog, igo
sa paglahutay latas sa kutay nga nagtimaan
sa way kinutobang hunahuna sa di pa
moabot ang kataposang tak-om.


-- ERIK E. TUBAN 
Mandaue City, Cebu, Philippines

3.15.2014

berano


I.
Sa isla, lantap ang dagat kon berano. Luwas kang magtuon paglupad ngadto sa wanang sa dagat. Makalutaw ka pahapa, mokapakapa, modupadupa. Mahimo pod mopailawom. Kuyog sa puyo nga tubig mao ang kaisog sa kahayag. Mahimong dayag ang matag postura sa mga gasang, ang kisaw sa mga bas sa ilawom, ug ang matag sutoy sa gagmayng butiti. Niining panahona usab, labing dayag ang iyang panit nga usahay ra nimong makit-an. Ibanan niya ang tabon sa iyang lawas tungod sa kainit. Ug mosamot kahayag inig sawom nimo sa katin-aw-- ang iyang katag nga anino sa tubig mao'y makapangitngit sa imong pagtungha og balik.

II.
Sa gihapon, ang adlaw mahilis. Busa dili matapos ang berano sa pagsawop sa adlaw. Ang berano wala sa sidlak niini, anaa kini sa halapad nga langit. Tan-awa ang langit inig ka gabii. Adunay mga gagmayng kahayag sa langit, apan kuwang ra ang anino sa yuta. Kini nagsulti nga aduna sab diay laing matang sa kahayag nga dili kamaong mopikas sa usa ka butang o nilalang ngadto sa iyang kaugalingon ug laing ngitngit nga bersyon. Dili makapasakit. Kining matang sa kahayag mao'y giya sa imong paglakaw ilawom sa kalubihan aron adtoon siya nga nagpaabot sa baybayon, aron masaw-an ninyo ang ginagmay nga kiplat sa kagabhion. Kay dili lang ang adlaw ang bugtong makapatubo og kinabuhi sa kalibotan.


-- JESSREL E. GILBUENA
Bantayan, Cebu, Philippines

aninipot


wala makatagbaw ang aninipot
nga kalit ug kadiyot lang misulpot

               sa
     ba ta
                   nga
                            ga     hi  
         nam    sa
pag           kab

ot          
             ug      pag   ku 

               pot    
                
sa iyang tunhay nga kahimuot 
samtang gasuroy sa tindang balot


-- ADONIS R. ENRICUSO
Dumingag, Zamboanga del Sur, Philippines

3.13.2014

ulan-init


tingali’g
gapista gyod karon
sa langit

sa langit ra

kay dinhi
ang alisngaw
sa kalit nga pag-ulan
mikumot sa nawong
sa sorbetero
nga wa manumbaling

sa tigulang
nga nagsangkiig
og dinali-dali’g
pangita’g kasilongan
samtang gaagak
sa iyang bisikleta
nga nahus-a'g kadena


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

panaw


Kristal ang mga yamog sa balili nga mapusgay
sa atong lapalapa samtang  ang mga letrang
taudtaod nang giumol sa atong dila haguka
sama nianang mga buwak nga kaganina pa
nga nagtungok sa halayong kahinanok.
Kon tagsa-tagsaon ko paghulagway ang tinago
ug hay-ad nga dagway sa kabuntagon
diin ang gabon lingla sa atong mga mata,
diin ang haganas sa kahayag milagubo sa bato,
diin ang mga alibangbang gibug-atan sa pako,
diin nihit ang awit sa siloy sa matag kahoy
madayag kaha sa kalag ang matuod sa bakak
nga sulod kanako miturok ug mibusikad?
Dinhi, dinhi ning hamubo tang panaw 
ang kabuntagon inanayng natunaw, nahanaw?


-- NOEL P. TUAZON
Bingag, Dauis, Bohol, Philippines

3.11.2014

kadtong manunupi


Ang payag nga gibungbongan og tabla nga tugas
dugay na gilamoy sa bungalow. Ang paril ug cadena de amor 
hangtod karon nagkalambod pa. Apan ang labaha 
nga kanunayng ikiskis sa akong ulo gitahan na niya
gikan sa nahitabo. Ang hinungdan: nasakpan 
kadtong babaye nga iyang gihigugma atol 
sa takdol sa buwan. Gapataliwa karon sa atong atubangan 
ang akong pagmahay nga hait pa sa  eskinadong puthaw. 

Ug ang gugma niya niadtong gabhiona 
maoy nakapalanog dinhi sa gamayng lawak 
nga ang kagawasan kanunayng duawon 
sa mga lamok. Dinhi ra, bisan ang kahilom kanunay likayan 
sa nangatanggong nga abog. Di ko na siya maduaw pag-usab.  
Ug dili sab niya makita ang tugas nga namuwak 
og tabanog sugod sa Marso ngadto sa Mayo. 
Nagkatibulaag na sab kadtong mga bata-- sama niining 
maple tree dinhi sa nataran nga biniyaan 
sa mga dahon: ang bugtong kahoy nga karon 
hinabolan sa gagmay ug bugnawng' panganod.


-- DENNIS S. SARMIENTO
Baltimore County, Maryland, USA 

panghinaot


Hinaot, niining gabhiona
ihilom mo na ang mga kasagmuyo
gikan sa imong tibuok adlaw 
nga panglimbasog--
Ayaw na pun-i ang kasikas
sa nagkalandrakas natong kinabuhi.

Igo na nga niining gabhiona
magbaton unta ta’g kalinaw
ilaw'm aning salirap nato’ng atop,
ug unta atong hakupon ang huni
sa matag patak sa ulan
dinhi sa lantay hangtod lapawan

sa kabugnaw ang atong dughan.

-- JIN D. GARCIANO 
Camotes, Cebu, Philippines

3.09.2014

kagubot


Sa kabukiran, nakighagwa ko adlaw ug gabii ni Kamatayan.
Wa’y sarang tulog, wa’y sulod ang tiyan.

Sa paglugsong pauli sa balay, andam na pod ko sa gapaabot:
makatilaw na pod sa ngilngig nga gubot.


-- JONDY M. ARPILLEDA
Kapalong, Davao del Norte, Philippines

kwarenta


Tulo na lang ka adlaw, motungtung na ka
og kwarenta. Dili na kapugngan,

dili na ikalalis. Maihap na
nato ang mga adlaw

pero taym pa, maihap ba sab
nimo ang mga semanang gisumsoman nato

og mga sayaw ug kanta? Pila pod ka bulan  
ang imong pagsabak hangtod mahimugso

ang imong mga balak? Ah, pila ka tuig
ang imong nahurot

sa pagpaabot: ang mga panganod
mopadaplin, ang imong langit
mamitoon.


-- DELORA SALES-SIMBAJON
Butuan City, Agusan del Norte, Philippines

3.07.2014

bunga


pagkahuman sa atong panagdulog 
nakadungog kitag kasikas 
gikan sa bintana 
sa kusina nga milusot 
sa dakong hawanan 
kilid sa hardin 
sa nanaglinyang mga rosas
nga hapit na namuwak 
(ug ang kahumot)
sa atong gugma
nangumpayot sa mga sanga
sa kaimito 
diin di pa lang dugay 
nag-uyog-uyog ug nibatog 
ang usa ka anino 
alisto ug mat-an
nga nagkapakapa 
giisip natong wa damhang bisita


-- ERIK E. TUBAN 
Mandaue City, Cebu, Philippines

nganong gidawat pag-usab ni Penelope ang iyang bana


Kon mibalik unta siya nga usa ka hari
dala ang iyang baluti nga migilak
sa kasayon sa iyang kadaogan sa gubat 
nga dili malimtan sa panahon, magtingsi 
mga mabihagon sa mga babay'ng mosugat niya, 
mangapyot sa kahinangop samtang ang iyang abaga 
tul-id gikan sa mga katalagman nga iyang gilampos, 
dili ko magduha-duha pagbabag sa galabyog 
nga kusog sa iyang pana.

Apan miuli siya nako nga usa ka tiguwang,
ang iyang baluti napunggak sa kapintas 
sa iyang pangilad. Napughaw ang iyang naw'ng 
sa daan nga limbong, ug naglampiay ang iyang abaga 
sa hagpis nga paghupay sa iyang pag-abot samtang 
ang iyang pahiyom usa ka tapi nga anino sa iyang 
kanhing' parayeg-- ang bugtong kahait lagbas
sa gahi nakong dughan.


-- MA. CARMIE FLOR ORTEGO 
Talalora, Samar, Philippines

3.05.2014

vicious cycle


What is poetry which does not save/ Nations or people?
-- Czeslaw Milosz

Eleksyon na usab. Ang katawhan
mibaligya sa ilang mga boto
ngadto sa kandidato. Ang kandidato 
nakadaog ug nahimong opisyal.
Ug ang opisyal mikawat sa kwarta 
sa gobyerno nga alang sa katawhan--
aron iyang ipamalit og mga boto 
sa sunod na usab nga eleksyon.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

usa ka buntag sa Bais


Usa ka buntag sa Bais, nisilang
gihapon ang tigulang nga adlaw
alang sa mga mag-uuma 
ug sa mga lungon nga nalata
sa hacienda ni Don Bocanegra.
Naghunong ang oras sa dakbayan
sama sa usa ka balay nga wala'y pintal-pintal.
Ug nanagtihol ang mga maya nga langgam.
Ug ang bangaw wala na'y kaanyag,
ug mala na kaayo ang ugat sa mga kahoy. 
Ug nanagtungok ang mga istambay kauban 
sa mga saag nga iro nga gipanggutom.
Ug gitandog sa hangin 
ang mga dahon sa tubo.
Ug nagpabiling buhi 
ang tambis ni lola, 
pero wala na'y bunga.

Kada buntag sa Bais, 
ang akong anino nabug-atan,
nanimahong karaan. 


-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA
Bais City, Negros Oriental, Philippines

3.03.2014

duwelo: Gen. Robert Lee ug Gen. Ulysses Grant


Ang tagubtob tamtaramtam sa mga tambol 
ug iyagak piliik sa mga trumpeta
gamartsa sa nagbahihi naglumpayat nga mga kabayo 
samtang ang mga lantaka
mipayhag sa nag-unang panon-- mga paon 
mga kunohay taming nga tagsa-tagsa
nangapukling nagkaguliyang ang mga agulotinga 
nakighalubilokulukabildo sa piningkiay sa mga espada 
pikbong sa usa-ka-butong bala sa mga riplebayoneta.
Himatayon ang gikondenar nag-unipormeng bulan  
lantaw yuhot sa antik nga bintana
ning karaan taw-ang hotel naaninaw nadiparahan ko 
ang mga samarang santilmo
nangligdas sa balisbisan kamalig sa mga trigo


-- MELQUIADITO M.ALLEGO
Dade Battlefield, Florida, USA

ikaw ang ibabaw


Mas ganahan ko, day, 
nga ikaw ang ibabaw.

Ako'y manguhit og
hinog nga kapayas--

ako ang monganga ug
moinom sa imong ulan;

ako ang imong kabukiran
lakip ang kapatagan.

Ug sa imo unyang kahinanok
ako ang kahaw-ang

nga mobilangkad  sa kawanangan.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

3.01.2014

tutok


Gitaliwad-an kami sa among mga tutok.

Ang iyang tunob mga gahob nga kahadlok
Nga nahimugso luyo sa nangamig nga rehas.
Samtang siya naglakaw-lakaw palayo-paduol
Kanako, nabatyag ko ang hagawhaw
Nga kahidlaw nga, tingali, ngadto sa wa'y
Ngalang' lasang diin siya gawasnong nakig-unot
Sa mamudlot nga udlot ug sa mahiugpot nga lumot. 
Sa matag karon ug unya, mohunong siya sa makadiyot.
Ang iyang panan-aw mokatay nga kahaw-ang
Sa akong ngalan o, tingali, dugay ra kining
Nanurok sa matag lusok sa tagsa namo ka
Balhibo matag higayong' magbarog ako dinhi--
Dinhi sa lawak nga puthaw og kamingaw. 
Hari sa ngulob apan amang siya sa tingog.
Hawod sa kamangtas apan idlas siya sa kasikas.
Ang iyang mga tango tunglo sa saag nga kilumkilom.
Ang kaigmat sa iyang mga bungot namug-at na
Karon sa katuigang' nanghuot sa iyang simhot.
Unya, molakaw siya pagbalik tuyok sa iyang gamay
Nga kalibotan hangtod inanay siyang lapaon 
Sa katawa sa mga nagbugalbugal kaniya,
Sa taliis ug kalisang sa mga babaye ug bata,
Sa sulirat nga kahayag sa kamerang buta
Sa iyang mata-- sa mga mata nga molagbas
Sa among anino, garbo, ug pagkatawo.

Gitaliwad-an kami sa among mga tutok.


-- NOEL P. TUAZON
Dauis, Bohol, Philippines

pagdakop sa laing nawong


Nagtuo siya nga ang samin modakop
og butang sa hilom. Nibarog siya
atubangan ini bitbit ang usa ka
pukot nga giputos niya sa tibuok
nawong, nagdahom nga makadakop 
og laing dagway kay ang iyaha karon
lahi sa kadaghanan. Kinahanglan 
buhaton niya kining pamaagi 
sa wa'y pagbanha kay kahibawo siya
nga sakit kon kini magmugna og
tingog ug kon adunay makadungog
tinuod ang kasakit adunay kasikas,
ug ang tingog sama sa bildo adunay 
kasakit-- mailhan sa kangitngit,
kinahanglang mabangga, mokagay.


-- JESSREL E. GILBUENA
Santa Fe, Bantayan Island, Cebu, Philippines 

Daghang salamat sa mga maniniyot nga gapaambit sa ilang mga hulagway sa Google ug Flickr.