1.31.2015

kap-atan ug upat ka mga kabakaba: mamasapano, maguindanao


(alang sa mga hingpit nga nagpangga sa nasod) 

Dali, tan-awa
ang nakigbisog paggawas 
sa usa ka amarilyong lungon-uloran--
kap-atan ug upat ka mga kaba-kaba! 

Ipha. Ayaw’g langay-langay dinha!
Timan-i ug tutoki intawon ang matag usa 
nga giula sa kaisog hangtod 
sa kinalawman nga kalinaw.

Paminawa ang pagkabuak
sa yuta ug ang pagdaligdig
sa mga luha lapaw sa kaunoran.

Atubanga ug himamata sa unahan nunot 
sa pagtaliwan nila ang ilang sumusunod
nga kaliwat nga takos modumdum 
ug mohamok nimo kon malimot ka
sa imong paglingiw.


-- TEA SOLON
Cebu City, Philippines

kon naminaw


Kon naminaw ka, di na matugaw
Sa bagting sa kampana sa ting-adlaw.
Kon naminaw ka, di na mangapkap
Ang mga kamot sa barandilya
Sa simbahan ni Sr. San Juan Bautista.
Kon naminaw ka, di na magapos
Sa kahilom ang mga katawa
Ni mohupas ang pilit-pilit nga katam-is
Sa mga halok ko sa hangin.

Busa, ayaw kog basola nga mitikig
Ug mitagok ang akong laway
Sa gabii nga nag-uwang ang mga iro.
Usa ikaw ka yamog nga nagdali
Nga mohalok sa yuta.

Kon mosulti ang mga amorsiko, maangu-ango
Kay dili malilong nga imong gibalian
Sa tunok ang kagingking sa kawayan
Dihang imong gipadausdosan.
Ug karon bisan maliso ang buko sa kawayan,
Hingpit ka nang dili maminaw
Sa hilom nga bakho sa akong kahiladman
Sa pagkaabo sa imong dalunggan.


-- ELEAZAR T. ACAMPADO
San Jose del Monte City, Bulacan, Philippines

1.29.2015

inamang


Kon mopahiyom pagunit-gunit pa sa ilong-- 
hingibog apan dili hingingon bisan hunghong. 

Arang-arang na lang pod na kaysa hingingon 
apan dili hingigo. Lagmit labihan kahingaon 

og nangka kay lupig pa'y nagpilit ang dila.
Ay, pwera buyag sa inamang nga paka-paka!


-- DONZKIE B. ATON 
Bagtik, San Remigio, Cebu

iring


Nakamata ko tunga sa gabii, gipukaw 
sa danguyngoy sa iring nga daw gilugos 
ibabaw sa among atop. 

Wa ko'y laing gibuhat gawas 
sa pagpaminaw bisan gisapot taliwala
sa pagkawras-kawras ibabaw
sa akong alimungaw hangtod 

kalit lang mikatap ang kahilom 
nga labaw pang makalisang.  


-- SUMMER DAFFODIL M. PAGUIA
Nazareth, Cagayan de Oro City, Philippines

1.27.2015

restless leg syndrome


Sa kanunay gitungas ug gilugsong ang idlas tugahalang tiilan sa bangaw
Latagaw ang namaktas nanglaktod sa tingusbawang gihanduraw
Ako kana ang tunob sa kisame sa tungang gabii kanimo naghagawhaw


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Dunnellon, Florida, USA

sa pantalan


Gabitay sa kabilya ang taya--
daw mga luha nga gikalawat 
sa dagat nga daghan og dila.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

1.25.2015

mga panganod


Akong nakita
ang paglabay sa mga panganod.
Ug ang langit
daw pisara nga gipapasan
sa kanhing mga sinulat.
Ug ako nahibalik
pagka usa ka gamay’ng bata
nga misulod sa lawak tunghaan.
Nagpaabot 
kon unsa ang isulat
sa pisara ning akong adlaw
nga unya papason
daw molabay’ng mga panganod.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

sitio delikado


Milangoy si Pandoy sa kanal,
Ug ang iyang laagan ug nalumos nga anino
Iyang gipangita ug gidamgo. Milayas 
Si Grasya padu'ng sa kalibonan. 
Natilawan na niya ang katab-ang sa langit
Gikan sa iyang bakol nga amahan.
Milangyaw si Madonna didto sa dapit
Nga gitagoan sa iyang mapa. Dili na niya 
Maantos ang pagtulisok sa tanlag 
Nga armado'g rebolber: “Ngano man 
Nga nahigugma kang Molo Panday?
Kada adlaw siyang gaboso nimo ug giadobo ka
Sa iyang hunahuna. Ay, timan-i na Inday!”
Mitaliwan si Klaudia nga ulay
Samtang gabitbit ni Birheng Maria.
Moprosesyon na siya sa laing kinabuhi,
Sumala sa tinuohan sa katiguwangan.
Apan ning puntoha, si Klaudia ray makahibawo
Kon duna bay laing kinabuhi ang gapaabot niya.
Kamatayon ba kaha ang iyang kahingpitan?
Konsepto ra ba sab ang paraiso 
Nga iyang gipangandaman? Sa wala pa 
Mabunal sa bato ang ulo ni Klaudia,
Nakasiyagit siya: “Pesteng yawaa na!”


-- KEVIN A. LAGUNDA
Lilo-an, Cebu, Philippines

1.23.2015

sa panggubatan


Tultolon sa hangin ang tinagoan sa gilay-on. Kini ang kinutoban sa aso gikan sa wala'y pagkaugdaw nga daob sa pagtukaw. Lahos sa tumoy sa M4A1 Carbine, ang sundalo naniid sa batoon nga kabukiran sa Hindu Kush. Gipunting niya ang atabay nga kawsanan sa mga asawa sa mga sakop sa Taliban. Nilapaw ang kakulba sa iyang kauhaw nga naungot sa iyang tutonlan. Lahos ilawom sa iyang kawo ang paghaguros sa taob dungan sa iyang singot.  Gisakdapan siya sa mga pisik sa katugnaw sumpay sa mga bawod sa Oregon diin gatiniil sa baybayon ang iyang kapikas ug duha ka anak, gapalupad og tabanog. Sa dihang kalit lang nilanog ang huyohoy sa ilang talidhay, ang nitidlom sa iyang dughan lupig pa'y bala sa kaaway-- wala damha kay duol ra. 


-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

trabahador


Ang iyang kinabuhi maingon
nga gibantok na sa panahon.

Gihigop pag-ayo sa ting-init
ang dagayday sa iyang gaping-it

nga lawas. Wala'y pagkauga.
Sa iyang abogon nga abaga

ang kubal dili gyod mahaw-as,
dili sama sa panit sa halas. 


-- ADONIS R. ENRICUSO
Dumingag, Zamboanga del Sur, Philippines

1.21.2015

westron wynde sa kabisay-an


Kanus-a ka mobuylo, hangin nga haruhay, 
Kanus-a moulan ang ulan nga gamay?
Ay, nga unta ako sa kama gapahimudlay 
Ug ning mga bukton ang gugma ko gapauraray!


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dhaka, Bangladesh

alas nuybe kilid sa plaza fair


Kon hinay ug bugnaw ang akong pagpikpik
Sa sampot sa batang nagtikungkong sa karton,
Kusog ang pagpiyak sa bata nga gikugos
Sa inahan. Tingali way nasuyop nga dugos
Sa namiyahok nga tinubdan.
Ang luha niini midagayday daw ininit
Tubig nga nag-aso-aso sa akong dughan.
Kon mahimo ko pa lang ibukhad
Ang ilang palad, ipunting ko sa duha ka kamot
Sa inahan nga nagkuniskunis
Sa mibagtok nga pandesal.
Apan unsay maako kon maabtan sa higayon
Nga wala nay bili ang pagkaon
Kay nabahaw ang kagutom?


-- ELEAZAR T. ACAMPADO
San Jose del Monte City, Bulacan, Philippines

1.19.2015

pagbiya

Anara
ang kalapati
nga mouli
sa ginama mong balayan

hangtod motultol kini
og balik bisan unsa pa
ang gilay-on.

Ug anara usab
ang pagdawat sa matag 
panimpalad nga mahimong
mao'y kataposan 
sa pagpalupad.


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

kon ako si juliet


“Unsay naa sa ngalan?” pangutana ni Juliet kang Romeo. Tuod, nagpadayag og hilabihan nga pagbati si Romeo, ug iyang giilisan ang iyang apelyido. Gikalimtan ang amahan, gibunyagan niya ang iyang kaugalingon: ang kapikas ni Juliet.  

Kon ako pa lang si Juliet, dili ko motuo ni Romeo. Sultian nako siya: “Dong, ang matag letra sa akong ngalan sama sa mga dapit diin ako nagdako. Aron matultolan kini ug masumpay, pangitaon nimo ang akong sinugdanan sa naglain-laing dapit hangtod ang imong mata mahimong mapa sa akong kinaiya.” 


-- CINDY VELASQUEZ
Cebu City, Philippines

1.17.2015

isla


angkona
ang isla sa imong kaugalingon
ang imong mga batuong baybayon
ang imong mga pangpang
ang bakikaw nimong mga kahoy
ang imong gibiyaang mga balay

angkona 
ang imong kasakit
ang mga sinuka sa syudad
nga nagkatag sa baybayon 
sa imong kaugalingon


-- JONA BRANZUELA BERING 
Tuburan, Cebu, Philippines

tulo ka pinauyon nga linya alang sa paraygon


kon balikosan ko sa imong bukton
basin mahimo pod nakong badbaron
ang nalambod natong kagahapon


-- RODELIO BARELLANO
Caloocan City, Philippines

1.15.2015

kargador


"Life is heavier/ than the weight of all things." -- Rainer Maria Rilke
       
Ingon sa kargador,
daghang mga sako
sa pangandoy ug kapakyas
ang atong pas-anon
ning bodega sa kinabuhi.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

bisita


ning akong lawak
usa lang ang lingkoranan
ang katre nga uway
igo lang sa akong lawas
gamay lang ang balay
usa lang ang kaldero
mao sab ang sug-ang
duha lang ka bintana
sama pultahan nga 
sarang maghatag nako 
og duha ka kapaingnan
sa pagsulod sa paggawas
namisita lang ako dinhi
ug dili ko magdugay


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

1.13.2015

pangluod sa tigulang dautan


Dinhi sa kubalon kong alimpatakan, walay si bisan kinsa nga matigulang. Kamong tanan sama kabatan-on sa una kong paghimamat kaninyo, sama nga ang akong kasingkasing sa kanunay mao pay pagbiyuos. Kamo nga tuman ang pagpanghimaraot kanako, dili na makataronganon nga ipahamtang ko kaninyo ang karaan kong bahad kay kini gipanghimakak na sa katuigan, ug ingon man sa kahimatngon nga nagpakatakos molahutay aron lamang kahatagan ug kaangayan ang pipila ka bug-os nga pangandoy nga padayong gadagayday paingon sa kawalaan. Mao nga karon nangapkap ako sa tigmi ug dulom nga lawak sa panumdoman namasin nga makahilam og hamis nga kainit o tam-is nga hagawhaw nga maoy motuga kanako sa kamandoan pagrenda sa panahon aron kini modis-og motipas mobag-id motalipsay sigon sa akong pagbuot.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dhaka, Bangladesh

pito ka lakang alang sa galaraw nga molupad


1. Latayi ang kutay sa mga lanog gikan sa kampanaryong katumpagon. 
2. Layati ang galuhod og paaginod sa iyang gipiyongan nga halad. 
3. Pagkinto kon molit-ad siya'g kalit duyog sa iyang pagkatawa.  
4. Tumbi pod ang matag danlog nga tagakanan sa iyang luha.
5. Panghimasa sa daklit nga pagbanaw sa mga kandila. 
6. Patiri ang aso ug ang alimyon sa mga insenso. 
7. Tungtongi ang gadugo nga ulo sa lansang. 


-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

1.11.2015

panghayhay


(kang Cora Almerino Sandiego)

Sa pagmugna panghagdaw ning balak, ang usa ka Musa 
sa nangala nga handurawan dili mahikap. 
Dili mahagkan. Dili mobalik kay wala mogikan.
Ang paghandom usa ka alimungaw usa ka salimuang 
sa diwa sa mga diyandi sa nangagi sa nangluod nitalikod 
nga unakataposang lamdaman o destiyerong pulong.


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Maxville, Florida, USA

paghupas


Bisan wala makita, madungog nako
Ang hagyong sa imong taas 
Nga kamot, nagpangab-ot
Sa puti kong buhok.

Miabot na ang imong gikahadlokan—

Dili ko na malingi ang akong anino
Nga imong gisapwang.
Dili ko na usab malitok
Ang imong bansagon.
Nabaligtos na ang dila
Sa mitagok nga laway.

Pugngi nga dili mahulog ug dulaan
Sa hangin ang imong mga luha.
Kay bisan magbaha ang imong bakho
Sa hangin ug ianod kining sungkod
Dili na kapugngan 
Ang akong pagtikang...
(Karon pa nga mihunob na
Ang paminhod sa lapalapa.)

Ang gihatag mong apdo sa baka,
Sili, suka, asin, ug asukal
Akong igasa sa bag-o kong mahigala.
Apan karon tilokon ta una
Ang lantong sa atong kasadya.


-- ELEAZAR T. ACAMPADO
San Jose del Monte City, Bulacan, Philippines

1.09.2015

pangalan

kang Alvin

Sa dihang nagkita ta og balik diri sa Talamban, sa tanan pa gyod nga imong makalimtan, ang ako pa gyod nga pangalan. Basin nasaag lang ang mga letra, wala na nilakra ang huni sa matag silaba sa ganghaan sa imong dughan. Ang mga kurba ug linya sa akong pangalan nahimo na lang mga tuldok sama sa mga bituon, naghugpong og katahom. 

Apan tuod, makita lang ang kaanyag sa kabituonan kon adunay gilay-on. Karong higayona, pananglit, gatapun-og taliwala nimo ug nako ang kasihag sa langit.  


-- CINDY VELASQUEZ
Cebu City, Philippines

taƱon strait


Hilom ang kabaybayonan, halayo 
sa mga nawala kanako. 

Dili ko kabalo nganong gibati ko 
kanunay ang kabugnaw 

matag uli nako sa Bais. Wala'y kagahapon,
what his bisan man lang damlag gawas

sa dili mapiog sa pagkakaron. Dinhi 
ang dagat nagtamay nako

sa iyang kaanyag kay wala man ko'y 
mabalik sa iyaha kon dili 

ang akong mga samad. Buot nakong' 
magpabilin kining tanan

nga mga talan-awon, apil na
ang kanaway nga gasakdap tunga 

sa isla Negros og Sugbo, gasupak  
sa hanging amihan. 


-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA
Bais City, Negros Oriental, Philippines

1.07.2015

tension


nagkabaga
ang kahilom
taliwa nato

amang
ang dughan
ug way gahom
ang mga pulong

di maghimpos
ang "Sorry"
way pulos
ang  "I love you"

ang kahilom
ra pod tingali
ang makaluwas nato


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

ala una sa kaadlawon, enero 1, 2015


Galisod ang babaye 
sa dakong cake nga iyang
gibitbit samtang gapara
og taxi. Gadali, gikugod 
ang tuig nga ninglahoy ra'g iya.

Gahangad ang lalaki 
sa mga bituon nga gakumbitay 
sa kahoy, dayo'g dagkot sa sigarilyo
aron bugnoon ang kabugnaw 
nga nanguhit sa iyang tingkoy. 


-- JONA B. BERING 
Tuburan, Cebu, Philippines

1.05.2015

tug-ani ko, dong, tug-ani ko diri sa plaza independencia


kang Myke O., higala kong magbabalak

Mibukhad na ang habol sa kagabhion
Ingon kangitngit sa akong kawad-on.
Taliwa diri sa plasa diin kinural
‘Ning atong kagawasan, tug-ani ko, dong,
Tug-ani ko kon unsa’y kalahian
Niining imong balak sa lalaking
Gapunay la’g kuot sa iyang tinago-ang
Bahandi nga gahugot sa iyang karsones
Nga maong. O di ba kaha sa pait
Nga mga duga sa kainit, sa singot
Bugnaw pa’s kahilom nga dugay nang
Mikutkot sa mga batong bungbong
Sa Fort San Pedro, ug sa tayang
Gangutngot sa pagkapyot sa mga puthaw’ng
Kanyon sama’s bigang wa na’y kabuthan.
Ug tingali kining imong balak
Parehas ra sa mga saad nga kuno bituon
Sa binugoy ug kiat nga mga kidhat sa batan-ong
Gahagad og kalipay’ng gatangag og presyo.
Ingon sila, basta igo la’g tulo ka grande
Sa sing-alongan diha’s eskina Mabini ug Colon,
Maum-om na kuno ang langit bisa’g magpahipi
Na lang luyo sa dakong punoan sa akasya.
Pero kon swertehon kuno’s paghangyo,
OK na ang bayad basta makapalit la’g usa ka
Kahang Champion, kanang blue seal.
Tudloi ko, dong, tudloi ko
Sa angay’ng mabuhat ning imong mga pulong,
Han-ay mong gitanday-tanday, diin sa pakighiusa
Moutog ang unod sa mga pasumbingay:
Ang kalig-on lawom moduot sa kangi-ob
Sa kalag ning haw-ang kong paghandom;
Nga bisan ang kahait luomon ko
Kay ang kasakit daw akong langit.


-- RONALD P. VILLAVELEZ
Talisay City, Cebu, Philippines

ako nga nangahas pagsubay sa puting rosas


Gadiwalwal ko, galugitom 
ang panan-aw dihang gitungas 
ang kaluhang bungtod 

sa Gamaran. Luyo sa libonon 
nga bagnotan, nahipalgan ra nako
ang gipangandoy nga kaputli. 

Sa dihang kini gikutlo,
kalit lang nisugwak ang busay,
nibanlas sa akong kabudlay.


-- JONDY M. ARPILLEDA
Tandag City, Surigao del Sur, Philippines

1.03.2015

alba


Hagbay ra tang' gidani sa dulom
apan padayon kong' gialimungawan
sa matag higayon nga imong makapkapan 
ang panganod sa akong kahinanok-- labaw pa 
sa buwan nga gilamon sa bakunawa.

Kapila na pod ko nakasakop 
sa imong paghangad ug paghangop 
sa gabulalakaw nakong pagkadlit 
tadlas sa kalaay, gaduslit sa kahidlaw.

Ay, kahinam! Kining gitubag nato
ug giduyogan sa atong pagkapantok
ug pagsangpit sa atong ngalan 
nga gahuot sa hagawhaw, gipiyongan. 
(Wala'y dyamante labaw pa sa gagilak 
nga singsing sa imong kumingking.)

Karon, bisan kon gilamoy ta sa kadulom,
dayag gihapon ang bagting sa atong dughan. 
Unya sa pagsubang, magtinagsa na pod ta
pagpauli, ug wala gyod ta'y ikabilin alang sa 
isig-usa gawas sa gihandom-- kining ginadili
nga panag-uban nga bisan pa'g papason 
sa kahayag ang kaugalingon natong mga anino,
tultolon ra gihapon sa matag lingi nato sa luyo. 


-- TON DAPOSALA
Cagayan de Oro City, Philippines 

gugma


Bisan pa'g makalaway ang kapula sa hitsura,
garbosa kaayo diha sa gasinaw nga kutsara,
nganong makalisang ang iyang postura? 
Ay, adobong baboy!

Apan nganong bisan gidildil sa kawad-on,
bahala na'g bukogon ug bulingit intawon
sa sug-angan, ako gapasalamat gihapon.
Ay, sinugbang buwad-putpot!

Sa laktod, labi'g pus-an og lemonsito'g sili 
ang karaang suka nga gipatisan, ah, kini
mao'y matuod! Dili na isulti.


-- DONZKIE B. ATON 
San Remigio, Cebu, Philippines

1.01.2015

sinugdanan sa kahingpitan


ang kataposan mao ra diay 
ang akong pag-inusara
ug karon nga miabot na kini 
wala na kanako 
ang kahadlok

diha diay 
sa pagdawat sa bisan 
unsang moabot magsugod
ang kalipay


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

venus


daw matunaw
ang haring adlaw
nga kanimo naglantaw

ako pa kaha nga, ayay, 
kon duslitan og lankay
daling malanay


-- RODELIO BARELLANO
Caloocan City, Philippines

Daghang salamat sa mga maniniyot nga gapaambit sa ilang mga hulagway sa Google ug Flickr.