suba, pasil

Duha ra ka lakang
ang dalan paingon sa panimalay ni Melchor Yburan;
apan ang mga dalan paingon sa Suba, Pasil
daghan ug nagliko-liko.

Ang unang liko-on nanubaysubay
sa nagpunsisok nga mga tunob
sa mga lumolupyo, lapokon ug naghugita,
misangko sa dakong bukana sa tiyanggihan.
Ang mga bakasi ug barilis
nanghapla layo sa dagat, ang ilang mga mata
masulob-on ug katingalahan,
giatangan sa mga langaw
diha sa luwang diin sila nagpasad.
Ang mga karneng tinuhog
daw mga kasingkasing nga nanaglu-ib
nga gituhog sa tanlag, gituhog ug gibitay
daw mga talan-awon sa tamboanan.

Ang ikaduhang liko-on nasangkad
sa mga kabataang nagdula
ug sa mga amang nga traysikad nagkadonsingot,
nalumis sa abog sa paningkamot.
Mabuntag, didto sa unahan, sa kinasang-an,
mga tigulang nga masakitog tuhod nanikuskos,
magkuoykuoy paingon sa baba
sa gamayng kapilya mamasing malugtab sa pangaliya
ang mga gamot sa kabalaka
nga nagbilikis ug nagbilikis sa kasingkasing
dinha sa mga dan-okanan sa ilang kaagi.

Ang ikatulong liko-on mga gagmayng dalandalan,
nanagsanga, padulong sa tagsa-tagsa ka panginabuhi,
sa tagsa-tagsa ka panimalay, padulong
sa mga nanagkurog nga barongbarong
sa daplin sa dagat, ngadto
sa mga garbosong paril sa mga adunahan,
naghatud-kuha og linut-od nga mga sukaranan
sa pagbati: kahinangop, katahap, kabalisa,
kalisang, kapintas, kahakog, pagdumot,
mga kinaham sa udtong tutok,
mga alindasay sa kawad-on, diha sa kangitngit,
uwang sa dyep sa polis
nga nangita sa dakponon,
tinagaktak sa sapatos sa halawom nga kagabhion,
uha sa bata, laylay sa inahan, buto-buto
sa pusil, kinana-as sa nanglaktod nga mga lakang,
hangtod asa kutob ang katagbawan.

Daghan ang mga dalan nga nagliko-liko
paingon sa Suba, Pasil,
ug ang tanan pulos may kinatumyan.

-- RENE ESTELLA AMPER
Boljoon, Cebu, Philippines
__________________________________________________________
Kining balaka usa sa mga balak sa koleksyon ni anhing Dr. Rene Estella Amper nga ang ulohan Payag Ibabaw Sa Hangin. Gihatagan ni Rene og kopya sa orihinal ang iyang suod nga higala nga si Urias A. Almagro. Uban sa dakung pagbulig sa tigdumala niining balayan sa Kabisdak, ikasabwag na gyod kini ngadto sa mga magbabasa sa mga balak sa pinulongang Binisaya.