limbay

alang ni Jabbar

I

Sama sa kahoy sa lasang ikaw ilang gipukan
ug kadto milagubo gyod sa among mga dughan.

"Da lagi nakaubo!" matod pa sa mga langyaw
nga sa humok mong lawas milubong og puthaw.

"Hiay kalalaut ha banuwa! Kahid-u ha banuwa!"
Bakho kadto ni Kainayan sa imong gininhawa.

"Hala padayon ang logging kay wa nay mobabag,
sa iyang kamatayon panaghiusa nila malumpag."

Mao kadtoy panghinambog sa langyawng hubog
Nga misamot og kaadunahan sa iyang kahakog.

"Hala hutdag gabas kanang dagkong lawaan!
Ug kutob sa mobabag apila ninyos pagpukan."

Mando kadto nga milanog bisan sa mga lasang,
Samtang kaming mga salin nahimong mga amang.

"Hiay kalalaut ha banuwa! Kalalaut ha banuwa!"
Samtang ang hakog nga langyaw nagsigeg katawa.

Apan igsoon sa imong kamatayon adunay nabuhi,
Hinungdan nga misaka sa ulo ang ilang kabuhi.

Maong gidanggot nilag ayo tanang kabukiran
Aron kuno mapuo ang mga kuto sa katilingban.

Ug tuod man kaming mga salin nanagkatibulaag
Morag mga tamaing kun putyukan nga gipamuhag.

Apan kanamo nga nahinumdom kanimo igsoon ko,
Way pagkapalong kadtong gisugdan mong kalayo.

II

Ulitawhito ka sa dihang gilubngan nilag bala
Ang apuhan mong datu nga tinahod ug hinigugma.

Wa pa matagbaw ang mga sundalong palahubog
Giihian kas nawong human ayoayohas pagbun-og.

Busa kinsa kahay dili mokagot ang mga ngipon?
Kinsa kahay dili masilag nga sama nimo igsoon?

Ug kadtong nahitabo kanimo tinipsing pa gayod
kay tuhod namong gakurog, gidukdok aron moluhod.

Nangabuhi mi apan mga angol ang among kinabuhi,
Ang mga utok gipangbantok ug mga gusok gipangbali.

Kami nahimong mga piang, bakol, buta ug bungol,
Ang mga himsog ug kusgan mga langyaw nga hangol.

Kinsay magdahom nga sa kayutaang morag lawod
Karon yuta sa kuko mao ray among napanunod?

"Hiay! Kalalaut ha banuwa! Kalalaut ha banuwa!"
Maoy limbay sa mga bata nga naglurat ang mata.

"Asa na man diay tong ang atong mga yuta pa?"
Usa ka bata kadtong nakat-on sa pagpangutana.

Sa halayo naglantaw nga mitubag ang amahan,
"Gibayloan man tog tinapa sa imong mga apuhan."

"Agoy maayo dinhi kay ang kayutaan tambok,
Ug kining mga netibo wa pa gyoy mga utok!"

Ug kanila nga gahi gyod kaayo mobuhi og yuta,
Giagig minaro sa papel, giagig ilad ug hulga.

III

Mao nga karon way umoy ang among mga kamot,
Kaming mga batan-on nanagko nga way buot.

Tungod kay pait ang bunga alang namong tanan,
Nianang luag nga patag nga gihimong pinyahan.

Walay katam-is bisan kanang luag nga katubhan,
Kay langyawng patigayon mao ra may mabulahan.

Mao nga kinsay wa masayod niining tigmo-tigmo
Nga sa gatusan ka pangakha kausa ra motimo?

"Agoy, itom-itom ray agis katambok sa yuta,"
Samtang morag tukog ang bukog sa mga bata.

Mao kini kami karon igsoon ko nga mipanaw,
Bidli ang pamahaw, ang paniudto panghupaw.

Ug ang panihapon pirme pa gyod pangitaon,
Samtang mga langyaw mantinir lang og hamon.

IV

Apan karon igsoon nga ako nahinumdom kanimo,
Tingali diha sa Mudan-udan malipay gyod kamo.

Adunay bag-ong kamot, adunay bag-ong hinagiban,
Kay ang bag-ong pakiggubat sahi ang pagpadagan.

"Walo su tagpatay, amin pito ha agkasulahugan,"
Kay kinsay labing gamhanan sa bangkaw ni Aniyun?

Adunay batang way buot og ikaw mahimuot,
Kay sa iyang pagkahimugso dayong misaut.

"Way hinagibang hinimo sa tawo ang makadagmal,
Sa lawas nimong gibistihan ko sa daghang tawal."

Mao kadtoy pulong sa tiguwang nga mananabang
kay nasayod siyang ang adlaw duol na mosubang.

"Ika-unom nga pagkabuhi na nimo kini anak ni Gaun,
Ug sa ikapito ang talugan imo unyang pagatukoron."

Mao kadtoy pamulong sa tiguwang nga nagkinaraan
samtang siya nagalantaw sa halayong sidlakan.

V

"Unsaon sa pagpating-aw ang tubig sa tunaan sa kabaw?
Unsaon namo paglantaw ang mga butang nga nangahanaw?"

Mao kadtoy imong mga pangutana sa atong mga amahan
kay ang tinago nga kasolbaran gusto nimo hisayran.

"Dili man kinahanglang ang tunaan sa kabaw moting-aw,
Ug labing maayo gyod nga sa umaabot kita molantaw."

Mao kadtoy klarong pamulong sa batang way buot
Samtang nagaawit ang kampilan sa iyang mga kamot.

"Iyan un gaid haini su ikapito ha sumpay hu tul-an?"
Nahibulong gayod og tinuod ang tiguwang nga baylan.

"Ang tanang butang dugay na mang nahisulat sa mga bitoon.
Ug ang buhat nga gitagana kanako ako lamang pagatumanon."

Pamulong pag-usab sa batang way buot nga misugod og saut,
Ug kamong tanan diha sa Mudan-udan mosayaw sa kahimuot.

Apan kinahanglan hulaton nga mohingkod una siya igsoon,
Aron nga ang haligi nga iyang itukod tunhay ug lig-on.

"Kinahanglan makat-on sa pagtukod sa dili pa mobungkag,
Tungod kay ang panaghiusang way balay dali rang malumpag."


-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines