9.27.2018

hubad sa balak nga ‘bienvenida’ ni Merlie Alunan


Mga abo sa karaang mga kalayo nakahig na, 
nakatag diha sa upat ka alimpulos, nabulhot padulong sa langit. 
Ang mga kaldero sa humay gikiskisan na, gibali ug gipauga, 
ang berdeng sabaw 
gibutangan og sangig ug panakot, 
humot nga tanglad. 
Duna unyay nag-asong imnonong luy-a 
mohupay sa tiyan nga puno sa hangin 
human sa layo kaayo nga paglabang. Hinaot unta 
nga ang mga panganod sa bukid sa Danglay mahilis 
inigsarap sa mga pakong puthaw 
gikan sa amihan nga magngulob 
magdala nimo kanamo. 

Giandaman tika og kwarto dinhi 
diin ang krus sa simboryo milit-ag sa gabhiong langgam 
iniglihay nila gikan sa sidlak sa adlaw. 
Apan hinaot makasabot ka nga dunay mga nag-unang katungod – 
ang samokang iro nga mitaltag sa iyang mga balhibo 
sa pultahan, ang iring nga diha matulog 
sa nahibiling maayong lingkoranan, dili sila pwedeng balhinon. 

Dili ang mga kaka, alibangbang, kwaknit 
mga tiking nagtiniktik sa ilang gitaptan 
diha sa bungbong, ang langgam nga nagsalag 
sa nag-inusarang kahoy sa nataran. 
May balhiboong nag-gwardya sa bungtod sa Hurao 
madagtom o mahayag ang bulan 
may pilak nga bayeng kabayo nga nanibsib sa Kangkabatok Bay, 
bisag walay nakakita niini. 
Ug nagyunyon sa kawayanan 
ang pak-a’g itom nga babayeng moinat sa iyang dila 
og layo, layo kaayo hangtod sa upat ka alimpulos – iyang gitilaan 
ang mga panganod, ug kay nakasimhot sa langyaw nga nagkaduol, 
milipot sa kurbada sa kalibotan ngadto sa iyang kiliran. 

Ang mga bugoy sa panimalay akong gipahimangnoan 
nga magpuyo diha sa dahon sa mga gabi sa luyo 
sa likod sa silhig, o kaha sa puntod sa mga hulmigas 
ilawom sa mga sugnod. 
Ay, ambot lang og motuman ba sila. 
kon dunay masaag sa imong gilaktan, 
mokapyot sila morag amorseko sa imong karsones, 
mosuksok sa imong bulsa, ug mouliot sa imong panit 
nga dili nimo himatikdan. Pagbantay. 

Mahimong dad-on ka nila ngadto diin gitagoan namo 
ang tanan, tanan namong mga pangandoy, kaligutgot, kahadlok, 
kahangol ug kasub-anan – mga uyamot salikwaot nga mga anak 
sa among bangis nga mga gugma, hiwing pag-unong, 
naghingutas nga mga paglaom. Dili angayng masayran sa usa ka langyaw. 

Mahimong wala kay tuhoan niini. 
Sigi lang. Paigo ba kaha ang among tinipigang mga pulong 
pagsugid sa kalahi 
sulod sa usa ka adlaw ug gabiing pagsugilon? 
Iniglakaw nimo, niay usa ka tulo nga tuba. 
Baliha ang imong bulsa, taltaga ang mga abog 
sa imong mga tiil. Ayaw’g lingi 
sa dihang ang kapunawpunawan mokurba pagdawat nimo 
og balik sa imong tipik sa kalibotan. 
Bag-ong mga sugilanon nagpuk-ong sa tinipigang panumduman. 

(kinutlo gikan sa libro ni Alunan nga Amina Among the Angels)

-- ESTER TAPIA 
Kathmandu, Nepal

No comments:

Post a Comment