1.30.2019

kining akong gikamingawan


mibatog ang tamsi sa sanga
sa bulahan nga gahitik ang bunga
karong bulana dinhi sa katipunan

nabati ko na usab ang iyang awit
nisurop ang taghoy nga nihit
sa nangalaya nga kadahonan


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

hinapos


Nakaadlawnan ang puol
Nga tinagdo sa gripo
Napuno ang lababo
Sa tingga nga tubig

Sa porselanang wanang
Gatadlas ang tinai 
Sa anananggal nga ulan

Gitangag sa kuwaknit ug gibilin
Sa pasamanos sa bentana
Ang iningkitan nga Buwan


-- OMAR KHALID
Metro Manila, Philippines

1.27.2019

sa di pa ka motunob sa dalan


Pangitaa una ang imong mga tiil
Nga di magkalayo ang matag usa.
Hapuhapa may kubal na bang miturok
Nga makapulpog sa gagmayng mga bato
Nga namukhad sa ilang hitsura sa dalan.
Kay bisan ikaw magsapatos molapos
Nga di dahumon ang tunok nga nag-atang 
Sa imong mga tunob bisan di tuyuon
Nga ikaw unta molikay sa paglakang.

Ta na, taudtaod na kang nangandam 
Sa paglakaw samtang namati ka kanako.
Sa imong kilid ako’y mag-ihap sa mga tunok
Nga mangabanggi sa imong kalig-on!


-- ERNESTO D. LARIOSA
San Fernando, Cebu, Philippines

tinagutlo nga pag-aninaw sa tuboran


I.
subay ning sandayong midagayday 
ang tubig gikan nianang tubod sa karaang kamansi

diin giugbok mo ang talinggab sa patong nga kawayan 
diha sa iyang kasingkasing ug mibugwak 

ang tam-is nga luha

kon imong tutokan kining gisubayan sa tubig
ang lumot mikunot na apan lunhaw gihapon

unya kining tubura mopatagbaw pod
bisan sa kataposang lad-ok sa tamsi 

II.
ug nakighiusa ang mga alindahaw
sa tagsa-tagsang pisik nianang tubura

kay gipahabogan mo man ang iyang pagpaubos
matod pa sa usa ka ermitanyo nga giuhaw 
gikan sa makabungol nga kamingaw

ang mga alindahaw motugbang sa gabunok 
nga ulan ug sa dihang nahuwasan na mipatim-aw
ang kamingaw sa kasapaan ug nanggitib ang mga balili

ang luha usab molurang
bisan ang tubod magpabiling ipisanan nga ambitanan
sa mga pirok-pirok ug mga antulihaw sa dili pa
mopadayon sa kapunawpunawan

III.
miduaw pag-usab ang uwan
kuyog ang habagatnong hangin

kansang taghoy misulay pagbuak 
sa bugnawng huni ug napukaw 
ang dagayday sa kasapaan

kaanugon sa tamsi nga nahisalaag
gikan miikyas sa tinubdang kahoy lahos
sa pikas tampi ug wala na makatultol 

sa kanhing tugsawanan ug karon
nilapas sa udtong tutok hangtod 

dili na mobalik pa 


-- JOVANIE B. GARAY 
San Isidro, Davao Oriental, Philippines

1.24.2019

baylo-balak pahinungod sa gapalanog og hagit ni yoyoy bisan pa'g gakurog taliwala sa makahutoy nga panahon sa ohio


(kang Adonis Durado)

Dayo’g syagit sa gawas—“Bayle, tibuok kalibotan!”— 
kon duna'y alingagngag ang alisngaw. Gaping-it, 
kining kabagtok sa yamog nakay-ag. Nikatay 
sa akong kaugatan, naglambod ug nilit-ag sa dag-om. 
Dinhi sa Kansas ug diha sa Ohio tadlas sa puti 
nga awaaw diin ang kalaberang kakahoyan 
gatingkagol, kaayong panitan sa mga Eskimo 
aron masul-ob nato lakip ang ilang mga uwat 
ug kubal. Kalami itinghaya lapaw sa kawa diin 
gatuasik ang mantika sa kinuposang tungol 
sa baboy. Ay, kanindot untang itaghoy duyog 
sa mga kargador sa Pasil, galaway samtang gahuwat 
nga mahaw-as na unta ang kyampaw
nga gilarang ug gilambada sa luwag diha 
sa gabukal nga kaldero. Taklobi ang huyatid 

sa sidlakan. Tak-opi ang huni sa bulkan. 
Kini ba kaha ang yamyam sa yawa, gamando 
sa hanging itom nga mohakop nato? Basin baya 
gaampo pod siya nga unta atong unongan 
ang iyang kahuyang. Gaaligato ang iyang gibati 
samtang nakighilawas ang kamingaw sa kangitngit, 
nihapuhap sa mga natuskig bisan asa: Ang tiguwang 
nga basurero duol sa estatuwa ni Lapu-Lapu, 
ganganga samtang gapista ang mga lagong sukad  
siya gihilantan. Ang pinaangkan nga naghay-ad, 
nabangag ang dughan sa mga bala kay kuno 
gapatutoy pod sa mga adik. Duha ka panid 
sa mantalaan, gipandong salipod sa taligsik— 
wala mabasa ang gidangatan sa mga taga-Syria, 
mga taga-Yemen,ug panon sa mga Rohingya… 

Nakaging pod bisan wa'y kurat ang mga rebulto 
sa simbahan, gaapong sa dagkotana'g mga kandila
samtang nitukar ang dugdog. Kining lagubo, labaw 
sa tanan, basin gahagad nato og layat nga pinahangad. 
Na hala, labyog, sundon nato ang sayaw sa kilat!


-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

alang kang myke nga takigan kanunay sa katugnaw sa kansas


Pwerte diayng uwana ganinang kadlawon. 
Kay pag-abri nako sa bintana, ang bungtod 
sa atbang mora gyog giyab-ag espesong tuno 
sa lubi. Haskang bagaa sa niyebeng nilukop 
og putos sa tibuok palibot. Ang gatuk-ong 
nga kabalayan ingog mga kato nga gabugdo 
sa balhibo sa puting iro. Ug ang mga punoan 
sa kahoy human malaroti sa ilang mga dahon
kay nabulit og kaspa sa halhag niining buhok. 
Mayna lang gani may igong kainit nga nibuot 
sulod sa balay human nako buylohi ang heater 
kagabii, ug karon nakaako na lag sando-sando. 
Sa kabugnawon karon sa gawas, seguradong 
mag-aso-aso ang baba bisag wa manabako, 
ug ang sinagpaan sa hangin kay makakaging—
makapakurog o makakuyos sa mokuyosay. 
Kon wa pa lang lagi untay kabilinggan ning 
buntaga, kaayo bang dili ilakaw. Kaayo bang 
paundayonan ang katapol o kalaay nga lagmit 
motumaw sa panahon sa tingtugnaw. O kaayo 
bang ihigop og utan bisaya, kaayong ibuyok 
og bugas mais, kaayo isugba og buwad lawlaw—
mamahaw sa tumang kahidlaw, bahala nag 
way tubang ikatumar, mopatukar lag Yoyoy, 
dayog syagit sa gawas: Bayle, tibuok kalibotan!


-- ADONIS G. DURADO
Athens, Ohio, USA

1.20.2019

kusina


Adlawng natawhan nako ron. Naghikay gamay, 
pasalamat alang sa nilabay nga katuigan.
Samtang nagdigamo ko karong kadlawon,     
kalit lang nakong gihangad ang langit,
ug nahimong mapa ang mga bituon.
Gisapnay nila ang akong mga kasinatian sa una.
Gitultolan ko nila nga sa kahagip-ot ining dapita,
dinhi sa kusina, mao ang sumpay sa akong kaugalingon.

Ang lababo sama sa akong mga mata.
Kay kon adunay mga kasakit, dili kini pasagdang magtapok
sama anang mga biniyaang hugasanan.
Mohilak ko--modagayday ang luha ug kon mahurot, trapohan.
Sama sa lababo--hugasan dinhi ang tanan, ipahiluna,
ug dayon hiposon. Kay dili sa tanang higayon 
ang banga puno sa tubig.

Kining akong mga kamot, sama sa lutoanan,
pipila na ang gimugna nga sud-an.
Apan, sama sa mga kamot, kon ang duha ka palad
mapuno sa mga pangandoy, saad, ug paghandom 
sa kagahapon-- kon magdungan kini og sug-ang sa kalan,
basin dili maluto ang uban. Kay sa kataposan,
dili tanang ihukad ning higayona,
masulod pod nako aning kinabuhia.

Ug kining mga lamas kay ang akong kasingkasing:
ang kahumot sa ginisang sibuyas-dahonan ug ahos,
apil na ang alimyon sa tanglad ug luy-a.
Kalami unta isugilon nga ang akong kasing-kasing
makahibalo kaayo motimpla og sakto panagsa.

Sama ba sa kaparat sa akong kaminyoon, gidugangan ko kini 
og katam-is sa paghimamat sa kong mga kasaypanan 
ug unsaon magpasalamaton kanila. Ang katab-ang 
sa mga panamilit, gibutangan kintahay nako og kaaslom 
sa pagdawat ug kaparat sa pagbuhi niini. 

Kay sa kataposan, kining gamay nga kusina latas 
sa langit mao’y sumpay sa kinadak-ang konstelasyon. 


-- CINDY VELASQUEZ
Cebu City, Philippines

ang tiil sama sa dahon, ang damgo sama sa tiil


Kining akong tiil sama sa dahon nga naglutaw
pipila na ka higayon: milya, lugar, ug adlaw.
Apan, sama sa tiil, kon wala'y hunong ang dagan
sa pag-apas sa damgo, lisod kining tumanon
sa atong paghangad sa panganod. Tan-awa 
ang dahon nga atong gigukod! Tultolan nato
ang atong danguyngoy kon asa ta maluwas  
lahos sa laing laraw. Niagung-ong sa dughan 
ang atong naagi-an apan atoa rang gipiyongan.


-- MIGUEL ANTONIO B. GARCIA  
Zürich, Switzerland

1.09.2019

segun sa katuigan


Habolan ko unta ang punoan
nga gihuboan sa kangitngit
ug tapakan ang mga hup-ak
sa sanga nga wala na'y dahon. 

Dili kaha kitang tanan sama ra 
anang kahoy nga igo rang 
hapuhapon sa anino sa buwan?

Nalambod ang katugnaw
sa kagabhion, ug sayon
limdan ang pangandoy 
sa kalunhaw. Unta, matag
tuig, ang ilang pagbiya 
nga inihap mao’y timaan 
sa wa’y kinutobang pagbalik…


-- DENNIS S. SARMIENTO
Baltimore County, Maryland, USA 

kitanglad


Gahapon, gihidlaw ko sa alimyon sa imong lasang,
pan-os pan-os nga inalisngaw sa nangadagdag nga mga sanga ug dahon,
bugnaw nga hinungaw sa gilumot nga mga karaang bato sa imong 
mga sapasapa, tam-is tam-is nga kahumot sa mga tayubo sa gigabok 
nga mga bunglo, ug ang lab-as nga gininhawa sa di maihap nga mga dahon 
sa nanigulang nga mga kahoy nga kanunay motungha sa akong mga damgo.
Karon, mibugwak sa akong kasingkasing ang kaaghop sa imong mga tuboran,
nga kanunay motambal sa kauhaw sa akong kalag,
niining panahon nga ang among kaliwatan
padayon nga gihasihasi sa kagutom, sa kamatay ug sa kawalay hustisya.
Ugma, mosaka ako sa kuta sa imong dughan
aron ibanwag ang kahayag nga mohatag og katin-awan
sa dalan sa among kagawasan,
inubanan sa mga anak sa kilat ug sa dalugdog
molugsong kami nga buhawi aron puuhon ang mga sagbot sa patag
ug dungan sa kamangtas sa ting-init among daoban ang kakognan 
nga dugay nang nangawat sa among panulundon. 

Ako ang kedaw sa tanang kapanahonan.
Ako ang talabusaw sa tanang panggubatan.


-- ANIJUN MUDAN-UDAN 
Malaybalay, Bukidnon, Philippines