patan durbar square

Sa pagsuroy nako sa Patan Durbar Square, nalinga ko sa kanaas sa 

mga hayag nga bulok sa sari ug shawl, ang kalit nga pagtungha 

sa mga gagmayng stupa, mga estatuwa, tawong liyon, ang diyosang 

dagha’g bukton ug kamot, tagutlo ka mata, mga ligid sa pag- ampo, 

ug ang wala’y pagpanuko nga paghikap sa agtang sa baka nga pinintalan 

og pula nga kolon, ug mokusog og tibok-tibok ang akong kasingkasing, 

kay ako mobalik sa akong pagkabata, kay daghan kaayo’g madyik ug 

kahibulongan, ug siguro ko nga ang dakong bitin nga kahoy sa atubangan 

sa templo, mabuhi kon wala’y magtan-aw. 

Kaniadto ang ilang tubig moagas sa mga puthawng tubo nga kinulitan 

og imahen sa mga bathala sa tubig ug ilawom sa syudad nagtukaw 

ang mga reservoir nga kanunayng midumdom sa mga aginaan sa tubig. 

Apan daghan na kaayong plastik nga nagtapok sa daplin sa mga puso, 

mga basura, may iro pa gani nga nagtinga sa daplin, ug ang karaang 

mga tubo nadugkal sa pagtukod sa mga bag-ong kabalayan.

Sa Rato Machendranath, makahubog ang mga bulok nga gipintal sa mga 

puthaw ug tumbagang mga hayop-tawo nga diyos, mga pak-an, ikogan, 

bangkilan, ug usab mga dili-katuohang-mga-posisyon sa pakighilawas 

sa mga hayop ug tawo, may bulingong karpet nga gihayhay sa usa ka 

barandilya, ang abog mikaging sa mga kinulit nga balhibo sa diyos nga 

unggoy, mga pinong kulit sa mga poste sa mga kahoyng nahanaw, nawong 

sa bato nga napanas, mga balisbisang tumbaga nga gituboan og mga dagko

nga medalyon, ug sa tibuok hawan ang baho sa insenso ug hinayng 

pagkatun-as, mihunghong ang mga agay-ay, mga dagkong estatuwa 

giangkon ug balik sa orasan sa mga balas sa orasang nga dili mahubsan.

Ug kining tanan, makadani sa utok, bisan pa man og dili masabtan. 

Sa pagpahuway, nilingkod ko sa ang-ang sa hagdan, mora’g gargoyle

nga nagtungkalo sa Patan Durbar, naglantaw sa mga ritwal sa kahaponon, 

sa dihang and kilomkilom mitina sa panit sa mga buhi ug di-buhi, 

ang kaiinit mialisngaw sa mga bulok sa makita ug di-makita, ug ako 

nangandoy nga unta dunay pag-ila, walay pagduha-duha nga kahulogan, 

sama sa iro nga dasig nga mosugat sa iyang agawon, moabot kanako.

-- ESTER TAPIA 

Kathmandu, Nepal