ang binhi nga nabugti

Dautang tilimad-on ang mihinagbo kang Haribon sa iyang pagpalagdas og lupad balik sa kabungtoran sa Dakong Pulo gikan niya gikabildo ang mga baganing manggugubat ni Mandalangan sa amihanang purok sa Mindasilang. Halos dili siya makatuo nga si Abukay ug Perikoy mao’y nangunay pagsugat kaniya ug ingon sa nahulma sa ilang mga dagway ang di-ikalilong nga kahingawa. 

HARIBON
Uy, ingon sa naay gumonhap akong nasud-ong 

Luyo sa inyong nagkulismaot nga mga nawong? 

Nganong kamo man ang nagkutayg dalandalan 

Niining akong pagpauli sa Kalawaanan? 

ABUKAY 

Talahurong Haribon, ayaw kahikurat sa among itaho: 

Imong Lawaang buhatan gihuptan sa dagkong ungo. 

Wa'y duhaduha ang nagpaluyo ning tanang hitabo 

Mao ang Tres Sawahes samtang didto ka sa layo. 

PERIKOY 

Tinuod kana,Talahuron! Kagubot ang nagsamtang 

Sa habagatang bahin sa dakong pulo sa Mindasilang. 

Ang mga kaunggoyan, kabinawan, ug kalanggaman 

Naukay ug sa tumang kalisang sila karon gisaopan! 

HARIBON
Unsa? Gipaluyohan sa tulo ko ka dagkong sinaligan— 

Ang Tres Sawahes? Sige, pun-a ko sa kasayoran! 

Usa kini ka dakong pagbudhi sa akong pamunoan! 

Mao ni ang resulta sa Danaw nga akong nasaksihan. 

ABUKAY 

Gisulsolan nila ug gimobilisa ang mga insektos! 

Gipangulohan ni Haring Gangis ang nag-insurektos! 

Tanang mga mananap nga alangisngis og tingog— 

Gipaambahan sa ilang orkestrang makabungog! 

PERIKOY 

Apan, bepor pa niini, gihamok sa mga halas ug tanga, 

Ug uban pang mga mananap nga nagum-om og laa— 

Mga ulahipan, lampinig, pasgaw, buyog ug putyukan— 

Aron pamahiton ang tanang ihalas nga kahayopan. 

Nagyagaw sa kalisang ang mga binaw ug unggoy, 

Naukay ang mga langgam, mga manok, mga baboy! 

Ug labing mangtas sa tanan mao ang mga iro! 

Gilutos mga kahayopang sa lasang lumulupyo! 

Napugos intawon pagpamahawa sa kalasangan 

Ug midangop sa mga walog ug mga kaanotan, 

Duas sa peligro sa gutom, sakit ug katalagman, 

 Hinikawan sa gawasnong katungod ug kagawasan. 

ABUKAY 

Mao kana, Talahuron, ang kinatibuk-ang kahimtang 

Ug buot sa Tres Sawahes nga imong ipahamtang 

Ang balaod militar sa kalasangang naapektohan 

Aron masumpo dayon ug mga kadaot malikayan. 

HARIBON 

Hmm. . .dili tiaw ang kadaot segun sa giasoy ninyo...

Nabutang ako niini sa duha ka nag-umpugang bato: 

Kon sila akong supakon, kamatayon akong paingnan 

O kon dili ba kaha, golpe de gulat sa akong pamunoan. 

Ug kon ako silang uyonan, ang kausaban matalikdan, 

Ang plano-de-reporma biyaan ug ubang kabag-ohan? 

Ug siguradong mabulit sa lapok akong kadungganan, 

Gawas sa pihong kaalaotan sa masang gipahinungdan. 

ABUKAY/PERIKOY 

Talahurong Haribon, naa ra sa imong mga kamot 

Ang desisyong ipakanaog nga tukma sa umaabot. 

Ang kabulahanan sa imong mga pinahinungdan 

Hinaot nga kanunayng suod sa imong dughan. 

HARIBON 

Salamat, salamat, mga loyal kong kaanib! 

Tamdon ko kanunay ang inyong gipangtukib! 

Himoon ko gayod unsa’y makaayo sa kadaghanan 

Dili ang makatukmod kanila ngadto sa kaalaotan! 

ABUKAY/PERIKOY 

Ang kinatibuk-an sa kalanggaman ug kahayopan, 

Mga lumulupyo sa kahanginan ug kalasangan, 

Puwera lang sa mga oportyunista’g traydores 

Nga way panukong miduyog sa Tres Sawahes, 

Mohangop sa imong mga proyekto sa kalamboan 

Ug dili motumpawak kanila sa dugang kadaotan. 

Molaban sila nimo kon interes nila imong tinguhaon 

Apan mokontra usab kon ugaling imong linglahon. 

HARIBON (Sa iyang kaugalingon) 

Siyempre, ako kining timbang-timbangon pag-ayo. 

Sobrang maru Tres Sawahes sa Kasadpang Imperyo. 

Lisod supakon kon gusto kong padayong motunhay 

Busa pasaligan ko sila sa hayperboli’g pasumbingay. 

-- DON PAGUSARA
Davao City, Philippines