sa dihang wala na sila
niining balaya
nadungog ko na
ang awit sa tamsi
nga mibatog sa sanga
sa mangga atbang
sa bintana diin
nanambo ko nga wala nay
mga saad
nga tumanon ug wala nay
handomon pa
nga mobalik kanako
kay wala ako
mahisama kaninyo
nga nagsubo
gidawat ko na ang tanan
sukad ako gibiyaan
-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines
5.30.2011
ang dalan paingon sa imong kasingkasing
Tunokon.
Batoon.
Sagboton.
Apan dili ko igsapayan
nga masamad, madam-ag, mahiblas.
Ug bisan pag magtiniil ko
o kaha magkamang padulong nimo,
dili ko gihapon igsapayan.
Tungod kay ang paglakat sa maong dalan
maoy tahas ko ning kalibotan.
Maong ayawg pagpanghawan.
Kay sa pagkatinuod,
ang tunok, bato, ug sagbot
maoy tinuod nga nakasabot
nga ang samad, bun-og, ug garas
gininhawa sa bantogang kalayo
nga nagadilaab karon sa akong dughan.
-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines
Batoon.
Sagboton.
Apan dili ko igsapayan
nga masamad, madam-ag, mahiblas.
Ug bisan pag magtiniil ko
o kaha magkamang padulong nimo,
dili ko gihapon igsapayan.
Tungod kay ang paglakat sa maong dalan
maoy tahas ko ning kalibotan.
Maong ayawg pagpanghawan.
Kay sa pagkatinuod,
ang tunok, bato, ug sagbot
maoy tinuod nga nakasabot
nga ang samad, bun-og, ug garas
gininhawa sa bantogang kalayo
nga nagadilaab karon sa akong dughan.
-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines
5.28.2011
panan-awon sa hanap nga kaadlawon
gapas nga gitunlob sa lana
maoy makita sa nalangay tang mga bisita
sa gipuy-an tang langob daplin sa baybayon
kon lantawon gikan sa lawod
diin ang adlaw mikidlap
talipsay sa tabugsoy nga mga isla
dayag nga naghulat kitang mga biniyaan
ang walay timik tang mga anino
milumbay sa gilumotan nga mga tadyaw
hilom ug minghoy ang atong kinamanghoran
nga mao pa lay paghiuli
ngitngit pa siyang mikatkat sa pangpang
aron siyay unang makasuhid kon unsa nay mibad-ay
sa balit-ad nga salamin sa kabuntagon
-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau
gikan sa mga balak ni Marjorie Evasco ug Simeon Dumdum Jr.
Sa Baclayon, Gabasa og "For Those Whom the Gods Love Less" ni Levertov
(hubad sa inenglis nga balak ni Marjorie Evasco)
(hubad sa inenglis nga balak ni Marjorie Evasco)
Basin gibali na karon ang pamaagi
ug ako nahimo nang hapit-hingpit nga mahigugmaon,
bahala’g ang mga bathala gamay ra’g gugma sa mga magbabalak.
Gasugod ko pag-usab, gapaminaw
gikan sa abling bintana ngadto sa karaang punoan nga tambis
nga gahunlak sa pulang lingganay sa bunga diha sa balili ug atop.
Niining igang nga kahaponon sa Mayo sa Baclayon,
ang bayabas nga nanghumot sa sanga gasugat sa pagdayeg
sa tamsi, ang alimyon ug awit gatadlas kanako,
mao ra’g nahimo kong galukop-hangop nga hangin
niining paghipos sa kabulahan, masilak nga mga pako ni Levertov
gahuwad og mga anino, gaagda sa bugtong paagi pagpasagad sa gugma.
Kataposang Uwan sa Ting-init
(hubad sa inenglis nga balak ni Simeon Dumdum Jr.)
ug ako nahimo nang hapit-hingpit nga mahigugmaon,
bahala’g ang mga bathala gamay ra’g gugma sa mga magbabalak.
Gasugod ko pag-usab, gapaminaw
gikan sa abling bintana ngadto sa karaang punoan nga tambis
nga gahunlak sa pulang lingganay sa bunga diha sa balili ug atop.
Niining igang nga kahaponon sa Mayo sa Baclayon,
ang bayabas nga nanghumot sa sanga gasugat sa pagdayeg
sa tamsi, ang alimyon ug awit gatadlas kanako,
mao ra’g nahimo kong galukop-hangop nga hangin
niining paghipos sa kabulahan, masilak nga mga pako ni Levertov
gahuwad og mga anino, gaagda sa bugtong paagi pagpasagad sa gugma.
Kataposang Uwan sa Ting-init
(hubad sa inenglis nga balak ni Simeon Dumdum Jr.)
Gasultianay ta bahin sa uwan anang tuiga
Ug giingnan ko nga wala ta niana
Atol sa gadilaab nga mga buwan sa ting-init.
Apan kahinumdom ko sa iyang pagkahagsa makaduha.
Usa ka buntag nadunggan ko ang atong iro nga si Eve
Gaaw-aw sa usa ka makahibulong nga pagtambong.
Usa kadto ka baki nga gapabiling wa’y imik
Sulod sa gamayng lim-aw sa tubig
(Basin diha’y bunok sa uwan nianang gabhiona
Samtang nahinanok ta) ug ang baki,
Samtang nisaka ang adlaw,
Basin nahadlok nga ang lim-aw hapit na
Mahanaw ug nangita’g mahimutangan
Diin ang lim-aw dili mobiya,
Ug natagpilaw, tingali aron magdamgo.
Kamalamaton sa katulogon, ug kamadanihon.
Bisan ako gibati’g kalit nga pagpislok
Ug nidailos sulod sa lawak tupad
Sa balay sa iro, nga nalumpag sa tanaman,
Ug unya gadamgo og kalit nga taligsik,
Ug kadto, kahinumdom nako ron, mao
Ang kataposan ug ikaduhang uwan sa ting-init.
Ug giingnan ko nga wala ta niana
Atol sa gadilaab nga mga buwan sa ting-init.
Apan kahinumdom ko sa iyang pagkahagsa makaduha.
Usa ka buntag nadunggan ko ang atong iro nga si Eve
Gaaw-aw sa usa ka makahibulong nga pagtambong.
Usa kadto ka baki nga gapabiling wa’y imik
Sulod sa gamayng lim-aw sa tubig
(Basin diha’y bunok sa uwan nianang gabhiona
Samtang nahinanok ta) ug ang baki,
Samtang nisaka ang adlaw,
Basin nahadlok nga ang lim-aw hapit na
Mahanaw ug nangita’g mahimutangan
Diin ang lim-aw dili mobiya,
Ug natagpilaw, tingali aron magdamgo.
Kamalamaton sa katulogon, ug kamadanihon.
Bisan ako gibati’g kalit nga pagpislok
Ug nidailos sulod sa lawak tupad
Sa balay sa iro, nga nalumpag sa tanaman,
Ug unya gadamgo og kalit nga taligsik,
Ug kadto, kahinumdom nako ron, mao
Ang kataposan ug ikaduhang uwan sa ting-init.
-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA
5.27.2011
in memoriam: samtang gahulat sa airport
sa akong pagbisita sa dakong balay
5.23.2011
pagsulay og badbad sa duha ka balak ni Hafiz
Zero
Mao ang dapit diin ang Matuod nga Hudyaka magsugod.
Mas sobra ra kaayo ang mga pag-iniphanay
Didto sa tanang laing mga dapit.
Ang Mga Lingin
Ang bulan labi’ng masaya
Kon kini takdol.
Ug ang adlaw kanunay’ng may-ong
Sa usa ka bulawang salapi nga hingpit sa pagkamugna
Nga bag-o pa lang Gihinisan
Ug gipalupad
Sa mahagwaong Halok ni Bathala.
Ug daghan kaayong mga lainlaing matang sa prutas
Nga nagbitay nga bus-ok ug lingin
Sa mga sanga nga daw mga kamot sa usa ka eskultor.
Akong nakita ang nindot nga kurba sa tiyan nga nagsabak
Nga giporma sa kalag nga tua sa iyang sulod,
Ug ang kalibotan mismo,
Ug ang mga planeta ug ang mga Globo--
Akong nasabtan ang pasumbingay:
Dunay usa ka butang bahin sa mga malingin
Nga ang Minahal nakaangay.
Hafiz,
Sa sulod sa Lingin sa Usa nga Hingpit
Dunay Way Kinutobang Kumonidad
Sa Kahayag.
Gibadbad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA
Mao ang dapit diin ang Matuod nga Hudyaka magsugod.
Mas sobra ra kaayo ang mga pag-iniphanay
Didto sa tanang laing mga dapit.
Ang Mga Lingin
Ang bulan labi’ng masaya
Kon kini takdol.
Ug ang adlaw kanunay’ng may-ong
Sa usa ka bulawang salapi nga hingpit sa pagkamugna
Nga bag-o pa lang Gihinisan
Ug gipalupad
Sa mahagwaong Halok ni Bathala.
Ug daghan kaayong mga lainlaing matang sa prutas
Nga nagbitay nga bus-ok ug lingin
Sa mga sanga nga daw mga kamot sa usa ka eskultor.
Akong nakita ang nindot nga kurba sa tiyan nga nagsabak
Nga giporma sa kalag nga tua sa iyang sulod,
Ug ang kalibotan mismo,
Ug ang mga planeta ug ang mga Globo--
Akong nasabtan ang pasumbingay:
Dunay usa ka butang bahin sa mga malingin
Nga ang Minahal nakaangay.
Hafiz,
Sa sulod sa Lingin sa Usa nga Hingpit
Dunay Way Kinutobang Kumonidad
Sa Kahayag.
Gibadbad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA
kahayag
Mingkiwikiw na ang mga lapyong dahon
dungan sa pagsilhig sa gipukgong bidlisiw
sa nagkatag nga kahayag, mga dag-om
ug kilumkilom, kahaponon sa dulom
nga paghanduraw, uga nga mga pinitik
sa dughan, gubot nga liwag sa mga mata
uban ang sagudsod nga lakang sa mga gutlo,
nagsulti sa pagkapapas sa gininhawa. Apan
salamat sa mga Pulong nga gibilin mo: kalinaw,
maayong sibya, may paglaom. Ug bulahan ako
nga gibanagbanagan ning ulyap sa pagtuo.
-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines
dungan sa pagsilhig sa gipukgong bidlisiw
sa nagkatag nga kahayag, mga dag-om
ug kilumkilom, kahaponon sa dulom
nga paghanduraw, uga nga mga pinitik
sa dughan, gubot nga liwag sa mga mata
uban ang sagudsod nga lakang sa mga gutlo,
nagsulti sa pagkapapas sa gininhawa. Apan
salamat sa mga Pulong nga gibilin mo: kalinaw,
maayong sibya, may paglaom. Ug bulahan ako
nga gibanagbanagan ning ulyap sa pagtuo.
-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines
5.21.2011
sa wala pa mauso ang tawo
Sa wala pa mauso ang tawo
Hawod pa ang siawng mga unggoy
Hubo ang tanang magpasopaso
Sa mga sanga sa dagkong kahoy
Hawod pa ang siawng mga unggoy
Sa wala pa ang mga seryoso
Sa mga sanga sa dagkong kahoy
Sadya kaayo ang kukabildo
Sa wala pa ang mga seryoso
Maoy naandan ang hugoy-hugoy
Sadya kaayo ang kukabildo
Nga inubanan sa kitoy-kitoy
Maoy naandan ang hugoy-hugoy
Hubo ang tanang magpasopaso
Panagsa pa ang lawom og tingkoy
Sa wala pa mauso ang tawo
-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau
Hawod pa ang siawng mga unggoy
Hubo ang tanang magpasopaso
Sa mga sanga sa dagkong kahoy
Hawod pa ang siawng mga unggoy
Sa wala pa ang mga seryoso
Sa mga sanga sa dagkong kahoy
Sadya kaayo ang kukabildo
Sa wala pa ang mga seryoso
Maoy naandan ang hugoy-hugoy
Sadya kaayo ang kukabildo
Nga inubanan sa kitoy-kitoy
Maoy naandan ang hugoy-hugoy
Hubo ang tanang magpasopaso
Panagsa pa ang lawom og tingkoy
Sa wala pa mauso ang tawo
-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau
pagsunod sa pak-an: kidhat sa gibwinggit nga igmat
Dili ko masaag bisan pa’g ikulit ang lamat
sa akong tabon-tabon. Wala ko magtiaw. Tan-awa
kon unsaon nako pagsunod, lupig pa’y anino,
ang bruha nga gabukhad sa lunhaw nga payong
sa akong paghanduraw. Nikagiw siya gikan sa langob
nga lanog sa mga gasakdap nga kabog sa akong hagok.
Tabonan unta iyang mga tunob og dag-om nga mosiak
sa sidlakan sa akong paghandom... Uwan sa udtong tutok.
Gibrutsa sa akong pilok ang puting wanang diin
tanang kiatan gatampisaw dayon gapatidlom. Unya,
sa ilang pagtimbakuwas, ayaw pamilok sa perlas
sa ilang mga kalimutaw. Wala na’y gahom sa paglingla
ang bangaw, ug niining higayona mohunong
ang pinangga kong pak-an. Inig lingi niya, saksi ka
sa wa’y kutas nga likos sa among dila. Abrakadabra,
duyogi ming duha. Panahon na sa pakighilawas.
-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA
sa akong tabon-tabon. Wala ko magtiaw. Tan-awa
kon unsaon nako pagsunod, lupig pa’y anino,
ang bruha nga gabukhad sa lunhaw nga payong
sa akong paghanduraw. Nikagiw siya gikan sa langob
nga lanog sa mga gasakdap nga kabog sa akong hagok.
Tabonan unta iyang mga tunob og dag-om nga mosiak
sa sidlakan sa akong paghandom... Uwan sa udtong tutok.
Gibrutsa sa akong pilok ang puting wanang diin
tanang kiatan gatampisaw dayon gapatidlom. Unya,
sa ilang pagtimbakuwas, ayaw pamilok sa perlas
sa ilang mga kalimutaw. Wala na’y gahom sa paglingla
ang bangaw, ug niining higayona mohunong
ang pinangga kong pak-an. Inig lingi niya, saksi ka
sa wa’y kutas nga likos sa among dila. Abrakadabra,
duyogi ming duha. Panahon na sa pakighilawas.
-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA
5.18.2011
paghubad sa duha ka lusok nga panamilit
Gikan sa Balak ni Ezra Pound
Bughawng mga bukid sa habagatang bungbong
Puting sapa naghikohiko kanila
Dinhi kinahanglang magbulagbulag na kita
Ug mogawas lagbas sa linibong milyas
Sa patayng balili
Hunahuna sama sa naglutawng lapad panganod
Sumasalop adlaw sahi sa pagpahilayo
Sa mga daang kaila
Nga nagyukbo ibabaw sa nagginunitay
Nilang mga kamot didto sa unahan
Atong mga kabayo nagbahihi ngadto sa usag-usa
Samtang kita inanayng nitalikod.
Bughawng mga bukid sa habagatang bungbong
Puting sapa naghikohiko kanila
Dinhi kinahanglang magbulagbulag na kita
Ug mogawas lagbas sa linibong milyas
Sa patayng balili
Hunahuna sama sa naglutawng lapad panganod
Sumasalop adlaw sahi sa pagpahilayo
Sa mga daang kaila
Nga nagyukbo ibabaw sa nagginunitay
Nilang mga kamot didto sa unahan
Atong mga kabayo nagbahihi ngadto sa usag-usa
Samtang kita inanayng nitalikod.
Gikan sa Balak ni Walt Whitman
Alsaha ako haduol sa imong nawong
Hangtod ako mohagawhaw
Ang gigunitan mo pagkatinuod dili libro
O bahin sa usa ka libro
Usa kini ka tawo namula ug tugob lawasnon--kini ako--
Hangtod sa sunod panagkita!
Kinahanglang kita maglinay-anay--Dinhi!
Kuhaa gikan sa ngabil ko king halok
Kon kinsa ka man akong ihatag kini ilabi na kanimo
Adiyos-- ug unta magkahibalag kita pag-usab.
-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA
Alsaha ako haduol sa imong nawong
Hangtod ako mohagawhaw
Ang gigunitan mo pagkatinuod dili libro
O bahin sa usa ka libro
Usa kini ka tawo namula ug tugob lawasnon--kini ako--
Hangtod sa sunod panagkita!
Kinahanglang kita maglinay-anay--Dinhi!
Kuhaa gikan sa ngabil ko king halok
Kon kinsa ka man akong ihatag kini ilabi na kanimo
Adiyos-- ug unta magkahibalag kita pag-usab.
-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA
tambag
ayaw pagsaad
kay ang imong mga pulong
basin mahimong mga bato
mas maayo pa
maghilom-hilom na lang
sama sa dakong lasang
tua nanag-as
ang imong mga kahoy
ug nanaghan sa ilang tiilan
ang mga ligbos
nilabong ang mga pako
ug sa ilang kiliran anaa
namulak ang mga antulanga
-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines
5.16.2011
ang nagsinug-ang nga takna 2
Ang magpapatigayon nga mihatag kanimog tagoanan dihang gilutos ka sa imong
mga kaaway, ang imong dugo nag-uylap sa imong kaugatan, hayan mao
ang magwawali nga gitambog sa sapa kay nagpasiugda og bag-ong tinuhoan, o kaha
ang tigpaila sa tulumanon nga imong gitambongan ubos sa pangalan sa katulogon ug panumdoman. O kaha ang imong amahan, nahisalaag daw ang manunuhid sa mga pangpang sa umog nga kabukiran nga gikakhaan sa mga agila. Apan usa ka butang
ang tin-aw: sukad karon ang imong kinabuhi maglutawlutaw sama sa usa ka balhibo
sa halapad nga suroyanan sa imong pagkabata, gihuyop sa hangin ibabaw sa mga estatuwa sa mga tigulang nga dili maayo ni dautan, dili buhi ni patay, dili niining kalibotan ni sa sunod--ug ang mga liki sa marmol nilang kalawasan, sa imong pakisusi, nagpitik sama sa milutaw nga kaugatan sa aping sa bata nga gihilantan ubos sa silaw
sa bulan.
-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau
nanay
Nahigmata
ang nahinanok nga kagabhion
sa gitik-hadla
sa kuyamoy ni nanay
nga nagpulaw
uban sa nagdukang siga
sa tayaong lamparilya,
wala tagda ang katugnaw.
Himongan-ong kainit
migakos sa puyang nagdupa,
nagpanikad sa mangtas nga tun-og.
Milukop ang kahayahay
sa way-buot nga kinabuhi.
-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines
5.14.2011
hubad sa balak ni Fernando Pessoa
Ang Libro sa Kahigwaos (The Book of Disquiet)
# 466
Ang tawo kinahanglan gyod unta nga di makakita sa iyang kaugalingong
nawong-- walay butang nga mas labaw nga mahilas.
Ang kinaiyahan mihatag kaniya sa gasa sa di pagkakita niini, sa di
pagkahimo pagtutok sa kaugalingon niyang mga mata.
Sa tubig ra sa mga sapa ug mga danaw makahimo siya pagtan-aw
sa iyang nawong. Ug ang mismong postura nga iyang himoon
pagbuhat niini makahuloganon. Kinahanglan nga siya motikubo,
modungo, aron paglakpas sa kaulawan pagsud-ong sa iyang kaugalingon.
Ang inbentor sa salamin mihilo sa tawhanong kasingkasing.
Gihubad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA
ikyas
5.12.2011
kisaw sa wa'y kinutoban nga kasubo
sa mga butang nga wala mosibog
pila pa ba ka adlaw
ang dahon maglutaw
wala kini mosibog
bisan pa sa sulog
murag nahulog lang kini sa atabay
nga hagbay rang gikisaw sa kalaay
-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines
5.09.2011
karong hapon na
maniniyot
Pahimuslan nako ang igong kahayag
Ug paabtikon ang mata ug kamot.
Lain-laing butang ang makita nako,
Nagkadaiyang tipik sa kinabuhi
Ang gihulagway--dunay malipayon,
Duna'y magul-anon, ug usahay
Lisod tugkaron. Makadasig
Ang akong nakita apan kini
Mao'y labing mahinungdanon:
Sa matag higayon sa pagkuha’g
Hulagway malipayon ko
Nga mopaambit sa mga istorya
Nga dili mahubit sa ordinaryong mata.
-- JOHN DX LAPID
Cebu City, Philippines
5.07.2011
tingbuklad
Sa tumang kalapyo ang kabulakan misubol
ug mialimbukad taliwala sa mga balili
nga nanglunhaw human sa ulan nga mibanlas
sa mga tipaka sa yelo nga mipasad sa dakong
wanang sa kaging nga kinaiyahan. Mga langgam
namatog tungod sa tamboanan. Kahumot
sa mga kundiman, katahom sa mga saloma
samtang nanuyhakaw ang mga uhong
sa paghandom ilawom ning kasingkasing
nga langyaw. Gimingaw ko nimo, Ma...
-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA
Palm Harbor, Florida, USA
awit
"You are sought by powers unknown;
On your trembling heart--strings play"
-- Robert Lawrence Binyon, A Mother's Song
adunay bag-ong awit
nga nasabtan
kining kasingkasing
sa dihang putot pa,
tres anyos, naghapsay
sa nabubod nga sinina
ug sa nabudlay nga larawan
nga naglabanglabang
sa handurawan
dayon
inanay nipatim-aw
lab-as nga pares
sa panan-aw--
gigunitan mo ang akong kamot
gigiyahan ang paglabang
sa unang tikang
ngadto sa ulahing pagkalimot
karon, sa pagbalik
akong hinumdoman
ang bag-ong awit nga nasabtan
niining kasingkasing:
Mama
-- ERIK E. TUBAN
Mandaue City, Cebu, Philippines
5.05.2011
pakyas
bakaybakay*
Mitaak ako sa hunasan.
Niadtong daklit nga kalibotan
sa mga bato ug mga lusay.
Midayon ako sa pinuy-anan
sa mga bunog, mga kasag, mga tuyom.
Unya sa hinay kong paglakang
sa humok nga balas ug bunbon
akong ningsindolan
ang usa ka bakaybakay.
Gipunit ko ug akong gitan-aw
ang iyang bukobuko ug ang iyang tiyan.
Ang iyang lawas gahi ug tuskig
daw bato’ng patay.
Apan didto sa iyang tiyan
akong nakita ang hinay’ng paglihok
sa daghang mga gamay’ng gaway.
Nagtimaan nga siya buhi sa kanunay.
Gibutang ko siya pagbalik
ngadto sa mabaw’ng tubig.
Ug unya sa akong pagdungaw
nakita ko ang kasin-ag sa langit.
Hayag pa ug wa pay mga bituon.
Apan didto sa tin-aw’ng tubig
akong nakita nga kadtong bakaybakay
usa ka bituon
nga nagbaton og kaugalingong kasin-ag
nga nagtanding
sa aninag sa langit.
* starfish
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA