pagbabay

mahimong maghisgot ta 

kabahin sa kangitngit

unya moabot kita mahitungod 

nianang mga tanghaga 

sa mga sakayan lakip na

kabahin anang suba hangtod

didto sa baybayon diin gatagbo 

ang kaasgad ug katab-ang

pauyonan ko imong pagsubay

hangtod kon asa ka ihatod

sa imong mga kaligutgot apan kon 

motikang ka na sa damyo 

mao lamang ang akong ikadalit 

ang akong kamot nga kanimo

mowagayway og panamilit

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

sumbalik sa balak nga "nganong kulba-hinam ang kaluwasan"

Naa sab baya'y pari nga ang ulo

upaw pa sa iyang pagtuo.

Ug naa’y balakiro nga ang pagtuo

hait pa sa gamay nga bato.

Naa’y pari gahupot og talaan

sa pagtuo tultol sa kaluwasan.

Naa po’y balakiro gitungdan

ang bato ngadto sa kawanangan.

-- DENNIS S. SARMIENTO

Maryland, USA 

nganong kulba-hinam ang kaluwasan

Naa'y pari nga wala'y ulo.

Naa'y ulo nga wala'y pagtuo.

Naa'y pagtuo nga wala'y pari.

-- MICHAEL U. OBENIETA

Topeka, Kansas, USA

pahimangno

Itugot nga dili mangalawos 

ang mga rosas. Ayaw hikawi sa pagtagad

bisan pa'g nihit ang piyoos, naluyloy 

ang mga dahon. Hinumdomi--

ang tanan may kataposan. Ang kaamyon 

dili makumkom. Ang mahabilin mao ra 

ang handomanan nga ikaw sa usa 

ka higayon sama sa alibangbang 

nga nalumay ug naghinam pagsakmit 

sa tambison nga kapula sa rosas.

-- JONDY M. ARPILLEDA

Davao City, Philippines 

duha ka mubo’ng balak

Pana

Nahuman na ang akong balak.

Gibuhian ko na ang pana

gikan sa banayan.  

Wa ko hisayri

kon asa

ang iyang 

taroyan.

Takdol Nga Bulan

Labing masin-ag

ang takdol nga bulan.

Apan timan-i, 

nga hinulaman lang 

ang iyang kahayag.

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

utlanan

Kon mahuman na gani si Nanay

sa matag gabii niyang sugilanon, 

moingon dayon siya namo, 

“Dinhi ra kutob ang utlanan”

Mangutana ko niya'g ngano, 

apan wa siyay isulting tubag.

Gipamulong ba sa kahilom 

ang lisod litokon sa dila?

Nganong mosangko mas utlanan 

ang tanang maihap, mubo, taas 

ug lisod dangawong estorya? 

Kun ang mga balod sa lapyahan? 

Kun ang panon sa kalanggaman 

sa dili malikayang kilumkilom? 

Kun ang dagayday sa busay 

nga mora ba'g wa'y kataposang 

mikanaas sa kahilom? 

Ana na kaha kutob ang tanan 

tungod kay gisulti niya 

ug wa na siya'y laing mahimo 

gawas sa pinugos nga pahiyom? 

Nanglakaw ang tanang ngalan

sa agtang nanustos sa kataposan

ug unang takdol sa pagkabata.

Nahanaw ang mga hulagway

sa duwendeng namungko sa uhong, 

engkantada sa karaan 

ug bulawang barko sa damgo

lakip na ang kasilag ug gugmang 

nagluklok sa kasingkasing.  

Ug gilantaw ko silang napapas 

sa kahayag apan dili didto 

sa halayong yuta sa paghandom.

-- NOEL P. TUAZON
Dauis, Bohol, Philippines

hubad sa balak ni Billy Collins

Paghatod

Bulan galihok sa ibabawng bahin sa bintana,
anino sa dagang sa kamot ko nitandang sa pahina--
Nagsige ko'g pangandoy nga ang balita sa akong kamatayon

unta ihatod dili sa usa ka ngiob nga trak
apan sa pagsuway sa usa ka bata nga modibuho sa maong trak--
inapilan og taas kuwadradong kahon nga kargahanan,

uban ang mga letrang giminolde sa kilid,
unya ang nag-ugdong lingkoranan sa sapyor, linging mga ligid,
kayha dili mapiri nga bayhon sa drayber,

ug bitaw pod mga bulhot sa puting aso
gagikan sa tambutso, dinibuho daw mga bulak
ug kaamgid sa ilang pagtimbaya sa mga panganod sa langit,

mas gamay lang hinoon.

-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

luyo sa landong

uban nianang nasalop nga adlaw

ang kasadya sa kangitngit

kahabog sa nihit nga kamingaw

kalanog sa landong nga gaping-it

-- HAZELEN C. COBOL

Argao, Cebu, Philippines

mga kamot sa kahayag

adunay mga tanghaga

nga mabatyagan

gihikaw ang kangitngit

sa kadalanan

gihapuhap ang lunhaw

nga kakahoyan

giyamogan ang gauga

sulod sa dughan 

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

polaris

“Di ka mawala

basta subayon lang nimo

ang Polaris kay mao man na 

ang North,” matod mo 

samtang naghigda ta

ubos sa kabitoonan.

Sukad niadto, di na nako 

maihap pila na ka gabii 

ang minglabay.

Ambot unsa kaha'y 

imong masulti nganong 

wa gihapon nimo 

matultoli hangtod karon

ang dalan subay  

sa atong kagahapon.

-- GRATIAN PAUL R. TIDOR

Dipolog City, Philippines

in vino via crucis: simang nga pasakalye atol sa pasundayag nga siete palabras sa maayong laki nga mga politiko ug mga pari

Dugdog, habuhabo, pangpang…

Duyog sa dila sa bitin 

ang gawitik nga kauhaw 

tugbang sa galutaw nga lanog 

sa lingganay. Asa ang busay 

nga sarang mowaswas 

sa dag-om nga naungot 

ug nabugnawan sa lugot 

ilawom sa dughan? Kaiinit 

sa gilad-ok natong tuba,

mga kauban! Tagay pa! 

Magsusapinday ta hangtod 

sa atong pagkalukapa. Ay,

Ginoo! Salamat intawon 

kay abli gihapon ang tubaan 

bisan Biyernes Santo! 

Mahuwasan na unta mi 

inig Dominggo puhon

aron lagsik na pod mi 

sa pagsuway og subay 

sa Imong tingog bisan

hangtod pa kini sa mga kantil 

sa Mantalongon. Dinhi diin

gakaratil ang hangin,

galumpayat paghimamat 

namong mga kanahan

nga wala intawo'y panahon 

bisan sa paghikog-- bahala na

bisan gapanikad ang pari,
gapanilap nga motukmod namo 
gikan nangulihad sa iyang wali--

magpaabot gihapon mi 

sa Imong pagdapit. Bisan pa 

kon malangay mi pagdalikyat 
sa Kamagayan, unta anaa 
motultol gihapon Ka namo didto
sa kumbira sa Cana.

-- MICHAEL U. OBENIETA 

Topeka, Kansas, USA

pagsikop sa sigbin

Inig takdol sa bulan, 

andama ang tanang hiramenta

ug ang mga paon: ang kalabasa, uling, 

ug dumalagang manok sa tugkaran.

Unya, ayaw katulog. Likayi 

ang pagduka kun katapol. Kuhaa 

ang muta sa iring ug inudnud 

sa imong mga mata. Paabota, 

paniid sa kasikas kun palak-palak

Kay sa iyang pagtungha, kalit iya kining 

tukbon. Aw, kon di ka igmat, ang tanan 

maanugon. Inig abot, ayaw padala 

sa katalaw kun kakulba ba hinuon.

Atubanga siya, unya tuwad dayon.

Ayaw kahibulong kon wala kay 

makit-an. Naa ra ba siya'y gahom 

mopalibog nimo. Ug kun siya imong

masakpan, ablihi ang lana ug 

isablig niya! Unya, sampongi 

ang imong dunggan kay basi'g mabungol ka 

sa kasakit sa kisikisi niyang pagsiyagit. 

  

Karon, simbako manimalos kini

ug hasmagon ka, kupti gyo'g taman 

ang iyang dagkong dalunggan.

Hinumdomi nga mangtas kini 

kon masuko--manlimbarot, mangalisngag 

ang mga balhibo, mosiga ang kapula 

sa mga mata, mag-ikwad-ikwad, 

maglukso-lukso aron ilampurnas ka, 

paakon sa iyang mga tango, 

kawrason sa iyang mga kuko.

Apan kon imo nang mapuypoy 

ang iyang kasuko, kalit kining modanguyngoy 

sa kapildihan, unya muyukbo sa imong tiilan.

Putla dayon ang iyang ikog, ug tagoi

aron sa matag karon ug unya, kon imo siyang 

tawgon sama nga ikaw na'y iyang bathala, hala,

hangyo bisag unsa! Di ka niya pakyason pa.

-- JONDY M. ARPILLEDA

Davao City, Philippines 

diborsyada

Sayran tika, sayon ra pangitaon ang gugma 

inig kalibog sa kasingkasing. Apan baya

ang utlanan sa kalipay diha sa katagbaw

daklit lang. Kalimti ayaw, samtang 

gapaabot ka sa paglipang sa kadahonan, 

labaw pa sa tingtugnaw ang natun-as 

nga mga sanga sa rosas. Kasubo sa lasang.

Pasayloa nga dili pa gyod nako diha nimo

mahatod ang usa ka kahon nga panganod.

  

(alang ni Darlen)

-- DENNIS S. SARMIENTO

Maryland, USA

pagkahuman sa panginhas

Gikan sa tibuok hunas nga panginhas,

iya dayong pagunitan nako

ang tanan namong mga kinhason.

Unya, pamuniton niya ang mga batang,

nahidagsa sa gamay ko pang baybayon.

Iyang pilion ang mga gagmayng sanga

gikan sa mga dagkong punoan, 

ilain ang nag-umog gikan sa uga 

ug hilom niyang timbang-timbangon

ang bug-at ug gaan 

nga maora ba'g gisuta niya 

ang gibug-aton sa lasang diin kini gikan, 

iyang gisayod ang gilay-o'g gidul-on 

sa panaw'g pagduhiraw 

nga gilabang sa tanang dili 

mahulagwayng lawod ug unos.

Nahibawo si Nanay

kon unsang kahoya ang hagad, 

kon unsa'y guwang ug kon unsa 

ang gibahi na sa katuigan nga paglawig.

Ug dili masayop ang akong inahan. 

Inig-uli namo sa balay, 

mohalirong dayon ko sa karaan 

ug gitakuling namong sug-ang: 

sud-ongon nako ang puot 

sa asong mangab-ot sa panganod 

samtang akong paminawon ang lagitik-

sugilanon sa mga kahoy, 

nag-asoy sa gigikana'g paulian nga, 

tumoy sa lapyahan sa ilang pagkaanod, 

giangkon nila ang namukhad 

nga mga tudlo sa kahayag ug kalayo:

moasul, mopuwa sa akong handurawan. 

-- NOEL P. TUAZON
Dauis, Bohol, Philippine

si manang baya

Si Manang baya, bisag dughanon na kaayog tiyan

Sa publiko magpunay og baiid sa iyang kabit

Nga kon edaray, masaypan nga siya maoy inahan.

Si Manang baya, bisag dughanon na kaayog tiyan

Makaako pag pasundayag sa iyang kauwagan,

Tinan-awan pay imo nga morag latik sa kapilit.

Si Manang baya, bisag dughanon na kaayog tiyan

Sa publiko magpunay og baiid sa iyang kabit!

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Manila, Philippines

pregunta

Usa ka gabii,

sa akong pagpauli

sakay sa tren gikan sa Chicago,

akong gikasakay 

ang usa ka gamayng' grupo

sa mga batan-on. Labihan

ang ilang kabanha

ug way hunong sa pakighinabi

sa tibuok biyahi.  Lainlain 

ang ilang gipanagsultihan

apan latagaw, taphaw, wa'y unod. 

Diha'y usa kanila

nga mokalit lang og sagbat

ug moingon:  “Makamao ako

og Kinatsila-- pregunta.”

Pangutana.  Ug ako 

nangutana sa akong kaugalingon

nga kon ingon man niini 

ang ato karong mga batan-on

asa man ang gipadulngan

ning atong kalibotan?

Pregunta.  Pangutana.

Daghang mga pangutana.

Wa'y mga tubag.

Ug ang tren daw nagdaghong

nga nagsubay sa iyang rilis 

tadlas sa dulom nga kagabhion.

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

unang basa nako sa balak ni Mary Oliver

Alibangbang. 

Di nako kahinumdom kanus-a  

Ang kataposan nakong pagkakita'g 

Alibangbang. Ug aninipot, tamsi, tukmo, tambubukad.

Dugay na pod kong wa kapamupo og mga buwak.

Nalimot nako sa alimyon sa gumamela.

Wa nako makaligo'g balik sa sapa. Dugay na.

Ug hagbay rang wa ko kadungog 

sa kanaas ini.

Intawon kapobre! 

-- GRATIAN PAUL R. TIDOR

Dipolog City, Philippines

gahalok nga landong

nag-uban kitang nangandoy kaniadto

pagtuman sa atong panaad

kadugay sa panahon hangtod 

masukod na sa atong 

gilay-on nga usa ka pulgada 

kining sikit nga landong sa kangitngit   

-- HAZELEN C. COBOL

Argao, Cebu, Philippines

aphiemi

Gipasaylo

sa uwat ang lansang

nga wa'y palad

gibuhian
sa samad, giligwat
sa kahayag.

-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

kahigal

kining kahidlaw

nga wala

matuman

nahisama 

sa usa ka

batan-ong namatay

kay naligsan

adunay buwak

sa iyang ulohan

adunay buwak

sa iyang tiilan

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

hubad sa balak ni Richard Gillard

Awit sa Sulogoon

(1) Mahimo bang akoy imong sulogoon, tugoti sama

     Ni Kristo ngadto kanimo; Pag-ampo nga aduna akoy grasya

     Nga mosugot kanimo nga mamahimong katabang ko upod.

(2) Kita ang mga laagang galawig, kita ang mga magpapanaw

     sa dalan; ania kita aron pagbulig sa matag usa

     Paglakat sa milya ug pagpas-an sa bug-at nga karga.

(3) Akong gunitan ang Diyosnong kahayag alang kanimo sa gabii

     sa imong kahadlok; akong itunol king kamot nganha kanimo

     Pagbungat sa kalinaw nga gipangandoy mong mapaminaw.

(4) Ako mohilak samtang ikaw nagbakho; kon mokatawa ka

     mobahakhak ako uban kanimo; ako moambit sa kasubo ug kalipay

     Hangtod makita tang natapos na ang biyahe sa kapulihay.

(5) Kon moawit kita sa Ginoo sa langit, atong makaplagan

     ang panagdait sinamkon sa tanang nahibaw-an sa atong panag-uban

     Bahin sa gugma ug kasakit sa Labawng Makagagahom.

-- MELQUIADITO M. ALLEGO

Palm Harbor, Florida, USA

pagbiya

Mahimo ba nga ibilin yuna nato  

ang tagsa-tagsang natong kahimtang

samtang sa ulahing higayon

subayon nato ang ngiob nga dalan

paingon sa minugna natong 

kalibutan? Diin didto

mamulak ang mga puwang rosas

nga wa'y tunok, managkiay

inig taghoy sa hangin.

Manghigda ta'g balik sa bagnotan,

samtang ihunghong ko kanimo

ang mga pulong nga mopahunong

sa nanambo mong mga luha.

Unya, hubo tang mangambak 

sa daw samin kahamis nga suba

aron atong tugkaron ang himaya

sa tiilan sa busay diin

didto mosubang ang idlas

nga bangaw. Maayo unta,

aron magdungan tag litok

nga sa kaulahian, hukman ta 

nga kita rang duha ang mag-uban.

Apan sama sa tun-og sa kabuntagon

nga mangikyas inig sidlak sa adlaw

mobalik ta sa hagip-ot nga dalan

kon asa mosugat kanato ang kahayag 

nga atong dawaton ug gakson  

bisag nagdala kini kanato

og dili maaninaw nga kasub-anan.   

-- JONDY M. ARPILLEDA

Davao City, Philippines 

sa tingtugnaw

Tingali angay nakong basulon

ang hangin nga ningtayhop

sa akong tingkoy kaganihang

naglakaw ko padu'ng sa atoa.

O di ba kaha, ang dakong sanga

sa kaymitong imong tinanom

nga karon nagbabag nas da'n,

o kaha ang siloy nga ningkapa-kapa

aron mangatagak ang katugnaw

nga nangumpayot sa iyang balahibo.

O di ba kaha, ang salibong nakaipsot

sa bungbong natong amakan

aron, sa makausa pa,

habulan ko sa kamingaw

-- JONA BRANZUELA BERING 

Tuboran, Cebu, Philippines

sigbin

Kuyaw'g masimhotan ka sa sigbin, 

matod ni Nanay kon mag-iyagak ko

kay gustong mokuyog 

sa lapyahan aron sugaton si Tatay

gikan sa tibuok hapong panagat.

Moburot kuno ang akong tiyan 

nga mora'g gipuy-a'g bakukang

ug manghubag ang akong nawong

kon mabughan sa nagdilaab niyang baba. 

Sa binata kong imahinasyon,

molutaw ang sigbin

sa hulagway sa irong buang,

binuhi sa among silingan, 

nga maoy makapakurog 

sa akong tuhod kaniadto. 

Modali ko'g dagan sulod

sa akong lawak,

motago ilawom sa katre.

Apan padayon kong paminawon

ang kalayo sa dila sa sigbin,

ang takdol sa iyang ikog,

ang lim-aw sa iyang kalimutaw.

Makatulog ko nga mobahad 

ang pahiyom sa kilumkilom.

Unya, manuktok ko'g usa 

ka pultahan ug moingon nila, 

Suginli pa ko'g lain.

Bahala'g labaw pa sa sigbin.

Bahala'g mahadlok ko.

Pukawon ko nila'g modagan 

dayon ko sa gawas sa lawak,

mogakos ni Nanay. Ug mao kadto 

ang una kong sugilanon. 

-- NOEL P. TUAZON
Dauis, Bohol, Philippines

vista previa de la inmortalidad

Sila nga miundang nag inom, o igo na lang morespetar og pipila ka botelya, maayo kaayong mohinumdom sa nga higayon nga nagkamang ta sa kahubog, o kaha nangita kinsay isog, o gihakop sa sentimiyento ug nagdanguyngoy sa kamingaw sa gisakmit tang kabatan-on. Apan alang sa sama kanato nga maunongon sa bathalan-ong tulumanon, hanap ang atong paghinumdom niining mga butanga, maayong pagkalahugay ang mga panghitabo, mabulokon man o giharian sa kalaay, atol niadtong malamaton ug sagrado nga mga gutlo. Kana kon napatik man ugaling sa alimpatakan, kay malagmit ang medyo tin-aw pa sa panumdoman mao ra ang inom sa miaging adlaw, o sa usang adlaw—mahinumdoman nga dihay panagtigom sa manginginomay apan diha ra kutob. Hayan dili na ta kahinumdom sa lugar, sa oras, sa tema sa lantugi, gani usahay mataligam-an nato kinsa tong mga hanggawa nga atong gikatagay—usa ka taras nga salawayon apan, sa pagkatinuod, dili angay gahinan og bisan usa lamang ka pudyot nga pagmahay.   

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Manila, Philippines

ang barko’ng nagpundo sa pantalan

Ang barko’ng nagpundo sa pantalan 
hinay’ng nagtuyatuya 

daw nahitagpilaw ug nagdamgo 

sa duyan sa gagmay’ng mga balod.

Lagbas sa pantalan

nagbuklad ang lapad nga lawod

ug lagbas sa lawod

wa'y mga utlanan.

Usa ka adlaw motikang ako 

sa andamyo ngadto sa barko.

Ug unya human 

sa pag-alsa sa iyang angkla

ug pagbulhot sa iyang pito,

maglawig 

sa malamatong mga balod

sa lawod nga wa'y mga utlanan.

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

text

Kon mahimo pa lang i-send og apil

ang hugot kong gakos lakip

sa mga halok ug hagawhaw

nga lagmit wala'y lakra

diha sa mga letra--

dili unta ko ron mabungol

sa imong reply;

dili unta maamang og apil

ang gakang-a nga lawak,

dili unta ko mangapkap sa hawan 

diha sa gadumili mo nang dughan.

-- GRATIAN PAUL R. TIDOR

Dipolog City, Philippines

sinkhole

Gapaabot imong tigmo sa takna

nga ihimugso ang pagtuo-- kaluha 

sama sa hangin og yamog. Inig uha 

sa yuta, motidlom sa lawod 

ang mga panganod. Dili lahi sa kamatayon 

ang kalibotan. Usa ka tuldok sa kangitngit

lahos sa kawanangan. Sama sab nimo,

kining gugma nanamkon og kakulba

nga basin lamyon sa gilawmon 

sa gabanaw diin wala’y katagbawan 

ang kauhaw.

-- DENNIS S. SARMIENTO
Maryland, USA

paghandom

Wala ko na paabota ang panahon
nga ako mopauli sa usa ka dapit
diin ang tuyo lamang mao ang pagbati
sa pagduaw sa adlaw sa gamingaw 
nga kabuntagon
aron nako bation pag-usab
kadtong unang higayon
sa atong panagkita.

Moabot ang panahon diin 
ang akong katuyoan mao na lang 
ang pagsalom sa suba 
sa akong kabatan-on diin ako 
hubo nga misalom, mikapakapa,
milangoy sa pikas tampi, ug unya
mohay-ad sa dakong bato aron
mabulad ug matulog hangtod 
sa pagkauga sa akong panit.

Unsa pa ba ang akong balikan? Wala ka na 
didto ug sayod ako nga ikaw dili na
mobalik. Wala na ako'y balikan, 
ug gani ang paghandom mao na man lang 
ang pagkahumod sa akong aping 
sa tumang kahilom.

-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

phone sex

Idaitol ko ang awditibo sa imong dalunggan.

Pamation ta ang nag-aliwaros nga hinagawhaw

Sa nag-alintabong tapya-tapya sa gilok kauhaw

Tadlas sa gipangdanggas nga tangkileponong gilay-on.

Ang daw humotbatong laway sa  dila ko nagpamisik

Sa dekoloreteng ngabil mo pilit-pilit, nanggitik.

Idat-ol, idat-ol kining gatuyhakawng awditibo.

-- MELQUIADITO M. ALLEGO

Palm Harbor, Florida, USA