1.13.2020

mamugna ra ang baruto kon kini molawig


Ang baruto 
nga wap-a 
kataak og tubig 
dip-a baruto. 
Di ra layo 
sa troso 
nga wap-a 
katilaw og tigib. 
Ang baruto 
maingon 
nga baruto 
sa higayon 
nga magkabunbon, 
kon hikamrasan 
sa pansilon 
nga baybayon 
dihang misagirit 
paingon sa kinis 
nga dagat, 
ug sa dihang 
natugkag kapay 
ang tigbugsay 
nga nanguros 
padulong sa tuya 
sa lugitom 
nga panganod.


-- ADONIS G. DURADO
Athens, Ohio, USA

balik-lantaw


"God has cast me into the mire,
and I have become like dust and ashes." 

-- Job 30:19

Usa ka mangamongay nga kilikos
Ang mitibugsok ngadto sa kawalaan
Kuyog sa akong kagahapon, karon ug ugma.

Malinawon kong midawat 

sa kamatuoran nga yanong pat-ak lang ako
Sa kinatibuk-an nga aliyabok
Apan makapuling gihapon.


-- R.L. BERTULFO
Talisay City, Cebu, Philippines

1.10.2020

ang nahabiling kahayag sa lapyahan


Gikan gibagyo, napalid
layo sa langit ang kabituonan.
Ang mga nangahagbong
Nahimo tingaling mga aninipot
samtang ang mga nisalom
sa kabugnaw sa kadagatan,
napagngan ug natabonan

sa bunbon ug sa mga bulok 
sa kagasangan, giturokan og 
mga tunok ug puntok, gituboan 
og gagmay’ng mga tiil… 

Bisan nabanlas ug nakaging,
Gapabilin diha sa baybayon
Ang ilang pagkabituon.  


-- JOHN CARLO P. BERONIO
Cagayan de Oro City, Philippines

katundan


Makakaginhawa na gihapon an akon pinanlidungan 
nga numero sa kalendaryo.  Kay kun diri ka pa mabaya 
sa kalibutan, diri mapipiritan pag-uli an mga tiil
nga maiha na nga waray hahangkupi san tapo-tapo. 

Mao lugod an pagmamakauli, kun san-o nga diri na 
makakaghangkop an mga kamot, ngan sa huna-huna nala 
mahinanabo an mga harok san mga hinumduman. 

Naduroy lugod an kabaraka, yana nga maaram 
na san kamutangan san imo kahimo, san imo panapton, 
ngan bisan san imo mga uban nga tistigos san pagpinamulat. 
Sini nga takna, nga diri mo na mahibabatian, natigdamo 
la an akon karuyag ig-istorya sa imo. Labaw san ngatanan, 
an hinay-hinay nga pagpuni-as san adlaw kun ginkikinitaan 
mo ini sa butnga san kadagatan, ngan mahingangatawa ka 
san alibangbang nga sinin balud natatapsikan. 

Nahinumdom ak lugod san imo tugon sa akon 
nga tingali nakukutaw na an akon huna-huna, 
kay kun diri krudo, naghahalo nga asgad ngan baga 
san makina an pirmi ko nga naaamyon. 

Tingali gadla naglalamiraw o sa alibangbang 
ko la kaya igsalin-urog an kamingaw. 
Makapira na bilnga san im-im an pamaagi 
san pag-aro pasaylo, nga nahiagian la san diri pagbagaw. 

Sugad san diri permanenti nga mga bura,
kadali bumalik san piniluan kahuman hapyuda 
san palad an tinitipigan nga daster nga igreregalo ko sa imo.
Naruruyagan naton an kapula ngan an mga bukad nga iginburda
Mao an akon ginsupuhan. Magaan ini dad-on ngatanan
diri sugad san mga tiil nga nahingalimot na san dalan.


-- REYNEL M. IGNACIO 
Calbayog City, Samar, Philippines

1.07.2020

panamilit


Kutob lang ko 
sa Google Search. Walay katakos 
mo-add friend nimo sa Facebook 
o Instagram. Naa gihapon

mangutana kon kaila ta, 
mo-agik-ik kintahay ko maghisgot 
adtong gabii nga giihap nato  
ang atong mga damgo 

nga gihayagan sa buwan 
nga takdol. Pero ang tinuod 
dugay na nagbulag ang atong 
mga katawa. Usahay bug-at,

usahay gaan ang akong 
mga duda. Basin tungod dili 
singkit akong mga mata. Basin 
ang gilay-on karon sa imong 

siyudad nga sayon hakpon 
sa niyebe mao ang sukdanan
sa kalimot. Basin naa’y panag-uban 
nga hangtod lang sa pipila ka

pakli sa panid sa kalendaryo. 
Kagabi-i, nagdamgo ko. Didto ta 
sa atong high school classroom,
nagkat-on og usa ka Chinese 

nga kanta bahin sa pagpanamilit. 
Sa atong pagbiya, gikandado 
na nako ang pultahan. 

Wala na’y balikan,
Wala na’y handumon. 


-- DELORA SALES-SIMBAJON
Butuan City, Agusan del Norte, Philippines

sungsong ilawom sa silaw


Sa matag hapyod sa mga balod 
diha sa lapyahan, nag-alingasa pod 
imong kamot sa akong lawas.

Sa matag bugwak sa sulog niini, nangabugto 
ang higot sa akong sapot. Mihunat ko’g kusog 
aron makiglambisog sa kabangis niini apan 

sa matag kapusgay niini sa baybay 
susama kini sa akong pagkabuak
ilawom sa nanglili nga adlaw. 


-- JEFF DEL ROSARIO

Danao City, Cebu, Philippines

1.04.2020

puzzle

(alang kang Dan)

1.
May mga triangulo sa bituon;
may mga pikas nga nawong sa bulan.
Ang mga karton nga gidasok
sa batang lalaki ug babaye
sa mga lungag, 
sa kawalaan,
mga bulok ug porma nga mohaom 
motim-aw lang 
kon mahulma, motunga
sa kaulahian.
Ang duha ka batang nagduwa
nagyaka ubos sa nitso sa ilang inahan.

2.
Tingali moabot ang panahon nga basig 
dili ko na mahimo ang pagsabot,
nga maminaw ko apan
wala ko’y madunggan
way silaba o ritmo 
nga masango sa akong dunggan 
o akong mailhan. 
Ang tubig mohaplos sa akong mga tudlo--
dili maihap nga mga tulo 
nga mosagop sa mga bapor ug sakayan
sa lawod--
nga dili ko mamatikdan,
molawig subay sa walay kataposang 
sirkulo sa kalibotan.

3.
Kon mangita ta’g mga sumbanan
ug moingon
mao kini ang linya sa silik sa bituon
o ang tabas sa mga konstelasyon
sa awit nga dili madutlan;
kon ang atong panan-aw mohabol 
sa nanagsumpaki, nagsapaw-sapaw 
nga kapunawpunawan,
ug dili ta malumsan sa akto   
sa pagsubay sa panahon;
kon magpakagamhanan ta 
ug kon malagbas nato ang tanang mga utlanan,
o kon matultolan ang topograpiya 
sa kahayag ug kangitngit;
makadakop sa matag tuno, kasikas,
nga nasangit sa matag kilab sa panahon–
makahatag og mga ngalan
nga nindot paminawon: Venus, Jupiter, kaluha;
sigon sa luwag sa atong kahibawo,
ug mopaila kanato sa kagamay sa luwag
sa atong kahibawo,
ning kawa nga dili matidlom.

4.
Ang batang lalaki ug babaye
seryoso kaayong nangita sa mga bahin sa puzzle,
diha sa kawad-on sa mga pulong,
kining pagpihig-pihig, 
kining pagsibo, 
pagsukod sa mga bulok ug porma
diha sa dili matugaw’ng takna,
kining tiunay nilang kabilin.


-- ESTER TAPIA 
Kathmandu, Nepal

adunay nikabad didto sa Da Lat


Mao kadto ang ningduol. 
Usa ka dupa ngadto sa bungtod.
Usa ka dangaw nga laraw.

Didto ang yuta ninghiyak. 
Ang Tristesse ni Chopin namidpid 
sa nangamang nga biyuos libot sa
mga hardin. Giukab sa hangin
ang mga lamat nga gianod sa sapa
ngadto sa hangtod. 

Saka-kanaog sa mga hagdan, 
nagtingsi ang magtiayong Gwen 
ug Fitz. Nag-inagbayay ang ilang 
mga talidhay. Nag-akob ang ilang 
mga gusok. Dili halayo kanila, daplin
sa labong, nangahunlak ang matag unya. 
Nangliki ang mga bato sa nangudlot
nga sagbot. Ang huni ni Chopin nilakang
padulong kaniya nga nagdumili. Kaniya
nga nawili. Kaniya nga gidihugan sa
pag-inusara. Kaniya nga nagbawon 
og nipis nga lampin, kanhing gihapnig 
sa katre, samtang ang iyang anak gipaskan
og mga tubo sa ilong ug baba; samtang
gitusok sa mga dagom ang iyang gagmitoy 
nga mga bukton; samtang ang iyang lawas 
giayagan og mga saag. 

Walay makalihay sa Da Lat. Ang iyang
sapa mokamang nganha sa sidsid sa tanlag.
Hangtod karon ug sa gihapon, ang matag
dangaw nangalimyon sa mga hardin,

sa tanan nga sulondon,
sa tanan nga dili na angay’ng ugkaton.


-- CORAZON M. ALMERINO
Los Angeles, California, USA

1.01.2020

saging, tadyaw, sandayong: mga pasumbingay sa pakigbisog


1          
Andam ang saha sa saging 
nga mohalad sa iyang udlot
aron sungagon ang dumuduong 
nga mangahas og pasipala 
sa gubaon nga payag.

2
Walay pinalabi: si kinsa man
sa mga tadyaw sa tugkaran 
ang mosupak sa mando 
nga tak-omon ang baba
pulpogon ug isabod sa uma.

3
Nangandoy og kaharuhay, 
ang sandayong mihana og lupad 
apan nagtuwad pa lang gani
wala na kaugpo kay natuk-an 
sa giugom nga kaligutgot. 


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dhaka, Bangladesh

si Rene Ug Georgette Magritte uban sa ilang iro human sa gubat


(hinubad gikan sa liriko ni Paul Simon)

Si Rene ug Georgette Magritte
Uban sa ilang iro human sa gubat.
Namalik sa ilang lawak sa hotel
Sayon nilang gihubo ang ilang sapot-panggabii
Nanayaw sila uban sa kahayag sa Buwan
Sa musika sa The Penguins, The Moonglows,
The Orioles, The Five Satins
Ang halawom ug ginadiling musika
Nga ilang gipangita.

Si Rene ug Georgette Magritte
Uban sa ilang iro human sa gubat.
Naglatagaw sa Dalan Christopher
Ug nanghunong sila sa tindahan sa kalalakin-an
Uban nianang mga manekin
Nga gisininaan sa bag-ong urog
Nanglugmaw ang luha sa ilang emigranteng mga mata
Sama sa The Penguins, The Moonglows,
The Orioles, The Five Satins
Ang hamugaway nga dagayday sa mga bahakhak
Nga mitadlas sa hangin.

Si Rene ug Georgette Magritte
Uban sa ilang iro human sa gubat.
Nagtapad sila, ug nahinanok
Ang mga dekada midal-os sama sa mga Indian.
Barato ra ang panahon.
Sa ilang paghigmata nasayran nila
Nga nagkayamukat ang ilang mga butang.

Si Rene ug Georgette Magritte
Uban sa ilang iro human sa gubat.
Nakigsawo og lamesa uban sa mga gamhanan
Ug gilili nila ang hunos sa ilang lawak
Unsa kaha ang ilang gitagoan didto?
Sa kabinet mao ang bugnaw nilang mga kasingkasing
Ang musika sa The Penguins, The Moonglows
The Orioles, The Five Satins
Sukad karon ug hangtod sa hangtod
Sama sa kaniadto
Si Rene ug Georgette Magritte
Uban sa ilang iro human sa gubat.


-- OMAR KHALID
Metro Manila, Philippines