paghilak

Ang paghilak nga pat-ak-pat-ak
wala’y pulos. Kinahanglan kang modanguyngoy
hangtod mahumolan ang imong unlan!
Diha ra ka mobangon ug mokatawa.
Diha ra ka moambak sa kaligoanan
ug wisik-wisik-wisik!
Diha ra ka molamba-abli sa imong mga bintana
ug, “Ha ha! Ha ha!”
Ug kon ang mga tawo moingon, “Hoy,
unsa’y nahitabo diha sa ibabaw?”
“Ha ha!” bawsi pagkanta, “Ang kalipay
nitago sa katapusang luha!
Gihilak nako! Ha ha!”

(hubad sa Iningles ni Galway Kinnel)


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

pagpaabot

Sa kilom-kilom mosagol sa kapanganoran
ang binulhot nga aso sa akong sigarilyo.
Walay timik ang lantay nga akong gilingkoran
nga nabungol sa kanaas sa bunbon
nga gikubkob sa kumagko sa akong tiil.

Wala panumbalinga ang bahakhak sa mga bata
nga nag-iphanay sa mga kaka nga ilang nasikop,
ug bisan ang pagdapit nga ambitan
ang gituwa nga bihag sa tigbakay.

Wala'y dan-ag ang lamparilya sa among payag
bisan giaghat ko pagsulod og balik
gikan sa tibuok adlaw nakong paghuwat.


-- GENALYN G. OMAPAS
Cebu City, Philippines

si san francisco ug ang anay

Ang biyuos
maoy pasumbingay sa tanang butang,
bisan sa mga butang nga dili mamulak,
tungod kay ang tanan mamulak, gikan sa kahiladman, sa pagpanalangin sa kaugalingon;
bisan tuod usahay kinahanglan
nga tudloan pag-usab ang usa ka butang sa iyang katahom,
nga itapion ang palad diha sa agtang
sa bulak
ug suginlan kini pag-usab sa pulong ug sa hapuhap
nga siya matahom
hangtod nga siya mamulak pag-usab gikan sa kahiladman, sa pagpanalangin sa kaugalingon:
sama nga si San Francisco
mitapion sa iyang palad sa kunoton nga agtang
sa anay, ug misugilon sa anay sa mga pulong ug hapuhap
sa mga panalangin sa kalibotan diha sa anay, ug ang anay
sa ngadtongadto nahinumdom lagbas sa tibuok niyang lawas,
gikan sa lapokong simod subay sa pasaw ug kinaon ngadto sa espirituhanong baligtos sa ikog,
gikan sa tuskig nga balhibo nga nanuybo sa tangkugo
tidlom lapos sa nagbuntaog nga pusgayng kasingkasing
ngadto sa bughaw ug gatason nga pagkamadamgohon, nga nagsudlot ug nagkurog
gikan sa katorse ka atngal ngadto sa katorse ka simod nga nagsupsop ug naghingoshingos ilawom kanila:
ang hataas, hingpit nga katahom sa anay.

(hubad sa Iningles ni Galway Kinnell)


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

pagbiya

Nagkatugnaw na ang panghupaw sa huyuhoy
ug nagwara-wara ang mga kamot sa kahoy.

Nagtambo siya sa bintana, dili kaayo makita
Kay na tabunan sa mga orchids sa tanaman,
Apan nadungog ko ang dagayday sa iyang luha--
busay sa pangpang ang giambakan...


-- BERNARD PAGUSARA
New Orleans, Louisiana, USA

natalimad-an mo ba?

ug nahimong samin
ang imong mga pulong
naaninaw ikaw
sa mga silaba nga nisilab
sa akong galamhan sama
sa akong nakita nga hulagway
atubangan sa kahayag
sa mga sagbot ug kahoy
nga atong gidaoban
gikan gaduslitanay
ang duha ta ka pus-on
ug gaduladula
ang atong mga dila
niadtong gabhiona

ambot kon natalimad-an mo ba
nga wala ang bulan ug mga bitoon
morag nahisama sila
sa mga anino nga nagpahipi lang
sa baga kaayong mga dahon
sa punoan sa mga kahoy
didto daplin sa gadan-ag nga
mga balas sa baybayon


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

tubag-apasumpay

ester
kadtong bukogong bata tag-iya na karon sa southwest airlines
kadtong babayeng may pula-asul nga sayal anaa sa nursing home
sa tarpon springs florida
sa gihapon nagpalupad og tabanog sa handurawan sa kapalaran
sa nangaging panahon
sum-ok sa nangunot ubanong mga panganod...


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

ang sugarol ug ang kawatan

Ang tinuod nga sugarol
Dili mahadlok
Nga mapildi.
Ang tinuod nga kawatan
Dili mahadlok
Nga hidakpan.
Kay didto niadtong gutlo
Sa pagsugal,
Niadtong gutlo
Sa pagpangawat,
Didto nila mabati
Ang ilang hingpit nga katumanan.
Dili na unya
Sa gutlo
Sa pag-ihap ug pagluklok
Sa nahibiling puhonan.
O sa gutlo
Pagtan-aw
Sa mga kamot nga giposasan.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

apan hain man ang tigtabanog?

Kadtong bakilid nga bukid
pulos kabatoan
labi na sa ting-init
way mais ni lagutmon nga motubo didto
pipila lang ka mga mugbong kahoy
ug madre de cacao.

May babaye nga walay dala
nga mikatkat
sa kilid sa dalan-dalan
nga morag usa ka nipis ug hanap nga lambo
ang iyang pula ug asul nga sayal papel de hapon
nga gikayab matag karon ug unya
inig huros sa hangin.
Sa iyang luyo
nagsunod ang bukogong bata
kansang mga gusok nag-ugdo
morag tusok nga kawayan.

Ang inahan ug anak misubay
sa gamayng agianan
sungsong sa bugwak sa hangin,
usa ka paresang tabanog sa tumoy sa nylon
nga gipalupad diha sa ngilit sa bungtod.
Ang dalan-dalan milipot sa luyo
diin gilamoy kini sa gutom nga mga panganod.

Apan hain man ang tigtabanog?


-- ESTER TAPIA
Kathmandu, Nepal

pasakalye ibabaw sa kabanha alang sa tanang pasaherong langyaw nga akong gikahinagbo didto sa subway sa new york

Gitukob, giluwa kita sa bitin. Wala'y mga balili
nga molakra sa malapason natong mga lakang
paduol sa atong panginahanglan. Ayaw paulahi
pagsulod ug paghabwa sa kaugalingong lasang.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

eklipse: hulyo 22, 2009

Walay tayhop sa trompeta ug hinagubtob sa takna
nga madunggan gikan sa nag-ambong panganod
kon dili ang mga hadyong sa mga sakyanan
ug suliyaw sa mga tawo nga minggimaw
sa nag sanga-sangang dalan ubos sa ikapitong andana
niining edipisyo nga akong gibarogan.

Wala nila mabatyagi ang ilang talagsaong panaghibalag apan
ako nga sama sa usa ka batang namuso
nga mingyahat sa akong ulo dayon tisli kanila nga nanglili
sa panag-akob sa ilang mga ngabil uban sa daklit
nga kangitngit nga mihabol sa sayo'ng kabuntagon.


-- GENALYN G. OMAPAS
Cebu City, Philippines

paggikan sa iyang hinigugma paingon sa giyera

Sa imong
pagkaway
giduslak mo
ang akong
kasingkasing
sa bayoneta
sa kamingaw.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

trabaho

Tukma gyod sa atong talamdan,
Tagsa-tagsa kitang nangabot,
Daw nanagsumpot
Nga mga sakyanan Sa usa ka tren
Nga nagdahunog sa langob-agianan
Sa alas syete.

Misumpay kita
Sa taas nga pila
Niadtong mga nagpaabot
Aron mopantso
Sa mga time cards,
Ingon nga ang una tang buhaton
Ning pagsukod ta sa atong trabaho
Mao ang pagbutang og mga lungag
Ning atong mga kinabuhi.

Gitulod sa adlaw
Ang iyang kauglingong pagtuyok
Ug ingon man atong gitulod
Ang mga lapilapi sa mga papel
Ning pagtulod ta
Sa atong mga kinabuhi.

Unya sa pagkahuman,
Dihang atong isad-ong
Kadtong pahibalo’ng nag-ingon
Nga kita ninggawas una,
Diin mang gawasa kita mopunta,
Asa mang gawasa kita hikaplagi?

Sama ang langob-agianan
Inigka-alas singko.
Apan ang mga sakyanan
Nagtagsa-tagsa
Sa ilang mga gipadulngan,
Human buhii niadtong dako’ng kamot
Nga nagkupot kanila
Sa tibuok adlaw.

Gipakli na usab nato
Ang usa pa ka panid
Sa atong pagtrabaho,
Nga way pagkahibalo
Kon unsa man gyod
Ang ato’ng mga nahimo,
Kon unsa ang mga sulod
Sa mga briefcase
Nga atong gibiking
Ning hilom tang pagpamauli.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

mantra

Dios nga gamhanan
Dios nga manggiloy-on
Dios nga matuod
Dios nga akong agalon
Dios nga dalaygon
Dios nga dili limtanon
Dios nga manggihatagon
Dios nga Amahan
Dios nga Anak
Dios nga Ispiritu Santo
Dios nga timaan
Dios nga balaan
Dios nga nagmugna nako

Ikaw na ang bahala
kon asa ako isangko.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte

ang panyo ni veronica

Ganahan unta ko mangutana
sa kahimtang sa imong panyo.
Nabantayan man gyod nako'ng
hanas ka sa pagpanarapo.
Dali kaayo ka madani
sa mga lalaki'ng nag-antos,
unya hinay-hinayon nimo'g trapo
ang ilang kasubo hangtod kini
mahanaw sa hingpit ug motapot,
mopilit sa imong panyo.
Ganahan unta ko mangutana
kay bisan ba, Veronica, sa imong
kanunay panglimpyo sa ilang
ga kasakit, basin nakalimot na ka
nga kana diay imohang' panyo
angay pod bayang' labhan, paughan.


-- JONA B. BERING
Tuburan, Cebu, Philippines

pagkahisalaag

Usa ka alibangbang sa taliwala ning syudad.
Naglupad paglibot-libot, sama kanako nahisalaag
ning kalibotan sa marmol nga mga edipisyo,
sa nangliki’ng mga aseras, sa kagahob--
kalibotan nga way mga bulak.

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

alang kang emily

Sus, Emily, manghinaot ko nga matinuod
ang imong panagna nga mamatay
ang makakao'g Kabantogan. Kay diri
sa amoa, Emily, nag-ilog ang tanan
aning pagkaona. Magdinaganay,
magtinukmoray, magpinatyanay
aron lang gyod makakaon niini.
Nagkalain-lain ang ilang dagway,
Emily. Naa'y nag-amerikana, naa'y
nag-uniporme, naa'y nag-Gucci,
naa'y nagbusyad ang tiyan—tingali
sa sige'g kaon og Kabantogan.
Magpalabwanay pa gyod ni sila
sa ilang mga hambog sa TV, Emily.

Apan pila na kadekada ang nanglabay
wap-a man ni sila nangahilo, nangamatay.
Ayaw ko ingna namakak ra ka, Emily?

-- JONA B. BERING
Tuburan, Cebu, Philippines