6.29.2014

ngadto sa pagpasaylo


Hangos sa hangin. Gapalawod 
ang akong pagtukaw. Naminhod
ang bato gikan nihagtok 
sa akong buko-buko. Suntok
sa adlaw. Kon imong masugatan 
ang tanan nakong gibiyaan

palihog ingna: Padulong pa sila
apan ako, nahinangop, pabalik na. 


-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

sa akong panaw


bisan gibilin pa
ang imong sapatos diri sa 
akong hagdanan

gihipos ko kini 
gahuwat ug andam gihapon
sa imong pagbalik

bisan molayat pa 
sa paril ganahan pod ko  
nga magtiniil


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

6.27.2014

kitiw


sa paglaom nga aduna pay kinabuhi nga gihambin sa kahiladman 
sa pamasin nga mahinisan ang gianuosan kong tanlag 
gibugwal ko ang yuta sa kaang 
sa pinangga ko man unta nga ikog sa yawa nga nalawos 
sa pasipala sa akong pagpasagad 

apan ang misugat sa akong panan-aw 
mao ang tun-as nga mga kaakohan 
nga sa lulinghayaw ug hudyaka gilubong ko sa kalimot 
gialirongan ako sa liundok sa dugta nga mga basahon 
lumping ug gitay-an nga mga galamiton sa balay 
nadunot nga mga maleta giagup-op nga mga kamisedentro 
nga wala pa mahiklad wala  pa masul-ob bisan kausa 

taliwala sa talan-awon sa tugob ug dili-malalis nga kapakyasan  
nga dinuyogan sa sudya sa mga gutlo nga biniyaan 

giangkon ko ang akong pagkamakasasala


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dhaka, Bangladesh

pagtimbang


Aduna ba'y timbangan
ang gaan? Ug unsaon man
(kon buot hunahunaon) 
pagsalo sa dahon 
sa mansanitas kon kini
wala ra'y bili? 

Unsa ma'y sukod sa taming 
batok sa imong pagpuling
og kasubo aron dili mamuwa
ang akong mga mata?


-- TEA SOLON
Cebu City, Philippines

6.25.2014

kagabii didto sa lapyahan


Miadto ko, ug gilantaw ang dagat 
nga gikusokuso sa hangin gikan 
sa layong dapit.
Hinay-hinay, niduol ko 
ug nilingkod sa balas ug nipadayon
sa paglantaw. Ang balod, 
sa kakusog niini, mikab-ot kanako
ug mihalok sa
akong tiil, paa, liog,
tibuok lawas.
Wa ko nitindog bisan nabasa nako, 
gisakitan apan giganahan 
sa iyang kabugnaw. 
Ug sama na lang 
sa imong gibati
alang nako, hinay-
hinay, mikamang ang balod 
palayo, padulong sa bulan 
didto sa kapunawpunawan.
Ug sa ikaduhang higayon, 
gibiyaan na sab ko ug miuban 
sa bulan nga gahinay-hinay na 
pagtidlom.


-- SUMMER DAFFODIL M. PAGUIA
Nazareth, Cagayan de Oro City, Philippines

unta


Bisan pa’g kita nang duha ang tag-iya
ining puluy-anan, palihog ayaw katintal
sa pag-abli sa pultahan sa silong,
kay basi’g magdunga’g gawas 
ang katugnaw ug kahilom. 

Basin matugaw atong kagabhion. 


-- JONDY M. ARPILLEDA
Tagum, Davao del Norte, Philippines

6.23.2014

tulomanon


(kang Pare Chudi, ulay sa kanunay)

Sa dili pa siya maligo
Sayo sa buntag
Hilom niyang yamyamon
Ang orasyon nga hinatag pa
Sa gwatsinanggong higala
Nga kaluoy sa diyos
Upat kabuok kamagwangan
Sa lain-laing bilahan.

Maghimaya ka, Maria!
ingon pa niya, Napuno ka sa grasya…
Ginhawag law'm, dayo'g bundak
Sa kataposang linya:
Bulahan ka sa mga babayeng tanan!

Unya paspas nga ibubo
Ang usa ka balding tubig
Nga wa'y lugod-lugod
Daw duna'y gagukod
Way sabon-sabon
Daw nagnihit sa panahon.

Sa iyang pagpamahaw 
Tuyoon niya'g hagbong ang kutsara
Aron sa tibuok adlaw, tibuok hapon
Lahos sa kadulom sa kagabhion
Magtinambid, mag-akin-akin
Magkantakanta, magbasabasa
Mag-inom-inom mag-inusara sa sala,
Magpaabot sa gihapon
Sa gipangandoyng' bisita
Bisan na'g bisan pa'g
Milanat na'g pipila ka dekada.


-- IOANNES P. ARONG
Lapu-Lapu, Cebu, Philippines

buwang buang


niadtong gabhiona ang buwan  
morag dagang gatinghaya
matang gaduka-duka
samad sa langit
gisi sa sinina

ang buwan niadtong gabhiona
morag baruto sa buang
sanggot sa nalisang
winilik sa manyak
ngislit sa yawa


-- NOEL S. VILLAFLOR
Mandaue City, Cebu, Philippines

6.21.2014

hubad sa balak ni Rafael Ma. Guerrero


Kon kanus-a
Agbay sa pagsingabot sa panahon
Ako kinahanglang mamatay
Ayaw pangutana pangita og hinungdan
Gikan sa langit

Ang langit
Wala'y gitanyag nga ipahibalong pangatarongan
Anaa ra kanimo
Paghulagway og mga panapos ug pagtibuok
Sa pagtulon-an nga

Mga panahon
Dili matukib matugkad sama sa kamatayon
Mahimong moabot sila
Uban sa unsang kalangas kon kuyog sa unsang
Tinagoan gikan sa halayo


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Olustee Battlefield, Florida, USA

puka beach


Ilalom sa landong
sa panganod dinhi 
gitagbo ka sa kahayag 
sa kalibotan. Apan 
ang ulan naa kanunay
sa imong mga mata. 
Ug naa kay gitapok 
gawas sa lawas 
sa dagat: 
usa ka pudyit 
nga balas 
alang sa imong dakbayan
nga gitay-an.
Nadunggan nimo
ang timik ni kamatayon
diha sa prosisyon
sa mga balod—
ubos sa bangaw, 
naa'y usa ka linayagan 
nga sakayan, gapaanod
paingon sa isla kalabaw, 
sama sa usa ka naglutaw
nga lungon.


-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA
Bais City, Negros Oriental, Philippines

6.19.2014

nostalgia


i
hangin nga misulod 
sa imong lawak bisan 
ang pultahan ug mga bintana 
gisirad-an

ii
dan-ag sa kandila bisan
kini hagbay rang 
gipalong

iii
ang tingog sa lamok
nga nagpabilin pagsiak
sa imong dalunggan
gikan imong aping
gipaak

iv
pagkadaghan gihapon
sa mga lunhaw 
nga salingsing sa kahoy 
nga abi mo patay na 
kay dugay na kaayong 
gihulaw


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

kalaay


(alang atong babaye sa Sideline nga gihalaran namog balak ni Myke samtang nagtagay)

Dili man sa pagpamantay, apan 
Aduna lang miy gamayng komento—
Pwerte man tang lingawa ning imong
Mga kuyog nga pamatso-matso,
Apan ngano kaha, nga taliwa 
Sa ilang gara-garag kabanha, 
Wa may bisan gamayng kahimuot 
Nga madan-ag dihas imong dagway? 
Nan, nakahukom ming suwatan ka
Og balak. Tan-awa, dayo'g tubod
Imong pahiyom dihang imo ning 
Gibasa. Pastilan, day! Diri pa 
Unta ka namo, bisag buntagay
Di gyod ka tun-ogan sa kalaay. 


-- JEREMIAH BONDOC
Sanciangko, Cebu City, Philippines

6.17.2014

ang tigulang nga tigbaligya og ice drop


Nagsangkiig
nga nagsambilay sa kabug-at
sa baligya’ng ice drop
samtang gabagting
iyang nangurog nga kamot.

Mipalit ko,
ug sa kadyot nakapahulay
iyang huyang nga abaga.
Gitutokan nako
iyang bukogon ug nangunot
nga kamot
samtang nagkuha siya
sa akong gipalit

Mitunol ko sa bayad
nga nagsubay sa gisugid
sa piyahok niyang aping,
sa kunot niyang dagway,
sa luoy niyang mga mata
nga wa nagpakaluoy

“Salamat,” miingon ko
adisir siya milakaw. Wala niya
madunggi akong pasalamat
bugti sa akong talagsaon 
nga pagsaksi sa kalig-on.



-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

kinahanglan dili panamilit


Niining dakbayan hapit tupong
sa akong tinutokan ang gitas-on sa mga building
ug lisod ang pag-aninaw sa unahan.
Kaayo untang itabanog sa papel nga gapatik
sa mga sugilanon sa atong kataposan
nga paghimamat-- ang hilo nga kuptan
mao'y motultol sa mga pulong nga buot mosumpay
sa hangin nga gapalabyog-labyog pagyagyag 
sa pahinumdom: kita anaa ra dinhi
ning dakbayan nga dili lahi sa

usa ka kalibotan

bisan kini--hinumdumi--dili sayon tuyokon. 
Mosalig na lang ko sa tabanog sa iyang pagsayawsayaw
sa wanang-- labaw nga bantogan sa tanan 
samtang gitumod sa hangin hangtod

bisan asa usab mosaylo ang atong panamilit unta
sa lain na pod unya natong panagkita.


-- JESSREL E. GILBUENA
Bantayan, Cebu, Philippines

6.15.2014

cecilia


Kausa, sulod sa bagang tapok sa katawhan,
akong nakit-an duol kanako
ang usa ka labing matahom nga dalagita.
Labing kadyot ra ang among panaghibalag--
way pahiyom, way sulti, daklit ra
nga pagtinutokay. Cecilia, dihay 
misinggit nga mitawag kaniya.  Unya
binilin ang usa ka malulot nga pasiklap, 
siya mitalikod, gianod sa bagang katawhan 
ug hingpit nga nahanaw. Cecilia: 
usa ka labing matahom nga nawong.
Usa ka ngalan. Usa ka tanghaga 
nga magpabilin ning akong panumdoman.
Na, unsa may buot ipasabot ning balaka?
Nga ang katahom magpabiling katahom 
bisag daklit ug kausa mo ra hikit-i 
ug hingpit nang nahanaw.
 

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

coron


Kaayo nimong mobulatik--
bisan makahadlok, mokurog ang kaunoran namo 
bahin sa balay-pating nga kalawom ug kaitom 
diha sa imong dughan.  Wa'y utlanan  
ang pagyawit namo hangtod nahidangat sa kaputi
sa bas. Ay, tinagoan nga kaanyag!

Usahay inig sudlay sa hangin tadlas  
sa imohang pagkaasul, mahingangha kami 
hangtod itugyan nalang namo ang kaugalingon 
diha sa imong pagkamadanihon...

Inubanan og pahiyom sa adlaw, nanggilak
ang nagkalain-lain nimong bulok
lakip ang gidak-on sa mga isda ug uban pa.

Gikan giangkla ang baruto, moandar pod dayon
ang agik-ik sa mga kauban nga ga-snorkel
pagtutok sa imong pagbihag 

nga dili gyod matugkad...


-- TEA SOLON
Cebu City, Philippines

6.13.2014

mga tunob sa uwan sa among atop


Labaw pa sa landong
taliwala sa naglagiting panahon,

dugay nang gisangpit--nahanaw
ug nibalik karon.

Kahayag sa ngiob
ug gikilatan nga kagabhion.

Nagpalutaw  
sa naughan nga dughan.


-- NICHEE S. OROCIO
Danao City, Cebu, Philippines

pagsuta



Dili panahon sa pagbiya 
Apan gipadayag na nato ang panamilit; 
Dili pa panahon sa paghilak 
Apan natapos na ang pagkatawa; 
Dili pa gabii 
Apan naluya na ang adlaw.


-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

6.11.2014

ghazal: kinamatuorang kinabuhi


"Ang kinamatuoran tang kinabuhi mao kanus-a
kita nagmata sa atong mga damgo."
-- Henry David Thoreau

Karong gabii dili na ako mohapit sa Starbuck
Gusto kong matulog magdamgog sayo dulog ni Nanak
Sayri kinsa ako ug matuod ba kong Magbabalak


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Micanopy, Florida, USA

pahubog-hubog


naay mga gipamulong nato
sama sa tagawtaw nga hinubog

pwerti gyod nimong likay-likay
sa akong pangutana kon 
nakatagay ba ka atong usa 
ka gabii nga gihagkan ko nimo 
ug niadtong higayona wala ko 
mingbalibad tungod kay kuno 
ganahan kaayo ka nako 

ug karon hingpit ang akong
paglimod ug pagpanalipod
nga hinubog ra pod kining
akong pagbakho-bakho

apan bisag kabaynte pa ta
napislok sa dalan
ug nabalintong sa kanal
kitang duha nasayod gyod
kon unsay labing tinuod


-- ADONIS R. ENRICUSO
Dumingag, Zamboanga del Sur, Philippines

6.09.2014

likod sa normal


Makapila na ko nakakita sa bidyokehan 
anang game-winning shot ni Jordan 
batok Utah Jazz didto sa Salt Lake City
sa ikaunom ug kataposang hugna 
sa 1998 NBA Finals
matag higayong magkasabot mi
likod sa Normal nga musal-ang sa klase.

Karong hapona, gilumsan sa paraygong awit
sa paraygong babaye sa pikas lamisa
ang yawyaw sa among maestra
mahitungod sa mga babaye sa iyang bana.

Nagpugong-pugong og katawa si Glenn
dihang gikidhatan ni Kevin
ang babaye nga pinapunggit ang saya
ug pinalugwa ang bra.
Ang among mga dagway 
puwa pas Oishi.

Unya kalit lang
gilabyan ni Jordan iyang bantay
ug ang kombate nagpinal sa kataposang
dose segundos. Ang nakatagpilawng gwardya
gialimungawan, misuway pagdakop sa nakabuhing
toro, gibabag iyang lawas sa agianan.

Saksi ang dul-an baynte mil ka Jazz fans
sa mismong arena, lakip na ang milyon
ka milyong mga mata nga nalansang
sa mga TV sets sa tibuok kalibotan—
gawas lang  sa tulo ka referees
dihang kalit nihunong si Jordan,
ten, crossover dribble
nine, ug hinay 
nga gitukmod  ang sampot sa bantay 
kansang momentum ug balanse
wa magkadimao.

Ulahi na ilang protesta.
Niadtong tungora
nikayab si Jordan. 
Eight, didto sa kinapungkayan sa iyang lupad,
seven, nihunong ang pinitik sa dughan sa kalibotan
samtang slowmo nga niligid ang bola 
palayo sa iyang kamot.

Gisuyop ang hangin sulod sa arena. 
Walay niginhawa 
samtang gisud-ong nilang niarko ang Spalding
paingon sa nagbilangkad nga baba sa ring.

Gibuak sa akong lanog nga abiba
ang nahiusang kaguliyang didto sa arena 
ug ang nagkalandrakas nga estorya
sa akong mga higala
karong hapona, dinhing dapita.

Sa makadiyot, sa akong paminaw
nayabag ang paraygong awit
sa paraygong babaye
nga karon gisabak-sabak na 
sa usa ka lalaki.


-- IOANNES P. ARONG
Lapu-Lapu, Cebu, Philippines

samad


Ablihi imong kinumo
ug ang imong palad
ihalad sa yutang kagikan.
Angay nimong dawaton 
Nga adunay lungon 
kanunay nga naghulat 
gawas sa imong pultahan
tadlas sa tag-ulan.
Ang imong kahadlok 
tipik sa kahibalo 
nga kanunay naa 
ang kamatayon, sama 
sa usa ka hangin 
nga gapakurog 
sa imong kabukogan.
Diha sa imong damgo,
adunay ulod sa imong aping.
Sa usa ka balay, nakita nimo
ang usa ka dalaga-- nagmahay,
nag-umbangol og hilak,
kay gibulagan niya iyang uyab 
niadtong adlaw nga wala pa 
niabot si Yolanda.


-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA
Bais City, Negros Oriental, Philippines

6.07.2014

hubad sa Iningles ni W.S. Merwin sa Nihonggo ni Yosa Buson

Ang Liryo

May migimaw nga liryo
sa akong alimpatakan 
sa dihang nangatagak na ang iyang mga gihay

Sa gabii nga akong gikutlo 
ang pungango sa usa ka liryo
ug nabatyagan ko ang paglawos sa akong kahiladman

Karon nga ting-init hamubo ang kagabhion 
mga yamog namiyuos 
sa likod sa balhiboong mga hantatawo


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dhaka, Bangladesh

ang mga balili kilid sa lawak


taga-hawak na
ang ilang gitas-on
ug sa ilang kalabong
basin dunay gapuyo
nga mga bitin

apan di mahimong
hitupngan sa kalisang
ang kanindot
sa pagtugdon sa bidlisiw
uban sa sayong mga langgam
ug sa hilom nga kanaas
sa mga balili
duyog sa kabuntagon


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

6.05.2014

ngadto sa hangin


Lisod mo ako’ng bali-on
kay ako kawayan--
ang akong mga bulos ug lawiswis
bisag huy-ang ug way pagkatigson
makamaong molihay
sa mabangis mong mga tamparos.
Kon ang kalibotan gipanag-iya lang
niadtong mga labing kusgan,
nan, unsaon mo man pagbuntog
kadtong mas labaw’ng kusganon
kay kanimo?  Ang paglihay
dili pagpakatalawan kondili
usa ka paagi sa pagpakigsangka.
Kay ang tanan ingon lang sa hangin
nga lumalabay. Ug kadtong 
makamaong molihay ug wa mabali 
sa iyang mabangis nga pag-agi, 
mobalik pagtuyhakaw
ug magpabilin sa ilang pagbarog.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

paghandom


Himologan, imnon ko ang imong kaagi karong gabii
Samtang ang lami sa imong ngalan naglanay sa akong dila.
Ah, aron masinati ko ang gatosan ka tuig sa mga handomanan.
Patalinghogan ko ang awit mong nagbangotan.


-- ANIJUN MUDAN-UDAN 
Malaybalay, Bukidnon, Philippines

6.03.2014

unsay lami sa usa ka pangutana?


I
Saksi siya sa pagkapakapa sa mga isda nga kuha sa iyang amahan sulod sa baruto kauban ang lab-asera ug pipila nga mga manugatay. Diha siya sa pagtimbang sa mga katambak ug mga lagaw ug lain pang mga matang sa isda. Dayag sa iyang dagway ang kahimuot sa dihang mabantayan niya ang paspas nga tuyok sa gaway sa timbangan, pasabot, nga bug-at ang isda ug sa iyang namandaan kon ing-ana, dako ang mahimong kita sa iyang amahan. Duyog niini, dako-dako sab ang mahatag sa iyang inahan kaniya og makapalit na 'sab siya og tsitsirya nga dagko, kanang tagsingko, layo sa iyang kayang paliton pirmi nga tagpiso.

II
Nag-aso-aso ang sabaw. Humot gyod ang tinuwang may tanglad, ug presko ‘sab ang isda bisan pa mga salin ug pinilian nalang. Sa ilang pagpamahaw naghisgot ang iyang amahan mahitungod sa kadagko ug katambok sa mga katambak nga niabot og upat ka kilo kapin. Dungagan pa sa pagsaysay kon unsa kanindot sa bulok sa pundok sa lagaw, puwapuwa, nga nikabat og tulo kilo. Dayag pa sa sidlak sa adlaw ang pahiyom sa iyang inahan.

Siya nangutana, Unsa diay lami ana nila, Pa? Samtang iyang gihubit ang isda sa iyang plato.


-- JESSREL E. GILBUENA
Bantayan, Cebu, Philippines

indyan


Ang sabot alas-kwatro mao nga
Alas-tres pa lang, aw, didto na ko
Sa Sideline. Nagtuo kong moabot 
Siyag wa pay alas-kwatro ug sa 
Dihang misaylo na, ingon ko: Ah, 
Alas-kwatro medya gyod siguro.
Saylo gihapon: Aw, alas-singko, 
Syaro! Nya miabot ug milapas 
Na lang ang alas-singko, wa gyod tawn 
Gihapon. Gani wa na kahuwat 
Ang adlaw, ug mitidlom. Sa dihang 
Wa pay mga bituon, kalapad
Na man lang gyos kawanangan, alang 
Atong nagsolong sanggot nga buwan.


(kining balaka tipik sa hugpong nga 'Soneto Kuno')

-- JEREMIAH BONDOC
Sanciangko, Cebu City, Philippines

6.01.2014

among silingan nga kinaham ang pagsubang


Wa’y kisaw ang mga dahon. Bag-ohay lang 
namalik ilang katahom gikan sa lawom 
nga katugnaw. Aduna’y pipila nga nagdulom 
ang ilang kalunhaw, ug kini 
imong gisusi. Namalik usab diay 
ang mga hantatalo. Gahupo-hupo sab 
ang mga langgam diha sa balilihan 
samtang gapaabot ka nga mamukol 
ang adlaw. Tingali, mao kini  
ang imong tulomanon-- ang pagpaabot
sa pagkahanaw nga gitakda sa pagsawop.

Sama ba sa kilumkilom kining hantatalo, 
nahagbong diha sa lunhaw nga paghuwat 
sa mga langgam?


-- DENNIS S. SARMIENTO
Baltimore County, Maryland, USA 

panghinaot


Sa dili pa nimo bitbiton ang malita
lahos sa atong pultahan, tugotan ba kaha
gihapon ko sa paggakos nimo. 

Bawnon unta tapot sa imong kaunoran
kining gadilaab nga salimbong 
sulod ning dughan sa higayon
  
nga diha sa imong higdaanan ikaw
kamangon sa mga tughok sa kamingaw. 


-- JONDY M. ARPILLEDA
Kapalong, Davao del Norte, Philippines