bata sulod sa pitaka

Tan-awa ning hulagway sa bata

nga akong gitipigan sa pitaka.

Tan-awa og tarong.

Ang kudlit sa iyang ngabil

gibadlisan og kahigwaos.

Bisan ako adunay mga badlis sa lawas:

mga uwat, mga patik, mga sugilanon.

Apan duna po’y mga tinipigan.

Kini ang mga hikap nga mohampak,

kon makasulti pa kining akong panit

(gilangkat na niya ang tanang gisubay

adtong demonyong mosulod sa kuwarto.)

Apan, dili ko makapadayon

kon biyaan nako kining mga badlis

sa akong pagkabata.

Tan-awa lagi og tarong.

Tan-awa ang hulagway sa akong pitaka,

gihunghongan nako siya matag adlaw:

"Nia ra ko, wala na’y mohilabot kanimo."

-- CINDY VELASQUEZ                                                                                                                                  Cebu City, Philippines

pamaagi sa paghikog

Ilabay ang pisi.

Buhii ang kutsilyo.

Hiposa ang pusil.

Kining tanan

sagad nang gigamit sa uban.

Di ba laay ang ginabalik-balik

ug kon unsa’y naandan?

Hinuon, higugmaa siya.

Siya nga sayod ka sa sinugdanan

dili angay higugmaon.

Siya nga wala

mahigugma kanimo.

Higugmaa siya sa hingpit nga katakos.

Ingon sa wala ka’y kahadlok.

Sama adtong sa makadaghang higayon

nga ikaw misuway pag-ambak gikan 

sa kinatas-ang andanas. Imong dughan 

natagak, nabuak.

-- MANUEL M. AVENIDO, JR.                                                                                                     Talibon, Bohol, Philippines

ting-ulan, tingpamulak

(alang sa akong mga tinun-an)    

Tulo ka adlaw, ug nahingpit   

ang dag-om sa iyang tulomanon.

Gatabisay ang mga ngabil sa yuta, 

ug hapit na mobilangkad

ang mga piyuos. Nanuyhakaw

ang mga tugkay, ug ang balilihan

dayag nga gahinamhinam

pagtagbaw sa gasa sa adlaw.

-- JONDY M. ARPILLEDA                                                                                                            Tandag City, Surigao del Sur, Philippines

yanong suluguon sa ginoo

Moabot gayod ang higayon

Nga maamgohan mo ning tahas

nga gisablay diha kanimo—ambot lang

Og angay ikapasigarbo.

Sama niadtong bangasong gisugo kaniadto

Sa pagpatukod og arko aron ihasok

Ang tanang matang sa kahayopan

Sulod sa sinto singkwenta diyas 

Nga maglutawlutaw sa way kinutobang lunop

Sa kalibotan.

Di ka man gayod hiabtan og katulogon

Sulod sa higayon sa katukoran ning arko.

Pagbuot sa kahitas-an ang matag kalkulo

Gikan sampot ngadto sa ulohan,

Wa’y kuwang, wa’y labaw, tingali’g

Giha ra’g siwil ang hinungdan sa pagkatikwang.

O, tanang matang sa kahayopan:

Unang unos sa batan-ong paghigugma

Sa dihang mitiurok kang midigwa’g nahikyad

Ang tinai mo sa kadalanan sa Kamagayan.

Lakip na ‘tong mga sigbin ug tirong

Nga nangalyas og pangalan, nagpahipi’g namalikas

Sa kasibsiban sa imong panumduman.

O, tanang matang sa kahayopan:

Liboa’g usa ka nangatumba sa kabukiran

Uban sa kalihokan sa mga gidagmalan

Sa gamhanan ug wa’y katagbawan.

Kadtong mga nagutman, katong gilangkatan

sa ilang dagway ug pangalan. Mga kabaw

kadto silang hinayhinay mong gipasakay

adlaw’d semana sa dag-om sa katukoran.

Dili ka man gayod pakatulgon sa kahitas-an,

Maglawig ta sa lawod nga lagmit wa’y kinutoban.

Usahay, buhian ta ang mensaherong langgam

Sa mihayag nga kalangitan. Paabuton tang

Mahiuli, magdala’g dahon sa katitikan.

-- JANUAR E. YAP
                                                                                                                                     

Talisay City, Cebu, Philippines

laraw

Duha ka bitin 

Ibabaw sa laya nga kadahonan.

Duha ka itlog nga bungol

Sa mga hilak sa mga langgam.

Usa ka pag-ampo sa inahan

Nga mouwan unta og bato ang langit.

Usa ka magtiayon nga igo ra mopabudlat

Sa mata (unta mopakurat sa gigutom).

Duha ka bitin nahagsa

Sa balilihan, kuyaw makuhaan

Kay gabusdik ra ba ilang tiyan.  

Wa’y itlog nga nasiak,

Wa’y kinabuhi nga nausik

Kay gilamoy ang nagpiyong

Sa katulogon.


-- DENNIS S. SARMIENTO                                                                                                                 Baltimore County, Maryland, USA

pasalipod ko sa kagabhion

Kalit kong nawala sa imong panan-aw

Dihang mipasalipod ako sa kagabhion

Gikawhat kong kangitngit aron mohabol kanako.

Migukod ka kay di ka buot mopahilayo

Hangtod nasakpan mo ako ug gisapupo

Apan nakalugnot ko sa lang-og mong gakos

Ug midagan tadlas ngadto sa halayong wanang.

Paghangad ko pa mibad-as ang kasanag sa langit

Kamot sa kabuntagon mikaw-it kanako

Sa dakong kahimatngon sa imong kabanyaga!

-- ERNESTO D. LARIOSA                                                                                                                   San Fernando, Cebu, Philippines

sa freedom park sa dumaguete

gaiyahay og tuplok

sa ilang cell phone

ang tapok sa mga batan-on

way sibog-sibog

ang mga sakyanan sa hi-way

diin naglamog ang kabanha

sa balikas ug bosina

gihutoy ang tigbantay

sa galaray nga motorsiklo

naay naglalis nga managtrato

tupad sa gitalumtom

nga ulo ni Ninoy

ibabaw niining talan-awon

padayon nga mikayabkayab

ang napughaw nga bandila

-- GRATIAN PAUL R. TIDOR                                                                                                       Dipolog City,  Zambonga del Norte, Philippines

pasidaan alang sa pilyo

Kinsa man intawon ko, uy,

Para mobalibad nimo, Ondoy!

Baya sa matag hapuhap pa lang nimo

Sa akong bukton,

Sa matag buga sa imong ginhawa

Sa akong tankugo,

Sa matag kuot nimo sa mga angay kuoton,

Molisngag akong ilong,

Mamugnaw akong dugokan,

Mosawop akong mga mata,

Mopaspas akong kakulba.

Apan, pwera buyag, dili pod baya

Tanan nimong lihok

Igo nang makaukay sa akong kalipay.

Na hala, padayon lang.

Kay inig katapos ining kagilok

Mauyamot ka kay wan-a ko’y ikahalad

Kon makaako nako nimo’g balibad.

-- ANNE JENICA G. DAYMIEL                                                                                                      Dipolog City, Zamboanga del Norte, Philippines

tigmo

alang kang Melquiadito M. Allego, M.D.

Ang panganod sa tuong kamot

Sa kataposang tambalan nakagamot

Sa pusod sa masusong anino 

Nga gihagwa sa nabanhawng berano.

-- KEVIN A. LAGUNDA                                                                                                                  Talisay City, Cebu, Philippines

postcard sa taliwala: kuala lumpur-new delhi

Labing Pinangga,

1

Duha ug tunga ka oras ang nakalahi sa duha ka syudad, apan sa mapa sa kalibotan nga gipilit nako sa bungbong usa ra ka dangaw ang ilang gintang. Hapit wa ko pasudla sa boarding area kay kinahanglang naa ko’y kopya sa e-visa. Ang pasabot sa copy, segun pa sa Malaysian staff, kanang mahikap. Nagdagan-dagan ko sa pagpangita’g ka-printahan sa e-visa. Nakahilak. Ang airport usa ka dakong syudad. Hapit ko nasaag. Salig. Salig, matod ko.

2

Nagpiyesta ang langit. Ang kilat nangamras sa kangitngit. Naa ko sa middle seat. Chinese ang pikas. Indian sa usa. Kaihion kaayo ko. Apan maikog ko mohangyo sa akong tupad. Gilingaw nako ang akong kaugalingon sa pagtan-aw og The Terminal. 11:23 p.m na. Hapit na. Hapit na.

3

Samtang nagkaduol ang oras sa atong panaghimamat, ang akong utok nagrigodon. Pananglitan, aduna’y mosyagit og bomba samtang galinya ko sa immigration. Pananglitan, mawa ang akong passport. Usahay, nakahuna-huna ko nga usa ka idlas nga hayop ang kalipay. Ug kini dili para nako.

-- JONA B. BERING                                                                                                                                Tuburan, Cebu, Philippines

ang tubag sa tigulang nga ulitawo sa pagmahay sa tigulang nga dalaga

“Nagtigom ang higayon sa imong pagtuktok, apan

kagubaon na man intawon ning pultahan, Dong, uy.”

-- Cindy Velasquez

Sayri nga sa akong alimpatakan

kapila ko na wiwia ang nagpilit

nga mga ngabil sa bisagra

sa kagubaon mong pultahan.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO                                                                                                       Dhaka, Bangladesh

didto kanhi gikan dinhi

nabiyaan na nako

ang dapit natong duha

didto kita kaniadto

naglumbay naglukot

sa dahon sa lumboy

nagpaaso lahos

sa mga panganod

gibalikan ko kini

gahapon ug gitay-an na

ang mga labat nga alambre

mituyhakaw ug labong na

ang mga sagbot lakip

sa mga cogon mga amorseko

ug ang mga balili

nangambak na sa pikas

nga bahin samtang daghang

mga idlas nga manatad

ang nagsalag sa punoan sa lumboy

nakita ko ang mga itlog

duna nay napusa unya

ang mga pispis wala na didto

mahimong nakalupad

na kini sa ilang tagsa

tagsa ka mga adtoanan

nga wala ko’y kasayoran

suginlan ko ikaw

kabahin lang sa mga salag

ug dili tungod

sa laing pang hinungdan

maghilom na lang unta ko

aron ingnong wala maghandom

sa mga balikanan

-- RIC S. BASTASA                                                                                                                  Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

aduna’y mamatay kon naa’y mabanhaw

Taudtaod na kong nagpakaaron-ingnong buhi

ug malipayon. Dugang bakak kadtong luha

lakip ang pahiyom nga imong nakit-an. Day,

nituo baya ko sa imong gipamulong nga gilubong mo na

siya. Ataya, nakapanimaho gihapon ko

sa nagtingang’ rosas samtang ang mga tunok ini

dulot sa akong dughan. Kahibawo ko

nga giabogan na ang inyong tanaman apan

ang pagkalunhaw ini’g usab kanunayng andam, labi na

kon balikan pagbisbis. Pisting yawa ra pod

kay andam na pod kong mamatay Danang higayona.

Nan, mohangyo lang good ko nga mapahimutang nimo'g

tarong ang akong lubong. Palihog lang,

ayaw tamni’g rosas ang luna sa akong kahilom.

Dili na ko ganahang mabanhaw, mobalik

sa naandan. Pamisahi lang intawon kay kuyaw baya

ang kondinar sa kasingkasing. Mao bitaw

nga nagdagkot ko daan og mga kandila uban

sa pangamuyo nga dili na lang tang duha samokon

sa iyang kalag. Unta, siya ug ang atong higalang

Kamatayon gapakaaron-ingnon lang.

-- DONG DOÑOS                                                                                                                               Catmon, Cebu, Philippines

kon nganong wala nako tubaga ang imong pangutana

Matikdi ang inagay-ay sa duha ka managlahing sapa-- ang sabaan ug ang hilomon. Suwayi’g lusad kadtong unang misanong sa imong pagtagad. Aninawa, pamatia ang nag-alingasang’ bul-og sa tubig. Unsa’y gilawmon sa imong pagtugkad? Pangga, imo untang masabtan nganong’ gipili nako nga magpakahilom na lang niadtong higayona.

-- JOJIE  E.  OGA-OB                                                                                                                       Barili, Cebu, Philippines

sa paglantaw

Pipila na ka higayong’ nakita nako

Ikaw— madangaw ra ang gintang nato.

Sa pagpamalandong usa ka gabii,

Diha’y mingtumaw nga sanglitanan:

"Ayaw kutloa ang bulak aron iyang

Kaanyag sa panan-aw molungtad."

Sa imong paghiluna sa akong handuraw,

Aduna’y pagkamatay ug pagkabanhaw.

-- ADONIS R. ENRICUSO                                                                                                          Dumingag, Zamboanga del Sur, Philippines

ang panumdoman irong wala’y tag-iya

Ang panumdoman irong wala’y tag-iya

naglibod-suroy sa kadalanan sa syudad

nagpanimhot sa mga kanal, nagpangita’g

makatambal sa kagutom

nanguykoy sa mga baho nga nalubong

sa mga nagtakilid nga mga poste,

mobalik ngadto sa karaang kapilya ug molubog

diha sa anino sa mga estatuwa,

mobaid-id sa mga tiil ug bitiis sa mga nangagi.

Ikaw ba ang tag-iya sa usa ka panumdoman nga nagkitkit

og itom nga goma ilawom sa taytayan nga nahubsan?

Usab may panumduman nga mokalit lang og hasmag kanimo

ug mopaak sa imong tikod ug moagas ang dugo.

Gibakunahan ka na ba sa rabies

sa panumdoman nga karon gisulod na sa tangkal?

Ang iyang pinaakan magngulngol sa kagabhion.

Mag-alindasay ka sa imong katulogon

samtang madungog mo ang multo

sa panumduman nga, karon, hinay'ng mihaplos sa iyang prisohan,

miuwang sa buwan. Mihamok.

-- ESTER TAPIA                                                                                                                                    Kathmandu, Nepal

dalit sa deboto

Dinuyogan sa kaguliyang 

sa nahisaag nga huni,

gipaningkamotang hubaron

sa uyamot nga kiay sa babaye

nga nagkugos sa mga pag-antos

samtang ang usa niya ka kamot

naninguha sa pagbadlis-badlis

sa hangin ginamit ang kandila,

nagpakiluoy sa senyor

aron matagak ang kaluoy

sa mga pasaherong nagpas-an

sa nagkadaiyang sugilanon

sa tulin nga kalibotan.

-- JON R. SAGUBAN                                                                                                                            Iligan City, Philippines

persimmon

Kini, ang kinaunhang prutas

nga akong natilawan diri, mora’g chicos diha

sa ato: Kon padugayon nimo ang iyang katam-is,

matagamtam nimo kadiyot

nga mora'g balas sa imong dila.

Ang punoan ini dili mamunga

hangtod dili mag-ilis ang kainit (nga mas igang pa
sa Pilipinas) ug motidlom hangtod sa 9 degrees

atol sa pagkausab sa kadahonan: lunhaw

paingon pula, lunhaw paingon dalag…

Ang bunga nga imo rang makit-an

tunga-tunga sa ting init ug sa tingtungnaw

kanunay'ng gitugon kaniadto

sa akong inahan.

Nahinumduman nako 

nga ang gibuwad nga persimmon

mao’y kataposang prutas nga iyang gikaon

sa wala pa siya nag-ilis ngadto

sa wala’y utlanang panahon.

-- DANESSA ALINSUG                                                                                                              Bucheon, South Korea

balak sa upat ka babayeng gadungag tutok sa pultahan

(pagsalga sa “Balak sa Tulo Ka Pasaherong Gadungag Tutok sa Panganod” 
ni Adonis Durado)

Burikat

“Dili na uso ang mga pultahan

sulod-gawas  na lang ang tanan.

Kabit

“Gimingaw na kining lisoanan sa pultahan

sa imong mga palad. Basin labirinto ko?”

Biyuda

“Adunay ganghaan diin ipadayon ug tumanon nato

ang atong panaad; giunhan lang ko nimo sa pag-abli.”

Tigulang nga Dalaga

“Nagtigom ang higayon sa imong pagtuktok, apan

kagubaon na man intawon ning pultahan, Dong, uy.”

-- CINDY VELASQUEZ Cebu City, Philippines

handom

Tiguwang na

ang punoan sa lumboy

luyo sa atong balay.

Ang kagiskis sa gahagwa

nga mga kulasisi sa hayhayan

mibinat nako sa kagahapon

diin didto sa pungkay

gitilawan nato

ang kinatam-isan

nga bunga.

-- JONDY M. ARPILLEDA                                                                                                                Tandag City, Surigao del Sur, Philippines

subang

ibabaw sa atong lantay

ilawom sa mga bituon

kitang duha gasinaaray

ang buwan ug ang lawod

sa atbang gahinagkanay

-- RODELIO BARELLANO                                                                                                                 Caloocan City, Philippines