puti ang panan-aw sa malinawon og paagi sa pagpatay

dili lang pula ang moawas

molapos motapot sa kangitngit

ang nauling mong kasingkasing

magdagaang maabo

dili lang sa kalimutaw sa uwak

nisakdap niharos  

sa mga udlot biyuos ug yamog

samtang nilingiw nitalikod ka

sa mga gatyabaw gabakho

gipikatan ka sa buta

gilibak ka sa amang

hangtod mahanaw ang tanan

lakip imong anino mahupas

mapapas sa gikandilaang mapa  

-- MICHAEL U. OBENIETA                                                                                                          Topeka, Kansas, USA

ulahing agulo

Kon basahon pag-usab

ang nakulit sa kasingkasing, daghan

ang manumbalik: ang ngabil

sa usa ka pulong, ang nawong

sa gihigugma… ug

kon mopadayon ka pagpauraray

sa garay nga gihanduraw ug gihandom

paghinay lang kay didto sa tumoy

hangtod sa kataposang ginhawa,  

kuyaw kon mabungog ka

sa mga giagulo nga intawon

wala matuman.

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

bulahan ang makapahilak sa labing gamhanan

I.

Pwera buyag baya sa mananabtan! Bus-ok tuod kanunay

iyang tiyan samtang padayon iyang pag-ihap sa bahandi

nga tabonan unya sa tigkawot og lubong. Pagkahayahay

sa ilang inadlaw nga pakigsawo ug pahimulos sa dili-

matagbaw nga uwag sa Manananggot kansang binuhi

nga uwak mangiti usab matag tabisay sa mga kandilang
gitilaan ang pabilo sa gapalibot nga kabugnaw duot

sa kabukogan. Pun-on og mga bakho ang kahaw-ang.

Ug unya moawas gihapon—wa’y pakyas, di malimot—

ang gabon ug yamog diha sa gauha nga mga udlot. 

II.

Na hala, buk-a na ang garapon sa mga limos! Pauwani

og mga sensilyo ug linukot ang mga palahubog diha

duol sa taboan. Lakip sa bakol nga mangunguot, suholi

sila nga molayat sa mga lubnganan bisan pa’g gahulga

ang mga aw-aw ug uwang. Sa baylehan sila tultoli!

III.

Pwera buyag baya sa mananabang! Bisan dili pa siya

motambol samtang gakiyodkiyod ang mga kundatan

batok sa tanang tunglo sa signos, ang iyang hapuhap ra

ang igong mohabwa sa gabalikos nga sinugdanan—

gagamot og kahayag, gabuswak og laing kalibotan

nga dili malipong bisan pa’g hagbay rang gatuyok.

Gani, siya ra’y paminawon sa raynang gabilangkad

pagtuman sa iyang pagbuot nga moutong og mosyaok

hangtod molugwa ang umaabot nga hari: ipatuwad

aron sagpaon ang lubot sa dili pa sa trono motugkad.

-- MICHAEL U. OBENIETA                                                                                                           Topeka, Kansas, USA

sa akong pagpauli

Sa wala pa ko nilatas sa utlanan sa damgo,

gisubay nako’g usab ang agianan nga gibadlis nimo

kaniadto. Ug igo ra gyod nga gisubayan

ang dalan, gikudlitan sa imong kumingking gikan

sa akong bukton padailos sa akong dughan. Ug

inig abot, pagkalapad sa dakbayan!

Nagkatag ang kadalanan. Nahibulong ko

kon giunsa nimo paglaraw kining labirinto

sa kahidlaw. Sa matag eskinang nalabyan

natanggong ko sa mga suok, walay lutsanan.

Busa, gitugyan nako ang akong kaugalingon

sa paghinumdom sa mga pulong nga imong

gipanghunghong. Matag hupaw napalgan ko

ang mga timailhan nga gipatikan

sa imong halok ug hapuhap.

Dihang nahidangat sa habagatan, nibarog ko

sa kinatumyan diin gisud-ong nako ang ngiob

nga kalibotan. Bisan tuod nahisalaag na,

naghangad gihapon ko sa nahabiling gilak

sa kaniadto. Diin dayag ang arko nga buwan

sa imong kandiis. Diin gilibotan ka og mga bituon.

Diin tataw ang bulalakaw sa imong pahiyom.

Nipadayon ko sa akong panaw,

naghinaot nga inig kapukaw

mapalgan ko ang akong kaugalingon

nga gauraray usab sa imong mga bukton.

Gahupay sa payag sa imong dughan.

(alang kang Jae Mari Magdadaro)

-- TON DAPOSALA                                                                                                                      Cagayan de Oro City, Philippines

alindasay

Buot kong dad-on karon sa akong mga tiil--

Lakangon ang gilay-on ngadto sa gitindogan mo.

Buot kong hipuson sa akong mga palad ang hangin

Nga tuboran sa kinabuhi nga imong giginhawa

Dayon tidlumon ang misteryo sa imong pahiyom.

Wa na kapugngi nagyawyaw ako karon

Atubangan sa kangitngit sa nagbukal nga kagabhion.

Buot kong puhagon ang gilubgan sa mga bituon;

Buot ko ganing gub-on ang bungbong sa langit

Sa kalagot nga di ko ikaw gayod makab-ot.

Kay samtang nasampungan ang dalan padulong nimo

Ako gitamparos sa panghayhay, nasukamod sa itom

Nga agos sa panghupaw nga mihunob sa dakong lim-aw

Aron lumsan ang kabalaw nga midakop ning dughan.


-- ERNESTO D. LARIOSA                                                                                                                       San Fernando, Cebu, Philippines

ang kataposang langgam sa tingtugnaw

Ang nag-inusarang langgam misarap gikan sa kakahoyan

ngadto sa tore sa kampana

ug mibalhin-balhin ug batog

sa mga lungag sa batong bungbong

nga gihaw-asan sa lumot,

dinhi sa Deusen usa ka pughak,

nga gilangit-langitan sa bagang gabon

milanog ang bagting sa kampana ug misanap ibabaw sa mga atop,

aduna ba kaha’y Diyos,

Diyos,

Diyos.

Dili na siya mopanaw sa habagatan,

dili na siya moapas sa adlaw,

sa unang pagpanghapnig sa mga nyebe

maghulat na lang siya sa pino ug puting mga gihay

nga mogakos sa hubong mga kahoy

kansang mga salag mihalok na sa yuta.

II

May usa ka langgam nga mikapay

sa tuno ni Vivaldi sa akong hunahuna,

mga dahon nangatagak ug nagbanig sa yuta,

kadali sa ilang pagpamulak diha sa mga sanga,

kadali sa ilang pagbuswak

sa tim-os nga biyoleta sa ilang kaanyag,

niining mga adlaw sa nagkamubong kahaponon

ang langgam hinay nga misayaw sa hangin,

panagsa na lang ang iyang paghagawhaw ngadto

sa hinigugma halapad ug bakante nga mga umahan,

ngadto sa mga kahoy nga daw ang linya

sa kasal nga gihuboan sa mga biste,

ug ang huni ni Vivaldi nga wala'y kinutoban

molungtad pa ba kaha ngadto sa tapos sa tingtugnaw?

-- ESTER TAPIA                                                                                                                        Kathmandu, Nepal

kahingpitan

Sukad gikusokuso, gipuga, gipalo-palo,

ug gibuwad sa kapitan

ang bangaw,

           

napapas ang dalag ug kahil.

Nagisi ang lunhaw.

           

Wala kini tagda sa kapitan.

Wala pod siya matandog dihang nibanaw ang pula.

Gipanghambog niya ang pagpabilin sa bughaw,

tagom, ug tapol-- ang mga hinungdan

nganong gahi iyang mga bukton

ug dughan.

           

Usa ka adlaw,

           

gikan niya gibagyo pag-usab

og mga sumbag ug sikad

ang puti nga punching bag nga iyang gibitay

sa balkonahe,

naluya siya.

Nagakos niya ang punching bag

nga nisuyop sa nag-agas niya nga singot.

Nalup-og.

Sa dihang nabuak na sa iyang singot

ngadto sa pito ka bulok  

ang punching bag,

           

nimata siya.

Naa’y heneral nga miduaw ug misaludo

sa punching bag.

Niabot sa atop ang baha sa luha ni kapitan.

Nahimong dalag ang tagom niyang atop

ug bughaw nga haligi. Nahimong kahil

ang tapol nga mga bungbong,

ug ang kap-atan ka tuig niyang lunhaw nga lawas

nahuboan.

-- DESIREE L. BALOTA
                                                                                                                  Talisay City, Cebu, Philippines

encyclical millennial

Kanus-a ang mga dupa ug hunat sa tinguhang

Pagsukod sa gilay-on gilapdon ug giladmon

Ning dakong lasang ug lawod nga kabughawan

Mao’y pagsulay nga ang henyong kautokan

Sa mga siyentipiko mao ang makamatuod

Sa kinapusoran sa kalamposan sa pagpanglapas

Sa mga utlanan ug pagpanaak sa mga langyaw

Ug hilan nga kawanangan:

Ang mga mambad nga abyon nagliyubaw,

Nagliyubaw liyok sa mga alimpulo

Nilang Mars Plato ug Venus ug sa ngabil

Ni diwanag nga Bulan--

Dinhi ug didto ug dinha ang Bulan mao lama’y

Usa ka bakasyonanan sa magbabalak nga daman

Sa amporawan sa timbreng password sa buhilaman

Ang mga misteryo magpabiling misteryo

Sa kawalaan didto sa kinailadmang kahiladman

Sa minilyong mga planeta ug abog nga galaksiya.

Bisan pa’g ang nagyaweng mga tunob mag-anam

Kadaghan didto sa laing yuta laing dagat laing langit

Ang mga dakbayan mao na lamay mga laboratoryo

Sa nag-eksperimentong mga hunahuna ug handurawan

Ug ang kalibotan mao’y usa ka gamayng Bola

Nga Iyang gitungtong sa palad sa Pari nga nagdupa

Dinha sa kamingawan sa altar sa simbahan

Bisan pa’g sa gawas sa lawas ug sa sulod sa kalag

Aduna na’y daghang kalibotanong kausaban...

-- MELQUIADITO M. ALLEGO                                                                                                       Lake City, Florida, USA

erotika #6

Mga mangtas kitang nahidagsa ning isla

Sa atong kagutom, gikonsumo nato ang atong mga kaugalingon

Gilamoy mo ako, gikaon ko ikaw ug nahurot kitang duha.

-- OMAR KHALID                                                                                                                              Metro Manila, Philippines

amahan sa adlaw, anak sa bituon

Gahuwat ka mobalik

ang mga dahon. 

Kining kahoy, taliwa 

sa mga sunflowers og rosebush,

gatuo nga tingtugnaw pa gihapon.

Sama sa mga pulong 

madasigon ang mga dahon 

ug malaomom sa pagpakabuhi, 

o kayha mohatod balik 

Sa pagkabatan-on. Niadtong

mga adlaw nga nahadlok ka

mokatkat, moluwas sa tabanog

nga nasab-it sa palwa sa lubi. Kadtong

mga takna nga gahapuhap ka

sa hiniktan. Taudtaod na baya.

Nalimtan mo ang kalahian

sa sabaw nga bihag ug ang kahumot

sa galutaw nga tanglad. Daw tugbang

sa bituon ang gilay-on niining 

kahilom ug paghandom.

-- DENNIS S. SARMIENTO                                                                                                        Baltimore County, Maryland, USA

pagtimbang-timbang sa mahinungdanon

Kaduha nasugamak, kaduha nadagma,

Ug sa ikatulo nibarog, nanglimbasog…

Apan karon nga naangkon ang kalamposan

Dakong pangutana unsa’y sunod?

Asa paingon? Unsa’y buhaton?

Sumala sa mga nag-una, lisod

Ang pagsugod ug ang pagsunod, angay

Sa gipanumpaan. Labi na karon nga

Ako usa na ka manlalaban.

-- JOHN DX LAPID                                                                                                                             Cebu City, Philippines

hatagi sila’g ikahunghong

Duwa kini. Busa,

pili-a ang pinakapuwa nga lipstick,

aron mahisama sa mga biyuos sa rosas

ang imong mga ngabil. Balikosay

man kaha sa tinai. Badlisi dayon

ang imong kilay, habog sama sa labyog

sa mga pako sa kabog. Hinagpatay pod

diay sa utok. Pintali kanang imong

aping og mga sundang ug bangkaw.

Ilaha ang sumsom. Imoha ang siyensya.

Sa matag tikang nimo nianang ang-ang

sa tubig, ikaw ang lab-as nga kinilaw

alang kanila, “bulay-og, ambisyosa, gadahom,

mangtas, makasasala, malas.” Ug samtang

nagpinakatay ang ilang laway sa imong

obra, suweldo, degree, ug ang tanang halayo

sa ilang mga mugbong kamot, imong gitay-og

ang mga lamog-lamog sa suka hangtod

nahimo kining bino. Imong gihulma ang yuta

ngadto sa imong dagway; ang mga bato

sa imong bukog.

Sa mga takna nga gipas-an nimo ang troso

gikan sa imong nataran ngadto sa kadalanan,

ngadto sa sidlakang bungtod, natunga ang patag.

Sulod sa imong alimpulo ang usa ka disenyo

nga gaakob sa kabug-at, unos, lilo, ug linog—

usa ka hinagiban alang sa gasurang-surang.

Kon iduslak, ang tanan mabuslot, madunot.

-- CORAZON M. ALMERINO                                                                                                               Los Angeles, California, USA

kawili

Buot kong subayon ang mga sonanoy

sa kataposang panamilit sa ting-init

nga ninggapos sa imong kagahapon.

Pikas-pikason ug dugmukon ang bantayog sa estropa,

himay-himayon ug disdison ang matag tipik sa silaba

kansang mga linya gatanggong kanimo

diha sa ginagmayng mga butang--

antik nga gitukod mo sa kaugalingon.

Ang panahon, mitong-gahom nga gaduaw,

gatipig sa nadugta mong bili.

Baligho, bililhon o talagsaon handurawan

nga mounong bisan pila pa’y panuigon.

Kay kining tanan,

dugay ko nang gikahon sa akong panumdoman,

naglalang og unibersong kalibotan

diin salag nga sugilanon sa dughan ang matag berso.

Ang nikuyos nga mga pulong

ug nagsalimuang nga ritmong natigom

ningmino sa akong mga tudlo

nga sa matag tungang-gabii gatanod-tanod 

sa gilawalawang kamingaw.

-- LJEYHAN RAMA                                                                                                                         Talisay City, Cebu, Philippines