3.31.2011

panid


Usa lang ako ka panid
sa imong libro.
Imo na ako’ng gipakli.
Iniglabay sa panahon,
paklia ako pagbalik.
Tan-awa kon
sa imong mga gisulat
unsa may nahibiling klaro,
unsa’y hanap,
unsa’y nangapanas.



-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

paynals 101


wala kaila ang orasan
sa pulong nga katulog
bisan pag nahurot na
pagkilaw ang mga libro
bisan walay kan-on
walay usap-usap
ang matag pahina diretso
tulon ug gikaligo pod
ang usa ka basong
bugnawng tubig
aron dili makatagpilaw
gipamahaw pod
ang mga biris-biris sa notbok
apan naunsang pagkaunsaha
gikalibang og ahat
tanang gilamoy dihang
gisugdan pagbasa
ang lagom nga tespeper
tungod sa nabating kakulba
nga mas paspas pa sa pinitik
kaysa sa dagan sa mga segundo



-- ROMEO NICOLAS BONSOCAN

Carcar, Cebu, Philippines

3.30.2011

tanka: tagay-garay pagtidlom sa kasubo sa Japan ug pakigsawom uban kang Simeon Dumdum, Jr.


Kay kon ikaw Myke
Ug imong mga pulong
Nagsakay pa lang
Sa kabayo sa dagat
Way hambugerong balod


sagdi lang—dinhi
sa pangpang sa pagmugna
bisan ang bawod
dili gyod makakab-ot
sa pukot sa tanghaga

Ang agoyangyang
Gibanlas wa giniwniw
Sa way batasan
Ug napusgay sa pangpang
Gitindogan sa balak


dinhi ang dugdog
maamang, ug duyogan
sa atong tigmo
ang awit sa agukoy,
mohaw-as sa danguyngoy

Ug ang huyohoy
Tihoy nga nagtakoban
May kantalita
Sa tama nga migulho
Kaisog nga misil-ip


misil-ip kisaw
sa gakidhat nga dagat
kining harana—
manghimbis, mopalutaw
anang mga sirina

Bawod ba kadto?
Kay kalit mitulimbang
Ang kalibotan
Ug nabanlas ang canvas
Ug brutsa ni Hokusai


hokusai, sanglit
gidagit sa aliwas
nga taob lakip
ang imong tingog, lanog
budyong ko alang nimo



-- MICHAEL U. OBENIETA

Topeka, Kansas, USA

ang giyagyag sa pasundayag


Giatngan sa tanan ang gikahinaman
nga pasundayag sa kagabhion,
ilawom sa kataposang sudlot sa mga bituon.
Nidupa ug nagdumili ang gialimongawan
sa alimukoy nga kamatuoran
nga gihinay og hubo sa liboan ka mga mata
nagtutok sa tigpatuyok sa bantogan nga makina.
Mga armas de paktol tuy-od nga nagmartsa,
daw kawaning kwaknit sa habog nga edipisyo sa IT Park
daw asong itom nga nakatulog og tun-og sa aseras ning syudad
daw ngipon sa anghel nagbaga sa sug-angan sa konsensya
daw balod gibaid sa Pasil aron mosupil
sa dan-ag nga kalit nagbabag sa langit.

Tuod, asa ko niining orasa?
Didto ko sa Villa Angeles, Casuntingan
nagtaga sa taw-an nga punoan
aron idaob sa kilay nga mobilar sa mga patay
nga di ko na unya hiabtan.

Ug nganong nagdalidali kog pauli?
Nahadlok ko nga inig ka ugma
ang mga puwang prutas
bisan og wa pa mahingpit nga bunga
nga di ko na unya hiabtan.

Kay pupo-on kini sa mga kagwang
nga gikan pa nalagpot sa lasang,
nagkagot sa Ermita, sa Kamagayan
nagpanghinam nga molanlan
sa puting aso kay nahilo
sa pan-os nga pagbakho.

O Diyos ko!
Bisan pa man ang mga mata
magpabilin sa pagpakabuta,
piyongan ko sa pagsubay
ang huyang nga huni
laylay mugna sa kalaay nga
gisalibag sa yabag nga trumpeta.
Ug inig piga sa pluma ni Pigafetta,
ang pagbuka sa kabag-ohan,
ako makamata sa kalibotan.


-- ERIK E. TUBAN

Mandaue City, Cebu, Philippines

3.29.2011

operasyon odesiya kaadlawon


Ang mga B2-Stealth bombers ug cruise missiles
naghadyong nagbahisbahis na
sa nagbigoteng kadulom sa Katungang Silangan

Ang mga tangke ug kanyon
nangalumping nangapulpog samtang
ang mga sibilyan natapsingan sa mga bomba ug bala

Unta ang Upat ka Kabayo sa Katalagman makabuhi
Ang Armageddon dili mahitabo
Ang Panagna dili matuman

Ang mga aircraft carriers nagpahipi
sa bugan ug kagungkong sa Mediterranean
nagtakoban nga mga naglutawng lungon:
Gadagpi kanila ang nagtakiang

Nagsaludong mga tipaka sa nakay-ag kaadlawon



-- MELQUIADITO M. ALLEGO

Palm Harbor, Florida, USA

ang pagsulat og balak


(sigon sa powetika ug politika ni Nyor Tem Adlawan)


labing menos,
parehas ra sa pagpanapo
sa mga biyuda sa naga,kun sininggitan
sa mamaligyaayg ampaw sa carcar,
kun sa usa ka esena sa namatyan sa insek
duol sa karaang weyting shed
kanus-a, kausa, iya kunong gigukod
sa karaan, kagang-kagang niyang
traysikol kadtong hambogerong
nemie,ug sa unahan labihan niyang kagikia
kay ang kanahan namunit
sa iyang ngipon sa darohan
nga bag-ong sinanggian.

ingon pa niya,
ayaw na anang haypalutin
nga mga garab sa kang kinsa
kanang mga impakto ug maligno
kay si kant labihang pangita
sa mata sa ginoo, kun
ang seguradong baraha ni derrida
kay wala ang literatura
sa pagsabot sa mga letra.

bisan pag magbuntag og debate,
lisod kunong kapamatud-an
nga ang balak maoy pagsimba sa katahoman.
hesusmaryosep, wa gyod siyay
nakitang katahoman sa ambulansiyang
nahulog sa pangpang.


-- OMAR KHALID

Medellin, Cebu, Philippines

3.28.2011

kintahay


sa susamang paagi
kintahay
nga sa atong paglabang sa taytayan
wala kita masayod asa kita mahipadpad
gipasidan-an kita sa hangin
sa kahilom nga naghari sa unahan
hawid sa akong kamot ug mopadayon kita
sa walay pagduhaduha
bisan kon ang mga langgam tang magbalantay
moawit og huni sa kasakit
ug walay mahibilin kanato
gawas sa usag usa
tagamtamon ta ang bidlisiw sa bituon
nga wala pa mahidangat sa atong kalibotan
ug ang hangin
ang iyang mga tinagoan
ang mga handomanan
sa tubig sa susamang paagi
kintahay
nga ang langit buksan sa imong pahiyom


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

pagsulay og badbad sa balak ni Hafiz


Nindot Nga Way Sulod Nga Mga Panid


Unsa mang matanga sa trabaho
Ang ako’ng mahimo ning kalibotan?

Kinsa man ang may igo’ng pagkamaluloy-on
Nga mosuhol sa usa ka tigulang nga balaanong Libodsuroy,

Nga duna’y dako’ng pagkabantog
Sa pagkamahigugmaon sa mga pag-ilad
Niadtong mga masupilon sa balaod
Ug sa badlongong mga tadiyandi* ug mga malaw-ayon?
Tingali’g mahimo ako’ng usa ka magbabalak.

Tingali’g Ang Minahal
Mohimo sa ako’ng gugma nga labing Putli

Aron Siya moanhi ug molingkod ibabaw
Sa tanan kong Nindot nga way sulod nga mga panid.
Ug unya kon ikaw moanhi ug motan-aw niadto

Tingali’g Iya ka’ng patiran
Sa Iyang Nindot nga Bathalaong Tiil.

___________________________
* tadiyandi: artist

Gibadbad ni

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

3.26.2011

kubalan


Kubalan na tingali og tiyan
kanang tigulang nga pila

ka adlaw nang way gitimo.
Kubalan na tingali og panit
kanang batang gahukas-hubo,
natakdan nas kagahi
sa sementong iyang gihigdaan.
Ug kanang milabay
nga nagkurbata, tingali
kubalag kasingkasing.



-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

ang taas nga kagabhion


Batyaga ang kasakit nga akong giantos ug hikapa
kining mga kamot nga gilagbasan sa kabug-at
sa sobrang pag-amuma sa akong anak,
ug sa kagarbo sa mga saad sa kalibotan.
Pas-ana kining gisagubang sa kasingkasing
ug hinuktoki.
Akong hinigugma, unsa may akong nalimtan?
Unsa may akong nahimo sa ming-aging mga adlaw
nga buot mo mang mamatay kining imong higala nga
gipaangayan mo man sa makalilisang kamatayon? Apan
gihigugma ko gihapon ikaw bisan hangtod pa dinhi niining
krus. Huyang ako, daling mahaylo ug masukamod, usa ka
way-pulos nga kriminal nga nagatuman sa bakak; pakitaa ko
sa banagbanag sa bag-ong adlaw… Pangitaa ako,
Bidlisiw sa kahayag, ug tultoli ngadto sa imong dalan.
Tabangi ako paglatas ning hataas nga kangitngit
sa kinabuhi: Halapad ang ugang yuta; nasaag ako.

Panahon sa kuwaresma.



-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines

3.24.2011

tankatalagman: ang karaang menteryo sa miyagi* ug ang babaye nga gabuhat og origami


Natabas kalit
ang bato nga lubnganan
dihang gigunting
sa linog ang kahilom
sa nalapok nga bukog.

Pinilong papel
nga langgam nakaikyas
sa iyang kamot
nga gahawla sa iyang
singgit. Hangin nalum-it.


_________________________________
* Miyagi: dapit sa Japan nga usa sa labing gun-ob
sa linog ug tsunami niadtong Marso 11, 2011


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

ang sala sa bintana


"I saw the flickering shadows of love on her blind..."
-- Tom Jones, Delilah

dili ko unta buot mosaksi niining talan-awon
apan unsa pa may akong mabuhat karon?
sa dihang aksidenteng nilabay ko sa inyong tungod
wa koy tumong nga mosud-ong ning lad-ok sa unod.
nakit-an ko sa akto ang duha ka yagpis nga anino
nagbinayloay sa laway, singot ug uban pang likido.
buot ko nang mobiya apan daw mora kog gihawiran.
nanghagwa ang yawa, ang lawas morag gipawiran.

dili ko unta buot maminaw pa niining hagawhaw
apan mora kog gisigingsiging sa imong giyawyaw
samtang ang imong pagkababaye iyang gihilam-os
ug gisaw-an ang himayang angay ra untas santos.
managlahing pagbati taliwala ning dughan nag-umido
buot mosyagit kay ang kasingkasing ko daw mobuto.
ug ako nakadesider nga mobiya na lang niining tungora
sa dihang gisangpit mo ang pangalan nga di na akoa.



-- ERIK TUBAN
Mandaue City, Cebu, Philippines

3.23.2011

ang tawo-tawo sa humayan


Amang naglantaw sa kuyabog buntog ug maya
sa nigo sa awihaw

Butabungol namugaw sa uwak tin-edyer nomad

Amang nakighinabi gatagawtaw sa kunot ug oban
sa salamin sa narsinghom


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

panginhas sa taobon


(kang Nyor Mel, sa iyang adlawng natawhan)

Maayo gani kay gitunolan ko nimo’g
Gapnod sarang kaabyan
Maayo gani kay gihatagan ko nimo’g
Piniling kinhason, masinawng kinhason
Aron ingnon nga ako, kunohay,
Kumagat nang manginhas.

Abi ko man kadto'g halayo kaayo ang
Lapyahan, ug halayo ang padulngan
Ug ang tungdonon sa unahang payaw—
Mao lay mga balod sa katugnaw.

Sa witik sa imong pulong
Ang dagat mora'g andam magpaulipon.


-- OMAR KHALID
Medellin, Cebu, Philippines

3.22.2011

pagtaghoytaghoy sa kangitngit


Magkinahanglan og taodtaod ang paghablon og tapis sa mga pulong.
Magkinahanglan og mas dugay ang paghablon og tapis sa kahilom.
Unsa may himoon sa tambayawan kon mahutdan na siya sa iyang hilo?

Kitang tanan mga minilyon ka tuig sa kahayag gikan sa kiblat sa bituon.
Ning gabon, hidunggan ta ang pito apan wa ta hipalgi ang dulong sa
atong mga damgo.
Ako kanunay ang bata nga nagtaghoytaghoy sa kangitngit samtang
naglakaw pagpauli.

Sa atong pagmata atong hibaw-an nga sama kang Basho wa kitay gahom
Paghimo sa morning glory nga usa ka higala. Ang alibangbang di
motug-an kanato
Sa tinagoan kon unsaon pagpangawat og bisag usa na lang ka suyop
sa dugos.

Di ko mahubad kon unsay buot isulti sa itom nga langgam. O kon
kinsa
Man ang iyang gitunong sa iyang pagtawag. Ang ubang mga
langgam way kalainan.
Magsigi pagtwitwit sa tibuok adlaw, apan ngadto ra sa kaugalingon
nilang koro.

Tingali og di ta gyud hikit-an ang luyo’ng kilid sa bulan. O
Unsa ang nahiilalom sa tumoy sa usa ka iceberg. Wa pa gani kita
mahiduol
Sa perlas nga gitagoan didto sa kinahiladman sa antulang sa kahilom.

Unya inigpanira na sa mga imnanan, kita’ng tanan mamiya.
Niadtong taknaa, haw-ang
Na ang tanang kadalanan. Magpadayon lang ako pagtaghoytaghoy
sa kangitngit.
Ug mangita kon asa ang akong agianan. Wa nay mahibilin nga
motultol pa kanako.


(hubad sa akong balak nga Ininglis nga nag-ulohan og
"Whistling In the Dark," nga ginamit ang porma nga ghazal.
Ang tulo ka linya sa kada stanza sa ghazal daw mahisama
og usa ka laing balak).


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

chinese garter


sa paglayat sa panahon
ang imong panit nga kanhi
gibalyan sa abog sa paningkamot
nga maapsan mo
ang tulbong sa akong lukso

karon di ko na
matandi niining napagba
sa init nga palad

dili ko na maabot
ang pagtulbong
sa imong kinabuhi
sa yuta sa mga puti


-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines

3.21.2011

tulo ka haiku sumpay sa handuraw ni Hokusai


Dan-ag nga pula.
Kilat gikan sa yuta.
Puti sa mata.

Wala’y nitutok
Sa panganod, galutaw
Sama sa gapnod.

Lawod nangawras,
Nitabon sa baybayon.
Adlaw nabanlas.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

bughawng samad


gatingkagol
sulod sa gapitik kong bilanggoan
ang mga kagiki nga imong nabiyaan
sukad sa imong paggawas

dulot ang alingugngog sa dunggan
hangtod sa bughawng samad
sa tunga sa akong dughan


-- ROMEO NICOLAS BONSOCAN
Carcar, Cebu, Philippines

3.19.2011

pamasol


Matod mo ang imong napagba napaig tabunong
panit nahimo nang himbis ug ang imong singot nangalisbo
nanimahong dagat

Halos tibuok adlaw nagyampungad ka sa
Sunshine
Skyway Fishing pier Sebastian Redenton beach
o bisan
diing paborito mong ilabyog ang kalingawang kalipay

Ug usa-usa mong gibira ug gialsa ang nagkisikising
mackerel pompano tangigi subadsubad bluerunner ubp

Unya sa tungang gabii o kaadlawon namingwit ka
gihapon: Ang taga ug paon gaung-ong sa bilahang
lapyahan sa gahagok napukaw katupad
kadulog kapikas dagat

Sa hubong buntag pukawon ka sa parat nga gakos
sa gadat-og nagbilikis nagtapyatapyang balod


(alang nilang mga amigo Dr. Pros Gogo ug Dr. Erac Nabong,
mga haring mamamasol
)


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

ang imong luna


nindot kining imong luna
maayong magpalandong dinhi panagsa
labi na sa init nga kaudtohon
maghumol sa tunaan magsalum-salom
maminaw sa tinagaktak
nga katin-aw sa imong mga pulong



-- HAZELEN C. COBOL
Argao, Cebu, Philippines

3.18.2011

ug


ikaw ang tulay nga misumpay
ning tampi __ sa pikas isla

ikaw ang kandila tunga-tunga
sa kangiob __ kalawran

ikaw nagpahiping kaulaw
nga mitupad niya __ nako



-- ADONIS G. DURADO
Madrid, Spain

tingog


nagpalabawlabwanay
ang tubig ug ang yuta
kon kinsay unang mugna
giduyan sa diwata

igo rang mipahiyom
ang hangin bulawanon
nga dala ang saliyaw
kay una siyang gibayaw

apan unang gilimbay
pagkatawo sa kayo
wa pa niadtoy sugoy
maong siyay karaan.

labing guwang ang tingog
sa tanang dunay nawong
kay una mang gidasang
sa tanan tanang butang

maong pakigsulti ta
gaalam-alaman ta
ug gaparayegan ta
hinigugmang tingog ta

maong gapananghid ta
sa dili pa molitok
kay kining atong tingog
dili kitay tag-iya

kay unsaon pag-angkon
ug nganong angkonon mo
butang nia niadtong
wala pa ta maglampin



-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines

3.16.2011

hubad sa balak ni Ted Kooser *


Ang Pagpili Og Magbabasa

Una, buot ko nga siya maanyag,
ug maglakaw’ng mabinantayon ngadto sa akong pamalak
sa labing mingaw’ng momento sa kahaponon,
ang iyang buhok umog pa sa may dapit sa liog
gikan sa iyang paghugas niini. Magsul-ob siya
og kalupo alang sa ulan, usa ka daan, bulingon
tungod kay wa siya’y igong kwarta para sa mga tiglaba.
Mobunot siya sa iyang antiyohos, ug didto
sa baligyaanan og mga libro, iyang paklion
ang akong mga balak, unya iyang ibutang ang akong libro
pagbalik sa sang-atan. Moingon siya sa iyang kaugalingon,
“Alang anang kantidara sa kwarta, mahimo nang
palabhan ko ang akong kalupo.” Ug kadto maoy iyang himoon.


* Si Ted Kooser usa ka poet laureate
sa America niadtong 2004-2006.

Gihubad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

gubat


sugdan na ang gubat

una ang pagtug-an sa tinuod
ikaduha ang pagbasolay
ikatulo ang pagbinungolay
ug ang ikaupat ang hinay
nga pagsulti nga
angayan na tingaling putlon
ang pusod aron kining
itoy nga kahiubos ug kasakit
makasuroy-suroy na

kon matapos na kining gubata
basin mobalik na usab
ang kalipay ug kalinaw
diha sa pag-inusara nga maoy
unang gamot niining

dako kaayong kahoy


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

3.15.2011

ang kagamitan sa x


Sa nagkaduol na sa kahangtoran ang X, kini ipadaplin
Ang usa ka limitadong X nagkinahanglan og lugar, trabaho, mekaniko
Apan sa nagkaduol na sa kahangtoran ang X, mausab na ang tanan
Ang kurbada tangtangan na sa iyang bayanan.

Gitugotan kong mopaturatoy ang X sa kahangtoran
Samtang ako magpabilin uban sa mga lakbit-saysay
Sama sa gabii nga namatay si Lolo,
Sama sa gabii sa wala pa ako mahigmata.


(Gikan sa Iningles ni Nora Paley)


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

madyikero


Nabasahan nako imong angga,
napatik sa pulang tinta
sa mga pak lans sa pista
gisalohan sulod sa kapilya.

Sikat ka. Sikat gyod kay
nailhan sa kadaghanan...

Bisan didto sa eskwater
nabaniog imong apelyido
tungod sa pasiugdang trabaho,
nahimong tuo-tuo imong gipakaylap-
dula: madyik sa numero.

Nangalipay ang mga matematiko
sa gahom sa suwerte,
mipupho sa mga sinsilyo,
karon nagtapok sa sibot nimo.

Mora kag Ginoo, gipadaghan ang pan ug bino.
gipang-apod-apod sa mga tawo.
Ikaw, imong gihimo ang mga sinsilyo
nga papel de bangko,
gipang-apod-apod sa mga kabos,
nahimo kang manunubos.

Sa ikaduhang Lunes sa Mayo
gilamat ang mga tawo
.


-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines

3.14.2011

hubad sa balak ni Akhtar ul-Iman

Dinhi sa gahuot nga dakbayan, wala ba’y 
Gapamasin pag-ila nako, galakaw, 
Gapanawag: Hoy, ikaw, buang! 
Kaming duha mahimong maggaksanay diha dayon, 
Makalimot sa among luna, palibot, 
Aron mobalikas, mobahakhak, mokiat, 
Molingkod sa landong sa duol nga kahoy, 
Maminaw, magtabi, sa madugay. 
Ug sa taboan sa mga putli nga kalag 
Kining dili-mabaligya nakong kinabuhi 
Basin, sa usa ka adlaw, mausab. 


-- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

hawid


bisag asa ako
atoa ka usab

bisag naunsa ko
anaa ka mohalok

ingon gyod ini
ang tawo nga

andam mohawid
sa kamatayon

aron gakson
ang kinabuhi



-- HAZELEN C. COBOL
Argao, Cebu, Philippines

3.13.2011

ako usa ka ***


Ako ang kontrobersiyal magtatampong gihisgotan ni T.S. Eliot
nga wailhang lehislatura sa ningdanag kalibotan

Ako ang naghambinayng Pigafetta sa bayente unong siglo
Ako ang dalindamang tigpamaba sa gipatak-om bunganga
sa gibinaklid kagawasan giposasang katungod dignidad

Ako ang eksentrik mananagna sa sandawng umaabot
ug tigpahinumdom sa nabanhaw nagmultong nangagi

Ako ang way-ripleng koresponsal nga nagbatbat unya nasamdan
sa wayhinungdang pagbuno pagbungkag pag-ulbo pagpinopino
sa bukog ug unod sa isigkalinalang

Ako ang dagitabyang eskulturero sa monumentong handurawan
Ako ang sayberkoryograper sa dalilang hip-hop-rap henerasyon

Ako ang unang nakamatikod sa ninghunob ningyuhot kausaban
ug nanganaykanayng kabalhinan
Ako ang bugtong gaduka gatikawtikaw gainusara gasukarap
nagtubok kagabhion tanday sa nagbrondang kangitngit

Ako ang dibuhista pintor sa mga maidlas pulong talinghaga
Ako ang sayong nakaapas sa nagtimbakuwas hunahuna
ug nakatugkad sa alimungawng pagbati

Ako ang mapahiyomon estrangherong may bolpen sa bolsa gatutok
sa engkantadang kaanyag ug gatuhog sa nakras mong kasingkasing



*** dalikyat sa comments


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

pagkawala


Gitupihan niya ang iyang bulbol.
Gisulod niya ang nangaputol
sa usa ka garapon, ug kini
gibutang sa altar.

Daw hubo nga pulong
sa iyang tutonlan, ang iyang ngalan
giyamyam niya sa dila
nga dili mailhan.

Karon, kon imo siyang tutokan
mobaw’s kini sama sa baki
nga nanglimbasog batok
sa iyang panumdoman
kon asa niya nawani—
sulod sa distrito sa pinulongan
o kaha sa nagkalain-laing pasilyo
sa usa ka lungsod—ang pinitik
sa iyang kasingkasing.



-- GLENN T. MUÑEZ
Dumanjug, Cebu, Philippines

3.12.2011

bayle


Nabuntagan na sab ang Buwan.
Klariks na pod ning gipanuhot.
Kagabii man god, pina-backless
ang drama sa kanahan.

Daling miapas
ang nag-roving nga panganod
dihang iyang nasiplatan
ang mikagiw nga Buwan
(nagbitbit kini'g igtatapis
alang sa pakigols nga laagan).

Apan kaidlas naman sa kagwang!
Kalit kining nahanaw
taliwa sa nanagbayleng
mga bituon sa unahan.

Nawa, gadiyong pa
ang mata sa Buwan,
luspad ang aping
ug gabusyad lang
iyang tiyan.



-- RAUL M. FIGUES
Barotac Nuevo, Iloilo, Philippines

tsunami


naminhod tingali ang karaang salimbawon,*
o gitugnaw maong giplastar batoong dugmon.*
busa haskang kurata gyod sa dagat,
naalaang kahoy ang yuta ug iyang gikatkat!

___________________________________________
* salimbawon: higanteng bitin sa mitolohiya sa mga Higaonon
* dugmon: hanig nga katulganan sa mananap


-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines

3.11.2011

dagat


Way mga pulong.
Mga balod ra.
Apan akong nasabtan
ang pasumbingay sa dagat.
Nga kining atong kalibotan
may mga giladmon
nga di ta mahimo pagtugkad.
Nga kining atong kinabuhi
pulipuli lang
sa paghunas ug pagtaob.



-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

hubad sa balak nga “love” ni Billy Collins


Ang lalaki sa luyo sa tren
Nagpunay’g lingi sa iyang luyo
Nga daw nalisang ug may gipaabot

Ug kalit siyang mitungha sa pultahan
Sa karo sa atubangan, mibarog ang lalaki
Ug giablihan siya aron pasudlon

Nagbaguod ang babaye sa iyang dala
Nga itom nga maleta
Nga dili kasaypang sudlanan sa cello.

Maora og anghel ang iyang panagway,
Malulot og mga mata ug ang iyang buhok
Gipangko og itom nga pugong sa ma’y tangkugo.

Ug tungod niining tanan
Maora siya’g wala mahimutang
Sa kalipay sa iyang pagkakita sa dalaga

Ug ang hinungdan nganong gisulat ko kini karon
Sa luyo sa usa ka manila envelope
Samtang gadungan sila’g panganaog sa train

Kay aron masuginlan ko kamo
Nga sa dihang pagbutang sa dalaga sa cello
Sa butanganan sa ulohan sa lingkoranan

Nakita ko siya nga naglantaw kaniya
Naniid sa iyang gipangbuhat, ug iyang mga mata
Daw mata sa usa ka debuho sa santos,
Nga gasud-ong og milagro sa Ginoo.


-- BERNARD PAGUSARA
New Orleans, Louisiana, USA

3.09.2011

kamingaw


Gipangita sa umaabot
ang usa ka hapon sa Abril
nga nagmalinawon
sa walay kilumkilom
kong kasingkasing.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

sa atong palad


sa ilalom sa yuta nangatulog
ang atong mga diyos-diyos

kasagaran gipiyal nato
ang atong dangatan

usahay ila kining gikalagot
ug unya mabati ilang tingog

pinaagi sa usa ka linog


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

3.08.2011

binastos, sinantos


1.


Ayaw panampong. Ibutyag
kon kahibalo ka unsa’y kolor
sa kigol ni Marilyn Monroe
samtang gadiskurso sa hangin
ang iyang sayal nga puti. Kini sama kuno

kalaw-ay sa kolonyal nga bandera, matod pa

sa aktibista nga gipaningot og wara-wara
sa iyang pisot nga pagpadayag;
lupi’g pa’y gakidhat sa buta,
wala paminawa, bisan hapit
giutgan samtang gapaugat.

2.

Ay’g saba... Ug lupig pa’y gilusak sa dugdog
ang dunggan sa gilugos. Kalami
isinggit—Yawa!—
apan nalumos lakip ang iyang bakho
sa laway sa butakal nga ang bungot labaw pa
sa lusay nga naungot sa iyang tutonlan. O, Inahan
sa Kanunayng’ Panabang.

3.

Ay, inahang dila! Ilubong ra ba
ang tanang gahi. Apan, bisan lawom
ang labhag sa gakilat
nga latos sa mga bulay-og , humok
molitok og mga mga biay-biay

basin gahuwat gihapon si inday
sa kagilok sa harana gikan sa libod-suroy
nga gabilar pagkulkog sa kahilom.

Baga’g nawong ang katahom.

4.

Pastilan, kalit nidiwalwal ug nilumoy
ang buhi sa turistang Amerkano
nga nag-Chicken Joy sa usa ka motel
didto sa Lapu-Lapu uban
sa iyang Bisdak nga uyab, sigon pa
sa gisangyaw sa SuperBalita:
“Namatay samtang nag-sex.”

Susmaryosep, tig-ik pa sa tiguwang. Hastang
kurata. Ug ang iyang apo, gwatsinanggo nga gatingsi,
wa’y pugong sa pag-ingon, “Kayata!”



-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

panimalos


salbahis ang siling kulikot
sa iyang kagamay

magpadugmok kini
magpakahilom

magpalumos sa itom
nga patis ug suka

apan pagbantay
dili imo ang tanang kalipay

sa iyang pagkapulpog
iya unya ang katawa

andam siyang mopahilak
ug sa walay duha-duha

pangitaon mo ang tubig
aron ibanlas ang iyang

init nga panimalos


-- HAZELEN C. COBOL
Argao, Cebu, Philippines

3.06.2011

pagpakli sa album


Atol sa salosalo sa banay ug suod mga higala, si anhing
Ting Ren naglingkod sa lagkaw bitbit ang sista ug kuwentas
sa pag-inusara. Bag-ohay nitalikod, si Mama Bating nanilhig
sa tugkaran ni Tiya Bening. Ang mga nitaliwan ug nahabilin
pulos nagpahiyom sa pughaw nga hulagway circa 1960.
Maghisgot kita kanilang daw manuktok sa ganghaan
sa kasingkasing ug moduaw sa karaang balay sa mga
handumanan bisan kanus-a basin asa. Upod makamatikod
nga adunay bag-ong nahimamat nga puparehog hitsura
ug linihokan sa ningbiya kanato. Manlimbawot atong balhibo:
Ang mga retrato mamangon mag-alirong manglingkod
didto sa talad kan-anan.


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

ang buslot sa atop


wala na nila buliti
ang buslot sa atop

gipasagdan lang
ang pagtulo sa ulan

ang pagkahumod sa

salog og lingkoranan

ug unya sa pagtuang

dayag nga malantaw

ang paggimaw
sa kahayag



-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

3.04.2011

paborito nakong painting: ang batan-ong babaye nga may perlas nga ariyos


Johannes Vermeer. Sa nagtukas
nga tabil sa iyang kalibotan
sa kahayag ug mga anino, mibutho
ang usa ka batan-ong babaye.
Milingi. Ug ang panagway sa kabatan-on
sa luming niyang nawong
way pag-awop. Kay magpabiling nagsidlak
sa perlas nga ariyos sa iyang dalunggan.



-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

alas dos sa hapon


Ingon ining orasa, sa bata pa ko,
mohilak ko inig patulogon ko ni mama.
Magpatulog-tulog na lang ko
aron di makatilaw'g silhig.
Kon molanog na gani ang hagok
ni mama og papa,
alisto kong mobangon,
mogawas aron makigdakpanay
sa among mga silingan.
Inig ka alas singko sa hapon,
ang tingog ni mama
morag gadahunog nga dugdog,
"Pauli na, nanimaho napud kang adlaw!"
ug kalit mamugnaw akong singot
kay si mama gaatang na daan
sa purtahan, gabitbit og silhig.

Karong dako nako, bisan
hapdos, ang pangasaba ni mama
ang akong gimingawan.


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

3.03.2011

kanaas


Langit sa ibabaw, dagat sa ubos. Sa layong unahan nanglupad
ang mga langgam sa kabuntagon, habig sa habagatan kon mag-atubang ka sa migitib nga adlaw. Sa ngilit niining halapad nga pangpang mibuhagay ang kanaas nga gihambin sa kahiladman, naghakop sa kaisipan nga giganoy na unta sa kalimot kon dili lang tungod sa panaghoy sa hangin ug inanay nga pagbuswak sa buhilaman. Ang pasundayag sa akong panahon natingob diha sa usa ka babaye nga nagsayaw og kompas nga sayaw samtang nagpintal sa nagkayabkayab nga panapton nga naglimin sa naglutaw nga hawan, nga gidat-ogan sa masigkadaplin og nagbuntaog nga mga bato. Nagsugod siya sa walang bahin paingon sa tuo, gikan sa itaas paingon sa ubos, samtang nag-atubang sa migitib nga adlaw. Nahiabot ako samtang siya nagbarog daw estatuwa, ang iyang buhok gihuptan sa nanaghoy nga hangin sa baha-baha sa kabuntagon, ang akong mga tiil natarok sa daplin daw sa tubig kansang kanaas gihambin sa kahiladman. Morag diha pay uban didto nga nahilakbit sa talan-awon, nga hayan nagmugna usab og ilang mga asoy nga wala maglakip kanako nga gihakop sa kagubot nga bag-o ko lang gibiyaan, ang akong panumdoman gidat-ogan sa masigkadaplin og nagbuntaog nga mga bato. Sa walay puas nga paglabay sa panahon ang nagkayabkayab nga panapton sa adlaw ug gabii hayan nasaksihan usab sa uban. Langit sa ibabaw, dagat sa ubos. Sumala sa sugilanon. Sa pag-abot sa panahon nga ako mobiya na, nagbarog pa gihapon siya taliwala sa iyang kalibotan sa kansang kawalaan ang akong kaisipan gihuptan pa sa mga langgam sa kalimot ug giliminan sa walay kamatayon nga kagubot atol sa pagbuswak sa buhilaman.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

pagsalop


Nahikatulog na ang sungkod
ni Lolo nga nabuhian
sa luyat nang mga kamot.
Natumba, nasapnay sa ansong
bilahan ni Lola, nga nagtutok
sa balilihan sa unahan, sa pikas
bungtod, ingon sa nangandoy pa
nga buhion ang mga takna
didto sa balas sa baybayon
nga gipirmahan sa hanap
nga mga tunob sa gukdanay
sa mga hadla, talidhay
sa mga bata kanhi. Karon,

wala na sila'y nahinumdoman.



-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines

3.02.2011

hubad sa duha ka balak ni Ryszard Krynicki


Ang Wala Diha

Kahadloki ang Ginoo
nga wala diha

sa imong kasingkasing


Siya Nga Kanunay Maalamon

Siya nga kanunay maalamon
kinsa’y ginoo iyang ampoan
dili bisan kanus-a madunggan


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

akong silingan


Naghimbay-himbay kong galakaw subay sa Mancao usa ka adlaw samtang gaduka ang mga bata sa eskuylahan. Miduol nako ang usa ka sip-onon gada’g galon, mihangyo: Pwede ko mangayog tubig, Kuya, aron isabaw sa lugaw.

Wap-a diay mo namahaw? Gipangutana ko ang nagkamuritsing otso anyos (nagpuyo uban sa lima niya ka manghod gatupong ang gitas-on), gibiyaan sa mga ginikanan nga gilamoy kuno sa bakunawa dihang nanimpalad didto sa Manila.

Gikuyogan ko siya sa among balay aron pun-on sa tubig iyang gibitbit nga galon kay nahadlok ko nga iyang luha unya ang mopuno sa lagom nga sudlanan.

Bisan galisod og lakaw bitbit sa isabaw sa ilang pamahaw (ug tingali dala na ilang paniudto) nakita nakong miarko ang iyang ngabil hangtod sa duha niya ka dunggan nga wap-a makadungog sa giyawit ni Rizal (nga duna’y monumento sa Carcar pirmeng suroyanan
sa manag-uyab nga mosangko sa kangitngit, magmugna’g laing
sip-onon namong silingan).


-- ROMEO NICOLAS BONSOCAN
Carcar, Cebu, Philippines

3.01.2011

sa umahan


Dinhi sa umahan ni lolo
nakakita ko’g bakukang
nga gakalingaw pagligid
sa nalingin nga tae sa kabaw.
Gitutokan nako ang bakukang,
ug sa kadugayan nahinumdom ko
ni Sisyphus ug ang dakong bato
nga wala’y hunong iyang giduso
pataas sa bungtod ug gabalik-
balik gihapon pagligid sa ubos
hangtod sa akong hunahuna
kalit milugwa akong lolo,
gibawog na sa katuigan apan
wala gihapon moundang
pagduso sa iyang daro.



-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

hubog na sab si papa


Mihigda akong amahan sa dalan,
Inubanan sa danguyngoy sa akong maguwang,
“Pa, bangon na diha,” matod pa niya. “Dong,
“Tabang! Aswaton nato si Papa, kuyaw maligsan.”
Apan sa among kayagpis, gibalibag lang mi niya.

“Ah, pasagdi oy!” ang nga-ab sa akong maguwang.
Mobangon ra na.” Gibira ko si papa. “Bangon na ba.”
Dayong bugwak sa luha, wa na ko kaagwanta.
Gisiyagitan ko siya, “Pa!” Nanglingi tanang estambay,
Ug tingali nadunggan ko sa tanang mga banay:
“Pa, dali na intawon! Gasige’g uwang
Ang iro. Mapaakan nya ta sa unahan!”



-- BERNARD PAGUSARA
New Orleans, Louisiana, USA