kaadlawon

Nindot imata inig kaadlawon sa isla.

Ang kahayag hinay nga mokab-ot

sa langit ug masaksihan ang paspas

nga kausaban sa palibot:

ngitngit ngadto sa lunhaw nga sundan

sa bulawanong bulok, ug unya 

ang tumang pagpatim-aw sa tanan.

Kon magsugod ka niining talan-awon,

tingali mas masabtan nimo nganong

lahi ang usa ka butang sa unsa siya

kagahapon. Tan-awa ang layog nga

mga lubi. Kagabii, naglagot ka

kay kini nahimong anino sa imong

kangitngit. Karon, sama kini’g taas

og lawas nga misitas nga namulak

og kahayag. Tingali, kon ato lang gyod

kanunay apson ang kadlawon,

basin sab mas masabtan nato 

ngano nga sa matag kinabuhi adunay

pagsawop

-- JESSREL E. GILBUENA

Bantayan, Cebu, Philippines

awit

Tulo ka salapati nagdula sulod sa akong buna
ug ikaw naa sa taliwala sa tanan nakong pag-ampo. 

Gawas sa akong bintana, anaa ang acacia
nga atong gitanom, apan karon walay na'y 

dahon. Dili gyod ko mabalaw og tutok 

sa adlaw nga misilang likod sa isla
sa atong pagkabata. Kon makahatag lang 

unta ko nimo og bildo, bato, ug balak ba kaha, 

wala na unta'y problema, inday. Apan

wala man ko’y mahimo--padayon na lang ko 

og ibot sa mga tunokon nga pulong 

nga imong gibilin sa akong kasingkasing.

-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA

Bais City, Negros Oriental, Philippines

alang sa magbabalak

Tinuod.

Mao'y labing sakit nga panaw 

ang kalit natong pagkahanaw.

Mohunong ang tanan:

kapay-kapay sa mga dahon,

lakdop sa mga pako

sa lansiyang nga mohaguros

matag hapon gawas sa bintana,

lagubo sa segundo

sa duha ka gagmayng orasan 

nga imo kanunayng giatubangan

sa lamesa kon mangawhat ka'g balak.

Apan, mas molabaw pa kaha kana

ning maong kamatuoran?

Buhi ka apan dugay 

nang mitaliwan

sa handomana'g

handurawan.

-- NOEL P. TUAZON

Bingag, Dauis, Bohol, Philippines

sa imong pagbalik

Gilubong na nako ang mga gabii
nga gipanumpa kong kalimtan, labi na
ang kahilom nga durong sungog 
sa akong pag-inusara. Pinangga, 

kon mouli ka man ugma, unta                
sabwagan unta sa limon nga buwan
og kabugnaw ang atong tugkaran
lapaw sa giluom nako nga kaaslom.

-- JONDY M. ARPILLEDA
Kapalong, Davao del Norte, Philippines

ang panaw sa usa ka hummingbird

Palandonga nga ang hummingbird--

ang kinagamyang langgam ning kalibotan-- 

kansang gidak-on ingon ra sa imong kumagko,

mopanaw og labing layo aron pagbalhin

inig ilis sa panimpohon. Palandonga 

nga maglupad siya nga mag-inusara.  Tabok 

sa lapad nga lawod ug yuta, maglupad

nga mubo aron paglikay sa buot motukob kaniya, 

aron iyang makita kon asa siya makapahulay, 

aron iyang hitultolan ang iyang gipadulngan.

Kita usab sama sa gamay’ng hummingbird

nga nagpadayon sa atong mga pagpanaw.

Lain ang atong mga agianan, lain ang mga lutsanan,

ug kasagaran magpanaw usab kita nga mag-inusara.

Unta, lagbas sa lapad nga lawod ug yuta--

sama sa gamay’ng hummingbird--

makatultol ug makaabot kita sa atong gipadulngan.

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

mga kisaw sa lipat-lipat nga kamingaw

mitabon sa bungtod 

ang mga gabon ug

nahanaw ang panon 

sa mga kanaway

gipaabot nato 

ang paghupas sa gabon

apan wala na usab 

ang mga kanaway

gihandom nato ang dagat

apan wala didto ang gabon

sa patag nga wala ang gabon

gihandom ta ang bukid

sa bukid gihandom ta

ang dagat ug ang mga isda

ug sa pag-abot sa mga tulabong

gihandom nato ang mga kabaw

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

sama sa naandan: ang gibiling tingog sa answering machine/voice mail

tungod sa kasinako kataspok balewala ug pag-unya-unya wala ko

masumbalik pagtubag ang mikuriring mong pangutana ngano nga

giluiban kita sa kapalaran ug milubad atong batan-ong kasingkasing

ug napalgan tang gitakdang masigkalagpares ning kinabuhi--

oo, usa ka kataposang-minutong mensahe upat ka dekada kanhi

sa tungang gabii sa akong panimpalad paglupad pagbiyahe

ug sama sa naandan gasud-ong ako karon

sa tinipigan kinuptanang album samtang nanalod naminaw

sa nagbalik nanudya mong tingog...

-- MELQUIADITO M. ALLEGO

Lake City, Florida, USA

bato

I.

Nahulog si Mangal sa pangpang ug mitidlom, mihalok sa sawog sa dagat ug nahimong bato. Ang banggiitang sundawo nga lima ka adlaw nang nagpulaw, nakatagpilaw. Ug taliwala sa kasagmuyo ug alimungaw, nibuhi og tunglo sa wala pa dayong nahanaw nga way kisaw:

“Ako si Mangal, sundawo ni Lapulapu

Sa mismong gibarogan matumba ug mamahimong bato

Kay gikatulgan ko man ang balaang mando

Nga magmatngon sa ilang pagdunggo

Apan walay lantsa ni baruto

Nga luwas nga makatabok ibabaw sa bato

Kay gikan sa ginhawaan sa dagat

Kutawon ko ang ilang pagsalimuang

Ug guruyon paingon sa pikas baybayon.”

II.

Sa pagkapukan ni Magellan, pipila sa iyang mga sundawo nikaratil og dagan pabalik sa higanteng sakayan. Sila pagahandumon sa kasaysayan isip unang mga tawo nga nakalibot sa kalibotan. Sa pagkabati ni Carlos sa ilang gidangatan, siya nagkanayon:

“Sa ato pa mas inyong gikaintapan

Ang tayaong hinagiban sa nagbahag nga mga Indian

Kay sa binaid nga pinuti sa nasagmuyo ninyong hari?

Nan, mahimo kamong sumbanan alang sa tanang talawan:

Ang kamatayon sa kamot sa mga pisot

Mangluspad kon itandi sa akong kapungot!”

Ug dunay sibot nga milibot; mikuot ang mga sundawo og pinintalang bato. Kinabuhi alang sa nakahulbot og puti; kamatayon alang sa natumngan sa lubos itom. Ug kadtong palaran nga mabuhi, gitahasan sa mismo nga pagtipi sa demalas nga kaubanan.

Didto sa merkado, samtang nag-alirong ang mga usyosero, dunay mga bagolbagol nga giguhayguhay, gikuniskunis, gitusaktusak sa kinumong mga bato.  

III.

Ang bangga sa bolang bunbon ang unang bangga sa akong pagkabata. Didto sa baybayon, hunas man o taob, ang paghulma sa bunbon ritwal nga akong pagabuhaton. Pikpikpikpikon, himishimison, dukdukdukdukon hangtod motakdol sa kalingin. Unya ihalad sa Adlaw aron makabaton og bato nga kalig-on.

Gikataw-an ko nimo dihang gisuginlan tika nga sa matag bangga, ang akong bola ang kanunayng magupok. Wala ko'y kalibutan kon unsa o asang bahina sa ritwal ako nasipyat. Apan gilaylayan mo ang akong kaguol dihang matod mo walay pulos ang bato nga di mabuak kay di katamnan og bombil.

Tuod no, sumad na ron gikan sa pagkalawos sa atong bombil. Ang Adlaw nga atong gihalaran mipabato sa yuta. Apan sama sa naandan, wala gihapon ko'y kalibutan kon unsa o asang bahina sa ritwal kita nasipyat.

-- IOANNES ARONG

Lapu-Lapu City, Cebu, Philippines

ang kabayong pak-an

Dako kaayong katingalahan ang kabayong pak-an.

Wa siyay gustong kaonon gawas sa liso sa pakwan.

Kay manggiuwawon lagi, di mogawas kon adlawan.

Kon makaalingat nga imo diay siyang nakit-an

Mokaratil ug dayon mosulbong paingon sa buwan.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Dhaka, Bangladesh

paglabay sa pipila ka bulan

Nilugwa na ang adlaw nga daw gikawat

Sa mga panganod. Hilom na 

ang hangin nunot sa haguros

sa gipanuwayan nga  delubyo. Linaw na 

ang tubig nga kalit nilamoy 

sa among kalibotan

kaniadto.

Abri na ang mga tindahan. Nibalik na 

usab ang mga magtutudlo sa tunghaan. 

Nanguli na ang mga binilanggo sama 

ni Dodong ug Inday. Limpyo na 

ang mga kadalanan sa dakbayan diin 

nakit-an ang mga patayng lawas

kaniadto.

Nibarog na ang upat ka poste 

sa among balay. Nakit-an na namo 

ang among mga atop nga nanglupad ug

nitugdon sa tugkaran sa among silingan.

Miagas na ang poso sa kusina ug banyo.

Nisiga na pod ang mga suga gawas lang 

sa lawak ni Nanay ug Tatay diin kami

tanan nagtapok matag gabii

kaniadto.

Ug kining mga uwat 

sulod sa dughan dili na gyod mapapas 

bisan kanus-a hangtod sa 

kahangtoran.

-- MARIA VICTORIA BELTRAN

Cebu City, Philippines

panagkita og balik

(kang Zigfred,  sa atong panaghigala)

Subayon nako tong mga sugilanon 

sa atong kataposang panamilit,

sama atong mga suwat nga alang sa imong kapikas--

katong tanan buot nakong himuon nga sakayang papel. 

Matag pilo nako, mobuswak ang tanang titik, 

iwitik-witik kini didto sa sabakan sa kawanangan, 

ang uban mikapyot sa mga tabanog 

ug gisapwang sa mga panganod.

Aron inig paanod nako sa tanang sakayang papel

didto sa palad sa baybayon, ang mga titik 

dili mahanaw uban sa kadagatan, 

dili makapaitom sa mga balod.

Molupad lang kining tanan padulong kanimo, 

mobuhat og suwat inig hagawhaw sa hangin. 

-- CINDY VELASQUEZ

Cebu City, Philippines

paghinumdom sa akong mga edstudyante sa Bangkok, 2007

Hapdos sa kasingkasing

ang pagpanamilit sa inyong mga pahiyom 

didto sa Don Muang airport. Sa inyong kultura,

ang pahiyom lain-lain

ang gilawmon. Apan niadtong buntaga,

gikan sa tulo ka tuig

nga pagkusi sa chili sa akong dila,

natugkad ko kini. Karong gabii,

samtang gihipos-hapnig nako 

ang akong bagahe, ang akong kauban

wala'y lain: ang inyong nagtukar-tukaw

nga mga kanta ug katawa.

-- DELORA SALES-SIMBAJON

Butuan City, Agusan del Norte, Philippines 

ukab-ukab agukoy: abiso sa dili pa moabli sa mga libro nga gisisi

Pagbantay baya! Basin mapulpog imong kilay

ug modahili sa imong ilong ang nadugta 

nga kalimutaw kon dili ka igmat sa imong 

pagsawom. Hulata lang ang hunghong 

sa tubig. Makubit ra ang kasinaw sa pasol 

sumpay sa imong ikatulo nga dunggan gikan 

sa imong gahangad nga paglutaw ilawom 

sa galawod nga mga pulong nga mao ra'g 

gipukot sa panganod. Kuyaw kon mabungog ka 

sa imong pagtidlom samtang gilatos sa ikog 

sa pagi ang mga panid lahos sa panit sa buwan 

diha sa imong pag-aninaw nga namitoon og 

mga tuyom. Kon malumos ka, sud-onga lang 

unya ang mga lagong nga manginhas sa imong 

tinutokan nga wala na'y kisaw. Ingon ini 

usahay ang pagpaanod palayo sa kaugalingon 

kanhi hangtod masabtan nimo ang kinabuhi 

sa gapnod diha sa balas. Samtang magbuy-od,

basin makat-onan na nimo unsaon pagsugod 

og angkon sa wa'y kataposang pagsubang 

nga dili na mamilok. Ug mag-agad na unya 

ang huni sa taob duyog sa gahuyohoy nga pako 

sa mga kanaway sa imong gininhawa. Diha ra 

makaplagan nimo ang tinagoan nga pamaagi 

sa hingpit nga pagkanbanhaw. Sa imong tutonlan

wala na unya'y sabod ang harana inig habwa 

sa tuba nga gitagay sa mga mangingisda 

nga gapanilap-takla, nasuya sa imong nasikop 

ug gisapnay karon-- usa ka sirena nga nahayang, 

nahimbisan gyod sa kahilom nga gapahait

sa imong pagmatngon. Pangidhat na! 

-- MICHAEL U. OBENIETA 

Topeka, Kansas, USA

boracay

Nibuto ang adlaw duyog 

sa dagat sa Boracay diin

napulpog pod ang galutaw 

nga botelya sa bino.  

Pagkakadlawon, gapabilin

ang lanog sa mga halok 

ug agulo dihang gauyog

ang mga tutoy sa baybay

sama sa mga kinhason

nga natumban sa mga dayo 

samtang gapalayo 

ang kasikas sa balod sulod

sa akong bagul-bagol diin

usa ka tiaw ang kaanyag  

sa isla sa kamingaw. 

-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA

Bais City, Negros Oriental, Philippines

sahid

Ang isda nga naka-ikyas sa sahid 

karon nagpadayon paglangoy.  

Ingon usab niana ang atong kinabuhi--

ang pagkasikop ug pagpakigbisog 

pag-ikyas. Nakabuhi ka pagkakaron.

Apan wa mo hibaw-i nga gitaktak na 

ang sahid sa kataposan mong pagkasikop.

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

pinal

Bilatsyang kagang nga aloman sa ilong!

Namaste, igso! Itom nga atay sa sigbin nagtangag

og dakong pahalipay tumoy sa dila, tumoy

sa gingharian sa langit ug yuta, sa impyerno

gisilhig ang mga abo sa katiguwangan.

Apan, por bida! Ang mga magbabalak naglalis

sa kalainan sa taririt ug taripa, sa kateter

ug katekista, sa Santos Ebanghelyo sangyaw

sa pinaakag iro, sa Ingko tambalan 

nga sigeg pangatsi atubangan sa altar, pako

nga kahibungan sa anghel nga gikahadlokan

nagtangag og katingalahan sa langit, sa yuta,

sa ngilit nga bahin sa kanawkanaw, namaak

ang katugnaw nga gibuhian sa hangin 

nga nagdalag signos, o diyos ko! Iampo mo kami!

oremus sa bangkilang timos, ibayaw ang among

mga sayal ngadto sa tinun-ogang hinayhay

ug unta mabanwasan sa surambawng kusokuso 

sa kalisdanan ang tanang namosong giaswat

nga aliwas sulod sa panumduman, ang tanan

namong gikumkom nga “Ah! Sila ray kahibaw?”

ug unta ang kargada sa barbolang pinote maminosan

alang sa kalinaw, kaayohan ug panikadsikad

nga nagkwestyon sa wali sa Kurap Parok nga

may gitagoan nga sentensya alang sa gingharian

sa langit, sa yuta ug sa butang nga dili na nimo makab-ot, 

tugoti ayaw nga ang dakdak sa bag-ong Kasinatian

mobilanggo kanimo sa imong hunahuna, tugoti

ayaw nga ang tuyok sa kalibotan makamugnag babag

sa imong mga tawhanong tinguha. Namuwak ang

pulak nga putot sa humot nga kagawasan, bisan

ang takdol sa bulan may kangitngit nga dili maangkon

sa iyang paglayag ngadto sa kagabhion, kita nagpulaw

sa kahadlok nga ang sunog nga atong gipangandaman

maoy moparalisar sa atong pagpakabuhi, baldado

ang puting langgam nga nagtangag og udlot

sa pasumbingay, dahon sa bakak nga kahayag,

kay halong ang anino sa hait nga hinagiban--

Alang kaniya nga may katakos nga mosugakod

pag-atubang sa unang sidlak sa baybayon.

Alang kanimo nga may nipis nga abaga 

apan andam moalsa sa penitensya sa dili pa

kitkiton sa itom nga anay sa tiunay nga pagkatulog.

Alang kanato nga may igo-igo nga kusog, igo

sa paglahutay latas sa kutay nga nagtimaan

sa way kinutobang hunahuna sa di pa

moabot ang kataposang tak-om.

-- ERIK E. TUBAN 

Mandaue City, Cebu, Philippines

berano

I.

Sa isla, lantap ang dagat kon berano. Luwas kang magtuon paglupad ngadto sa wanang sa dagat. Makalutaw ka pahapa, mokapakapa, modupadupa. Mahimo pod mopailawom. Kuyog sa puyo nga tubig mao ang kaisog sa kahayag. Mahimong dayag ang matag postura sa mga gasang, ang kisaw sa mga bas sa ilawom, ug ang matag sutoy sa gagmayng butiti. Niining panahona usab, labing dayag ang iyang panit nga usahay ra nimong makit-an. Ibanan niya ang tabon sa iyang lawas tungod sa kainit. Ug mosamot kahayag inig sawom nimo sa katin-aw-- ang iyang katag nga anino sa tubig mao'y makapangitngit sa imong pagtungha og balik.

II.

Sa gihapon, ang adlaw mahilis. Busa dili matapos ang berano sa pagsawop sa adlaw. Ang berano wala sa sidlak niini, anaa kini sa halapad nga langit. Tan-awa ang langit inig ka gabii. Adunay mga gagmayng kahayag sa langit, apan kuwang ra ang anino sa yuta. Kini nagsulti nga aduna sab diay laing matang sa kahayag nga dili kamaong mopikas sa usa ka butang o nilalang ngadto sa iyang kaugalingon ug laing ngitngit nga bersyon. Dili makapasakit. Kining matang sa kahayag mao'y giya sa imong paglakaw ilawom sa kalubihan aron adtoon siya nga nagpaabot sa baybayon, aron masaw-an ninyo ang ginagmay nga kiplat sa kagabhion. Kay dili lang ang adlaw ang bugtong makapatubo og kinabuhi sa kalibotan.

-- JESSREL E. GILBUENA

Bantayan, Cebu, Philippines

aninipot

wala makatagbaw ang aninipot

nga kalit ug kadiyot lang misulpot

               sa

     ba ta

                   nga

                            ga     hi  

         nam    sa

pag           kab

ot          

             ug      pag   ku 

               pot    

                

sa iyang tunhay nga kahimuot 

samtang gasuroy sa tindang balot

-- ADONIS R. ENRICUSO
Dumingag, Zamboanga del Sur, Philippines

ulan-init

tingali’g

gapista gyod karon

sa langit

sa langit ra

kay dinhi

ang alisngaw

sa kalit nga pag-ulan

mikumot sa nawong

sa sorbetero

nga wa manumbaling

sa tigulang

nga nagsangkiig

og dinali-dali’g

pangita’g kasilongan

samtang gaagak

sa iyang bisikleta

nga nahus-a'g kadena

-- GRATIAN PAUL R. TIDOR

Dipolog City, Philippines

panaw

Kristal ang mga yamog sa balili nga mapusgay

sa atong lapalapa samtang  ang mga letrang

taudtaod nang giumol sa atong dila haguka

sama nianang mga buwak nga kaganina pa

nga nagtungok sa halayong kahinanok.

Kon tagsa-tagsaon ko paghulagway ang tinago

ug hay-ad nga dagway sa kabuntagon

diin ang gabon lingla sa atong mga mata,

diin ang haganas sa kahayag milagubo sa bato,

diin ang mga alibangbang gibug-atan sa pako,

diin nihit ang awit sa siloy sa matag kahoy

madayag kaha sa kalag ang matuod sa bakak

nga sulod kanako miturok ug mibusikad?

Dinhi, dinhi ning hamubo tang panaw 

ang kabuntagon inanayng natunaw, nahanaw?

-- NOEL P. TUAZON
Bingag, Dauis, Bohol, Philippines

kadtong manunupi

Ang payag nga gibungbongan og tabla nga tugas

dugay na gilamoy sa bungalow. Ang paril ug cadena de amor 

hangtod karon nagkalambod pa. Apan ang labaha 

nga kanunayng ikiskis sa akong ulo gitahan na niya

gikan sa nahitabo. Ang hinungdan: nasakpan 

kadtong babaye nga iyang gihigugma atol 

sa takdol sa buwan. Gapataliwa karon sa atong atubangan 

ang akong pagmahay nga hait pa sa  eskinadong puthaw. 

Ug ang gugma niya niadtong gabhiona 

maoy nakapalanog dinhi sa gamayng lawak 

nga ang kagawasan kanunayng duawon 

sa mga lamok. Dinhi ra, bisan ang kahilom kanunay likayan 

sa nangatanggong nga abog. Di ko na siya maduaw pag-usab.  

Ug dili sab niya makita ang tugas nga namuwak 

og tabanog sugod sa Marso ngadto sa Mayo. 

Nagkatibulaag na sab kadtong mga bata-- sama niining 

maple tree dinhi sa nataran nga biniyaan 

sa mga dahon: ang bugtong kahoy nga karon 

hinabolan sa gagmay ug bugnawng' panganod.

-- DENNIS S. SARMIENTO

Baltimore County, Maryland, USA 

panghinaot

Hinaot, niining gabhiona

ihilom mo na ang mga kasagmuyo

gikan sa imong tibuok adlaw 

nga panglimbasog--

Ayaw na pun-i ang kasikas

sa nagkalandrakas natong kinabuhi.

Igo na nga niining gabhiona

magbaton unta ta’g kalinaw

ilaw'm aning salirap nato’ng atop,

ug unta atong hakupon ang huni

sa matag patak sa ulan

dinhi sa lantay hangtod lapawan

sa kabugnaw ang atong dughan.

-- JIN D. GARCIANO 

Camotes, Cebu, Philippines

kagubot

Sa kabukiran, nakighagwa ko adlaw ug gabii ni Kamatayan.

Wa’y sarang tulog, wa’y sulod ang tiyan.

Sa paglugsong pauli sa balay, andam na pod ko sa gapaabot:

makatilaw na pod sa ngilngig nga gubot.

-- JONDY M. ARPILLEDA

Kapalong, Davao del Norte, Philippines

kwarenta

Tulo na lang ka adlaw, motungtung na ka

og kwarenta. Dili na kapugngan,

dili na ikalalis. Maihap na

nato ang mga adlaw

pero taym pa, maihap ba sab

nimo ang mga semanang gisumsoman nato

og mga sayaw ug kanta? Pila pod ka bulan  

ang imong pagsabak hangtod mahimugso

ang imong mga balak? Ah, pila ka tuig

ang imong nahurot

sa pagpaabot: ang mga panganod

mopadaplin, ang imong langit

mamitoon.

-- DELORA SALES-SIMBAJON

Butuan City, Agusan del Norte, Philippines

bunga

pagkahuman sa atong panagdulog 

nakadungog kitag kasikas 

gikan sa bintana 

sa kusina nga milusot 

sa dakong hawanan 

kilid sa hardin 

sa nanaglinyang mga rosas

nga hapit na namuwak 

(ug ang kahumot)

sa atong gugma

nangumpayot sa mga sanga

sa kaimito 

diin di pa lang dugay 

nag-uyog-uyog ug nibatog 

ang usa ka anino 

alisto ug mat-an

nga nagkapakapa 

giisip natong wa damhang bisita

-- ERIK E. TUBAN 

Mandaue City, Cebu, Philippines

nganong gidawat pag-usab ni Penelope ang iyang bana

Kon mibalik unta siya nga usa ka hari

dala ang iyang baluti nga migilak

sa kasayon sa iyang kadaogan sa gubat 

nga dili malimtan sa panahon, magtingsi 

mga mabihagon sa mga babay'ng mosugat niya, 

mangapyot sa kahinangop samtang ang iyang abaga 

tul-id gikan sa mga katalagman nga iyang gilampos, 

dili ko magduha-duha pagbabag sa galabyog 

nga kusog sa iyang pana.

Apan miuli siya nako nga usa ka tiguwang,

ang iyang baluti napunggak sa kapintas 

sa iyang pangilad. Napughaw ang iyang naw'ng 

sa daan nga limbong, ug naglampiay ang iyang abaga 

sa hagpis nga paghupay sa iyang pag-abot samtang 

ang iyang pahiyom usa ka tapi nga anino sa iyang 

kanhing' parayeg-- ang bugtong kahait lagbas

sa gahi nakong dughan.

-- MA. CARMIE FLOR ORTEGO 

Talalora, Samar, Philippines

vicious cycle

What is poetry which does not save/ Nations or people?

-- Czeslaw Milosz

Eleksyon na usab. Ang katawhan

mibaligya sa ilang mga boto

ngadto sa kandidato. Ang kandidato 

nakadaog ug nahimong opisyal.

Ug ang opisyal mikawat sa kwarta 

sa gobyerno nga alang sa katawhan--

aron iyang ipamalit og mga boto 

sa sunod na usab nga eleksyon.

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

usa ka buntag sa Bais

Usa ka buntag sa Bais, nisilang

gihapon ang tigulang nga adlaw

alang sa mga mag-uuma 

ug sa mga lungon nga nalata

sa hacienda ni Don Bocanegra.

Naghunong ang oras sa dakbayan

sama sa usa ka balay nga wala'y pintal-pintal.

Ug nanagtihol ang mga maya nga langgam.

Ug ang bangaw wala na'y kaanyag,

ug mala na kaayo ang ugat sa mga kahoy. 

Ug nanagtungok ang mga istambay kauban 

sa mga saag nga iro nga gipanggutom.

Ug gitandog sa hangin 

ang mga dahon sa tubo.

Ug nagpabiling buhi 

ang tambis ni lola, 

pero wala na'y bunga.

Kada buntag sa Bais, 

ang akong anino nabug-atan,

nanimahong karaan. 

-- SIMON ANTON NINO DIEGO BAENA

Bais City, Negros Oriental, Philippines

duwelo: Gen. Robert Lee ug Gen. Ulysses Grant

Ang tagubtob tamtaramtam sa mga tambol 

ug iyagak piliik sa mga trumpeta

gamartsa sa nagbahihi naglumpayat nga mga kabayo 

samtang ang mga lantaka

mipayhag sa nag-unang panon-- mga paon 

mga kunohay taming nga tagsa-tagsa

nangapukling nagkaguliyang ang mga agulotinga 

nakighalubilokulukabildo sa piningkiay sa mga espada 

pikbong sa usa-ka-butong bala sa mga riplebayoneta.

Himatayon ang gikondenar nag-unipormeng bulan  

lantaw yuhot sa antik nga bintana

ning karaan taw-ang hotel naaninaw nadiparahan ko 

ang mga samarang santilmo

nangligdas sa balisbisan kamalig sa mga trigo

-- MELQUIADITO M.ALLEGO

Dade Battlefield, Florida, USA

ikaw ang ibabaw

Mas ganahan ko, day, 

nga ikaw ang ibabaw.

Ako'y manguhit og
hinog nga kapayas--

ako ang monganga ug
moinom sa imong ulan;

ako ang imong kabukiran
lakip ang kapatagan.

Ug sa imo unyang kahinanok
ako ang kahaw-ang

nga mobilangkad  sa kawanangan.

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

tutok

Gitaliwad-an kami sa among mga tutok.

Ang iyang tunob mga gahob nga kahadlok

Nga nahimugso luyo sa nangamig nga rehas.

Samtang siya naglakaw-lakaw palayo-paduol

Kanako, nabatyag ko ang hagawhaw

Nga kahidlaw nga, tingali, ngadto sa wa'y

Ngalang' lasang diin siya gawasnong nakig-unot

Sa mamudlot nga udlot ug sa mahiugpot nga lumot. 

Sa matag karon ug unya, mohunong siya sa makadiyot.

Ang iyang panan-aw mokatay nga kahaw-ang

Sa akong ngalan o, tingali, dugay ra kining

Nanurok sa matag lusok sa tagsa namo ka

Balhibo matag higayong' magbarog ako dinhi--

Dinhi sa lawak nga puthaw og kamingaw. 

Hari sa ngulob apan amang siya sa tingog.

Hawod sa kamangtas apan idlas siya sa kasikas.

Ang iyang mga tango tunglo sa saag nga kilumkilom.

Ang kaigmat sa iyang mga bungot namug-at na

Karon sa katuigang' nanghuot sa iyang simhot.

Unya, molakaw siya pagbalik tuyok sa iyang gamay

Nga kalibotan hangtod inanay siyang lapaon 

Sa katawa sa mga nagbugalbugal kaniya,

Sa taliis ug kalisang sa mga babaye ug bata,

Sa sulirat nga kahayag sa kamerang buta

Sa iyang mata-- sa mga mata nga molagbas

Sa among anino, garbo, ug pagkatawo.

Gitaliwad-an kami sa among mga tutok.

-- NOEL P. TUAZON

Dauis, Bohol, Philippines

pagdakop sa laing nawong

Nagtuo siya nga ang samin modakop

og butang sa hilom. Nibarog siya

atubangan ini bitbit ang usa ka

pukot nga giputos niya sa tibuok

nawong, nagdahom nga makadakop 

og laing dagway kay ang iyaha karon

lahi sa kadaghanan. Kinahanglan 

buhaton niya kining pamaagi 

sa wa'y pagbanha kay kahibawo siya

nga sakit kon kini magmugna og

tingog ug kon adunay makadungog

tinuod ang kasakit adunay kasikas,

ug ang tingog sama sa bildo adunay 

kasakit-- mailhan sa kangitngit,

kinahanglang mabangga, mokagay.

-- JESSREL E. GILBUENA

Santa Fe, Bantayan Island, Cebu, Philippines