motagpas ra ang adlaw

(paghinumdom niadtong ika-23 sa Nobyembre 2009 sa Maguindanao) 

Naghuot ang bala, bakak, ug bubog 

sa dalan sa Ampatuan. Nikagiw 

ang tanang salampati, ug ang hangin 

nanawag sa tibuok kalibotan: 

ang pagbangotan adunay 58 ka mga ngalan. 

Hinumdomi kini. Moabot 

ang gutlo nga ang silaw 

sa adlaw motagpas ra 

sa tanang gitagoan, sa tanang gikalimtan. 

-- DELORA SALES-SIMBAJON 

Butuan City, Agusan del Norte, Philippines

lapok ang gipintal sa spolarium

Sa Nobyembre sa panahon sa tingbagyo 

matandog ang alampat ni Juan Luna. 

Lagmit dul-an sa napulo ka dupa iyang obra 

labaw pas taga-liog sa tawo, abot atop tingali. 

Mihubas na ang baha og isig guroy ang katawhan 

sa kabtangang wala mangaanod. 

Didto hinuon sa tungang bahin 

dunay tulo giguyod—amahan sa batang 

gipangita pa ug iyang igsuon nga misulay 

unta’g kupot niya sa wa pa mihapos ang sapa.  

Ang ikatulo, matod pa, tagalaing baryo. 

Nagpadaplin ang uban. Miyaka ang inahan sa unahan, 

walay ikatug-an ang kawras nga gibilin 

sa iyang pinangga kansang kamot midailos 

ngadtos pagkawala. “Hain ka na, inday?” 

Milakra iyang danguyngoy sa dulom nga yuta.  

Nag-alirong nga nagkurog ang tanang natun-ogan, 

nawad-a’g tingog agi’g inuwang sa kagabhion. 

Dunay duha ka apohan, ambot unsay gistoryaan— 

sukad-sukad, labing siguro, ingnon tang pu’nga— 

nahingangha sila sa ilang nasaksihan. 

-- JANUAR E. YAP 

Talisay City, Cebu, Philippines

tinud-anay

Kapila 

ka higayon kaha kinahanglang 

hapakon ang butong, 

hikyaron ang samad ug

sutaon ang ngitngit nga

bahin niini sa dili pa 

modagayday ang sabaw ug 

unod nga sublion na pod 

pagtago? 

 -- EDWIN A. NUÑEZ 

Mactan, Cebu, Philippines

kapeng barako

Giangkon sa nagbilangkad nga lingkoranan 

ang akong kabug-aton, ug gihawoy 

akong laway og kinapyot 

sa gahanggab nga ngabil samtang nalipong 

ang kutsarita og tinuyok sa tasa, gilumpag 

ang nagtibugol nga kape gikan gilapwaan. 

Usahay, mangurog akong dila ug magdilaab 

akong alimpatakan… Tungod kaya ni 

sa pag-uyon nako sa timpla sa imong tingog 

dihang miingon ka kanako, "Magkape ra ta." 

Unsa kaha kon kutawon sa imong dila 

ang akong baba, o di ba kaha higopon nimo 

ang katam-is sa akong pangandoy? 

Bisan sama ra sa aso ang hunahuna, 

mabati ko gihapon ang kainit. 

Ang kahapdos. Ang kasakit. 

Ug wala ko makabalo kon 

kanus-a malamian og balik. 

 -- IVAN RIDGE ARBIZO 

Davao City, Philippines

sa saag nga alibangbang

Miabot ka sama sa kabuntagon, naglupad-

lupad gawas sa akong bintana. 

Tingali’g nadani lang ka sa plastik nga bulak 

ibabaw sa lamesa o nangita ka lang og 

tanaman nga kabatogan, 

o kaha may gibisita kang handomanan--

usa ka panumdoman, usa ka timaan-- 

kinsa’y nasayod?

Kinsa’y nasayod nga kining gibarogan 

sa inabangang lawak kaniadto 

usa diay ka hardin nga napuno 

og nagkadaiyang bulak, dangpanan 

sa liboan ka alibangbang? 

Apan karon, sa imong pagbisita, 

ikaw nag-inusara, 

wa’y naabtang paraiso, 

mini nga sangtuwaryo ra 

nga ginama sa puthaw ug semento. 

Sa imong paglupad palayo, 

balonan ko ikaw og pag-ampo: 

Lupad, alibangbang, lupad!

Palayo ning gingharian sa malamatong samin.

Palayo ning metalikong empiryo sa mga binuhat.

Palayo ning kalibotan sa mga nahisalaag. 

 -- GRATIAN PAUL R. TIDOR 

Dipolog City, Zambonga del Norte, Philippines

tukwaw

San gutiay pa ak’ 

diri ak’ nahingangaturog 

pagpininsar san akon minangnuan 

nga ugang ug siwo 

sa amon luyo 

labi kun nasiburog na 

an tukwaw 

dida san paghuyop 

san habagat. 

Yana nga amay na ak’ 

mas labi nga di ak’ nahingangaturog 

san akon ugang ug siwo 

kay waray pa humuyop an habagat 

nagtikang na an tukwaw. 

An ugang madali bilngon, 

pero an siwo maiha padakuon. 

Nano na man la an kalipayan 

san nagmamanukan kun an imo 

minangnuan mahahanaw 

sa usa la nga pagpirok san tukwaw? 

San ginsusurat ko ini nga siday 

lumahos na usa ka milyon 

an gintukwaw san Covid 

sa bug-os nga kalibotan. 

Lahos na liwat singkwenta kayukot 

an mga napukan. 

Diri ak maaram 

kun may katalwasan. 

An tukwaw la an naglalarang 

kun an ugang, siwo o bisan an higot 

iya igtutubyan. 

 -- HAROLD L. MERCURIO 

 Calbayog City, Samar, Philippines

kon naa pa lang ko’y pako

Nilupad na ko 

Sa kawanangan 

Aron molantaw 

Sa kabukiran 

Ug kapupod-an. 

Motugpa ko sa Australia, 

Makighimamat sa mga lumad 

Ug moambak kuyog 

Sa kangaroo nga matod pa 

Ni Budoy, sigbin kuno. 

Unya modalikyat sab ko 

Sa Indonesia, didto sa isla 

Sa mga bathala aron sutaon 

Kon tinuod ba 

Nga dunay paraiso dinhi 

Sa atong tugkaran, unya 

Molangyaw na 'sab ko 

Padulong sa Europa, 

Ug mangusyoso 

Kon ang karaan 

Nga kamatuoran 

Aduna pa ba'y pulos 

Kanato karon. Ug di sab ko 

Malimot pagtugdon 

Sa Amerika, didto 

Sa New York diin mosalida ko, 

Motugpa sa korona 

Sa Statue of Liberty 

Nga gikan sa Francia. 

Mohapit sab ko Sa Washington D.C 

Aron ingnan si Donald 

Trump, "Mirisi! Napildi ka!"

Modalikyat diay 'sab ko 

Sa Africa diin makig-istorya 

Sa kalag ni Mandela,

Makigdula sa mga gorilya 

Sa kalasangan sa Kenya. 

Kon naa pa lang ko'y pako 

Sa tinuod lang--

Nilupad na ko sayo 

Ganihang buntag padulong 

Sa Malakanyang aron 

Akong ilampurnas 

Ang bastos-og-baba nga 

Presidente sa Pilipinas. 

-- MARIA VICTORIA BELTRAN

Cebu City, Philippines

orimus

kalaming ingkibon ning li-og sa korona 

tukbon sa mangtas nga halas ibabaw ning yuta 

kon hangakon ug kubsan siyas ginhawa 

sap-ongan ang iyang ilong sa gapas

paslakan og pakaw ang iyang baba 

tabonan og itom nga panapton ang iyang mata 

kon mokisi-kisi siyag dakop sa puting hangin 

busdikan ang tiyan sa dagom nga tayaon 

kulitogon iyang lawom nga pusod 

sumpay sa tinaing gibakos sa iyang kasingkasing 

bisan molanog ang pangamuyo ngadtong san pedro 

mohadiyong gihapon ang litanya sa mga pikot 

laplapon iyang lapa-lapa 

patuloan og kandila iyang samad hangtod 

mabanhaw ang patayng uwat sa tutonlan 

ug handomon na lang inig abot sa kalag-kalag 

 -- JOVANIE B. GARAY 

 San Isidro, Davao Oriental, Philippines

lockdown

Sukad adtong gikuha sa mga astronot si Tatay 

unya gipasakay sa puti nga sakyanan 

nagsige na la’g hinuktok si Nanay sa sala.

Talagsa na lang siya maestorya; 

Dili siya makigdungan namo'g kaon ni Kuya Tatin. 

Unya usahay, motulo lag kalit ang iyang mga luha. 

Iya ming gibaoran nga dili g’yod mogawas sa balay 

kay basig dagiton daw mi sa mga alien. 

Dagko raba daw ni silag mga mata 

ug makahilo ang ginhawa.  Mao nga naa ra mi 

permi sa kuwarto ni kuya magdulag tarak-tarak. 

Usahay didto mi manglingkod 

simpig sa nakabukas nga tamboanan. Maglantaw 

sa dalan ug sa mga tawong nagbaklay,

nanagsul-ot og maskara. 

Asa kaha nila gidala si Tatay? 

Unta makauli na siya ugma aron 

magdula na pod mi'g pawer-pawer. Ako 

si Superman, siya si Incredible Hulk 

ug si Kuya si Batman. Gimingaw nako 

sa among hagwa-hagwa: magligid-ligid.

agtambling-tambling sa banig kon 

magsangka mi ni kuya. Unya 

kon mapildi na gani ko, 

mosung-ay dayon ko ni Tatay 

aron magpalaban niya. 

-- JONDY M. ARPILLEDA 

Tandag City, Surigao del Sur, Philippines

kisaw sa kagahapon

Tin-aw na sa akong dunggan 

ang wa’y lugak nga tik-tok-tik-tok 

sa gisangit nga de-bateryang taknaan: 

tuktogaok sa akong kahinanok… 

Kadtong gagmayng mga
tunob sa bungbong 

nakatimbakuwas nako gikan sa akong unlan. 

Gianinaw ko ang palibot.

Wa na’y timik kay di na matugkad ang mga bituon 

ug natunaw sa hingpit ang akong duka… 

Gitukob ang mga tunob sa taknaan 

niadtong huy-ab sa nga tiki sa kisami, 

hagok sa mga timos sa libon, 

ug hagwa sa nanguwag nga iring sa silingan… 

Mipuli ang laing tunob;

iyang kasikas miguyod kanako 

balik niadtong lim-aw 

sa mikisaw nga kagahapon:

Kadtong mga hagawhaw ug hikihiki, 

mga hangos ug hupaw 

ug kahilom. 

-- CARL B. MANTUA 

Baybay City, Leyte, Philippines

jamico boys

Tua sa Jamico Eatery atong tapokanan 

niadtong naka-polo ug slacks pa tang tanan. 

Ug wala ra moabot og kuwarenta ka lakang 

gikan sa eskuylahan ngadto sa lamisa, 

diin gitipok nato atong binalonan 

ug atong panagtabi nga way paingnan— 

gikan sa napakyas nga mga tests 

ngadto sa naimbargong mga kodigo, 

gikan sa mga tagpilaw nga tinago 

ngadto sa mga higayon nga gasibat 

ngadto sa internet café 

sa di pa magsugod ang klase. 

Inig hapon, diretso na pod 

sa Jamico, diin nagtagay 

og duha ka litrong Royal. Unya, 

ang atong awit galibot lang 

sa G-C-Em-D. Sa atong mga harana, 

mialisngaw ang anghit 

sa atong tinagoang pantasya 

alang sa mga musa sa campus. 

Lakip ang dalagitang maestra 

nadamay sa atong huni. 

Didto sa Jamico, isog 

ang angso sa atong kalaki. 

Sa mga tuig nga milabay, nibalik 

gihapon ta sa maong taboan. 

Ug tuod, nagkalahi na ang ulohan 

sa atong mga istorya, mao ra gihapon 

ang dagan sa sugilanon. Unya,  

nagkasimang ang panaghinabi 

dihang na-upgrade atong ilimnon 

gikan sa Royal ngadto sa Red Horse. 

Sa atong hunahuna, naka-polo 

ug slacks gihapon ta. Apan tataw 

nga nagkalahi na ang kolor 

sa panapton, pakapinan 

og kurbata nga gabitay 

sa atong kuwelyo, ug nagkahuot 

ang hawak sa atong pantalon. 

Bisan tuod nagkadaghan 

ang uban sa atong buhok, sure na 

ang sinaysay mopaingon na pod 

sa mga tai nga padulngan, 

hain mabanhaw ang atong langasan 

nga mga kalag, hain 

mopatibabaw ang mga tinagoang 

kahidlaw sa kasamtangan 

ug kaniadto, ug manimaho

niadtong gatapok pa ta sa Jamico. 

Motuo gyod ko nga dili 

mapapha ang hinungdan 

sa atong pag-amigo. Apan, 

sa sunod higayon nga makigtipok 

usab ug mobalik-lantaw sa kaniadto— 

hain motukar napod ang mga awit 

sa kagahapon, hain mopatigbabaw 

ang pagsaulog daw kanunay tang 

mga hari-on, hain mosalimoang ta 

og tuo nga naa pa tas Jamico— bay, 

mouna lang ko ninyo. Sa wa’y 

daghang istorya, pagdamgo mo’g inyoha. 

Nahanaw na ang anghit 

sa kaniadto. Unya kadtong 

gingharian natong tapokanan? 

Ang mga haligi niini 

Hagbay na nangahugno 

(alang sa amigo nga natawo sa ika-12 Enero 1986) 

 -- TON DAPOSALA 

Cagayan de Oro City, Philippines

buntag sa usa ka asymptomatic

Sa pagtuktogaok sa mga sunoy, 

Madungog pod ang agulo sa mga iro. 

Sa pagkanaog sa mga umagak sa ilang 

Gibatogang mangga, moduyog pod 

Pagsakdap-sakdap ang mga kwaknit. 

Sa pag-ikid-ikid sa mga itik 

Sa yutikon nga lapok ang mga baki 

Ug pakra magsugod pod 

Sa ilahang litanya. Sa pagkanta-kanta 

Sa mga tamsi ibabaw sa tambis, taghoy- 

Taghoyan sila sa mga siloy 

Nga gatugdon sa atis. Sa pagtuyok-

Tuyok sa mga pati sa lapad 

Nga wanang, ang kukok 

Mosugod na pod og kurokok 

Sa kawayanan. Ug ako, 

Dia sa akong kwarto, galukob 

Sa habol nga namungingi sa laway 

Sa kalisang, naglantaw-lantaw 

Sa grasya sa maayong buntag. 

 

-- JEFF DEL ROSARIO 

Danao City, Cebu, Philippines

mata na, kwarisma na!

Mata na, kwarisma na! 

Kao'g binignit 

Sa tiyan manggunit. 

Ang kabuhi 

Di makabuhi. 

Paresa'g kape 

Sa tiyan mangarate.

Balibalihon og laparo 

Ilong sa berdugo. 

Mata na, kwarisma na! 

I-ugbok ang kuros 

Dugo ihilam-os 

Dayon manguros. 

Ikorona ang virus. 

Tin tin de serapen

Human sa quaratine 

Bilbil hilisan 

Tin tin pakupsan. 

Mata na, kwarisma na! 

Kaubo ang mogawas

Tugka'g almuranas, 

Hilantan ka'g kalayo 

Init pas impyerno.

Tambal sa butbot 

Sigbin nga palautot,

Utok nga gipanuhot 

Tai sa kanding daot. 

Mata na, kwarisma na! 

Luha ipanghunaw 

Mga kagaw nagyagaw. 

Mga maskara nanglakaw, 

Nalisang sa mga taw. 

Mikurog og kalit,

Gisubawan ang kasakit

Sa mamahit nga kainit. 

Gipaningot ang langit.

 -- JOSUA S. CABRERA
Liloan, Cebu, Philippines

anatomiya ni napoleon: sa ‘animal farm’ ni orwell

Sugod ta sa bagulbagol: 

Haw-ang ug bungol, 

Usahay pabungolbungol, 

Kasagaran pabulhotbulhot. 

Dayon, dayon sa dunggan: 

Duha ka lungag gauban-uban, 

Gamugna-mugna’g ang-ang 

Hangtod madunggan ang— 

Unsa? Mata gapuwapuwa 

Kadlawng’ gamatamata, 

Hanap-hanap, puwaw-puwaw, 

Apan karon, pabutabuta. 

Kaniadtong batabata, 

Laroylaroy ang lapalapa. 

Karon gulanggulang na 

Mas babaan pa sa baba— 

Nga wa nakalimugmog og 

Luy-a. Lawas galuyaluya 

Apan angso sa gibugbog 

Nga lawas sa gawas 

Di daw ta mahibong: 

Kay mao man daw pung 

Sa mugna-mugnang ang-ang. 

Pabuta-buta, pabulhotbulhot— 

Unggoy man gyod ni ba.

 -- MIGUEL ANTONIO B. GARCIA 

 Zürich, Switzerland

kanus-a nato luwaan ang lunop?

“Binabawalan ako ng ng nagbabantay sa akin… Sabi ko naman gusto kong magpakita sa tao, ang sabi nila bantayan yung pagkatao ko. Kasi ako yung Presidente… Gusto kong lumabas, gusto kong lumangoy; matagal na akong hindi naligo eh. Kaya lang, ayaw nitong mga sundalo gusto kong pumunta doon makipaglangoy nga sa inyo. Ang problema pinipigilan nga ako kasi raw ‘pag namatay ako, isa lang ang Presidente.” 

 – Philippine Daily Inquirer, 11/12/2020 

Sugsogan, pwera buyag, ang sidlakan. Mabuta ang motutok sa tulilik niyang pag-apong sa labaw 1,700 ka mga lubnganan nga natanggong sa lawod. Bisan pa’g dili magpahipi ang iyang payaso nga dagway, dayag gihapon ang kampat sa danguyngoy. Gianinohan kanunay ang iyang tingsi ug agik-ik sa hinanali nga mga hadla sa kilat ug dugdog. Gapasiaw pod ang huyuhoy, gataghoy duyog sa nagkamuritsing nga awit sa wa’y buot nga hubakon: uwan-init, pista sa langit, uwan-landong pista sa silong… 

Makalipong kon puwawan nato’g sud-ong ang laay nga tiaw sa baybay. Motaob, mohunas, magbalik-balik. Diin lawom ang panghupaw, galumpayat kanunay ang lilo sa kakulba nga gatuyok-tuyok sa mga uha. Ay, Inahan sa Kanunayng Panabang! Kalit maamang ang mananagna kon surang-surangon kanus-a kutob ang mga takna sa pagduyan-duyan ug paglabyog sa mga laylay. Kanunay mabugto. Kanunay mosumpay sa dila sa mananabtan. Kanunay lumsan sa iyang laway ang mananabang, gawara-wara ang kamot nga salin sa katugnaw ra’y makab-ot. 

Kamabaw baya sa kagabhion samtang nagkalawom ang panghupaw inig haw-as sa urom. Wa’y kutas ang pagsirko-balintong sa kasubo. Bisan puol na ang atong pagkaunlod, bisan pa’g naanad na ta’g bansay-bansay og punga-punga ug pugong sa pulso, wala gihapo’y pagkatagbaw ang atong mga tyabaw. Pastilan, hagbay ra intawon tang gasubli-subli sa pagsuway kon kawayan ba ang atong kabukogan. Gibagnos sa mga unos. Gibugwakan og mga bulkan. Gidat-ogan sa mga linog. 

Bisan magmaskara og dag-om ang udtong-tutok, sa gihapon sayon rang molanog ang buhakhak sa mga wa’y buot. Sayon ra tang haylohon kon hagdon: Dali, magtago-tago ta! 

Piyong na, Haring Adlaw! Pangitaa mi nunot sa imong inihap nga pag-abiso aron maigmat mi. Kon hipalgan mi nimo nga gahangos, unta masakpan mi nimo nga wala maulahi pag-angkon sa panimalos: ang kataposang namong katawa. 

 -- MICHAEL U. OBENIETA 

 Topeka, Kansas, USA

duha ka tipik sa kaugalingon

1. 

Ang nagkawankawan 

nga bungot 

sa kahiamgo igo ra 

sa gunting nga bulawan 

nga sarang pod gamiton 

aron tabas-tabason 

ang ulan. 

 2. 

Dili mahabilin 

ang mga pulong 

kon mopungko ka sa suok 

ug luomon ang mga gutlo 

hangtod mobalintong diha 

sa papel ang masulob-ong 

mga berso. 

-- LEONEL QUILLO 

Malalag, Davao del Sur, Philippines

ang mga numero

Nagkamuritsing ang mga panganod, way porma, 

mipaka ang dalugdog, usa, duha, tulo...

Nagkalugiyang ang mga gansiyang, 

usa, duha, tulo, nga milabay 

sa gisirad-an, bildong bintana.

Mipiti ang kilat ug morag miduslak kini 

sa kinandohang pultahan, usa, duha, tulo ka 

mga bangkaw nga gilabay gikan 

sa sidlakan, usa, duha, tulo… 

asa kutob ang mga tulo sa ulan? 

Daghan kaayo sila, mas daghan pa sa mga tudlo 

                                   sa imong mga kamot, Ysabell,

apan giihap mo sila, 

sa makadaghan, gibalik-balik og tag-napulo, 

sa makadaghan gipilo ang pagtuyok 

sa duha sa kamot sa orasan. Usa, duha, ug 

mipakpak ka sa kahimuot, ang pag-ihap kanila, 

mao’y pag-ila, ang paglitok sa mga numero 

mao’y pag-angkon, sa maihap ug dili maihap, 

ang mga numero naglumbay, 

bisan og unsa kabaga ang kangitngit, 

bisan sa kakusog sa paglatos sa alimpulos, 

ang mga numero midagayday 

ngadto sa pagkawala’y kataposan, 

ngadto sa tumang pagka-dili matukib, 

maanaa man o wala, kita, ako o ikaw, Ysabell, 

nga mohilwas sa mga numero nga makanunayon, 

malungtaron kay sa adlaw ug mga bituon. 

Pagkanindot sa mga numero, Ysabell! 

Pagkahalangdon sa ilang kahusay, 

usa, duha, tulo... usa ka gatos, usa ka libo… 

wala’y kinutobang kabuhong, 

bisan og wala pa’y mohan-ay kanila,

molakbit sa ilang panagsunod, 

sa talikala sa ilang panagsumpay, 

molakbit kanato. 

 -- ESTER TAPIA 

Nordrhein-Westfalen, Germany

sa panahon sa mga gatil

Tugoti kong mahinumdom: 

Tungod lagi kadto kay santing na kaayog tinan-awan 

ang mga Guwardiya sa Katilingban, nagpangurog kong 

nagsal-ot sa letrang "a" sa akong balak. 

Didto pa ra ba gayod sa pangunahan sa pulong "rms." 

Pastilan. Wala na tingali koy igong kaisog molup-it pa 

og laing "a" sa tunga-tungang bahin. Labing siguro, 

magsingabot na ang binatalyong Gatil 

kuyog sa ilang mga tangke ug bomba; 

lagmit hiposasan na ko kay bisan 

sa ilang mga paningkamot, aduna pa'y matilok  

nga saag nga nakahipos sa mga letrang "a." 

Kabilin kadto sa akong apohan, 

si Ka Daghoy, nga gitipi didto sa lasang sa Carmen 

sa mga katsilaon og nawng. Atol sa pamakwit sa among lahi, 

naukayan kini ni Nay Apong sa kaban sa akong apohan— 

usa ka abugon nga letrang "a," giputos sa pulahong panyo 

tapad sa sakubang wala na'y sundang. 

“Diin kini nimo nakuha?” pangutanang 

akong nadunggan lapos sa naghunob nga nuog 

nga mibalikos sa akong pagkatawo. 

“Kinsa ang tibubdan?” sukit pa nila 

samtang mihapos sa martilyo 

ngadto sa akong mga kumagko. 

“Kinsa ang matuod nga tag-iya niini?” pamugos nila 

samtang mituasik akong lawaysingotdugo 

ngadto sa mangitngit nga ngilit sa nagtingkagol nga lawak. 

Apan niining higayona, nahinumduman ko 

ang gisulti sa akong apohan. “Ang tigmo 

wala'y sakuban,” ni Ka Daghoy pa, 

sa wa pa kini molitok sa balak nga daw 

morag uwang sa langgam nga nakabuhi. 

Ug sa dihang gilambos sa mga Gatil 

ang puthaw nilang mga armas, 

akong gihabwa ang tanan nakong gitipigan 

sulod sa akong galamhan: 

“Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa! 

Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa!”

-- JANUAR E. YAP 

Talisay City, Cebu, Philippines

soixante-neuf

ang gidaghanon sa balas dugay rang naihap sa balod 

ug ang kalawran sa atong mga lawas dugay rang 

gimapa sa atong mga tudlo 

sa nagdilaab nga mga balili nagsayaw ang pito 

ka espiritu sa kahilom. ang gilay-on sa gabii 

mahikap ko ra sa imong buhok nga gidulaan sa ayaay 

gisuwayan natog litok ang mga ngalan sa tanang 

katingalahan. pananglit, sa mga uhas nga tayaon 

nga mitadlas sa hangin niadtong adlaw nga may 

nasaag nga mangangayam. naigo kitang duha 

sa gapasan ug samaran kitang gianod sa kilumkilom 

ang atong gatilagak nga dugo ikog sa bakunawa 

nga giasoy sa katigulangan kanang 

mag-esklipse ang tambilagaw nga buwan

gitugkan og mga siyudad ang akong dughan 

diin ang balibongan sa turayog nga mga dakbalay 

nagsuot sa gabonong palis sa kagahapon 

diin sa nataran sa kahugmakon nga kapilya adunay 

nag-inusarang guryon nga nanuhak sa hinog nga kapayas 

nahimong danglog nga busay ang imong liog 

diin ang mapulang tabanog galupad uban sa 

abohon nga bangaw. wala, walay bata nga naggunting 

sa nahibat nga arko, maong mipadayon ka sa pagdagayday 

subay sa daghang pagkapusgay sa mga dalid, pagang, ug lag-it. 

nalantawan ta sa unahan ang gatabyog ang mga eskinitang kable 

diin sa tumoy may gabok nga mga tulay kansang tulmaan 

may tayaon nga estatuwang neyon nga buot molihok 

ug mohuyad sa espada punting sa gindailan 

aron tabason ang kahayag sa mga bituon. 

ang imong mata nahimong awaaw nga lasang 

katipik sa sangtuwaryo sa mga bulok nga walay ngalan 

padayon ka sa pagtan-aw sa di makita 

suginli ako niadtong banika nga gituboan og 

nagdilaab nga baha sa mga rosas. 

sedahon ang imong pagsangpit kanako diha sa 

akto sa matahom kong kamatayon. 

asul ang kainit sa imong gininhawa 

metaliko ang imong halok sa isla sa akong pusod 

ug niining mga gutloa, buot kong mahimong gapnod 

aron itugyan ang pinilo kong panit sa tributaryo sa kahilom. 

-- OMAR KHALID 

Metro Manila, Philippines

tipik sa igira

ikaw ang kinatas-ang sanga 

nga mituyhakaw sa kapanganoran 

ang bagtik mong panit taming sa naglagiting 

nga kidhat sa adlaw bisan pa man 

sa paraygong kablit sa buwan 

sa imong bukobuko nanurok ang mga gutling 

sa kalaay mga kahigwaos nga kanunayng 

mobatog sa nagkabawg nimong kasway 

mga gitik ug hapyod sa amihanang huyohoy 

nga makighagwa sa bidlisiw 

diha sa nataran sa imong dughan 

kanunay kang gahangad sa pagsawo sa alindahaw 

ug modayo'g duko sa pagbundak sa uwan 

layang piyuos ang imong mga mata 

nga misuway pagbukhad sa tungang gabii 

masulob-ong ritmo ang warawara 

sa imong mga dahon 

lig-on ang labyog sa imong mga tinguha 

sa makausa pa ikaw nasamaran 

nagarasan sa mga tiil ug tuka 

sa mga langgam nga mikabkab 

sa lunhaw mong mga udlot 

bus-ok imong mga bukton 

nga dangpanan sa mga nangapukan 

ang gaway sa kasub-anan mibalikos kanimo 

aron mahulma ang laing sanga 

matahom apan kahadlokan 

tam-is ang pagkaaslom sa imong mga bunga 

mangapunggak sa higayon nga matay-og 

ang kinadak-ang punoan 

apan hain na ba ang katul-id sa imong kalipay 

gibali-bali kaha sa mga unos sa higayon 

o sa kalit naputol sa paglabay sa panahon 

(alang kang J) 

-- MICHAEL FLORENTINO 

Ormoc City, Leyte, Philippines