10.31.2020

tankandila


(tulo ka tanka alang kang Reina Mae Nasino, bilanggong aktibista,  ug sa iyang mitaliwan nga "baby River")

Gipalungtad mo 
ang suba sa pagtawag 
ug matag litok 
sa iyang ngan. Wa’y laylay 
sa akong alindasay. 

ii 
Giposasan ka. 
Kanang puting buwak nga 
imong gihuptan 
mokay-ag ra sa dag-om, 
mopukaw sa giurom.

iii 
Dagkotan nako 
kanang imong kahilom, 
ipahiluna 
sa gahuot nga taob. 
Sa lawod ta magdaob.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

gahom


“Chemists disprove Duterte claim gasoline may be used as disinfectant.” 
-- Inquirer.net 

 “Gasoline is alternative to alcohol as disinfectant, Duterte insists.” 
-- GMA News 

I. 
Ingon sila, usa ka gahom 
mao ang kaalam. Ang gikuptan 
nga nahibaw-an, ang gitipigan nga 
kalantip, ang gitun-an, aduna’y kusog, 
mahimo, ug katuohan. 

II. 
Adunay gahom nga sama og gasolina. 
Ang iyang dagway makita sa kainit, 
sa kayo ug aso. Ang iyang katakos 
nagbandera sa kahadlok. Ang babag kaniya, 
iyang sunogon, ugdawon, abuhon. 
 
III. 
Busa adunay usa ka pangutana. 
Mamahimo ba nga ugdawon 
ang tanan sa kayo, sa kainit? 

IV. 
Ang labing labaw nga espiritu 
ug dagway sa gahom, ihatag ngadto 
sa makatubag niini. Ug kahibawo na ta, 
dili ni mao ang gahom 
nga susama sa gasolina. 


 -- JESSREL E. GILBUENA
Santa Fe, Cebu, Philippines

10.29.2020

pan de sal, pan de leche, pransis, ug bituon


Usa ka bulan nga matag alas otso sa buntag mopukaw nako 
ang misulbong nga tuno sa pik-ap sa tigdeliber og pan 
la la la la la la la, la la la la la la la! 
Mga pan de sal, ensaymada, bituon, ug pransis 
nga humot ug laming kitkiton, 
mga humok og kagumkom nga tumoy sa bituon, 
ug ang malaksi nga mga panit sa pransis; 
humot, pagkalaming tagamtamon, 
i-dribol sa atop sa baba ug sa dila, usapon, tunlon. 
Apan dili mi mogawas ug mosugat sa pik-ap. 
Ang tigdeliber nahisagmuyo, kay 
sa miaging buwan wala na’y taga-amo nga kaniadto 
wa’y sipyat iyang hangpon, sa pangutana, “Unsay inyo?” 
bisan kahibawo na god siya sa among gusto. 

Usa ka bulan nga ang geyt gikandadohan,
giposasan, ug wala gani’y 
bisan ik-ik sa puthaw nga maka-eskapo. 
Usa ka bulan nga gikadulog ko ang mga panganod, 
giwakli ang binulakang kortina aron mahiduol sa langit 
apan nitukol ang mga unlan– kadaghang mga porma, 
nialsa ang mga habol– pagkalugom sa asul! 

Kanus-a kaha nako matilawan og usab ang akong paborito, 
ug mataltag ang mga taya sa geyt, 
ang pulbos sa mga gihay sa tambis nga nasangit,  
ug masilhig ang nagtipun-og nga layang dahon 
sa bakanteng karsada nga karon sa mga timos gisanayan? 
Ug motingsi ang tig-deliber sa pan nga busngi ug moingon 
“Unsay imo ‘Te?” 
Ug hinganlan ko sila, silang tanan 
nga sa akong dila gikamingawan: 
Pan de sal, pan de leche, pransis ug bituon. 


 -- ESTER TAPIA 
Nordrhein-Westfalen, Germany

los elefantes


1.
 
Mga banakon nga daw hut-ong sa nagbuntalid 
nga mga anino nga gapatong sa pigura sa imahe 
sa demonyong putol og sungay. 

2. 
Unanong estatuwa nga nagsakay sa elepanting 
habog ang mga tiil; usa ka artesanong 
bulawananon ang oten ug ang lagay gun-ot 
daw mapa nga salin sa pagbaybay 
sa arkipelago sa pat-ak-pat-ak nga panganod. 

3. 
Ang gipiyong apan gaaliraw nga mga mata 
pagkadagawon sa mayam-irong langit nga 
modalit og itom nga dagway diin nanamin kini 
sa tubig; mao kini ang hubad sa damgo nga 
mitiklop sa dihang miuylap ang kagabhion. 

4. 
Ang mensahe sa mga anunugba nga mikagiw 
sa kapunawpunawan usa ka tilimad-on nga 
mihagtos na ang hinanaling kagabhion. Punto na 
usab aron pamation ang yamog sa pagsubang. 

5. 
Apan ang bugtong katigayonan nga hayan 
untang angkonon sa mga gangis gisakdap 
sa agila nga may bangaw nga mga pako. 
Ang nag-arkong taytayan nga wa maski 
kinsang linalang sa kalibotan ang makalabang, 
nagun-ob sa usa lang ka labtik sa daotang 
tawo nga nahidagsa nianang buntag diin 
nagpilit pa ang muta sa mangungumpay. 


 -- LEONEL QUILLO 
Malalag, Davao del Sur, Philippines

10.27.2020

tagoangkan


Sa dihang gitigbas sa mga gahi’g nawong 
ang pusod nga unta mibalikos 
kang Baby River sa gugmang walay kabugtuoan, 
namuliskad ang bulak nga misapupo 
sa tanang kawasan sa kalibotan. 


 -- JANUAR E. YAP
Talisay City, Cebu, Philippines

eksena sa akong pagkabata: diyes anyos, dalan colon


Didto tunga— 
Tunga sa duha ka dan, 
Colon gyod siya: Kay ang usa k
Tuldok nahimong duha: 

Nasangit akong batiis 
Sa imburnal. Colon 
Tuod siya: gabitay 
Ang tinai sa usa ka bata. 

Dihang nabira nako, 
Lawas nanimahong giatay. 
Di gyod palupig ang Colon 
Sa pahumot niyang law-ay. 

Didto sa dalan 
Sa ngalan ni Cristobal 
Usa ka bata hapit nahug 
Sa imburnal: 

Mamalihog ta sa kagamhanan: 
Tak-opon unta nang baho’g baba. 


 -- MIGUEL ANTONIO B. GARCIA 
 Zürich, Switzerland

10.25.2020

lagom og ilok


ingon sila 
kon unsay kolor 
sa ngabil 
maoy kolor 
sa atngal 

ang lagom 
og tangkugo 
lagom sad
kunog bugan 

ang buwagaw
og buhok 
kay buwagaw 
sag bulbol 

apan ikaw 
nga lagom 
og ilok arang 
putiag ngipon 
kon mopahiyom 


-- ADONIS G. DURADO 
Athens, Ohio, USA

/zipper/


gikulkog ko ang                    BUSLOT                natong kagahapon 
og nakil-kilan                           ANG                    talinis nakong kasakit 
nga mitarok lapos sa      PUNDIYOHAN         sa imong dughan 
ug mikulit og gisi                      SA                      hubag nimong ganghaan 
hinungdan nga atong         GUGMA                 mikalagiw sa kapakyasan 


-- MICHAEL FLORENTINO 
Ormoc City, Leyte, Philippines

10.23.2020

dan-ag sa mga nangatagak


Nunot sa bagyo, napalid 
gikan sa langit ang kabituonan. 
Ang mga nangahagbong 
mahagiton sa mga aninipot 
samtang ang mga nisalom 
sa kabugnaw sa kadagatan, 
nalapawan ang kainit lakip 
ang ilang kahayag. 

Gitabonan sila sa bunbon 
ug kolor sa kagasangan, 
giturokan og tunok ug gituboan 
og gagmay’ng mga tiil, apan 
sila nagpabiling madan-agan 
bisa’g nabanlas sa baybayon. 


 -- JOHN CARLO P. BERONIO 
Cagayan de Oro City, Philippines

dalit alang sa akong dinapit


Ug nangdani ko’g laag sa akong higala. 
Kon asa man niya buot molabigar, 
Nitubag siya: "Mokuyog ko og asa ka." 

Ali, ari ta sa higdaanan, 
Moligid ug mopiyong. Isipon tang kita 
Giduyan, gitabyog paingon sa imong 
Gidamgong dapit. Magdungan ta 
Pagpatid aron molabyog 
Ang atong lupad. Ug kon 
Damanon man gani ka, lagpakon ko 
Ikaw. Mosulirap dayon imong mata 
Inig ingnon nako, "Naabot na ta." 


 -- KRING KRING RODRIGUEZ 
Danao City, Cebu, Philippines

10.21.2020

tulumanon sa gihapon


Dili kini ang iyang ampay. 
 
Ang iyang buot ligwatunon 
sama sa mga haliging puthaw. 
Dili moiswag ang iyang mga tudlo 
kon agakon dinhi niining papel, subay 
niining duha ka laray sa tagutlo 
nga mga dulot. 

Samtang ang iyang mga ig-agaw 
gakitib-kitib, gayamyam daw 
mananabtan sa mga balaod 
ni Newton, ania siya nibagtok. 
Nagdumili. Galugnot-lugnot 
atubangan niining papel—niining 
unom ka dulot (unom ka sinyal) hulip 
sa mga naandang letra. Hulip unta 
sa unang litok, unang pulong nga 
gilingla sa kinasuokang anghit 
sa mga kwaknit. 

Sa makadaghan, ang matag agak 
padulong sa unahan tagbuon 
sa gaawop-awop nga udtong tutok. 
Ingon sa gihiwa, gitagod-tagod 
ang mga gamot sa yuta inig ingkib, 
inig laksi sa iyang ngipon niining 
bukton. 

Wala’y dag-anan, daw nihit 
ang mga agianan. Wala’y iwag dinhi 
sa kinaluyohan sa laray, kinaubsan 
sa hagdan. 

Apan, 

sa gihapon, 
ang unahan. 

Dili kini segun sa iyang ampay. 
Dili segun sa katalaw o kasayon. 

Usa ka lakang ngadto sa mga lakang. 
Agak ngadto sa kanihit. Molagsik. 
Mobagtok. Usahay, mokibhang. 


 -- CORAZON M. ALMERINO 
Los Angeles, California, USA

tugon


Ata, ay hiton pagproblema 
Kun mahiuuna ako ha imo 
Pahimui hin bobon bis' ano 
Iton oryentasyon-- east-west, 
North-south, tipaubos ha 
Takilid nga tuna, OK la iton 
Ha akon. 

Pabay-i nga lumanay ha dagat 
An tubig han madudunot ko 
Nga lawas. Pabay-i nga dad-on 
Hiya han Leyte Gulf ngadto ha 
Este bas' makig-uyas ha mga 
Magdaragat han karisguhan 
Nga wara ko gud pag-agii. 
Di manggud ako hadto sugad 
Kamalangoy kan JL, kamalurop
Kan Mang Jay, kamaungod 
Han Kokoy. 

Kun hingada hin patag an bobon, 
Ayaw sementuha, lugod tamni, 
Tamni hin sudyang. May similya 
Nira ha Iberan. Siring ni Mr. Nabong 
Mas madig-on ini kontra han 
Bagunito ug naga. Kun makarisiko, 
Bis' daw ini mahulos di na makiwa. 
Lain la, mataghom daw ini ha 
Taludtod pati ha bitiis ngan paa. 

Kun makaturok na, atamana gud, 
Bantayi, pabay-i nga humitaas, 
Ayaw anay pagpudla. Kun baga 
Tugasan na ngan magkaabot pa 
Kamo, hala igpapulod ngan himua 
Nga tabla. An tabla igsalog ha at 
Katri bas' may kadirig ka pirmi. 


 -- ERIC ASEO 
San Julian, Eastern Samar, Philippines

10.19.2020

cecin’est pas une pipe


"Di kini hunsoy," matod ni Magritte. Sama nga di kini balak. 
Sama nga kining 
mga pulong, mga pulong ra, way gibug-aton. Wa’y nagpahipi nga sekreto dinhi 
sa mga letra. Wa’y tinapigang mensahe ang mga espasyo. Wa dinhi ang gipangita mong katumanan. Busa, ibutang kining imong gibasa ug ibukhad imong palad, 
ug masayran mong may gikumkom ka diayng’ bulak. Tayhopa ang maong bulak, 
ug gikan sa imong palad, manglupad ang liboan ka alibangbang. 


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR 
Dipolog City, Zambonga del Norte, Philippines

alampatnong pilgrimahe sa panahon sa covid


Kining ambongang gamitoyng abog sa Kinaiyahan 
nga ganahan makighilawas sa unod nga tawhanon 
sa abotanang nahimong mga tunglong kamatayon, 
mikuniskunis sa mga buhing gihay sa katunhayan 
ingon nga mihabas og di-maisip nga kagusbatan 
sa mga alampatnong galeriya sa tawhanong kalag. 

Ania nasang-at kanatong mga superyor nga nilalang, 
sa atong tawhanong kaigmat ug kamabayanihon 
ug sa labyog sa atong mga obra, ang pagsumpo 
sa laksot nga kadaot nga gipahigayon niining dangan, 
o ang pagpakahilom ug pagpahiayon sa iyang kapritso 
paglampingas sa mga matahom bulak sa atong kalikopan. 

Daghang mga katingalahang lalang ang atong nahikyad 
sa kalibotan niadtong gawasnon pa ang panahon: 
Atong dila nagbutyag og kinumong tingog sa balak 
isip hinagibang nagtul-id sa mga sayop sa kasaysayan, 
atong awit nakatandog sa mga desperadong kalag 
ug naglalik kanila isip mga iskultura sa paglaom. 

Apan ang anino sa kataslak nagpangitngit karon 
sa mga dalan sa atong pilgrimahe ngadtos kagawasan; 
ingog mga ilo nga gihikawag mapinanggaong amoma 
nangindahay ta sa mabulokong balangaw sa gugma nga 
motulay sa atong damgo ngadtos hilwas nga kahilunaan 
luwas sa mga kasakit ug sa mga hulga sa kamatayon. 

Ngano bang usa ka gamitoyng tunokong lugas sa abog 
makaparalisa kanato ilawom sa gabok nga kahilwas 
ug usabon atong dagway sa maskara sa kahadlok? 
Nganong ang di-mabali nga bukton sa balaod mohakop man 
kanato sa kantalita sa iyang puthawng kamot? 
Ang nagsigeg galing nga kagutom wa gayod mapugngi 
sa kapintas sa pulis ug sa inutil nga galingan sa gobyerno! 

Di ba angayng ilabyog nato atong panan-aw sa halayo? 
Ngadto sa may ganghaan sa bag-ong kabuntagon, 
atong mga kasingkasing maglukso-lukso dungan 
sa kundas sa naghiphap, nagtalidhayng mga sapa nga 
maoy mosung-ay sa atong mga alampatnong damgo 
ngadto sa pilgrimaheng yuta sa hilwas nga kalibotan! 
 
Dali! Ipasunding ta mga bul-og sa pabati sa atong kalag 
nga angayng ipaundayon sa kabuot sa Kinaiyahan
diin ang mga kundatang huros sa hanging Habagat 
nakigromansa sa tam-isong agik-ik ni Amihan, 
diin piyak sa kalanggaman ug tabyog sa kadahonan 
miabay sa koryograpiya sa mga balod sa kadagatan. 

Ug ang mga bathala, pula ang mga aping sa kahimuot 
nagalantaw gikan sa ilang nahilunaan sa pilgrimahe 
sa mga Alampat, lango sa mga kadaogang naani 
sa ekstrabagansa sa mga pagbati sa kasingkasing, 
sa kahunit sa kalag batok sa mga hulga sa kamatayo’g 
kahubo sa kagawasan ug pagkaduas sa mga balatian. 


 -- DON PAGUSARA 
Davao City, Philippines

10.17.2020

quarantine


Sa akong kwarto 
Ang kisame, ang kusina 
Makab-ot ra. 

Lihok gamay 
Naay mokagay, molanog 
Tibuok balay. 

Kon naay moubo 
Double lock ang kwarto; 
Hunaw pag-ayo.

Mouyog pikas kwarto 
Morag naminaw ko
Og porno sa radyo. 

Galatagaw ang utok. 
Gatutok sa facebook. 
Naboang sa tiktok. 

Celfon kong gamay 
Gisugo nakos Hawaii; 
Gidalhan kog samurai 

May tv kong dako 
Bantog rang nagdukoduko 
Nakakita diayg bugno 

Oh, look at the moon! 
Covid ni Ramon, ihapak sa agtang. 
Di kaha ka maboang! 

Oh, mother, mother, I am sick. 
Call the doctor very quick 
Doctor said you'll be fine 
Coz your sickness is just like mine! 


 -- JOSUA S. CABRERA
Liloan, Cebu, Philippines

laang


dinhi sa lasang gimino 
ang mga pulong sa huyong- 
huyong nabulasot nalit-agan 

ang tiil sa laang nga way labtik 
wa makabadbad sa gapos 
nga gilikos sa iyang liog 


 -- JOVANIE B. GARAY 
 San Isidro, Davao Oriental, Philippines

10.15.2020

pag-usisa sa nabuktot nga aktibista


Asa na ang aligato sa imong tingog?
Hain na ang imong mga tunob 
laktod sa lasang nga gaaso ang abog? 

Pastilan, basi’g maamang bisan ang dugdog 
kon molabyog-kapyot ang gakamang nakong 
mga pangutana! Mahitungod ining misteryo 
sa baroganan, palihog pagtiniil. Ibilin sa gawas 
ang imong sapatos nga Nike bahala’g gapanilap 
ang mga kawatan, gapahipi sa koral. Matugkad 
kaha nimo ang gilawmon sa ilang kagutom, niawas 
sa ilang kauwaw? Pustaay ta, kay bulawan lagi 
imong pustiso, igo ra kang mopahiyom samtang 
maglumba ug mangapangos sila’g kilaw bisan pa’g 
buaya. Ang mga tango niini, kaniadto, takos mong 
giatubang dihang gipalanog mo ang kinumo 
nga kilat. Malayat nimo bisan ang bulkan samtang 
imong giduyogan ang gahangos nga panon, gahangad 
sa bulalakaw. Kini gatultol sa damgo nga misutoy, 
malapason nga mikagis og duslit sa kangitngit: kining
kaagi nga nahikot sa gadugo nga kadena. Bag-ong 
Katilingban ubos sa puting gingharian sa engkantong 
magtiayon. Sila wala na nimo hinganli. Imo nang
giluom ang ilang bansagon nga kanhi imong 
gipalanog pagbundak sa kadalanan, mipakurat 
sa buta nga makililimos diha sa daplin ug mibaraw  
lakip sa kimay dihang hapit na unta makakuot og 
pitaka. Ug karon nga ikaw, kibol nga binayran 
sa tambaluslos diha sa palasyo, nasulod sa iyang 
bulsa isip tigpaghot sa iyang kaambong-- pwera 
buyag sa bulhog!-- samtang iyang gikidhatan 
ang gamaskara nga mga berdugo subay sa ilang 
mga bala, ambot na lang intawon sa kimpang asa 
padulong ang kalibog, gatulilik sa akong daman: 

Kanus-a motul-id ang imong barog 
pagbalik gikan sa imong sirko-balintong? 
Asa na ang aligato sa imong tingog? 


 -- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

bangka-bangka


Inigtuang niining ulan 
Magbilin kini og daghang lim-aw. 
Manggawas pod ang akong mga bangka, maglutaw- 
Lutaw, itulod-tulod sa akong lapokong mga tiil. 
Layagan ko kini sa akong mga pangandoy 
Subay sa kanal… 

Ug inig-abot niini sa kantilado 
Nga bahin, makigbisog unta kini sa sulog 
Tabok sa lain pang mga lim-aw nga minugna sa laing 
Matang sa ulan-- mobunok ug motuang apan 
Kon dili man gani, ibalik ko na lang og paanod 
Duyog sa panganod. 


 -- JEFF DEL ROSARIO 
Danao City, Cebu, Philippines

10.13.2020

ang wa gipakita sa vitruvian man


Tin-aw ang upat ka kamot, upat ka tiil, ug ang matematikanhong katukib 
sa mga detalye. Apan sa tan-aw sa usa ka metapisiko, aduna kiniy 1,509,056 ka 
balhibo (sa tanan ining porma, e.g. buhok, kilay, bungot, bulbol) ug nagbaton 
kinig 1,200,081 ka gagmay ug dagkog bukog ug aduna kiniy pako nga bulawan 
nga pinagba gikan sa gingharian sa subangan. Sa tan-aw sa nakasaksi nga 
matansero, nagbaton kinig 2,508 ka libra nga kaunoran apil na kaugatan. 
Apan sa tan-aw sa pilosopo, aduna kiniy gitagoan nga di maisip nga paglaom, 
kasuko, kasilag, gugma. 

Apan bisan unsaon nakog tutok, usa ra gyod iyang utin. 


 -- OMAR KHALID 
Metro Manila, Philippines

lantawan


Nagsilbing magbalantay sa sidlakan 
Kining yutang gatungtong sa panganod, 
Ginganlag bantawan sa mga langgam 
Kapahulayan sa mga pakong bun-og. 

Ang hudyakaw sa taliabot nga uwan 
Tunok nga nanusok sa dughan. 
Ang pangisip nagkawankawan 
Sa pangpang sa panumdoman. 


 -- LEONEL QUILLO 
Malalag, Davao del Sur, Philippines

10.11.2020

pangutana diha sa pagduaw


wala baya ko 
malimot nimo 

ania ako 
mibalik na usab 
makigharong unta 

ambot angay pa bang 
molamano ang patay 
sa buhi nga 
nagsalimuang 


 -- RIC S. BASTASA 
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

dihang gapinal si adan


Gilitok niya kining mga pulong: 
Eba, akong pinalangga, una sa tanan pasayloa kos akong mga sala, isip bana og 
amahan. Timan-i nga wala tika basola sa imong pagpupo niadtong bunga kay 
didto giputol mo ang mga naylon nga nagkontrolar ug maoy nagpalihok sa atong 
mga lutahan. Wala ka mosugot nga ang atong gugma, gawngan og diktahan. 
Bisan ikaduha kang gimugna, ikaw maoy unang nagpasabot kanako unsay 
kagawasan. Gilalik ka lamang gikan sa akong gusok apan ikaw maoy dunay labing 
hilan nga matang sa pagmugna. Gitultolan mo ako sa kaugalingon nimong 
bersiyon sa Paraiso, diin atong kinaon kinahanglan tang singtan sama sa mga 
mananap sa lasang, dinhi walay sugo, walay daghang mando, walay pangasaba. 
Diin kitang duha naghigugmaay nga wala naghuwat pahimangno. 


 -- KENNETH MICHAEL M. BABA 
Borbon, Cebu, Philippines

10.09.2020

unsaon nimo pagbuak sa usa ka tawo?


Mayta kunog banga, sayon rang itikwang. 
Kaha garapon nga sayon rang itulimbang. 

Mayta kunog botelya, sayon rang tiradoron. 
Kaha plato nga sayon ra kaayong tikdolon. 

Mayta kunog tasa o baso, daling hisikdolan. 
Kaha jolen o kasing nga sayon rang burakan. 

Kay tawo man, gahi og ulo, baga og nawong. 
Mokubol o moluom, mohupo o di moharong. 

Balatian niya tig-a, apan mokagay ra siya, 
Kon panggaon mo ang iyang pinalangga. 


 -- ADONIS G. DURADO 
Athens, Ohio, USA

kaagi


Kusog nga mipaturatoy ang baboy; 
Gahinagtok ang bakya lagbas sa tugas 
Nga sawog sa hunahuna. 
Nagtuyok tuyok sa dughan nga 
Nag-ilog mahimong talad-kan-anan 
Ug bilanggoan. Nag-iniktin sa pag-inambak, ug 
Naghambin sa sigbin diha 
Sa mga damgo nga way kabusganan. 
Sa kabuntagon, wa’y kalainan sa pagkahagbong 
Ang kangitngit sa kagabhion. 
Gawahing ang hangin sa nagdanguyngoy nga 
Mga sanga sa gakit, nagkabya 
Sa nakabhang nga yuta— lubnganan 
Sa mga agta, santilmo ug tambaluslos. 
Ang bugtong nagpabilin 
Mao ra kini. Ang ungo 
Sa pagkahigmata: ang kaugalingong kaagi. 


 -- JOHN BITON 
Hồ Chí Minh, Vietnam

10.07.2020

klinika


Namulak sa mga pasyente ang klinika, 
hamugaway, lapad nga huwatanan 
sa mga pasyenteng tawgonon 
ngadto sa langob sa ritwal sa mga doktor. 
Lain-lain lang ang hitsura 
ug lain-lain sab ang mga kolor 
nga mosidlak diha sa gipadulomang lawak. 
Ang mga narses mga hardinera nga sa tumang pag-amping 
hinayng naglibot nagdalag gagmayng kahon 
sa tubig, gunting, gapas. 
Apan klaro kaayo nga sa uban 
may miluta na nga bulok lagom nga puwa 
padulong na gyod og hinay sa pagkadugta. 
Ang uban nga mikuyos na naglutaw na lang sa hangin 
ug kon mouyog man ang salog inig-agi nila 
kana mao na ang kalag nga nagkabug-at, 
nagkabug-at samtang nagkagaan, 
nagkagaan usab ang lawas. 
Ang mga tipaka nangataltag, 
mibuhagay ug misayaw, alirong sa lawas, 
dili makit-an, ni mabati ang ilang kulos, 
ug hunghong diha sa lawak, 
gawas kon hitandangan sila sa kangitngit. 


 -- ESTER TAPIA 
Kathmandu, Nepal

ang lapis kong dragon


Du, mao ni ang Monggol nga Made in China
birit ko pa kaniadto sa akong mga classmate
Pinalit ning Mama sa eskina Sanciangko, 
buy-one-take-one ilang Ingko 
kadtong insik niwang magkamisin pirmi. 
Ingon ko, mas lig-on nis Staedtler ninyo! 

Tuod man, matag lunes, talhan na nako 
ang Dragon kong lapis. Humok kadto, 
mohait dayon makabota og itughit nakos 
mata ni Bong pikot nga sigeg 
panapog morag di mangopya. 
Di mahaponan, mohabol ang Dragon, 
talhan ko na pud og makausa kay 
show your solution ra ba kuno inig Math na. 
Ambot og tungod ba kay mahinumduman nako 
si Mama (nga lab-aserang kubalon 
di makamaong mosulat) nga mohugot dayon 
akong kinuptan sa Dragon, 
mabali dayon. 
Talhan ko na usab sa di pa mopadayon 
ngadto nas borrow one-cannot be
Kalisod bang solbaron, tawgon ko kaha 
si Mama kay lihiro kadtong manukli 
samag calculator, mata-matahon rang 
kilos danggit ug pirit. 
Sakto akong inahan nga makabrayt 
ang lapis Dragon. 

Sa di pa ko mosulat, akong hinuklugan 
ang akong sulaton kay ang eraser niini 
makabuslot og papel. Dili sama sa Monggol 
nga pulido mopapas sa mga butang 
nga nahisulat na. Bulahan kadtong manggamitay 
sa mahalong Staedtler, dunay pares eraser, 
sakto mopapas, ug gayud may kahumot sa nangka. 

Inig abot sa Biyernes, hiapsan nas gitas-on 
sa akong mga tudlo ang lapis Dragon. 
Usa ka higayon niana, 
dunay gipasulat among maestra. 
Hinayhinay kong nagsulat kay nagdungan 
og hingohingo ang lapis ug ang akong ngipon. 
Intawn paabta kos kataposang pulong, 
ampo ko, nga dili mahulbot ang tumoy sa lapis. 
Tuod man, sa wa ko pa hituldoki ang pulong “kalayo,” 
nakabugwak pa sa kataposang higayon ang Dragon. 


 -- JANUAR E. YAP 
Talisay City, Cebu, Philippines

10.05.2020

in beer, veritas


Nidalikyat ko’s lamisa 
Sa gibantog nga manunuwat 
Nagpanikad og pangutana 
Unsaon ba’g panday og balak? 
Kay nagkapuliki sa akong dila 
Ang mga sinultihan sa mga kaliwat.  

Sa iyang pagtuya-tuya,
He said, “Write...i
the -- 
Cebuano      that you *hic* 
Know...” 

Dayon sa pagtagak sa iyang mata, 
Mingsunod iyang ulo 
Ug ming-slide sa lamisa,
Nalup-og, nahinanok (ma'y ra 
Wa matabyog ang botelyang 
Tuboran sa kinaadman), 

Ningsutoy ko pag-order,
Nagtuo’g lagmit dunay makutlo 
Gikan sa ikaupat nga botelya ni San Miguel 
O di kaha, masipaan og Puwang Kabayo. 
Basin pa diay makasuka ta’g something sa papel.

___________________________________________
*alang sa Pilsen ug Red Horse, kang Januar Yap (nga nahubog 
sa karaang Kahayag Cafe), ug sa tanang mambabalak nga maoy 
nakaingon nganong duna ko'y mga balak karon (bisan og way 
klaro intawon, kaluoy sa Ginoo).


 -- CHARISSE MARI S. FONACIER 
Cebu City, Philippines