bolada

Ang balak usa lang

usab ka bolada. Nindot 

ug tam-is nga mga pulong 

nga daw gipahinungod ngadto

sa usa ka hinalaran.  Apan 

ang buot gyod nga ipasabot 

tua ihunghong sa dalunggan 

sa hangin.

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

lima ka tuig

I. Sa Dihang 20 Pa Ko

Niadtong gihiwa mo ang baki, buot kong mopiyong.

Apan nahibung na lang tang duha, nagduha-duha 

og nganong nagpitik pa gihapon ang iyang kasingkasing.

Wala ta nagtingog, ug mikupot ka sa akong kamot.

Kahinumdom pa baka adto? Kadtong mga gutlo?

Basin ang baki ra ang nakasabot sa mga pulong

sa kamatayon ug sa mga pangutana kon nganong

ang kasakit ingnon pod ini pagtawag: kahinay.

II. Sa Dihang 25 Na Ko

Bisan langkaton nimo ang kasingkasing

sa bao gikan sa iyang lawas, magpadayon pa kini                                                                                           

og pitik—usa ka gutlo, duha o tulo pa gani—

apan ang kalibotan kahibalo nga kini dili na buhi.

                                                                                                                                      

Kahinumdom pa ka kadtong gibiyaan ko nimo?           

Gihabwa mo ang kinauyokan sa akong dughan.                                      

Adtong higayona, nagpadayon pa gihapon kini

og pitik bisan hagbay ra kining namatay.

-- CINDY VELASQUEZ

Cebu City, Philippines

mga manulonda sa sam-ang

karon nga tingtugnaw

nagdungaw sila sa atong mga patay,

nga molibkas pagpamuswak

inigkadugta sa ilang panumdoman

ug tawhanong dagway, matag

usa kanila nagtikubo

nga medyo binukhad ang mga pako

daw nagpatungod sa dagaang

sa usa ka daob.

(hubad sa Iningles ni Galway Kinnell)

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Manila, Philippines

dili na ko makahuwat sa ting-init

makauwaw lagi

kining paghigugma nako nimo sa tingtugnaw

sa paghubo nako sa imong mga sapot

sa pagtan-aw nako nimo sa makakaging nga hangin

gaputos imong mga bukton likos sa imong dayag gakurog nga lawas

sa dihang gitan-aw nako ang imong dagway nga natabonan sa luha

pinangga

kaanyag nimo

kinahanglang pasayloon nimo ang akong pagbinastos ug pagbinagis

buot ra nako sud-ongon kon unsay imong panagway kon magsayal ka

dili na ko makahuwat sa ting-init

(hubad sa Iningles ni Sheng Xing)

-- MICHAEL U. OBENIETA

Topeka, Kansas, USA

kaambakon ka ba, o Kristo?

Gikan sa imong krus, nagsud-ong ka sa gitukod nga palasyo,

hinimo sa naglagang mga bulok sa mahalong mga bato.

Apan wala kay nahimo dihang gibayaw ang imong krus,

gitaptap sa atubangang bahin sa palasyo,

ug giludhan sa lumoy nga mga tuhod,

hinanigan sa lumoy nga mahalong kutson.

Anaa…padayon ang paglansang kanimo sa kaanyag,

sa gambalay sa kalibotanong utok nga bato.

-- JON R. SAGUBAN

Iligan City, Philippines

under

Isoga ba nimo!

Bukad man ilong.

Tagbo man kilay.

Kagot man ngipon.

Baya ka, aslom pa sa inun-on

Ang dagway sa tawo

Nga puno sa kapungot.

Init ang dunggan.

Arat ang tutonlan.

Kurog nga kamot.

Baya ka, kulba na’s dughan

Ang gibati sa tawo’ng

May gipungngan.

Hala, sige! Uguma ra na!

Di pa lagi ka maniwang ana.

Unsa kaha’y maayo?

Suyawi sa hangin ipaagi--

Sa laktod nga istorya,

I-utot nalang na,

wa pa’y mawala.

Kay kon mobuka pa

Kanang imong baba

O kaha mopapitik

Sa imong mga kumo,

Tulo ka pulong ra

Akong ihalad nimo:

“Buwag na ta!”

-- CARINE ERA ASUTILLA

Cebu City, Philippines

sa lalaki nga buot mohalad kuno og bituon

Kanang lalaking moingon 
nga kab-oton niya ang bituon 
aron ihalad kang Indayon, ay, 
basin wa’y bukog ug guma iyang unod-- 
mainat-inat, motaas, mokunhod.
Lalim ba'y kab-oton ra ang bituon! 
Bisan gani katong ga-mission didto sa Apollo
wala man makakuhit bisa’g usa na lang taw’n, 
siya pa ba kaha? Unsa kaha’y iyang nakaon?
Bantay lang kon makadungog pa gani ko’g usab 
nga naa'y ulitawo buot kab-oton ang bituon, 
labi na’g wa’y dayag makita nga matuod 
gikan sa iyang dughan ug dili lang 
kutob isabwag didto sa Pluto, ay,
nia'y martilyo alang sa iyang agtang! 
Kon sangko sa langit iyang kabakakon, 
aw, tan-awon ta'g dili ba unya siya 
ahat makakita'g bituon! 


-- JONALYN ALMACIN 
Nantes, France

balhiboog dila

Wala mahimutang si Tiyo Paquito

dihang nakaplagan nga nataltagan

og balhibo ang igtataring buwanting.

Matod pang Tiya Corazon ngadto

sa banang nahinuklog ang nawong:

“Ang usa o duha ka balhibong nalagas

dili makaopaw sa imong sunoy.” 

-- ADONIS G. DURADO

New Delhi, India

kinsa ba ako?

ug miabot ang mga pangandoy

morag mga alibangbang
nga milupad ug mibatog

sa akong agtang

akong giingnan

dili ko bulak ug wala koy nektar

nga ikahatag kaninyo

ug busa milupad silag balik
palayo kanako

sanga ako nga gibali
ug sa akong kilid hait
ang akong mga tunok

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

sa samin

Naigking ko sa repleksyon:

Nagkayo nga disiyerto.

Gisumbag ko ang samin.

Nakagay ni ug ang disiyerto nanaghan,

Nagkatag sa sawog sa kwarto

Nga gisug-an og kangitngit.

-- KEVIN A. LAGUNDA

Mandaue City, Cebu, Philippines

inig kamang sa kaadlawon

Inig kamang sa kaadlawon, 

tabonan tika, ug ako sab 

imong habolan. Buk-on 

sa atong mga ngabil 

tadlas sa atong panit 

ang kahilom. 

Tugbangan nato 

ang uwang sa iro sa eskina.

Labwan nato ang yabag

nga kokak sa mga baki. 

Dali, dakpon nato ang isig 

gininhawa, gukdon nato 

ang haguros gikan ilawom

sa atong dughan. Ug unya,

lapawan dayon 

sa yamog ang pinahipi 

nga kamingaw sa bulan. 

-- GRATIAN PAUL R. TIDOR 

Dipolog City, Philippines

paghangop sa tingtugnaw

Dili nako malimtan ang tulo ka

managlahi nga mga numero

sa imong palad bisan sama

sa tabanog ang akong hunahuna,

gasuway og papas sa hangin.

Mga dahon nga lumalabay

gihimo’ng balay sa mga itom

nga hulmigas samtang mitabon 

ang bunbon adtong kahoy 

nga bangkito nga imo dayong

bitbiton inig sakdap sa kilat.

Matod nimo wala’y kausaban

imong pagtutok sa langit kay bisan

malubong ang adlaw dili mahitabo

nga ang panganod mohabol sa

mga taknang haw-ang ug hubo.

-- DENNIS S. SARMIENTO

Maryland, USA

pagmahay o ayaw

Kadtong gipakita mo na ako sa imong mga kamot, diha ako makahukom nga angay na akong momata ug mobiya. Ngano kini? Daghang pangos, nanghupong labi na ang walang kamot, nag-igdal daw migimaw nga gamot sa biyatiles nga nagtubo sa ngilit sa lag-it nga pangpang. Kinahanglan kong motrabaho aron makakaon, nimo pa, sa pagaw mong tingog. Sa hilan nga kahaponon ang kasakit nga naglimin sa imong mga pulong miuylap sama sa dahon nga gihuyop sa kangitngit, nga akong masaklit aron bagtingon ang kaliboan ka mga lingganay. Tuhoi ako o ayaw. Dugay nang gibawi gikan kanako ug gitugyan sa kagahob sa kalibotan ang katungod pag-usab sa kahimtang tali kanatong duha.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Manila, Philippines 

walay sukdanan

Kon isumpay-sumpay
Ang mga gutlo ug adlaw,

Bisan ang kawanangan

Dili paigo sa paghakop

Sa mga higayon

Nga ikaw mitadlas

Sa akong panumdoman.

(kang Joe Marie Panes)

-- GINA MANTUA-PANES

Cebu City, Philippines

ang pinulongan sa imong mga kamot

Kay di ko man mahimo pagbasa 

ang nahisulat sa imong hunahuna, 

kon di ako makasabot sa gilitok mong

mga pulong, pasabta ako

pinaagi sa pinulongan

sa imong mga kamot: sa ilang

mga pagbuklad, paghakgom o

pagkumkom, sa ilang mga pagkablit,

paghikap, pagpig-it, sa ilang

mga pagkab-ot, pagkupot o paggunit, 

sa ilang mga pagbuhi...

-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

ulahing dayeg

Dumalayon na ang laktod mong pagpahilayo. Tugob sa kahinuklog

ang kataposang kulukabildo ninyo ni Gerry sa Skype nga nagdugtong
sa himalatyong gilay-on.
Ang hinanaling panamilit kalit ug gadalidali sahi sa mga salampating awit
nga namatog sa imong ngabil aron pagbayaw kanamo sa nangaging
katuigan dinhi sa tampi sa Tampa Bay tugpa og luhod sa Batang Diyos.
Ang makanunayon mong pahiyom dili na namo masapupo ug mahimamat
inigbagting sa orasyon sa panagtigom.
Sukad sa bag-ohayng pagtaliwan mo
ang unang Biyernes nawad-an og dagaang ug kaamyon. 

Anaay mga dalunggang naminaw sa imong saloma ug katawa 

sa balisbisan sa nanglugmaw nga kawili ug paghandom.

(alang ni kanhing Dr.  Fatima Regencia Dompor nga naamatay niadtong 

Disyembre 29, 2011 samtang ang iyang kapikas nga si Gerry Dompor 

nagtrabaho sa VA hospital sa Topeka, Kansas.)

-- MELQUIADITO M. ALLEGO
 Palm Harbor, Florida, USA

kamatayon sa kamingaw

Galanog ang kangiob hangtod sa kaadlawon.
Basin gabangga ang mga bitoon, gapukaw 
Sa bulkan nga naghangak. Nakatag, natagak

Ang mga unlan. Basin gipang-anod sa gabukal 
Nga katam-is sa atong panagdulog samtang 
Galanog ang kangiob hangtod sa kaadlawon. 


 -- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

kompisal

“Poet is priest.”-- Allen Ginsberg

Sa ngalan
Sa ngalan sa amahan
Sa ngalan sa amahan ug sa tanang gisuginlan ko sa akong mga kalapasan
Sa ngalan sa tanang inahan ug sa mga anak nga ilang gihilakan
Sa ngalan sa mga kasingkasing ug kapikas nga biniyaan
Sa ngalan sa Espirito ug si Botelya nga akong giam-aman
Ania ako karon aron mopadayag sa akong hugot nga pagbasol kay ako
Ania karon sa inyong atubangan ug ania ako hugot nga naghinulsol sa
Akong mga kasaypanan kay sa dihang gibilin sa Pari ibabaw sa altar ang ilimnong makabalaan sa kasingkasing ug kalag ako kining giyarok
Akong gihurot pagdimdim ang Kaanyag ug Kagul-anan ako kining gituok gilugo hangtod sa kataposang tulo ang balaang sudlanan nga mipukaw sa akong pagkaako
Ania ako karon sa inyong atubangan nagbasol naghinulsol ug hinaot nga O! iampo mo kaming mga makakasala karon ug unya kay basin ugma
Ako kining ikaligo! O! ako kining ibubo sa hubo kong lawas ug human nako pahimusli ang iyang kahayag ako kining ihatag ngadto sa mga nagnganga sa bitoon
Nag-atang kon kanus-a  dan-agan sa gahom sa kaamgohan ug unta mabulahan ang buang sa tiyan ni Hesus ug ni Hudas ug ni Mariang Ulay Birhen nga nitungab og apil sa imong kaanyag ug pasayloa pod unta sila kay wala sila masayod sa ilang gibuhat
Ug dili na ko mousab! O dili na gyod ko mousab pagyarok sa nagdagaydayng balaan 

hangtod sa kataposan
O kon kanus-a kita mabuakag baso.

Amen.

-- ERIK E. TUBAN

Mandaue City, Cebu, Philippines 

ang akong nasulayan

Nasulayan na nako

nga makigtagay

sa akong kaugalingon
nga walay baso ug walay bino,
walay bulan ang langit
diha sa tumang kangitngit
unya sa dihang katulgon na ko—
kay lagi haskang huboga lagi
(sa wala ug sa kahanaw)—

nasinati ko ang katugnaw

sa yuta nga walay gihabol
nga sagbot.

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

tiguwang

Sa traysikol akong gisakyan 
may panit nga nisaghid 
sa akong kiliran, balhiboon. 
Gihangyo ko siya pagsibog. 
Apan bungol diay, kalooy ba, 
sa tiguwang: Wa’y kauban. 
Unsaon na lang kon siya intawon 
matumba sa dalan. Maayo nalang ko 
bisan angkan. Kay kon pananglit 
ako na pod ang matiguwang, 
naa intawon ko’y kasandigan 
gawas sa sungkod nga unya 
akong gunit-gunitan.


 -- JONALYN ALMACIN-GOURDON 
Nantes, France

sa lawak ni dindo

Usa ka hilaw nga pahiyom

Mibathay sa subo niyang nawong;

Gitan-aw niya ang lamesa ni Dindo.

Anaa sa ibabaw niini, nakita niya:

Nagkatag nga papel ug ang buhing larawan.

Ug sa pultahan ang mga sinina nga bag-o pang gigamit

Gipangsablay, nagbilin na lang sa kataposang handomanan:

Ang baho sa singot nga nasambogan og pahumot.

Gilibot pa niya ang iyang mga mata.

Diha ang uniporme, racquet sa tennis,

paboritong mga libro, toothbrush, tualya,

bag pangbiyahe, attaché case, shaver…

“Nia pa si Dindo! Nia pa!”

Midanguyngoy siya ug midanguyngoy.

-- JON R. SAGUBAN

Iligan City, Philippines

mga pagtulun-an sumala sa baha

Karon nga magsige nag panghulga ang baha

Nakaamgo ang uban nga diay, dinhi sa yuta,

Mawad-an og lami ang katam-is sa kapinyahan 

Kon sa kapaitan ra diay mosangpot ang tanan. 

Ug way pulos nga midaghan na ang kabalayan

Kon mga minatay ipangkamada ra sa basurahan. 

Ug wa nay nada ang nakalot nga mga bulawan

Kon dili paigo ibayad sa hampak sa kinaiyahan.

Mawad-an sab og balor ang baligya nga kahoy

Kon dili gani ni paigo alang sa mga lungon, agoy!

Ug nga walay bili ang bisan unsa kadakong sapi   

Kay dili man mabayran ang nakalas nga mga kinabuhi. 

-- ANIJUN MUDAN-UDAN

Malaybalay, Bukidnon, Philippines

gitilawan namo ang tambis, ug…

Para kaniya 
lami. Lami 
para kanako.

Para kanako
lami. Lami 
para kaniya.                                                                                                                                         
Para kanako, 
para kaniya
lami: para kanamo. 


-- TON DAPOSALA 
Cagayan de Oro City, Philippines

ania ang usa ka tasang kape

higopa

mentras init pa

nanawag nga baba niini hakpa

hangtod magtubod

ginhawa sa kainit dinha

sa imohang palad

idailos

ituyok-tuyok ang imoha

nga tungang tudlo uyon

sa nagpahiyom nga ngabil

samtang gisimhot

gitugkad sa gapangita mo

nga ilong ang kangitngit

kalawom

nianang aroma sa

naangkon nga himaya

kupti

idul-it sa ngabil

naghinamhinam

nisilaob

higupa

ali na

--TEA SOLON

Cebu City, Philippines

alter ego: pahinumdom kang Li Po (701-762)

ambot pipila na ka manuskrito imong gipangilo 
nahitaligam-an mo lang ang mga tudling nga gipugas 
sa destiyerong imortal kadulog sa nangligdas 
nga mga kopita sa nagwandogwandog mga siglo                                                                              
ako kadtong estrangherong nakigbo kanimo 
tampisaw sa sapa kasalong dukirok sa tsa ug bino 
nakigdumog nakig-ilog paghalog sa sumbalikhayag 
sa nangala nga pikas nawong sa bulan nga nibarag 


-- MELQUIADITO M. ALLEGO 
Palm Harbor, Florida, USA

blacky

Sa dihang gamay pa ko,

akong nasayran nga

ang kamingaw sama ra

sa usa ka itoy.

Moabot kini nga sama sa

pinaskohang wala pangayoa.

Manghagwa kini kanimo,

kanunay magsunodsunod,

sa mga panahong ikaw

duawon sa pagkaluya daw

gasa gikan sa kangitngit.

Sa madugay, mamaak lang kini

sa walay igong hinungdan

ug mahimong makamatay

kon dili maatiman

ang pahit

sa pagpatagad.

Sa tumoy sa wanang dihay batan-on

nga nisyagit sa pikas pangpang,

“Gihigugma tika! Pauli na!”

Nialingawngaw ang kahilom.

-- ERIK E. TUBAN

Sibulan, Negros Oriental, Philippines

girl fixing her ponytail

kada likos sa lastiko

sa labong mong buhok

nag-anam kahuot

ang akong kasingkasing

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Manila, Philippines 

ang gahom sa tulo ka gamay’ng bato

Bisag way mosulti, kita nahibalo 
kon unsa man ang mipundok kanato 
ning gabhiona. Ang igsoon uban 
sa iyang bana nga mi-drive gikan 
sa Medellin, ang laing igsoon nga 
misakay og Ceres gikan sa Santander, 
ang mga ig-agaw nga miabot 
sa ilang mga sakyanan gikan sa Lahug. 
Ug kami-- ako ug ang asawa ko
nga taga Lorain, Ohio-- nga mipauli 
gikan sa among pinuy-anan sa Wisconsin. 
Sa langit ibabaw sa dakong balay 
sa Dalaguete, daw dug-ol ang mga bituon. 
Ang mga babaye nanginom 
og San Mig light, ang mga lalake 
nag-alirong sa lamisa uban 
sa regular nga San Miguel 
ug galon sa Carlo Rossi. Ang panagsulti 
nanagyagaw. Apan kita nahibalo 
nga kita usa ka pamilya, dihang 
dunay misulti nga aron kuno 
di ka dagaton kon ikaw mopanaw, 
pagluklok og tulo ka gamay’ng bato. 
Ug ang tanan nahilom ug naminaw. 


-- URIAS A. ALMAGRO 
New Berlin, Wisconsin, USA

labaw sa alimungaw

Palihog hatagi ko, Haring Adlaw,
og dugang pa nga kaigmat

sa buta: Gapaminaw sa gitas-on sa uwang sa iro sumpay sa uwag sa iring

samtang nanghuy-ab ang mananabtan didto sa kapilya diin gihadla-hadla

sa hangin ang mga kandila ug madunggan ang gigutom nga tyabaw sa

masuso. Bisan dag-om, dayag

daw atngal ang gasiwil nga buwan.

-- MICHAEL U. OBENIETA

Topeka, Kansas, USA

pauli balik sa 1990

Magdungan ta paghulat 
Sa pagsawop sa adlaw. 
Magpatungod ta 
Sa iyang pulahong pinisik.                                                                                                               
Didto kita maghangad, 
Mangiyawat nga 
Hugupon sa iyang kabalaan 
Ang gatibugol nga pag-ukon ukon. 
Didto, mopuli ang bulok

Sa iyang kaisog nga mopalanay 
Bisan sa tayaon natong katuigan 
Hangtod mobalik kita niadtong 
Nagtiniil pa kita.

Mahimong ubanan ko ikaw 
Kon ang paglatas sa kaugmaon 
Mao ang pag-ambak nianang 
Malinglahong bung-aw, 
Ug unya, inig dagtom 
Didto sa unahan, lupig pa 
Ang mga pak-an nato, gahaguros 
Sa kawanangan, wala’y puas ta 
Nga magduwa’g bato-lata. 

(kang Anna Mae)

-- GINA MANTUA-PANES

Cebu City, Philippines