10.31.2008

mabulokon

(hubad sa Iningles ni Athan Anagnostopoulos sa orihinal nga Griyego ni Yannis Ritsos)
















Ang bukid pula, ang dagat lunhaw.
Ang langit lalag, ang yuta bughaw.

Taliwala sa langgam ug dahon
Nagpauraray si Kamatayon.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

luwasa ang mga patay

(hubad sa Iningles ni David Ignatow)
















Sa kataposan, ang pagbuhi sa gugma mao’y paghalok sa dahon,
mao’y pagtugot sa ulan nga maghubo sa pagtagak diha sa imong ulo,
mao’y pagtahod sa sunog,
mao’y pagtuon sa mata sa tawo ug sa iyang lihok
samtang siya gasulti,
mao’y pagpahimutang sa pan diha sa talad kan-anan
ug sa kutsilyo nga mabinantayon sa kiliran,
mao’y pag-agi lahos sa mga gapunsisok
sama sa usa ka tapok sa kaugalingon.
Ang pagdumili paghigugma mao’y pagpakabuhi.

Ang paghigugma mao’y pagsunod ngadto
sulod sa lasang diin ang tinagoang lubong
gikawot, gaawit, gadayeg sa kangitngit
ilawom sa kakahoyan.

Ang pagpakabuhi mao’y pagtimaan sa imong ngalan,
mao’y pagsalikway sa mga patay,
mao’y pagdala sa pitaka
ug pakiglamano.

Ang paghigugma mao’y pagpaka-isda.
Naglunang ang akong sakayan sa dagat.
Ikaw nga gawasnon,
luwasa ang mga patay.



-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

panaw sa kagabhion

(alang kang Mel Allego)
















Compañero, nahisalaag kita
Ning dulom nga kagabhion.
Sama sa mga anunogba
Nga nangita og kasiga,
Naglibotlibot kita
Ning sidsid sa kangitngit.
Ang mga dapit dali’ng nag-ilis
Sa ilang mga ngalan:
Urbana, Fredericksburg, Breezewood.
Compañero, managsama silang tanan,
Kay kining dalan nga atong giagian
Nagtadlas sa mangitngit nga kayutaan
Sa atong mga kalag.

Nahitagpilaw ka pagkatungang gabii,
Samtang ang atong sakyanan
Nagdagan og kapin sa 80 milyas kada oras
Sa Ohio Turnpike.
Dihang ningdakpan kita sa State Police
Duol sa Youngstown, napukaw ka
Sa pagkislapkislap sa pula’ng mga suga,
Apan mitidlom ka lang usab dayon
Ngadto sa giladmon sa imong hunahuna
Bahin sa mga samad nga nanagdugo
Dinhi ning atong kalibutan.
Higala ko, ningdakpan kita
Kay sobra ang kakusog
Sa atong pagbugtaw
Sa atong mga damgo.

Unya pag-abot na sa banagbanag,
Atong ningtagboan ang naggitib nga adlaw
Didto sa Old Woman’s Creek,
Duol sa Vermillion. Dayon ang ulan,
Daw usa ka hitchhiker nga di manaog,
Ning-uban kanato
Hangtod sa atong gipadulngan
Lagbas sa nanangsambod nga kadalanan
Sa Detroit.

Higala ko, taas kaayo ang atong panaw
Niadtong dulom nga kagabhion.
Ang mga anunogba
Kansang mga pako nanagkapakapa
Didto sa kangitngit,
Nagpadayon pa sa ilang paglibotlibot:
Wa pa makakaplag sa gipangita’ng kasiga.



-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

awit sa usa ka babaye nga nag-inusara
















Ang pag-inusara ang imong gipili.
Ug busa mao kana ang nahitabo.
Kay kon unsa ang imong gisamkon
Mao baya ang imong ipanganak.

Gisamkon mo ang pag-inusara.
Gianak mo ang kamingaw, ug
Imo kining giamoma, gipatubo
Diha sa imong tugkaran.

Gisuroy mo ang mga gabii diha
Sa imong hardin, nakighinabi ka
Sa mga bitoon ug bulan nga milandag
Sa imong tanaman ug kakahoyan.

Miawit ka: huni sa gugma.
Nadungog sa hangin ug gihatod
Kini sa mga bungtod, lapos sa dagat
Ug mga suba, hangtod pa gani sa bangaw.

Subo ang imong awit kutob sa dag-om
Nga panganod. Nabasa ang uga nga yuta.
Namulak ang mga rosas. Imong gikutlo
Ug imong gihalokan ang imong kaugalingon.



-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

awtopsiya: paghiwa sa kalisang ibabaw sa talad-disdisanan ni doktor allego
















1. Mata
paseyo sa mga bulok
ang metamorposis sa mga dahon
kaputli sa mga larawan
ang tingsubol
ang ting-ulan makapiskat
sa gaay nga handomanan.
napisok ang katarata
sa walhong anteyohos.
may ting-init bang makatulisok
sa kalimutaw sa banikang unos?
ang pilok sa dekada 70
gikapyotan sa dakong puling nga
lihirong giorasyonan
sa buta nga albularyo.
ug ang luha maoy napanihag
sa mga libat nga
santo kristo nga nanghimuta
sa ilang pagkipat-kipat
doktor, ilisdi ra kog plastik
nga lente sa panudya.


2. Dalunggan
nagtungkawo ang kabalingag
sa buogong singkamot
sa mga way buot;
ug ang yagaw nga
jukebox sa plaza miranda
daw martsa sa punerarya
nga nagtunod sa langtong
kaabhong sa kasaysayan.
paghaguros sa mga truncheon
nagngaab ang sirena sa bombero
nganong nabatian sa agukoy
ang yabag nga taghoy sa pahoy?
paminawang huni sa ilang asoy
gialingugngogan na man ko, doktor, sa
pagtambol sa mga bungol


3. Panit
nangahuswa ang nanggahing kugan
nga naghampol sa hubag nga way buthanan;
naglukdog dapawng kahapdos
ang eskalpel kintong naghiwa
sa bunol sa rebolusyon.
nag-angaang ang bun-i ug kagid
nga gilatigo sa dalikdik
nga pagmahay.
ug nanglipagha ang kadalanan
sa dihang gisamaran sa
liti ang tugpahanan.
diin gikan kadtong hugyaw
sa dalugdog?
ug dihadiha namugnaw
ang tingkoy sa mga guryong katedral.
gikatlan ang ibid sa malakanyang
dihang gihiktag dalag
nga laso ang punoan sa badyang
nerbiyoso kaayko, doktor,
sa sidlit sa imong heringgilya

4. Tiil
sa dalan ang tunob
nagpaabot sa nagpangusmong
mga lakang sa armalayt.
ang simbolikong tinakandal
nangapandol sa nangabilwang piang
kay sa unahan buot tang banhigan
sa mga tangke sa kagutom;
dunot na ang mga rosas
sa nataran sa luhaang rebulto sa edsa;
nag-angaang nga nana
sa gigangrenang bunol;
paghingilin sa mga piyon—
putli na lang kos tul-an, doktor
ug pasagdi nga dugokon kos langaw.
















5. Baba
paaboton pa bang ihunghong
sa mga amang
ang ilang nasaksihang
pagkahugno sa kastilyo?
pagaw na ang mga tutunlan
sa pagwara-wara
sa ilang mga kahadlok
pagtibway sa kainit
sa ginukang alingagngagan
oo, walay mapaabot
nga husay ang bahong gininhawa
sa mini nga sanhedrin.
nagpilit ang plema
sa kahapdos; nagsap-ong
sa gibaatan nga sugilanon
sa panimpalad.
gisuyop ang abog ug aso
sa nagpangusmong tambutso
nanimahong ginamos ang
panug-ab sa kalimot—
kini bay ikaul-og sa gutom
nga mga timos?
mikulo na akong dila, doktor,
sa daghang di ikabungat


6. Utok
nagyawyaw nga nag-inusara
ang mga suki sa mental hospital
niwang ang mga bukton
sa septiyembre 21
(mas lanog pa ba diay ang hunghong
sa buang nga hari?)
gipangtaptag amnesya
ang mga sinaaran
samtang nagpaabot sa hunad
nga alkitran.
ang salida sa mga pari ug madre
kinengkoy nga pakaaron-ingnon
nga nanganino sa pughawng tabilawan.
usbon pa ba ang pagkagisi
sa gabok nga mga pahina?
ang binunyagan nako, doktor,
tua sa tighimog mini nga sertipiko sa recto

7. Tungol
dalitan pa kahag bahawng talidhay
ang mga bitok nga nangluspad
sa ilang kagutom?
padulaa na lag baraha
ang mga sugarol sa kaliwat
iyawat nga malipat
sa gitaral nga kagutom
naghilab ang kakulba
sa dula sa tabladong yuta.
kini ba kaha ang sundalisa
sa nagkutoyng tiyan?
gibutdan ang kamig
nga semento nga nagdagahay
sa hangin nga panihapon.
hangtod ilang ikatulog
sa damgo ang kinagilgil sa
nagkomberang mga plato
giulser ra ba ko, doktor,
adtong wa ko kapaniudto sa among linya.

8. Ilong
nagtipun-og ang nagsagol nga
abog, kugmo, takuling
sa kalderong buslot
walay kaluoy nga gimasaker
sa pan-os nga dukot
ang nahiusang maligno sa polusyon.
nanamin ang baradong kanal
sa ping-ot nga imburnal
sa unahan ang itom nga panganod
nanikmag bantok nga dugo.
ug nagsunggo sab og buak nga salamin
ang nalan-os nga mga rosas
paslakig gapas, doktor, kay basig
lud-on ka sa nagdisko nga ulod.


-- OMAR KHALID
Medellin, Cebu, Philippines

sam-ang sa nobyembre
















Mamuwak na sab ang imong pus-on
Nga kagahapon pa lamang
Gipahimuslan sa latagaw nga
Mga sagbot.
Diha pa lang gani sa ganghaan
Miawas na ang imong
Alimyon nga way kalainan
Sa agwa sa tiguwang daga.

Modan-ag na usab ang imong
Panagway sa dili maihap
Nga mga magkadaiyang bulok
Ug kandila inubanan pa sa mga sugang
Dagitabnon nga mopid-ok pid-ok
Morag gapangidhat nimo-- tingali
nabaghoan sa imong
Kaanyag karon.

Anaa, dugokan na ikaw
Sa dili maihap nga mamisita.
Mibathay na ang buhi
Nimong panagway,
Dinuyogan sa pagkundat
Sa imong kalikopan.

Ugma, mahabilin
Ang imong mga handumanan:
Mga gihay nga nangalaya,
Alingasaw sa mga tipaka sa sud-an
Nga nagpasad, biniyaan;
Mga upos ug lanay nga timailhan
Sa imong buhing kaanyag
Kagahapon.



-- GINA MANTUA-PANES
Cebu City, Philippines

10.30.2008

sa matag higayon nga maminaw ko sa kataposan nimong voice mail

"As e’er beneath a waning moon…"
-- Samuel Taylor Coleridge
















Ang imong tingog modagayday
sa sapa ilawon sa yuta
sa akong panumdoman
ug sa makausa pa nagtan-aw ko
sa nadugta kong lawas
sa walog sa mga buhi
nga gilunopan sa silaw sa buwan.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

ikaduhang mga awit sa dagat
















Adunay pinitik ang kahiladman
Nga giduyan sa mga balod
Nga sama sa mga tingog sa mga bata
Nga nagduwa-duwa sa lapyahan .
Nakita ko ang ilang mga puti nga ngipon
Ug ang ilang mga malipayong mga mata
Usab ang ilang mga nagkabulingit nga mga sapot.
Unya nipatighulog ang akong panan-aw
Ngadto sa kahiladman sa habog nga pangpang.
Ug habog ang hulog sa mga kahulogan,
Ug gibati ko ang labing lawom nga kahaw-ang
Tungod kay nakita ko ang mga bat,
Itom nga nagbanig sa balas.
Ug nabati ko ang pinitik sa kahiladman
Sa daw walay katugkaran nga kahulogan.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

umang

"For what is life but reaching for an answer?"
-- Mary Oliver
















Daw dunay nagtug-an kanako
nga di ko na gyod tingali
hikaplagan pa
kadtong akong gipangita
ning tibuok kong
kinabuhi.

Tingali
Og kadto mao
ang usa ka gamayng umang
nga nagkamangkamang
duol sa akong tiilan
sa daplin sa mga bato
ug mga lumot
ning gitaak kong hunasan.

Tibuok adlaw
kadtong umang
way hunong
sa iyang pagkamangkamang
sa iyang bahin
ning batoong lapyahan.

Daw duna siyay
gitinguhang adtoon,
daw duna siyay
kanunayng gipangita.

Kon buot hunahunaon,
kadtong gibuhat
niadtong umang
mao usab
ang akong gibuhat
ning batoon
ug gilumotan
tang kalibotan.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

sa katre sa pakigharong sa kamatuoran
















Ang mahitabo sa katre dili bakak.
Tinuod. Hubo kamo sa kaugalingon.
Hubo kamo nga makigharong
Sa inyong mga lawas ug hunahuna.

Maghukas. Maghawiray. Maglingkis.
Magtapot. Magpiyong. Panington.
Ug pagkahuman sa lalom nga pakigkita
Ug pakighimamat sa inyong mga kalag,
Magpahulay. Dayon magbulag.
Buot ninyong maghiusa sa hangtod.
Apan aduna siya'y lawas. Lahi. Langkat.
Buot sa inyong mga hunahuna nga
Ipadayon ang tanan. Apan lahi dinhi
Sa kalibotan. Malangkat ang usa ka
Bungbong. Madugta ang mga haligi.
Molupad ang mga atop. Hangtod nga
Walay mabilin. Mao kana kitang duha.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

pagpinig

"Racial bigotry abounds in America."
















(1) Sa batan-on pa ako:
Tamihid. Baliwala. Sulirap. Singhag. Singka. Hait tinan-awan. Talinis kahilom.
Nabiktima tungod sa bulok sa tabunon kong panit. Nakigharong ako kanila.

Nakigbatok. Misinta. Nakig-andohay. Ngipon sa ngipon. Insulto batok insulto.
Dili nila manudnod mayatakan mahiklin
sa daplin ang kaliwat ni Lapulapu.

(2) Karong hamtong na ako:
Nausab lahi nang panan-aw panahom ning kinabuhi.
Imbis moulbo dayon, ang sumpa ug taming panalipod sa tawhanong pagpiri:
Katarong. Kakugi. Kaligdong. Kamatinud-anon. Kamanggiluy-on.
Kamatinabangon. KamaKristohanon.

Mamenos o mahilis ang pagpinig.



-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

ang kaaligutgot sa akong kinatawo

Ang unod sa tigulang suliran sa kasingkasing...
-- karaang sanglitanan sa Insek
















Nagbaklay akong nagsungkod
subay sa gadlasan sa imong kalimutaw,
kay nakahukom akong anha ko na lang hadlaa
ang kaaligutgot sa akong kinatawo.
Wa na koy nawong ikaatubang
sa hugot nga mga tanaman;
inighuros sa akong tinguha
manglihay na ang kabulakan.
Aduna pa untay pipila ka damgo
nga namilit sa nawong sa kadahonan
apan di na gyod makusnit
sa nagkurog kong mga tudlo.
Ang kusog nga kanhi akong gipagarbo
sa sabakan sa hilaw nga panganod
nadugta nunot sa lumoy kong tuhod.
Ibilin ko karon kanimo
Ang mga budhi sa katahap,
ang sambunot sa tanlag, ang mga bukog sa paningkamot.
Ilisig lubog nga panan-aw
ang lubas sa laag kong kasingkasing
iyawat adunay magpabiling kapaingnan
ang pasangil sa nausik kong pangandoy.
Pugsig pahiyom kining bukogon kong mga ngabil
aron akong ihagwa sa subok sa imong larawan.
Inigsipong sa kangitnigt
binlig iwag ang akong mga tunob,
binlig talidhay
ang kaaligutgot sa akong kinatawo.



-- RENE ESTELLA AMPER
Boljoon, Cebu, Philippines
__________________________________________________________
Kining balaka usa sa mga balak sa koleksyon ni anhing Dr. Rene Estella Amper nga ang ulohan Payag Ibabaw Sa Hangin. Gihatagan ni Rene og kopya sa orihinal ang iyang suod nga higala nga si Urias A. Almagro. Uban sa dakung pagbulig sa tigdumala niining balayan sa Kabisdak, ikasabwag na gyod kini ngadto sa mga magbabasa sa mga balak sa pinulongang Binisaya.

10.29.2008

usa ka adlaw sa kinabuhi sa huwes
















Karong adlawa, Friday the 13th,
trese ka paresan ang akong gikasal.
Bisan tuod di kalikayan na naa
ani nilay di maghimpos tungod
sa lain-laing hinungdan, seguradong
naay mobasol sa kunohay
dimalasong petsa ug numero.

Dihay usa ka batan-ong pares nga,
may tilimad-on man o wa,
klarong kandidato sa buwag:
atol sa pagparetrato human sa
seremonyas, ang seksing asawa
midutdot nako, iyang paa gipiit
sa akoa, init-init ug basa-basa
niyang gininhawa mitugdon
sa akong tingkoy, masupilon
niyang dughan maayong
pagkapaod sa akong braso.

Sa taligawas na sa akong opisina
ang bag-ong magtiayon, wa
ko kapugong pagtutok sa sampot
sa babaye, nga nagkiay-kiay.
Pag-abot nila sa may pultahan
kalit lang siyang miliso ug midalit
nakog pilit nga tinan-awan, pinaresag
pahiyom nga makapasaludo
sa nagduka-duka nga sundalo.



-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

kausaban

(inspirado ni Ka Bien Lumbera)
















Dugay na kong nag-antos
sa pag-inampo ning mga santos
nga nag-posing sa akong atubangan,
nagtingsi morag giganahan
pagwaldas sa tanan
nga bunga nga atong gipaningtan.

Isbog kuno og gamay,
padaplin, ug pahuway
kay ang imong mga sungay
nitubo na sa ibabaw sa imong dagway.

Ang hilaw nimong katawa
nilugwa nas akong mga mata
nga hapit nang mabuta.

Makatulog pa diay ka?
mahinanok sa imong kama
samtang ang mga sanga
gamot ug bulak sa masa
imong gitamastamasan
alang sa kabulahan
sa imong gingharian

Mahimo ba nga diha

sa gihulaman mong silya
manaog na ka?



-- MARIA VICTORIA BELTRAN
Cebu City, Philippines

mga awit sa dagat
















Adunay pinitik ang kahiladman
Nga giduyan sa mga balod
Nga nikilab sa parat nga likido
Diin naglutaw ang panagway
Sa naglagitom nga langit.
Sama sa panagway sa nabuta nga adlaw
Nga gibuak sa nagbaga nga suliyaw
Sama sa tingog sa buto
Sa panagbangga sa mga bato
Didto sa dakong wanang
Diin naglutaw ang atong kalibotan.
Sama sa nilutaw nga panagway
Sa mga kilab sa parat nga likido
Nga gisakmit sa naghaguros nga habagat
Ang mga awit sa pinitik sa kahiladman
Sa kahaw-ang nga daw walay kinutoban.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

sentro sa uniberso
















Ug miabot ang adlaw nga gihimo
nimong sentro ang kaugalingon
sa imong uniberso.

Ikaw ang adlaw. Milingkod ka sa tunga
Sa imong balay. Ang mga lingkoranan, lamesa,
Ug mga aparador mao ang imong mga planeta.

Mipiyong ka, ug gihipos mo
Ang imong mga bukton. Gikumo nimo
Imong mga tudlo. Ikaw ang adlaw.

Ikaw ang sentro sa tanang mga nag-alirong nimo.
Nahimong kawanangan ang imong kwarto.
Ang kahayag nga nanglusot sa buslot

Sa imong bungbong ug atop mao
ang mga bitoon, ug ang bulan mao ang planggana
Sa imong pansayan. Naghimo ka sa kaugalingong

Luna sa kawanangan. Pagkahilom. Pagkanindot
Sa dihang nagsugod na ang imong paglutaw
Ug pagsibog layo sa imong gilingkoran.

Nindot ang paglawig. Morag usa ka sakayan
Sa tunga sa lawod sa dagat. Buntag na. Misulod
Ang imong iro. Mipaghot. Mikiwil ang ikog

U mitila sa imong mga tiil ug kamot. Mitan-aw
Sa iyang amo: opaw, pangag, nangunot ang agtang,
Walay panghinguko, taas ang bungot,

Walay kaligo, dako og tiyan, walay pamahaw.
Gigutom. Nagpiyong. Nagpakaaron-ingnon.
Mipaghot ang iro. Mitapad. Nagpaabot.
Kay labaw

Sa tanan, alang niya, ikaw ang kamatuoran.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

pagpugas
















Unya mitikubo ako aron paghalok sa yuta:
Ang katabunok ning imong uma
Nag-awit og ting-aning mahimsog ug kinamalig--
Minahal ko, tugoting mopiyong ako
aron ikapangaliya ngadto sa mga bituon
ang katumanan sa atong mga damgo.

Unya giwaling ko ang mga sagbot sa darohan:
Ang upat ka mga tiil sa kabaw nga gipasurko
Wa gayod makatamaktamak ning dapit nga sunaop--
Minahal ko, kinahanglan pa ba ugod
king diyotayng kasagbotan aron katipigan
kon abunohan ang matambok natong kabilin?

Unya gitisok ko ang mga mapanimpalarong binhi:
Ang kalibotan maoy usa ka halapad nga asyenda
Diin ang kasapaan ipasuyla aron matubigan
Ang mga uhawng ngabil sa nag-utngang kaumahan--
Alang-alang sa umaabot nga mga liwat
nga mao unyay mopatunhay sa atong ngalan,
isaad kong amomahan ang mga binhing moturok
aron mananggaka ang saad tang mag-inunongay:

Minahal ko, miulan, miulan na...!

-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

suba, pasil
















Duha ra ka lakang
ang dalan paingon sa panimalay ni Melchor Yburan;
apan ang mga dalan paingon sa Suba, Pasil
daghan ug nagliko-liko.

Ang unang liko-on nanubaysubay
sa nagpunsisok nga mga tunob
sa mga lumolupyo, lapokon ug naghugita,
misangko sa dakong bukana sa tiyanggihan.
Ang mga bakasi ug barilis
nanghapla layo sa dagat, ang ilang mga mata
masulob-on ug katingalahan,
giatangan sa mga langaw
diha sa luwang diin sila nagpasad.
Ang mga karneng tinuhog
daw mga kasingkasing nga nanaglu-ib
nga gituhog sa tanlag, gituhog ug gibitay
daw mga talan-awon sa tamboanan.

Ang ikaduhang liko-on nasangkad
sa mga kabataang nagdula
ug sa mga amang nga traysikad nagkadonsingot,
nalumis sa abog sa paningkamot.
Mabuntag, didto sa unahan, sa kinasang-an,
mga tigulang nga masakitog tuhod nanikuskos,
magkuoykuoy paingon sa baba
sa gamayng kapilya mamasing malugtab sa pangaliya
ang mga gamot sa kabalaka
nga nagbilikis ug nagbilikis sa kasingkasing
dinha sa mga dan-okanan sa ilang kaagi.

Ang ikatulong liko-on mga gagmayng dalandalan,
nanagsanga, padulong sa tagsa-tagsa ka panginabuhi,
sa tagsa-tagsa ka panimalay, padulong
sa mga nanagkurog nga barongbarong
sa daplin sa dagat, ngadto
sa mga garbosong paril sa mga adunahan,
naghatud-kuha og linut-od nga mga sukaranan
sa pagbati: kahinangop, katahap, kabalisa,
kalisang, kapintas, kahakog, pagdumot,
mga kinaham sa udtong tutok,
mga alindasay sa kawad-on, diha sa kangitngit,
uwang sa dyep sa polis
nga nangita sa dakponon,
tinagaktak sa sapatos sa halawom nga kagabhion,
uha sa bata, laylay sa inahan, buto-buto
sa pusil, kinana-as sa nanglaktod nga mga lakang,
hangtod asa kutob ang katagbawan.

Daghan ang mga dalan nga nagliko-liko
paingon sa Suba, Pasil,
ug ang tanan pulos may kinatumyan.


-- RENE ESTELLA AMPER
Boljoon, Cebu, Philippines
__________________________________________________________
Kining balaka usa sa mga balak sa koleksyon ni anhing Dr. Rene Estella Amper nga ang ulohan Payag Ibabaw Sa Hangin. Gihatagan ni Rene og kopya sa orihinal ang iyang suod nga higala nga si Urias A. Almagro. Uban sa dakung pagbulig sa tigdumala niining balayan sa Kabisdak, ikasabwag na gyod kini ngadto sa mga magbabasa sa mga balak sa pinulongang Binisaya.

saad ni maria lara
















Buot ko pa untang hagkan ka usab og panamilit.
Molantaw na lang ko sa imong paglakaw
bisan masaag akong mga mata
pagsubay sa imong dalan.

“Lakaw na lagi.” Wala damha
sa akong hunahuna kining pagsangpit
nga wala'y mahay bisan gasyagit
kining dughan: “Ayaw sa."

Talikdi na ang ting-init. Sa imong pagbiya
sugaton man sad ka sa ting-tagak sa kadahonan.
Dili madugay sugaton ka sa katugnaw
samtang gakson ko sa hangin.

Inig subang unya sa adlaw, pagpaatbang
sa tore nga adunay tulay ibabaw sa tubig
sa Thames. Basin damgohon mo pa ako.
Uban sa huyohoy, i-huni nako

ang imong hunghong uban sa gihandom nako
nga "wala’y kahangtoran.”
Magpabilin ka sa akong handuraw
bisan sa imong pagkahanaw sa akong kiliran.

Ug isaad ko nga kining balak
dili nako tiwason kon dili ka mobalik.

-- HANSKI GARCIA
Mandaue City, Cebu, Philippines

pangandoy
















Akong gisukod.
Unsa kadugay
asa kalayo
kapila ug kinsa.
Apan namatikdan nako
imong dakong kasubo.
Ngano bitaw ihapon ug sukdon
ang hait nga pangandoyng'
naglawig sa imong mga damgo.


-- MARVI A. GIL
Reykjavík, Iceland

10.28.2008

lutaw nga panid sa panahon sa tingtugnaw
















1.

America is in the heart, pamatuod pa sa ulohan
sa nobela ni Carlos Bulosan. Mao’y hinungdan
nga angay ipuli akong atay sa sulod ni’ng dughan.
Puhon mobalik ko, mohalok sa tiil sa akong inahan.
Pasayloon unta ko kay lagi ang gugma buta man.

2.

Nisibog ang balilihan duyog sa mga bawod
Sa pangandoy, gadugtong sa panghupaw
ug taghoy utong ngadto tadlas sa kalawran

diin galutaw-lutaw ang linikit nga sulat sulod
sa botelya. Ingon ini unta akong nasod, dili
maunlod. Kanunay gahuwat ang mga baybay.

3.

Your country is your poem, pasumbingay pa
sa balak ni Eric Gamalinda. Tingog nga gadupa
tultol sa akong gikapkap: Damgong gakapakapa.
Unta mapatik ang panganod sa akong lapalapa.
Ang kapupod-an sa tanghaga mao’y akong mapa.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

π

(Hubad sa Iningles ni Stanislaw Barańczak ug Clare Cavanagh sa orihinal nga Polish ni Wisława Szymborska)
















Ang dalaygong π:
tres punto uno kwatro uno.
Ang tanang mosunod nga numero mga sinugdanan usab:
singko nuybe dos tungod kay kini way kataposan.
Dili kini masabot sayis singko tres singko kon pasiklapan lang,
otso nuybe o pinaagi sa pagkalkulo,
syete nuybe o sa paghanduraw,
dili gani bisag pinaagi tres dos tres otso sa kalantip sa utok, nga sa ato pa, sa pagtandi
kwatro sayis niini diha sa bisag unsa pang butanga
dos sayis kwatro tres sa kalibotan.
Ang labing taas nga sawa sa tibook kalibotan dili mamugos nga molapas sa kwarenta piyes.
Mao usab ang sawa sa mga sugilanon sa kakaraanan, bisan tuod medyo mas dugaydugay silang matiklo.
Ang pasundayag sa mga numero nga naglangkob sa π dili matapos sa ngilit sa pahina.
Kini mopaturatoy lahos sa ibabaw sa lamesa, latay sa langin,
kamang sa bungbong, dahon, salag sa langgam, panganod, sulbong ngadto sa langit, labang sa tanang way kahiladman ug sa nagkalamurok nga mga pagapaga sa emperyo.
Ay—unsa ra intawon kapukdol—ikog sa ilaga, sa baboy—ang ikog sa kometa!
Unsa diay intawon kahaguka ang silaw sa bituon, nga nabawog kay nahidumbol sa kawanangan!
Samtang dinhi aduna kitay
dos tres kinse tres gatos desenuybe
numero sa akong celfon sukod sa imong T-shirt tuig
mil nuybe syentos setenta y tres ang ikaunom nga andana sensus sa mga lumulupyo saysenta y singko sentabos
sukod sa bat-ang duha ka dangaw, linambay
, kontra-senyas
diin hipalgan ta ang
Silaw sa bulan tipik sa bitoon
Nga nagpabilin ning yutang malaay
tupad sa Mga Ginong, nga Ginang, wala tay angayng kabalak-an,
ug usab ang
lumalabay daw aso
apan dili ang π, ay! Dili ug dili, mor pa, dili kini mabangbang uban sa makapahinganghang singko, talagsaon ug hapsay nga
otso,
layoay pa sa pagkaimpas nga
syete,
nagtukmod, inanay apan kanunay, nagtukmod sa usa ka pataypatayng kahangtoran
pag-aginod.



-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

niadtong aseras ni Fidel Mag-usara

(alang sa mga Bathalad)
















Nahinumdom ako
Kang Fidel
Nga naglingkod
Sa ngilit sa kahilom,
Naghiling sa usa ka gamayng relo,
Daw nag-usisa
Sa matag pitik
Sa nanglabayng
Mga gutlo.

Ug nahinumdom ako
Sa pundokpundok
Sa mga tingog
Niadtong gamayng kalibotan
Sa semento’ng aseras,
Sa mga abog ug mga liki,
Sa kagal-as
Sa naghulawng kagabhion.

Didto sa itaas
Ang mga suga’ng dagitabnon
Nagpadayon sa ilang pagsublisubli
Sa sin-ag nilang mga kidhat
Nga wa lang tagda
Sa gidukang syudad,
Ug niadtong mga nanagdali
Sa pagpamauli.

Gilibotan kita
Sa mga atop
Ug mga bungbong
Niadtong dakbayanong salumsom,
Maong wa ta hitamdi
Nga lagbas sa lumalabayng mga kidhat
Sa haw-ang tang kalibotan,
Ang lintunganayng bulan
Hilom nga naglawig
Didto sa kapanganoran--
Nagdali ug layo na,
Apan mahimo pang atong apason.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

ang mga tulabong
















Kon unsa ang tultol, mao kana
Ang mga puting tulabong sa among
Mga basakan.Panon sila kong
Manglupad ug mutogpa sa likod
Sa mga kabaw.Walay tingog
Walay gubot ang ilang pag-abot.
Nindot kaayong tan-awon ang
Ilang pakigsandurot sa mga kabaw.
Walay away nga makita sa ilang
Pagpuyo niining gamayng
Kalibotan sa mga basakan,
Kalapokan ug kasagbotan.
Walay tingog ang mga kabaw.
Nagpunay ug sabsab sa sagbot.
Walay makitang kagubot kuyog
Sa pagdagsang sa mga maya
Nga morag mga gagmayng laya
Nga dahon nga nangahulog
Gikan sa langit. Dili pa ting-ani
Karon, ug dili sab tingtanom.
Walay ulan. Dili kaayo init.
Ug ang hangin naglapos-lapos
Sa mga gikwadro nga kaumahan.
Naglingkod ako silong sa kahoy
Sa marang. Sa unahan atua
Ang mga puting tulabong mitugpa,
Mitupad. Nakig-unot na usab
Sa mga kabaw. Ug ang mga maya
Nanglupad paingon sa kabayabasan.
Milabay ang iro nga itom, kuyog
Sa iyang amo nga nagsul-ob og
Pla nga polo nga taas og bukton.
Itom ang karsones sa bata.
Ug siya mitaghoy. Bugnaw
Ang huyuhoy sa hangin. Nindot
Ang kaudtohon. Puti nga mga tulabong.
Itom nga mga kabaw. Lunhaw
Nga mga sagbot. Walay mga habalhabal
Dinhing dapita. Mipahulay ko. Naminaw,
Nag-aninaw. Madungog ko na
Ang mga tunob sa mga hulmigas
Lakat paingon sa hinog nga bayabas.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

ang dakbayan inigtikyop sa kangitngit
















Usa na lang ka dangaw sa mga gutling...
Mohagawhaw na usab kanako
Ang mga lingganay sa Katedral---
Ah, orasyon na...
Ug manguros na usab ako...
Ug ang kangitngit mokuyamang
Daw mga dulon nga mokatap sa halapad
Nga brunda sa nag-awop nga kahayag---
Ingnon ba gyod niini pagpalong
Ang gilaw sa Iyang mga mata?

Nabati ko ang mga tinagaktak
Sa mga kabayo nga nakiglumba sa misteryo
Sa mahugpaong kangitngit (daw pantasma);
Mga ligid sa mga tartanilya
Mituyok ug mituyok daw mga bola
Duyog sa pinitikpitik sa relo ning
Bukton (naglugitom ang akong mga gutlo).
Mga tawo nga nagdali (unsay ilang gidalian?)
Mga tawo nga kaha mopauli na:
May misugat, may misunod, may miabay
Kanako pagtadlas sa walog sa kangitngit---
Ah, may naghulat kanila...
Ah, may naghulat kanako...

May modawat sa dala kong grasya
Nga Iyang grasya (kay hinatag Niya)
(Mo-amen unya ako sa mga kahibulongang
Kamot nga nagbadlis sa akong mga dalan).
Milakang ug milakang ako lagbas sa mga
Busina ug masulawng mga mata sa buhilaman;
Daw buta mitaak akong nagpangapkap lahos
Sa nagpid-okpid-ok nga mga aninipot
Sa dakbayanong kagabhion--
Hangtod nga gihakop ako sa dagitabnong
Kangitngit.


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

kabatoan sa kilometro 102, boljoon, sugbo
















Sa dili madugay
patagon na nila
ang kabatoan sa karsada
sa kilometro 102, sa Boljoon, Sugbo.

Dili ko buot maminaw
sa inagulo sa mga bato
inigpamintas sa
bulldozer,
inigpangisog sa
greder.

Dagmalan nila ang mga bunglayon.
Dugmokon nila ang tanang makasabal sa mata.
Di na unya mahitsura
ang mga sagbot sa daplin sa dalan.

Dam-agan nila ang mga abaga sa pangpang
nga nanalipod sa masigkakilid sa karsada.
Paligsan nila
Ang mga kulamoy sa kandingkanding
nga nanagbitbit og gamitoyng mga bulak,
aron mahapsay ang shouldering.
Sa hinayhinay manglalin ang mga gising balili
tipon sa mga gubaong lagkaw sa unahan.

Inigkasemento na sa karsada sa kilometro 102,
wa na tay makitang halo, ebed ug halas
nga mamugtaw sa ilang mga panginabuhi
tadlas sa karsada, sa mga gabiing madulom.

Dayon, mamakpak ang mga umaagi
kay wa nay mobugdol sa ilang lapalapa,
kay wa nay abog nga magsalag sa ilang ilong,
kay wa nay mulye sa trak nga magupok.

Dili ko manumbaling
kon adunay mga bato
nga manglugos gyud pagpanuyhakaw
bisan sa kahugot sa semento.

Tutokan ko pag-ayo
ang hanap nga pulo sa Bohol
aron ingnong wa ko bati-a
ang dangatan sa kabatoan inigdas-og sa ting-usbawan.

Kon adunay magbabalak
nga karon nagbaklay sa kabatoan
sa kilometro 102, sa Boljoon, Sugbo,
unya mahipandol, unya mahisukamod,

pahilaka lang siyang daan.


-- RENE ESTELLA AMPER
Boljoon, Cebu, Philippines

___________________________________________________________
Kining balaka usa sa mga balak sa koleksyon ni anhing Dr. Rene Estella Amper nga ang ulohan Payag Ibabaw Sa Hangin. Gihatagan ni Rene og kopya sa orihinal ang iyang suod nga higala nga si Urias A. Almagro. Uban sa dakung pagbulig sa tigdumala niining balayan sa Kabisdak, ikasabwag na gyod kini ngadto sa mga magbabasa sa mga balak sa pinulongang Binisaya.

mathematics sa kalibotan
















Galambod na ang antenna ning alimpatakan
Kay gahiyod-hiyod ang tanghaga sa kalibotan
Giugbokan og pinakurat nga poste sa agianan,
Giduyogan sa nikaging nga panumdoman,

Unsaon kaha nako pag-ihap ang mga bitoon.
Mogimaw lang tingali ang tanan
Kon hawan ang akong handurawan.
Gamay’ng dag-om sa pagbati
Mawala dayon ang mga kidlap sa kinabuhi.

Pun-an ang usa ug usa, mahimong usa.
Masulbad lang sa equation ni bathala,
Ang formula napatik na sa mga dughan,
Daogon na lang sa diskarte sa hingtungdan.


-- JESSELITO V. BARING
Cebu City, Philippines

10.27.2008

oras na sa akong ikamatay
















inigtubod sa tagok
sa pungango
sa imong pahiyom


(alang kang A. L. Plurabelle)


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

ang katabang ug ang iyang amo
















Ang nagkaguliyang nga kusina
naghulat nako sa panahon
sa pamahaw, paniudto ug panihapon.

Ang nagtuwad-baliskad nga kwarto
nanguhit usab kay nagkatol
lagi ang iyang bagolbagol.

Ang nagkamuritising nga sala
ganina ra kanako nagpaduding
kay wala siya maanad sa mga buling.

Ang usa ka bantal nga bulingon
gitugnaw na sa banyo
gapanikad nga sila malimpyo.

Ang mga silya, lamesa, tokador
ug uban pang muebles dinhi sa balay
naligo na sa mga abog nga nangukay.

Ang mga sinina sa hayhayan
nagsayawsayaw ubos sa kainit
sa adlaw samtang nagsampit

Niining ubos nga katabang--
Si Inday Merle, nagpadulong nas trabaho
aron si Dodong makakaon og sakto
ug aron usab kuno siya kanako
makahatag og sweldo.



-- MARIA VICTORIA BELTRAN
Cebu City, Philippines

kadtong bakos nga gisab-it sa lansang sa bungbong
















Bakos sa atong amahan.
Kanhi
Usa ka tigsong pugong
Sa hawak
Sa iyang pagkatawo
Aron dili maus-os
Inigtindog niya og tarong.
Kanhi usa ka halas sa kahapdos
Nga milikos
Sa atong mga batiis
Ug mipaila kanato
Sa lubas
Sa amahanong gahom.
Karon
Ang bilya nalubog na
Ug ang itom nga panit
Nga kanhi lubon ug hawot
Nauphak ug daw wa nay umoy.
Apan sa kanunay
Kadtong itom nga bakos
Magpabiling isab-it
Sa lansang sa bungbong
Ning atong panumdoman,
Kay usa ra
Ug wa na dinhi
Ang tag-iyang hawak
Nga mao ray angayang
Iyang kasul-oban.



(Pahinungod kang Tatay David)

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

ang kanser sa tutoy sa akong english teacher
















Dugay ra niyang nabati ang bukol sa w'a niya nga totoy.
Kapoy. Baliwala lang. Mora'g wala lang. Daghan pa siya'g
Gigastohan nga mga pag-umangkon. Busy pod sa
World
Literature. Preoccupied
sa Third World Poetry.

Napulo'g lima katuig nga gatudlo sa English ug
World
Literature s
i Ma'am sa usa ka private religious school.
Usa ako sa iyang gipalayog sa verb, adverbs, ug
adjectives.
Gipaharong kang Tolstoy. Nakig-tagay ni Omar.
Sa mga blithe spirits ni Shelly. Ug kang Lucasta sa dihang
Miasdang na siya sa gubat. Kang Emily, Pablo, Octavio.
Shakespeare.Neruda. Mistral.

Nagdugo, nagnana ang duha miya ka tutoy.
Daghang verbs, adverbs, adjectives. Aduna pa gayo'y
Mga prepositions and conjunctions nga nabalaka su'd
Sa 25 ka tuig. Natawo ang mga balak. Ug mga sugilanon.
Nanubo ang mga dahon sa laurel. Nangisog ang mga paminta.
Namaak ang kahalang sa sili sa akong mga ngabil
Mitubo ang mga pan. Mibukal ang mga tuba.
Pati ang lana sa mga hilo-anan ug mga wakwak.
Mikuyanap ang Magic Touch. Ang mga figments
Of imagination. Ang mga streams of consciousness.
Mikamang ang walay angay nga mokamang
sa ilalom sa katre ug panganod.

Dili siya magpa-opera. Dili niya gusto. Wa’y igong kwarta.
Dili nga dili makatabang ang chemotheraphy.
Giluwa na ang Iyang ATM. Nalubong siya sa utang.
Dugay ra. Nagmahay ang mga subordinate clauses.
Dili matonong ang mga direct objects. Naunay siya
Sa mga dreams nga nag-dream. Nagkulismaot
Ang mga dagway sa infinitives. Ug ang mga predicates
Mismo ang nagkutkot sa iyang lubnganan.
Nagpakaluoy ang Philippine Literature nga unta dili lang
Usa siya kuhaon ni Bathala.Time passes swiftly. Ang mga rosas
Nga mibukhad karon, pipila lang ka oras sa kilid sa bintana,
Kadali rang nangalaya. Ang mga buds na-nipped.
Tight-lipped.
Dying
. Dayag ang pagka-dying ni Daying.

Lubong niya karon. Ug tulo lang kami nga mitungha.
Usa lang ang miiyak. Ug ang duha, kadyot lang nga mitan-aw
Ug dayo'g biya kay dunay mga importanteng mga lakaw
Sa ilang kinabuhi.Walay gahom ang balak sa pagbanhaw kang
Ma'am. Ang mga prepositions ug conjunctions dili mga karo
Ug ligid mga mohatod kaniya sa menteryo. Nag-inusara lang
Intawon siya gihapon. Bisan pa sa iyang pagpangugat og pama-
Lak usab kaniadto. Dili ang iyang mga pag-umangkon
Ang miiyak. Ugma ablihon ko ang daan nga libro ni Pablo Neruda.

Sulaton ko pag-usab ang pinakasubo nga balak alang kang Ma'am
.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

dalitagay

(kang Rufino, higalang mananggiti)
















matod niya
ang katanlas kuno sa tuba sukdon
sa ihap sa ang-ang sa sanggotan
kay ang kubal kuno sa lapalapa makatabang
man pagpakisom,
maong ang mananggiti
magpaarak gyod sa pitlagong
kay sosyal na ang mga lagong.
sekretong sambog tagayng
makalipong.

giingnan nako siya
nga parehas ra sad diay sa balak
ang katanlas dili sukdon sa huyad
sa garab, kondili sa kaigmat
sa mga linya, daw iring nga
nagkinto naghangad sa gisab-ong pinirito
sekretong sambog
sa balak nga makahubog


-- OMAR KHALID
Medellin, Cebu, Philippines

may tamsi nga pulahon og dughan
















Ug ningharag nga kahoy ning sinug-ang pagbati
May tamsing nag-usara, larawan sa kahapdos;
Pilit siyang mibatog sa sanga nga sinati,
Naghulat kay nagpaabot, nagpaabot kay mag-antos.

(Ah, kanus-a pa kaha, kanus-a pa manit-twit?
Ang gumamela bay pink, gumamela bay rosa?
Ang mga katerpilar makabati bas twit-twit?
Tamsing pulahon og dughan, hain mang imong Musa?)

Nangluod nga lamdaman, tipik man sa halayo,
Ang pamula sa dughan may gingi sa kahidlaw;
Nga bisan gani tuhik... sa sungo nagpalayo...
Wala nang banagbanag, nanglupad na mang silaw.

(Ah, kanus-a pa kaha, kanus-a pa manit-twit?
Ang gumamela bay pink, gumamela bay rosa?
Ang mga katerpilar makabati bas twit-twit?
Tamsing pulahog dughan, hain mang imong Musa?)

Ang mga ulod nangagiw, may sukip sa katalaw,
Ang kadugtong sa salag mibiyang way pag-iliw;
Mga gutloy mahaw-ang... mga damgoy nabalaw...
Subo nga panghinuktok, samtang dughan namiliw.

(Ah, kanus-a pa kaha, kanus-a pa manit-twit?
Ang gumamela bay pink, gumamela bay rosa?
Ang mga katerpilar makabati bas twit-twit?
Tamsing pulahon og dughan, hain mang imong Musa?)

Ug ning harag nga kahoy ning sinug-ang pagbati,
May tamsing nag-usara, larawan sa kahapdos;
Pilit siyang mibatog sa sanga nga sinati,
Naghulat kay nagpaabot, nagpaabot kay mag-antos.



-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

10.26.2008

kabahin sa kabahong

…makiglumbaanay sad ko sa panahon
sa pagtilap sa akoa pong’ kabahong.

-- Jona B. Bering
















Day, kana bang imong gilugpit-lugpitan
Ang gihisgotan mong imohang kabahong?
Ay! Kaanindot sa imong pananglitan!
Day, kana bang imong gilugpit-lugpitan—
Nga tigpamaba sa tandogon mong dughan—
Parat-parat aslom-aslom morag tahong?
Day, kana bang imong gilugpit-lugpitan
Ang gihisgotan mong imohang kabahong?


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

paglabay sa pito ka tuig
















Nisubang lang gihapon
ang nanghuy-ab nga adlaw.
Nibundak ang sadya nga ulan.

Ang suba sama ra gihapon
Og bitin nga nikamang
ngadto sa dagat, nagsalimuang.

Ang hangin sama kaniadto
magul-anon kay nakapanimaho
sa gugmang masulob-on.

Ikaw, nilupad na kuyog
sa langgam nga nagsaulog
sa kinabuhing gianod sa sulog

Samtang ako, ania
naghandom lang gihapon sa
pagdagkot nimo sa sigarilyo,

nagbasa sa imong libro
samtang naghulat
sa pagbulhot nimo sa aso.



-- MARIA VICTORIA BELTRAN
Cebu City, Philippines

kon magsakit ang akong kilid
















Kon magsakit na gani ang akong kilid
Lain na dayon ang akong mahunahunaan.
Ubod sa lubi nga gikaon sa batol.
Mga kuting nga nagpista sa likod ni Exuperio.
Nangka nga gitigbak kay wala maputos.
Babaye nga nagkanta nga mipiyok.
Lalaki nga migunit sa pader kay dili makaihi.
Mga tambok nga karapata sa su’d sa dunggan
Sa akong iro nga si Bonbon. Mga alimatok
Nga nagsuyop sa dugo sa akong mga paa.
Gold fish sa aquarium nga nalimtan
Og lawog. Naunlod, mibutod ang tiyan.
Nabaho. Nahiloan nga bagtok nga mas
Dako pa sa iring. Giulod sa ilalom sa banakid
Nga humay sa among kamalig. Irong buang
Naglutaw sa sapa, gibitik sa mga bugoy.
Halwan nga gipasol, wala makuha nalimtan
Sa bata didto sa katunggan. Nadugta.

Hikapon ko ang akong kilid. Painitan
Sa akong kamot. Tusak-tusakon paghinay
Sa akong tudlo. Gipangita ko kon asa dapit
Ang hinungdan. Mahinumduman ko dayon
Ang gisulti ni Dr. Lao. Dunay mobutod.
Manghubag. Ug moabot ang takna nga atong
Gipaabot. Wala nay tambal. Ang mabuhat nato
Mao na lang ang paghangad ug pag-ampo.

Gibuka ko ang akong mga mata. Tutok
Sa kisame. Gidawat ko ang tanan. Giabrihan ko
Ang bintana. Hangad sa langit. Ihap-ihap
Sa mga bitoon. Pagka-anindot pa gayod unta.



-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

apasumpay
















Ayaw kahinugon o kahingawa
Pag-una lang una kay moapas da ko manimpalad
Ayaw paglingi o panamilit
Kay didto sa pikas lawak sa laing kalibotang langit
Gihapnig giandam nang atong higdaanang kamingaw
Pagtim-aw pag-abot ko unya hagkoma king palad
Kita dugtongon ug padayonon tang naoktabang panaw



-- MELQUIADITO M. ALLEGO, M.D.
Palm Harbor, Florida, USA

10.25.2008

ang itlog kong til-ogon
















Mare ko, gusto ka bang motilaw
Sa nagsinaw kong itlog til-ogon?
Patun-ogi nya suyopang hilaw!
Mare ko, gusto ka bang motilaw?
Garantisado gyod ning way kuyaw,
Di mabughat bisan ang apyogon.
Mare ko, gusto ka bang motilaw
Sa nagsinaw kong itlog til-ogon?



-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

ang kilat ug ang adlaw

(gikan sa Iningles nga hubad sa duha ka balak ni Judah Al-Harizi)
















Ang Kilat


Ug ang kilat nagkatawa sa panganod,
sama sa manggugubat nga nagdagan nga wala kapoya o kuyapi.

O sama sa panggabii nga tigbantay nga natagpilaw,
unya nag-abli sa usa ka mata sa makadiyot, ug nagtak-op niini.

Ang Adlaw

Tan-awa: nagbukhad ang adlaw sa iyang pako
ibabaw sa kalibotan aron mahanaw ang kangitngit.

Sama sa usa ka dakong kahoy, nga ang mga gamot naa sa langit,
ug ang mga sanga nangab-ot ilawom sa yuta.



-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

pagjkaayo, pagtambal
















Hawid sa sidsid
Sa saya sa Ginoo.

Kinsa ba ang
Naghikap kanako?

Tabon sa panyo
Ni Veronica

Diin milakra
Ang nawong sa milagro

Iyubit lang ang pulong
Ug mamaayo ako

Lapok sa sapa
Ipaghid sa mga

Mata nga dugay
Nang nabuta.

Ilabay ang baston
Ug dagan pauli

Sa inyong balay.
Ayaw gyod panugilon

Mao kana ang imong
Balaanon nga tugon.

Sulod sa pultahan
Sa Chong Hua

Hikap sa tiil sa rebulto
Ni Birhen Maria

Sinaw ang estatuwa ug
Humot ang sampaguita

Milabay ang patay
Pinutos og habol

Manguros ka. Kadugay ba
Sa gipaabot nga pagpahulay?



-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

ulahingdayeg
















Kanindot unta sa imong kahimatngon ug pagdayeg:
Tunay matuod maunongon mosakripisyong higala
Sulundong amahan mapinanggaong bana
Mabinationg igsoon maluluy-ong anak
Sumbanang sulugoon sa haring lungsod
Matarong maisog simpatikong lider sa nasod
Magbabalaklaurel mananambalak sa tanang magbabalak

Kakitbi unta sa imong pahasubo ug kahinugon:
Sukad karon ang pagpakabuhi wala nay dalindaman
Hinagawhaw nang mga tinagiktik sa taknaan sa bungbong
Dili na maghulat sa kabuntagon ang kasadpan
Ang teleponokabildo sa kadagatan dili na molantong

(nganong karon pa lang amigo?
ania na ako sulod sa nitso
ug dili mo mabatyag miagbay kong espirito)



-- MELQUIADITO M. ALLEGO, M.D.
Palm Harbor, Florida, USA

sa banang gikabahong

“It was forbidden in her marriage to open up her husband's wounds and look at them unless he asked to.” -- David Gutterson, Snow Falling on Cedars
















yamat ra, nganong bulikaton man gyod
nako nang imong samad aron lang gyod
makakita ko sa hapit na nga gipang-od
nga unod tungod sa kadugay. kahibaw ko
nga bisag unsaon pa na nakog bukiki,
di gyod nako makit-an ang ngan sa nagtigbas
niini. bisag hunaran pa na nakog hagunoy
kada adlaw di na gyod na maayo kay lagi
ang hagunoy para ra sa bag-ong samad
o garas pero ang imoha agi gyod sa tigbas.
bisag moadto pa ko ni nong ingko aron
patuthuan ka kay bisag gisudlan nag dautang
espirito, bisag magpanobena pa ko sa tanang
santos nga giludhan sa imong inahan. pero
ayaw kog basula nga dugay ko naabot,
nga wa tika naabti sa bag-o pa ka nasamdan.
Kay nagdanga-danga pa lang ko, nakahibaw
nako nga makiglumbaanay sad ko sa panahon
sa pagtilap sa akoa pong’ kabahong.


-- JONA B. BERING

Tuburan, Cebu, Philippines

10.24.2008

pag-ihap sa nalisoan

(hubad sa Iningles ni Donald Justice)
















Kini siya gigapos,
Kini siya gipapauli,
Kini siya gitagaag kan-on ug isda
Pero dili mokaon,
Ug kini siya sigig tiyabawg Ayaw Ayaw Ayaw
Tibuok adlaw.

Kini siya nagtutok sa bintana
Nga sa iyang tan-aw bungbong,
Kini siya nakakitag mga butang nga wa diha,
Kini siya sa mga butang nga anaa,
Ug kini siya sigig tiyabawg Ayaw Ayaw Ayaw
Tibuok adlaw.

Kini siya nagtuong langgam siya,
Kini siya nga iro siya,
Ug kini siya nagtuo nga tawo siya,
Usa ka yanong tawo,
Ug kini siya sigig tiyabawg Ayaw Ayaw Ayaw
Tibuok adlaw.



-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates


Daghang salamat sa mga maniniyot nga gapaambit sa ilang mga hulagway sa Google ug Flickr.