8.30.2021

pangil-ad


Nakapangawat ang akong mga mata
sa nag-amag nga kaputi ibabaw sa lamesa
nga ingog perlas tinabonan og gamayng tualya--
gihuyop sa igang nga hangin ilawom sa mubong lubi 
nga nagharag ngadto sa dagat, ibabaw sa balas nga puti. 

Tungod kay pangawat lagi abi nakog hilabihan ko kaswerte 
nga nagsud-ong sa pagkamabihagon sa kaputi apan 
miigham kini, ug puwerte gyod nakong demalasa:
nag-ugdo man diay ang tutonlan sa tunto, ahaka!


-- JON R. SAGUBAN 
Iligan City, Philippines

ang gipaambit gikan sa tubig


Mitikuko ko ilalom sa gripo 
ug gipaawas ang tubig paingon 
sa akong gamayng lawas. 
Midailos kini sa akong tangkugo 
paingon sa akong likod. Pagkalutaw
sa paminaw! Gisubay ko 
ang pag-abot sa tubig 
sa akong batiis nga mihalok 
sa salog. Ang akong paa misidlak 
sa pagkabasa niini: mga bituong mipilit 
sa akong panit. Mikisi-kisi 
ang akong mga tiil
kay wala kuno damha ang pag-abot 
sa tubig nga dugay ra 
gipaabot, manluluwas 
sa akong pagkalunod. Mipahiyom 
ang akong mga mata sa nasaksihang 
misteryo nga kon mahibaw-an 
latos sa bakus ni Papa unya 
ang matilawan. Maayo ra sab 
nga amang ang mga bungbong ug 
wala kini makakat-on paglibak kanako. 
Miluhod ko atubangan sa baldeng 
puno og tubig, sa bag-ong kalibotan 
nga gahulat sa giila kong dagat, 
diin ko mas dawat,
diin ko mas luwas. 

Kas-a, gisaaran kong Mama 
nga sa dagat kuno ko mag-birthday
Otso anyos ko niadtong nasakpan niya 
sa baybayon ang misteryo 
sa akong kinaiya. Apan siyete anyos pa ko,
sa c.r. nga akong gingharian, 
ang iyang anak unang nahimong 
usa ka sirena. 


 -- JOHN GILFORD DOQUILA 
Davao City, Philippines

8.28.2021

duaw


mipahulay ang bulan 
tumoy sa bukid 
ug dinhi ubos niining 
pangpang mitutok siya 
kanako uban ang akong 
anino nga nakay-ag
gikan sa habog nga 
pagkatagak 


-- JOVANIE B. GARAY 
San Isidro, Davao Oriental, Philippines

sa pagkahisalaag


Nagdilaab unta ang sulo nga akong gihuptan 
Apan gitultol lang gihapon ko sa kangitngit— 
Kining paghidangat ko sa natipas kong dalan 
Hangtod sa lim-aw ko natambog la’g kalit.


-- JESSABELE BENTAZAL
Boljoon, Cebu, Philippines

8.26.2021

tulo ka tinagurha: tagay ug laylay kang Rahila Muska


“Muska… burned herself in protest. Her brothers had beaten her badly after discovering her writing poems. Poetry — especially love poetry — is forbidden to many of Afghanistan’s women: it implies dishonor and free will." 
-- Landays: Poetry of Afghan Women (Poetry Magazine, June 2013) 

Pug-on nako ang imong kahilom: kanang dag-om, gahulma 
Sa kabugnaw. Mga lusok sa singot sa mga mag-uuma...

Puhon, sa laing kalibotan, manglunhaw ang mga saloma. 
Budyongan nako ang mga buyog, hubog og mga harana. 

Padayon lang sa kahinanok, 'day, samtang ania maglana 
Kining dila-- mohaplas sa urom, tanlas pa’s bahalina! 


 -- MICHAEL U. OBENIETA 
Topeka, Kansas, USA

kaisog


“You can never cross the ocean until you have the courage to leave the shore.” 
-- Christopher Columbus 

Lisod ang paglabang sa pikas tampi 
sa sapa bisan pa’g taga-tuhod ra 
ang tubig kon padayong maglukdo ka 
sa kahadlok nga mihulma og mga 
huyong-huyong sa imong tuong tiil. 


(kang NeƱacrace) 

-- JEFF DEL ROSARIO 
Danao City, Cebu, Philippines

8.24.2021

nostalgia


“as small as a world and as large as alone” 
-- e. e cummings 

Ang tagning nga singgit sa inahan sa batang masupilon 
Tulumanon sa hataas nga pag-antos. 
Ug ang singgit sa alas dose sa iyang inahan maoy moukyab sa huy-ab 
Maoy labing alingugngog, maoy bayhon sa iyang pagkamasupilon. 

Siya nga kanunayng naglaag halayo sa ilang panimalay
Napikhan og dakong kinumo sa kaaway sa iyang hugpong; 
Miburot ug nangamatis ang mata, mihangad sa adlaw 
Ug sa iyang pagngislo, gihakop siya sa tumang pagbasol. 

Pagbasol sa kalapad sa kahaw-ang 
Sa kalapad sa kawanangan, 
Sa kalapad sa iyang pagbasol 
Sa kawanangan sa kalayong naghulat kaniya nga masupilon. 


-- LEONEL QUILLO 
Malalag, Davao del Sur, Philippines

salimuang


Nabugto ang kwerdas 
kay nakusgan pagkaskas 

Nabalintong ang batang nagbiseklita 
kay nakaligis og dakong bato 

Nagsapinday ang linakwan ni Manolo 
kay nalurong sa Don Pedro 

Alingugngog ang fogging machine 
nga nag-abog sa mga lamok 

Nabalaka si Maria kay natangkas 
ang sidsid sa iyang palda 

Nag-aguroy si Miles kay nadakin-as 
sa danlog nga tiles 

Naghingos-hingos si Ramon 
kay di kapugngan pagtulo sa sip-on 

Nagkinto-kinto si Valerie 
kay nakatunob og tae


 -- RAUL G. MOLDEZ 
Cagayan de Oro City, Philippines

8.22.2021

haiku: samtang gatingsi ang gibati bisan sa kainit didto sa garden of the gods, colorado springs


Hilom ang tanan 
sa langitnong nataran. 
Kalit niuwan. 

Ang imong tudlo 
Hamis ning langyawng tubo: 
Nia gayukbo. 


 -- DENNIS S. SARMIENTO 
Baltimore County, Maryland, USA

panaringsing


Sa bintana, nasulod an silaw san adlaw, ngan dida 
sa higdaan, mao an akon natandayan paglimbag ko. 
Mao ngay-an nga timprano ka yana bumuhat. 
San mag-aga nga uran, paghinulat nga humuphop 
an imo kabaraka kun san-o maghuhuraw, 
maaataman mo na an imo mga tanaman. 
Pinaglan nga mga dahon nga binubug-atan 
san nagtuturutumbaw nga mga dagaw. 
May mga sanga nga nabanggi sugad san imo kasubo. 
Labi na nga waray ka pa makakabalik san imo trabaho. 
Kay pagtikang san lockdown, mao man an pagbuskad 
san imo pagpinananom. Mao nga aada ka la ginhapon, 
gindadamdam an dahon. Nahibilin nga mga tun-og. 
Mahangad ka sa dampog ngan balik sa mga tanom 
igintatapod mo sa panahon an ira pagrabong. 

Waray ak abat nga kinakaptan ko na an silhig 
nga igrarahig san mga darag. O karuyag ko la 
humarani sa imo. Pagduyog san kaagahon, igsalin-urog 
an kinabuhi san mga nagtitikang pamukad. 
Mga utanon. Nagkakanap an kabubuwason. 

Nalusot sa gi-utan san mga sanga ngan mga dahon 
an kahayag san adlaw nga ginsasalo san imo nawong. 
Nano iton nga aada sa imo mata? 
Pasangil ko nga pakiana, karuyag ko la damdamon 
an adlaw nga naharok sa imo bayhon 
kun pareho ba ini kapaso san akon natandayan. 


 -- REYNEL M. IGNACIO 
Calbayog City, Samar, Philippines

8.20.2021

kon lalison nato si Evita Peron


Edad 30 o 33 ba siya 
nitaliwan? Tingali feminista 

o fascista? Sakto ba nga santa 
o puta? Ingon sa uban, katunga 

sa tanan ang tinuod. Ug katunga sab 
sa tanan ang nituo. Apan ang mga dili 

daw malalis: iyaha ang amahan 
sa kanunay’ng walay panabang, iyaha 

ang pagsapnay sa abog nga mga damgo 
sa Pampas sutoy sa Buenos Aires ug klarong 

iyaha ang nag-unang mga pako 
nga nikagabkab sa tanang 

sirado nga langit. 


-- DELORA SALES-SIMBAJON
Butuan City, Agusan del Norte, Philippines

ayaw lagi’g sirad-i ang pultahan


Ablihi unya ko’g balik kay bisan pa’g nilayas, 
mopauli ra lagi ko sa atong payag. Tan-awa, 
gabii na! Sa hilom nanggawas na 

ang mga kagang. Hapit na baya ko moabot. 
Lilia ang langit! Niundang na ang uwan. 


-- JONALYN ALMACIN-GOURDON 
Nantes, France

8.18.2021

hubog ang langit


(alang kang Charles Bukowski)

Gipanid-an ko ang kawanangan 
Niining lapad nga kagabhion-- 

Ang mga bituon gaindigay 
Sa ilang pagkiaykiay 
Dihang nasabod takulahaw 
Ang gasusapinday kong panan-aw
Sa nagdiyong mong kalimutaw 
Ug ang tanan nahanaw… 


-- RODELIO BARELLANO 
Caloocan City, Metro Manila, Philippines

unsaon paghigugma


Tutoki ang tunukon nga punoan sa rosas, ug gaksa 
Lakip kanang wanang ug kabituonan sa iyang mata. 

Tunla ang makahilong kahaw-ang sa pag-inusara.


-- MARCELO T. DAƑO, JR. 
Lapu-Lapu City, Cebu, Philippines

8.16.2021

posible


Posibleng nahitabo. 
Kinahanglang mahitabo. 
Nahitabo sa wala pa. Sa human na. 
Duol dinhi. Didto sa unahan. 
Nahitabo, apan dili diha kanimo. 

Naluwas ka kay ikay una. 
Naluwas ka kay ikay ulahi. 
Nag-inusara. Adunay mga kauban. 
Didto sa tuo. Sa wala. 
Tungod kay nag-ulan. Tungod kay landong. 
Tungod kay init kadtong adlawa. 

Swerte ka—dihay lasang. 
Swerte ka—walay mga kahoy. 
Swerte ka—dihay pangkahig, pangkaw-it, salagunting, preno, 
kandado, pulgada, gutling. 
Swerte ka— 
mao gyoy paglabay duol nimo sa anod nga uhot. 

Mao nga, tungod kay, bisan tuod, bisan pa man. 
Unsa kahay nahitabo kon usa ka kamot, tiil, 
dangaw, lugas lanot, 
gikan sa makapakitbi sa atay nga hitabo. 

Nia diay ka. Nalipong pa gikan sa bag-ohay pa lang paglihay, 
tapsing, laing higayon? 
Usa ka tastas sa pukot unya nakaipsot ka? 
Dili mahubit ang akong kakugang, wala dayon ko makatingog. 
Paminawa 
ang tagubtob sa pinitik sa imong kasingkasing sulod 
sa akong dughan. 


(Gikan sa Iningles nila ni Stanisław Barańzak ug Clare Cavanagh 
sa Polako ni Wisława Szymborska)


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO 
Metro Manila, Philippines

kalabera sa parador


Daghan kog kalabera sa parador. 
Mga balak nga wap-a mahuman, 
o di ko kahibawng mohuman, 
o wa lang ba gayoy kahumanan. 
Ang ubay-ubay niini way kasway, 
kuwangag gusok, wap-ay ulo. 
Kanang usa diha gadahom molupad 
apan natugkan hinuog kapay. 
Ayg tagda nang usa nga galurat— 
gabitik-bitik ra na sa iyang utot. 
Kanang gigusa kunohay sa gugma 
tusdikonon ang nana sa kabidli. 
Sinyalan. Simang. Puros sabod. 
Diha anang hunosa, gitigom ko 
ang pangaghong way suwang,
kahidlawng kuwangag sakyod, 
pamalandong sa way kataposang 
pamalandong sa way kataposan.


-- ADONIS G. DURADO 
Athens, Ohio, USA

8.14.2021

unsay pulos


Unsay pulos sa kaanyag 
kon dili ka pagamanggaron? 

Unsay pulos sa gugma 
kon dili ka pagahigugmaon? 

Unsay pulos sa atsa 
kon wala kay pagabughaon? 


-- LEO BOB FLORES 
Mandaue City, Philippines

hunahuna


gituhik sa metalikong kahilom
ang haw-ang nga hawla
sa hawang lawak

naglupadlupad
sa bakanteng bungbong 
ang anino sa kabuntagon 


 -- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Zambonga del Norte, Philippines

8.12.2021

kon tunhay ang testigo sama ni bautismo


Walay gipili ang imong tingog. 
Bisan gihayhay kini sa mga balili, 
gisugba sa kamingaw, giguroy 
ngadto sa gikubalan nga bungtod, 
lanog gihapon daw gidul-it 
nga kampana. 

Unsay nakalahi 
sa imong pagmatuod taliwala 
sa pagginhawa ug pagpinal? 
Nganong gibaylo nimo 
ang naandan niining bugtong sapot 
sa tibuok nimong kinabuhi? Niining 
mga lukton nga imong gisubad? Niining 
sulog nga imong gikupay? 

Ikaw ang alingugngog sumpay 
sa tanang dugdog. Usahay ngilo 
sama sa langgis. Usahay, huni nga 
nipakli sa mga suba. Segun sa nakadungog, 
adunay moyango. Adunay moliko. 
Adunay manukad. Adunay mokulihad. 

Pinangga, kini ang imong gipili. 
Ang awhag sa katim-os. Ang sakto. 
Ang angay. Basin baya, sa usa 
ka kibhang sa takna, dinha 
sa mga lawak sa imong tanlag, 
maglaway ka magsud-ong sa 
mga lami nga ginadili. 

 
-- CORAZON M. ALMERINO 
Los Angeles, California, USA

paglaba


Katima mo gƬkan 
ginlulungtod ko an at' mga bunakan 
ha butnga han binitad nga taklap 
basi igbalotan, dad-on nga't ha sĆ log 
upod an panay ngan pakang. 

San-o ko pahuroman, 
linain ko an di-kolor 
ngan busag. 

Tima, sabonon. 
Tima, kurokus-on; 
paglambahon han pakang 
an naawil nga mga baho. 
Tima latakan, 
bulyasan. 

Upod han mga buring ug bura, 
igin-anod han daganas han Himanglos 
an ak ha im' hinumdoman. 

Samtang pinanmamalaypay ko 
an magbusag-busag ko nga binunakan— 
nangalimwag an alimyon han imo 
panapton— 
may pag-iliw nga umalop ha akon dughan. 

Pastilan, kun nalalabhan la ini nga dughan 
akon gud ini paglalatakan. 


-- VOLTAIRE Q. OYZON 
Tacloban City, Philippines

8.10.2021

ang hagawhaw nga utnga sa utin ni harvey weinstein


Rakrakon ang huni sa harana. Lagubo gihapon, bay! 
Labi na’g igo ra natong iluom kining lanog 
sa atong kaihalas— kining bitin nga gapalugway 

sa gikubalan nga dila sa butakal. Kining banog 
nga gadagit sa santilmong natidlom 
sa atong pus-on. Kanus-a man tawon ta malup-og 

sa laylay ni Circe? Unsaon nato pagbuak ang urom— 
labaw pa’g Mount Rushmore ang kabaga’g 
nawong— nga gasamin sa gaaso nga katahom? 

Kinsa nato ang takos motuok sa tuko nga gatangag 
og tirador nga kilat, ug dili moluhod 
sa emperador nga dugdog bisan pa’g mapangag 

ug mapikot ta sa bun-og sa kaulaw, dili motalikod: 
moyamyam ug mosilaob sa gainday-
inday nga katugnaw, moangkon: Ako gyod! Ako pod!


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

salirawan sa kaliwat


Imong giugmad ang nawong sa panahon, 
Ug ang tubig asgad nga miagay 
Sa imong lawas ug galamhan 
Nangahimong lugas sa mga damgong buhi 
Nga imong gihipli ug gitipigan 
Sa suwambi sa kasaysayan.

Ikaw ang bugtong saksi sa kamatuoran! 
Tag-iya sa hiyas sa kabilin sa kaliwat— 
Imong gipugas sa kasingkasing sa tribu 
Ang kinuptanan sa kaliwat nga bantugan 
Aron mosanay ang dugong tabunon. 
Ang lumadnong huni sa imong pinulongan, 
Ang kinaiyanhong kahulogan sa imong ngalan.,
Sumpay sa mga tudling sa sugilanong 
Gitagik sa balyan, naghimaya sa kabayanihan 
Ug mga panimpalad sa mga bagani sa tribu. 

Gilumbay sa mga banikanhong garay— 
Mga olaging, uranda, ullalim, ugayam, 
Mga saloma sa parayeg ug paghigugma, 
Mga awit nga nanagayday gikan sa tuburan 
Sa mga tingusbawan ubay sa mga sayaw -- 
Mga bukton daw mga pako sa langgam, 
Mga tiil gilubok sa yuta -- naghubit og kasakit, 
Gibakyaw ang mga kayugot, gisapang 
Ang masuklanong diwa sa pangayaw. 

Nanubay-subay sa mga tagaytay 
Ang imong pangindahay alang sa kagawasan! 
Nanuhot-suhot sa mga huyuhoy ang kaamyon
Sa imong pangilaba alang sa kaangayan! 
Imong mga damgo maoy mga putling mithi 
Nga gigiok karon ning masulayong panahon— 
Timgas nga mga lugas pinupho sa Yutang Kabilin 
Nga bililhong tuga sa imong mga ginikanan. 
Apan, kay ikaw hamiling Lumad dinagmalan, 
Bangon ug barog sa Katarungan! 


-- DON PAGUSARA
Davao City, Philippines

8.08.2021

babay, braunschweig, braunschweig!


May kape’g panit, kulot og buhok nga babaye 
nga miwara-wara og mga papel, nagkanayon 
Braunschewig, Braunschweig! Bitte! Bitte! 
Gitunol niya ang mga papel sa lumalabayng wala maggunok– 
iyang mga pulong morag kanaas sa mga pulak nga dahon sa yuta, 
mga dokumentong gum-os ug naughan sa tingpangatagak sa dahon. 
Kami mga pasahero sab, apan milingiw lang. 
Palihog, palihog! Braunsweig, Braunsweig! 
Mimwestra siya sa riles, 
ug mitudlo sa duha ka sakong plastik sa daplin 
diin misihag ug mikulos ang ang mga sininang mabulokon. 

Ang iyang pangalyupo yabag, ug puol na 
apan sa gihapon, walay kinutoban, 
naa siya sa usa ka tabayng ngitngit 
diin walay matundag nga makita, 
walay mosawom para nila, 
walay motimba sa ilang mga naglutaw nga mga bantal, 
ni motultol nila ngadto sa ilang baba sa estasyonan sa train. 
May bata sa sidsid sa iyang binulakangg sayal 
ug may lain pang gisablay sa iyang bat-ang 
hugot nga mikupot sa mga salin nga tudlo 
sa mga uwat nga dili mapapas. 

Miabot na lang ang among train 
nga miawit kanamo, 
ug mihatod kanamo ngadto sa among hapsay mga Byernes 
ngadto sa among mga higala nga nagpaabot 
sa sunod nga estasyonan 
sa ilang sinaw itom nga mga awto ug sinawng mga anak 
nga gikan nagpraktis og football, 
ug mopahiluna namo sa ilang mga terasa, 
sa lamesang minantilan og damask
mga plato migilak lang didto 
ug kanunayng tingkagay sa mga baso sa bino, 
mga lawak sa hamis nga seda, 
sa tinuyong kilomkilom 
ug mga kahilom nga inihap. 

Babay, lalin nga nasaag, 
wala makatultol sa iyang estasyonan, 
babay Braunchsweig, Braunschweig
mag-una ra mi nimo, 
magkita na lang ta didto, 
sa kinasang-an sa mga dila ug mga kangitngit.
Ikaw, lalin sa gubat, sa kagutom, ug hulaw 
sa dili magtagnang paggikaan og pag-abot, 
ug kami sakay-sakay sa mga train 
nga padayong naghugong 
subay sa mga riles nga nagtuyok-tuyok 
walay mga sinugdanan ug mga kataposan, 
sa nag-usab-usab, lubog, nga mga mapa. 


 -- ESTER TAPIA 
Nordrhein-Westfalen, Germany

tsa


Nag-iyagak 
        sa abohan 
ang inalisngaw 
        sa takuri 
nga unya hinayon 
        pagbubo

sa tasang 
        gitaksan 
og dahong laya. 

Mihinunob ang gabukal nga tubig 
sa naglutaw-lundag nga tinapok 
ug ang dalag nga mituhop 

mibukhad     og     alimyon     sa     hasmin 

nga daw mihangop kanako 
samtang nagpabati pud sa kainit 
mihayaw nga anago sa akong panit. 

        Nagpabiling 
handumanan 
        kining gihay 
sa buwak nga pila ka
        tuig nimong giamomahan--
pagkahumota! 

Diria ka, inday,
        magpabilin kanunay. 


-- NIƑO JAN POL V. DOSDOS
Pagadian City, Zamboanga del Sur, Philippines

8.06.2021

uwang: alang kang Allen Ginsberg


"I will show you fear in a handful of dust." 
-- T.S Eliot 

Tabunong lunangan, gingharian sa kilumkilom. Ang habog nga sagidlisan sa hangin gipabangaw sa kay-ag nga kalibotan ug tadlas sa kalaberang kakahoyan, nangulihad pa ang alingagngag sa sidlakan. Nag-alirong ang mga pagaw nga bulalakawng buot manaygon sa kawanangan. Dayag ang bagang gabon purya buyag: nunot sa kabaga nahisalipdan ang nahunlak nga buhilaman kansang signos gitag-an na daan sa higanteng buriring nga binuhi sa nahinanok nga kadagatan. Sa laksot nga urom gidigahan og nangatun-as nga mga sanglitanan. Galamhan nagkawankawan nagpaanod sa bul-og sa kasapaan paingon sa kalawran sa damgo ug alimungaw: mobulhot man o mohunong sa wa’y padulngan, usa ra’y paagi aron mahalingkawas sa laksot nga urom: kini mao ang pagkamatay sa wala’y hinungdan. Wa’y pagkatugkad kining walog sa nangalanayng taknaan nga gipangsablay sa mga sanga nga gipul-ongan sa gilamat nga mangangayam. Ang pagaw nga hagawhaw sa yutang natawhan, sinambogan sa pagtamay gisuginlan og tonadang tipasak sa laway sa ugis nga talirongan sa habog nga punoan sa saging nga kardaba. Sa giwang taliwala sa signos ug pabilo sa nag-unawop tang buhilaman, ubay-ubay na ang milalin ug nahisakay sa laylay sa gabok nga tingusbawan: namasin nga sa pikas tampi mahakaplagan ang hulad sa bituong di maantigong maugdaw ug mahanaw. Niining panaw sa atoang pagtumbok gitulisok kita niining damurhawng aligato nga napadpad gikan sa gidaobang gingharian sa mga bathala: gisugilon niya kanato ang iyang kasinatian sa iyang pagsulay pag-eskapo sa galabirintong dimensyon kansang danawan sa mga unibersong nangatunaw ug nangatun-as. Didto wala na kitay madawdaw kon dili ang abo sa atoang kaugalingong kalag nga nahilakip og gupok sa kalayo. Sumala sa propesiya sa bulawang salampating motungha lang matag sawumsom, patyon kita sa usa ka grano sa abog ug itambog kita niya sa usa ka disyertong nagpasad ug nagligdas ang iyang mga hinanib. Takulahaw adunay mga madre nga engkanto nga adunay gay-ot nga mga dagway. Sila moduaw kanato ug tunolan ta nila sa kunot nilang mga kamot ug dawaton ta kini samtang gikalawat ang atong pagkamakasasala. Human sa hut-ong sa gutlo, dili mamostra ang atong bayhon: misiwil ang atong dila, milugwa ang atong mga mata ug miguwa ang tinai sa atong baba sama sa usa ka anananggal. 

 Ug sa atong pagbalik sa gibiyaan tang buhilaman, hayan nga dili na kita mailhan sa atong kaliwatan tungod kay dili na kita ang bayhon nga ilang kapanaminan. Lahi na kita nila: ang atoang mga kalag ginama na sa gipanglut-od nga tipaka sa nangahibat nga lawas sa bisan kinsang linalang nga atong mahinagbo ug mapunitan sa dalan paingon dinhi. Ug wala kita masayod kon sutil o buotan ba kining mga lawasa kaniadto. Ug wala, wala pa makatigoriya kon babaye ba kini sila o lalake. Wala, wala’y nasayod. 


 -- LEONEL QUILLO 
Malalag, Davao del Sur, Philippines

hustisya sa pipila ka basong luha


Buot nakong tuboan og kamot ning 
akong luha, dayon unayon nako’g 
sagpa. O magtipok ug moporma’g danaw 
sa salog, mogawas ining lawak, 
daw lunangan sa kalsada— 
mokamang padung sa imong balay, 
mosulod nga wa’y panuktok, 
mosaka sa katre ug manuksok sa imong 
ilong, baba, dalunggan hangtod ikaw 
malumsan. 


 -- JAN ANGELIQUE DALISAY 
Cebu City, Philippines

8.04.2021

balik-balik


Nganong gibati kog kamingaw 
sa mga bakhaw nga nangabali pagbagyo? 

Wa ba kaha didto nahabilin 
ang paris sa akong tsinelas 
nga nahilis na’g dinagan. Magtiniil na lang ko. 

Kinsa’y nakakita ni Noy Roman nga nibarag, 
nalab-anan og tungab sa Kulafu? 

Kutob na lang intawon ko sa paghandom-- 
kadtong mga kagiki, 
kadtong mga gitik-gitik, 
kadtong mga gukod-gukod sa pagpangahoy, 
kadtong duwa-duwa sa pagpanginhas 
ug ang pagpanuroy og isda. 

Buot ko’ng magkalapok pag-usab, balik- 
balikan ang kakiat ug ang pagkasamad nako
sa sisi. Bahala’g mag-antos na pod. Kalami 
itilap sa akong mga uwat. 


 -- JONALYN ALMACIN-GOURDON
Nantes, France

tungang gabii sa san pedro


Sa di pa padayong motikang ang mga tiil sa orasan, 
tagbawon sa kilumkilom ang dakbayan-- kining 
nabati nga kampana. Kon nganong layo pa ko, 

di ko kaingon. Ug kon nganong tugbang 
sa imong kalimutaw ang mga posteng 
nalabyan nako. Kon nganong masaag ko kanunay, 

di ko kaingon. Ug kon nganong tanang buot kong 
ibutyag nimo nagkaguliyang sama sa mga sakyanan. 
Inig hunong nako sa eskina, basi'g labyog gihapon 

ang kahait sa kadulom hangtod kandadohan 
sa kahilom kining akong pagbagting. Nakauli na ko. 


-- IVAN RIDGE ARBIZO
Davao City, Philippines

8.02.2021

mga pasiuna sa prosesyon paingon sa sam-ang


TINGPANGAYAM 

Gipatungan sa galanteng Presidente og usa ka milyon ang matag agtang sa kapin gatos ka mangtas, ngilngig ug tuso nga mga kriminal nga gibuhian sa administrador sa kolonya penal atol sa tinghulaw sa gugma. Mikuyanap ang balita daw kanser, ug takulahawng nauso ang pagpangayam sa kamatayon ug kinabuhi. Ang mangangayam nga bulhog ang usa ka mata wala mahasol kon unsa ang angayng pagatukokan sa iyang pikas mata—tin-aw alang niya nga walay kalainan ang agtang sa patay ug ang agtang sa buhi. Walay sinsilyong ikasukli sa kaluoy ning panahong mikagiw ang ginuo. 


KALINAW SA MGA KABAW 

Gipangbiyaan sa hingkod nga mga lumulupyo—kadaghanan nila baskog, pipila lang ang lingkong ug bako—ang pag-ugmad sa ilang mga banika. Ug ang naangkong gasa sa mga kabaw sa mga lunangan mao ang kalinaw nga dili magpatugkad, kalinaw nga dili magpaihap sa nahibilin niining mga adlaw. Puhon, ang tanang maantigong mohigugma makakaplag sa ilang pagahigugmaon sa halapad nga sam-ang diin mag-atang ang mga uwak. Puhon. 


 -- KEVIN A. LAGUNDA 
Talisay City, Cebu, Philippines

Daghang salamat sa mga maniniyot nga gapaambit sa ilang mga hulagway sa Google ug Flickr.