paggikan

Pag-anunsiyo sa imong flight number
hugot ang atong mga bukton
Nga kanatong duha mialirong.
Samtang ang mga pasahero
Paspas sa ilang paglakaw
Padulong sa departure area,
Paspas sab atong kasingkasing
Og hangop sa kada segundong
Molabay samtang, samtang ania ka pa.

Karon. Ako. Nag-inusara.
Karong gabhiona,
paghigda ko sa akong kama
akong napanimhotan
ang kahumot sa imong perfume
nga nipilit sa akong t-shirt
ug ang imong lotion
sa akong palad nangalimyon.
Daw kaganiha ra sa kagahapon
Apan walay utlanan ang pangandoy
Nga sa kausa pa ikaw akong makita.

Nawalis ang kortina
sa akong lawak paghuyop
sa hangin. Ang imong katawa sa buwan
gikopya. Midunghay ang kagabhion
ug mihanig sa akong abaga.
Madungawan ko ang imong aping
midapat sa akong bukton.
Mabati ko ang hungihong
sa imong dughan, nagpahimangno
nga gisandig mo kanako
ang imong kaugalingon aron akong matimbang
ang imong gibug-aton ug unya ang gilay-on,
igo lang sad motudlo kanato
kon unsa ang gibug-aton sa paghandom.

-- JOSUA S. CABRERA

Cebu City, Philippines

ang balak nga mubo kaayog attention span

:)









-- ADONIS G. DURADO
Bangkok, Thailand

kaluoy ni rambo

“Laing biktima sa vigilante
Nituasik ang utok.”
Niaslom akong nawong pagbasa nako sa balita.
“Nay, dia rang newspaper!”
Akong gibutang sa lamesa duol sa pultahan.
Nagsuot ko sa dakong t-shirt ni Tatay
nga may tatak P sa likod, bugtong pasalubong niya
gikan sa BBRC. Mora’g sayal. Pwede di na magpurol.
Dali nakong gibunlot ang kaliring nga ligid
Sa habal-habal ni Tatay sa wa pa ni mapriso,
gisandig sa tangkal ni Rambo, among irong kagiron.
Akong gikaliring padulong sa dalan. Apan kalit lang
napatiran ni Uncle Momoy ang kaliring, pwerteng
Pagkasalay sa liog ni Rambo nga nagmukmok gawas
Sa iyang tangkal. Gitangkal man god ni’s Rambo
Kay nakapaak sa una. Gibuhian karon kay luoy man sad.
Haskang kurata ni Rambo, nidagan palayo sa kaliring.
Samtang si Uncle Momoy nagdali, nangluspad.
Padulong sa among balay.
“Asa imong nanay, Doy?!”
Wa ko nitubag, akong gigukod si Rambo, nagdagan sa dalan.
Naurong ko kay kalit lang milabay ang usa ka patrol car.
Naligsan si Rambo. Na-flat ang ulo. Nituasik ang utok.
Wa ko kalihok. Mao na lay akong nadungog ang tiyabaw
Ni Nanay, nigawas sa balay nga bitbit ang newspaper.
“Kaingnon ko ba’g kuyog mo gabii, mao diayng wa siya kauli,
Mao diay!” Tiyabaw nanay ngadtong Momoy.
Igo lang gigakos ni Uncle Momoy si Nanay.
Nidagan ko padulong nila. Nityabaw sad ko.
“Nay, kaluoy ni Rambo!”


-- JOSUA S. CABRERA
Cebu City, Philippines

bas

Diha toy tawo nga taliwala sa lapad nga disyerto namaligya og bas
ngadto sa lumalabay. Gisulod niya ang bas ngadto sa nagkalain-laing
kurti sa botelya, garapon, garapa. Bisag si kinsay pangutan-on, daku
kaayo ning tinunto: Kinsa mang buanga ang mamaligya og bas -- mopalit
og bas-- kung ang maong dapit gilibutan sa bas? Ug usa ka adlaw ana,
may usa ka lumalabay nga kalit nihunong sa nanindahay og bas. Namili
kini, nipunit og botelya, ug taud-taod nitunol sa iyang bayad. Ang mga
tawo nga nakakita naglibog ug nangusyoso ngadto sa lumalabay nganong
nipalit kini og bas nga mapunit ra man niya ni sa palibot. Mitubag ang
lumalabay: "Dili bas ang akong gipalit kundi ang nahulma sa bas."


-- ADONIS G. DURADO
Bangkok, Thailand

usa ka adlaw sa presinto ni s.p.o 2 disconcerto: imbestigasyon kabahin sa akong pagpangulata sa usa ka pastor sa ginoo

Tiaw ba god na, chip, nga nagdala kuno siyag pan sa Ginoo.
Giingnan ko siyag, bi, bi, hain man na kay hagbay rang nagkutoy ning tiyan ko.
Madawat ko ra to, chip, kay sayod man pod ko nga ang sarang pastor
Nga nagsangyaw sa maayong balita sa Ginoo watsinanggo.
Gikinahanglan sa trabaho, kay tiaw ba god og makatulog uroy
Ang mga manimbahay, mosangko lang sa hagok ang maayong balita sa Ginoo?
Mao nang gikinahanglan ang mga pasiaw, gagmay nga mga pakapin,
Mga diskarte aron mas mabulokon ang pagsangyaw sa nindot nga balita.

Pero, chip, sakto ba gud na nga sa dihang mohisgot na siya sa mga makasasala
Dayon niyang pasiplat kanamo, manudlo ug moingon,
"Saksihi ninyo ang wala motambong sa bangkete sa Ginoo!"
Pastilan, chip, nahamangha man gyud ko, chip. Mingkuyos gyud
Ngadto sa kagamyon sa utitod ang akong kaugalingon.
Kung bangkete lang ang hisgotan, ngano gud intawn
Nga dili ta man tambongan. Kon adunay bangkete sa pista,
Sayud pod ko sa gamay kong nahibaw-an nga aduna po’y pakals
Alang sa kalag: adunay pag-ampo nga balig lima ka hiwa sa tinuwa,
Adunay paghinulsol nga sama kalami sa balbakwa, ug adunay po’y
Pangaliyupo nga, pastilan, inasal gayod para mahilangit.

Hinuon, mapasaylo. Ako pa nga nasinati ko na ang kabangis
Sa kadalanan, didto sa lumba sa estero nga wala kaila'g Ginoo.
Aduna baya’y Ginoo, ikapila ko ni gihunghong sa mga kauban ko
Labi na sa mga higayon nga buot na ming mosaka sa mga balay
Aron mamingwit og kabtangan sa mga tagbalay nga nahinanok na.
Ug maglisod, kon ugaling mahisakpan ug labing siguro makulatahan,
Huna-hunaa nga ang mismo nga Ginoo, nakasulay sa way puangod
Nga pagpangulata sa mga sundalong Romano usa ka udto kaniadto.
Dawata matag sumbag, patid, sagpa, bunal, bugal-bugal.
Hinumdomi usab nga kaniadto, ang susama kanato didto sa kalbaryo
Gipatapad sa Ginoo. Kita lang ang gikahinabi ngadto sa kataposang
Ginhawa sa Ginoo.

Apan, chip, usa ka adlaw niana, samtang naglakaw ko sa dalan
Nga nagkutoy ang tiyan ug diryot nang malipong sa kaudtohon,
Adunay misirbato nga Pajero sa akong luyo. Wala ko ni kabaliha
Ug padayon kong naglakaw. Ang dakong kawad-on ang krus
nga akong gipas-an. Ug kalit lang, migawas ang maong tawo
ug mibanghag kanako sa pagpadaplin: Si pastor man diay kadto.
Diha-diha, buot ko siyang pahinumdoman sa nadawat sa Ginoo
Kaniadto: sumbag, patid, bunal, bugal-bugal. Ako kini siyang
Gipaligid ngadto sa imburnal ug giingnan:
"Saksihi ang dakong bangkete, pastor!"

Dili ko mosupak, chip, kon unsa man ugaling ang silot
Nga inyong ipahamtang kanako. Sama sa Ginoo
Nga nagpakahilom lang. Taym pa, aduna diay koy laing gihunghong pod
sa akong mga kauban sa di pa mi mangatkat sa mga kabalayan
kaniadto: "Bay, ang Ginoo diay sentensyado sa kamatayon.
Simba ko lang, di ta man matag-an, manamilit ko ninyo daan."

-- JANUAR E. YAP
Cebu City, Philippines

tulo ka tipak sa sugilanon alang sa akong duha ka mga anak nga lutaw na’g dila sa sinultiang langyaw

Alingasa sa pagkalisa

Hapit ko naamang, natuk-an
sa tingog sa akong hutoy
nunot sa akong pagkakiatan

niadtong kuwang pa ko’g kabuot.
Dad-on dayon ko ni Mama sutoy
didto sa Tabunok, ipahilot

ni Noy Tiago. Ug bisan pa'g magtakiang
wa’y puas na pod unya ang huyuhoy
sa akong tawag nga tulimbang

diha sa dughan sa akong mga abay
nga libod-suroy layat sa kalaay.


Kamig sa kabukogan

Syagit og syatong. Gukod sa tabanog.
Tubig-tubig. Bato-lata. Tago-tago.
Nagkatibulaag na ming tanan.

Tua na sa Carreta si Bobong.
Tua na sa Munti si Edmon.
Wala na igdungog si Tawing.

Ug kami ni Jon, nia
Stateside na. Apan, matay pa,
di na ko mousab og tawag
sa iyang cell phone kay takigan ko
maminaw sa lit-ad sa iyang linitokan
(I dunno, whatchamacall it, man...)
lisod nang kab-oton sama sa kayab
sa bandera sa mga Amerkano
didto sa buwan.


Alibwag sa abo

Kon ang dila—simbako lang!--
mao’y madalin-as ug mapiang

ang kalabera ni Noy Tiago
lagmit igo rang magwara-wara
sa kalisang, mosutoy'g tago.


- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

unsay mga gikinahanglan aron molambo ang gugma ug molungtad ang panag-uban

(matod sa akong mga ginikanan nga 23 ka tuig na nga nagminahalay)











Una, Respeto.
Kon di gyod siya
Ayaw 'sab og pugsa.
Unya dugangi'g Pagsinabtanay.
Kung unsa'y iyang gusto
Sabta, ayaw una'g reklamo.
Pakapini'g Pagpaubos.
Kung siya mangasaba
Ayaw nala’g istorya.
Dugangi'g Pasensya.
Hinumdumi siya tawo ra
Masayop panagsa.
Kinahanglan sab 'dunay Pagsalig.
Tagai siya'g kahigayonan
Ayaw dayon pagduda.
Ubani sab og Pag-amuma.
Nga way katapusan
Ayaw pangwenta.
Unya...
Ayaw 'sab diay kalimti ang Uwag.
Kanang lami nga pagpamungot
Sa isi'g usa.


-- CARINE ERA M. ASUTILLA
Cebu City, Philippines

mga panahom sa tarsius nga gihuhapuhap sa nagtingsi nga turista sa loboc

Ang lapad mong palad nagbaga nga modapat sa akong lawas.
Ang pandak mong mga tudlo nag-ihap sa kataposan kong mga gutlo.

Gugma? Kalooy? Kahimoot? Kahibulong? Kahingawa?
Unsay tawhanong kasinatian o pagbati ang katumbas sa akong kinabuhi?

Ako nahilambigit sa kalibotan diha sa pagkahiniklin ug pag-inusara.
Alang kanako ang kinabuhing tinagoan maoy kinabuhing bulahan.

Ayaw ipha ang atong kalainan samtang gisuhid mo ang akong bayhon.
Kalimti ang imong garbo isip usa ka tawo ug ilha ko sa akong pagkaako.
Ang imong kakulang o kahingpit way kahulogan alang kanako.

Sa nagkahanap kong panan-aw, handomon ko ang tam-is nga kangitngit
nga mihuyop sa akong mga mata samtang nagpadal-os ko
sa lapyong mga sanga sa gabiing nanaghoy ang mga bitoon.

Tawo, sa imong mga kamot itugyan ko ang akong kalag.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

duha ka tanka sa unang pag-abot namo sa amerika usa ka udto sa hulyo

1.
adlaw gatukaw
buwan nakaadlaw’nan
kasikas halas
kabog gatabyogtabyog
hawans' alimpatakan

2.
lawods' panganod
langit kalit mingitngit
sayaw migimaw
hangin huros hingilin
sa nagbaga nga adlaw


-- NOEL D. RAMA
Clinton, Maryland, USA

dukun mona

Dukun is a 2007 Malaysian horror film. The film is loosely based on the true story of the murder of a Malaysian politician, Datuk Mazlan Idris, by Mona Fandey...The word dukun is a Malay word meaning "witch doctor" or "shaman". -- Wikipedia














Iyang gihunghongan ang hanging habagat
Sa mga pulong nga makapakurat bisan sa mga kalag
Ug iyang gihubo ang sapot nga nitapot sa ilang lawas
Alang sa pagpangandam sa paghubad sa tanghaga sa upas

Ug nigawas ang iyang dila nga nagsangasanga sa katulo
Nga nitaroy sa panit nilapos sa unod nibuak sa bukog
Ug nisagol sa dugo ang labing la nga itom nga kusog
Nisutoy sa pagdagan kuyog sa dugo ngadto sa uyok
Sa kasingkasing nga nagpitik sa balaod sa politika

Nikirig ang dukun ug nanindog ang mga buhok
Sa mga nakasaksi sa pagbutho sa itom nga ulo
Nga adunay siga og budlat kaayong mga mata
Ug nisayaw ang dukun sa huni sa gahum sa yawa
Nga nigawas sa daw imburnal nga kabaho sa iyang baba
Ug sa nagbagang kaiinit sa hangin nga gikan sa agkot kaayong duga
Sa upas nga niturok diin nagsanga ang tulo niya ka mga hunahuna.


* Upas-- usa ka kahoy nga nabantog sa kasugiran sukad sa binutbot nga asoy (sa usa ka gihinganlan og Foersch, usa ka surgeon sa Semarang niadtong 1773) nga gipatik sa London Magazine (December 1783) ug gibaniog ni Erasmus Darwin sa iyang sinulat nga "Loves of the Plants" (The Botanic Garden, pt. ii.). The tree was said to destroy all animal life within a radius of 15 miles or more, matod pa.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

gurang blues

Tiguwang na lagi ko, Miss,
Pero ang ibog di baya matiguwang.

Nangunot na lagi ko, Miss,
Pero ang kasingkasing di baya mangunot.

Giuban na lagi ko, Miss,
Pero ang uwag di baya hitugkag uban.

Sige na, ngisihi na ko, Miss,
Kay ipanghambog ko nimo puti kong pustiso.


-- ADONIS G. DURADO
Bangkok, Thailand

matod pa sa chick

Di lagi matiguwang ang ibog, Sir,
Pero unsaon ang ibog kon way ikaantog.

Di lagi mangunot ang kasingkasing, Sir,
Pero unsaon pagtaroy sa kunot nga manoy.

Di lagi tugkag uban ang uwag, Sir,
Pero inutil ang uwag nga di mosungag.

Di ko mongisi nimo, Sir, oy,
Unsay pagtoo nimo nako, cheap.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Dubai, United Arab Emirates

nacodah pula

A veteran navigator informed Darymple that proven
Weather signs were passed on from one generation to the next.
The most important signs were principally from lightning.
-- James Francis Warren, "The Zulu Zone”















Taliwala sa duha ka bud uma
Duol sa bilahan sa tuboran sa sapa
Nga nidagayday sa tin-awng lanao
Dayong dagayday sa sapa pulangi
Nga napuno sa tanom sa humay, mais ug lagotmon
Iyang gisaysay ang kinabuhing amahan sa joanga
Sa atubangan sa iyang tulo ka mga anak
Sa ilawom sa landong sa taas nga upas.

Ug iyang gitug-an ang mga agianan sa dagat
Ug sa mga panagway ug sa taras sa mga balod
Ug sa mga nagkalainlaing matang sa kahayag
Ug sa mga mata sa agkot ug itom nga langit

Ug iyang gisakmit ang tango sa kilat
Alang sa paghubad sa tanghaga sa lawod sa kaparat
Nga mao ang tinuod nga kapikas sa dagat.

* joanga/lanong: the large, heavily-armed Iranun vessel (source : The Zulu Zone)

-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

dihang duna'y niabot nga wa magpahibaw: kay dili manuktok ang gabitbit sa sanggot

Gadibal ang dagway sa manananggot
naabtang wa’y hilam-os ug wa’y panudlay.

“Taym pa, manutbras ko, manghipos ko?!”
“Ayaw na, nihapit ko kay maningil…”

“Lawgawa nakaadlaw’nan, birtdeyng mare.”
“Nya, lingaw ka?”

“Molang, tumba’g baka’s pare, sumsuman pa’y imo gabaha!”
“Ang kolesterol?”

“Inom eskay-es-da-limeyt ang bahal, wa pa’y labot estetsayd!”
“Ang kasingkasing?”

“Magpurol ko?”
“Patuyang kag habhab ug la-la…”

“Asa man ta nyor?”
“Ibitbit ko ining sanggot bi, palihog…”

Gasipok ang ulo sa manananggot
naabtang wa’y hilam-os ug wa’y panudlay.

-- NOEL D. RAMA
Clinton, Maryland, USA

kadtong giugbok dinagkotang krus sa daplin sa dalan

Silang duha mga unang gugmang subol
Iladong tukmo ug punay sa hayiskol
Gitakdang
Mopaso
Hinapos
Sa Marso
Nahiatol
Gahumol
Humot cool
Hip-hop mojo
Galing lang
Kataposang
Semana
Uban sa
Mga alalay
Nagbordahi
Sa pantalan
Kunohay
Mosaksi
Panagbagat
Ni dagat
Ug Bulan
Unsyalan
Barkadang
Nagmaneho
Natam-an
Sa drogalak
Nabuak
Salamin
Nasiak
Kasingkasing


-- MELQUIADITO M. ALLEGO, M.D.
Palm Harbor, Florida, USA

ang mini nga kasaysayan sa dili hingpit nga paghinulsol ni padre t(s)ikboy

Dihang si Padre T(s)ikboy dili na kuno makaantos
Sa yangungo sa kuno witwitan niyang tanlag
Sayo sa buntag gibagting niya ang kampana,
Nanguros siyag kasiyam unya mikatkat sa kampanaryo.

Didto iyang giabis ang iyang dalunggan ug ilong,
Gilugit ang mata, giputol ang dila, unya
Humag yukbo katulo iyang giitsa ang menudo
Ngadto sa nagkaguliyang niyang parokyano.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

pastilan!

Kini ang gilitok
sa bato atol sa pagkapandol
sa mangangayam sa iyang pagpunting
bantang sa langgam nga andam untang
mokanta inig tugdon diha sa nagdupang bukton
sa tirador.

Kini ang panghupaw
sa babaye sa Kamagayan
nga laraw untang sundon ang kaigmat
sa matador dihang nakigharong sa hubog
nga igo ra nangawhat og halok sa iyang agtang
dayo’g hagok.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

biga

Ang biga usa ka pulang tabanog
Sa madag-umong kahaponon

Hinam paminawon ang adunay pahugong
Hadyong sa kilumkilom

Motiurok, mopasundayag kini sa hapak sa hangin
Mangidhat sa gihidlaw nga kagabhion

Apan sa pagtagaktak sa mga segundo, sa pagpakli,
Sa pagsidlak ug pagpahipi sa mga bitoon

Ang maong tabanog ikaw-it na lang unya
Sa lansang, sa luyo sa gi-padlock natong pultahan

Dunay mga adlaw nga, pwera buyag, lahi ang tabanog.
Paksit. Modasdas kini sa kusog nga hapak sa hangin.

Paksit. Kay kon ikaw ang matungnan
Niining matang sa kuwang-kuwang nga tabanog

Inig human og tugpo, magtuyok-tuyok
Maglirunglirong. Magtuyoktuyok sa tumoy sa tugot

Ug kon imo nang ihinayhinay og pulipot ang tangsi
Lisod na kini panaugon. Pastilan.

Apan kon imo kining anaron, pwede na nimong
Igaid sa haligi, biyaan ug ikaligo na lang sa kamig

Sa paglabay sa sayong kabuntagon.

-- R.V. ESCATRON
Valencia Hills, Negros Oriental, Philippines

sulat sa sugarol

parts, musta na? nakabuno
kuno atong hiniktang ugis?
idublada akong parte
ugaling itari ni joker
iyang sinyalang buwanting.
debuynason gyud lagi nang
naay gasabak sa panimalay, no?
uy, ni-tip nako si jack
nga kwadro karon iyang chicks.
gisyapulan gyud diay niya
ang kalasera nga sauna
gisuwayan sad nimog dega?
hapit baya to nimo ma-kang,
kung wa pa ka hisakpi
sa financer nimos mahjongan.
pustaanay, matutyo ra na siya?
lisod man nang upat imentin,
labi nag gamay ra kag stopper,
ug imong alas imo rang hitsura.
ang sikreto gud sa pagpangabit
kay naa sa pilde-gana:
dakung dimal kung daghag dama.
maong tagsa-tagsaa og pug-ok
ang baraha aron di dali hisakpan.
likayi sad ang queen diamond
kay ang selosong bana gadalag atsa.
taym pa, niantog kuno nimo
ang ulcer? tabla na diay ta ani:
may lunggong sa kutokuto
kung ugaling masul-an.
barawa na -- imni pirmig gatas --
mao nay hirit ni doktora.
mao na nay dibidendo, parts,
kung kita magkatiguwang na.

p.s. damgo nako gabii:
gaturotot nga rayna natikangkang --
4-1-7. irambol lang.

__________________________________
* dublada: pagpusta og balik sa tanang daug
* buwanting: klase sa manok pangsabong
* syapul: kuso-kuso nga labok sa manok; gikan sa ingles nga "shuffle"
* kwadro: set sa upat ka buwak sa baraha
* dega: pagpakita sa bahig sa baraha ngadto sa bangkero
* kang: set sa upat ka pisa sa mahjong
* tutyo: sa sugal nga piyat-piyat (baraha), deklara nga pildi kay sayop pagbahig
* mentin: numero sa masiao nga gipustahan pirme; gikan sa ingles nga "maintain"
* stopper: sa sugal nga chikitcha (baraha), ang numero dos nga pangpatay sa alas
* pug-ok: pagtago sa baraha samtang gasaksak
* lunggong: sugal sa peryahan diin lu'gu-on ang tulo ka dice sulod sa panaksan
* rambol: sa masiao, pagbali-bali sa pustahang numero; gikan sa ingles nga "ramble"
________________________________

-- ADONIS G. DURADO
Bangkok, Thailand

alang kang ellen

1. Pagbiya

nisilaob
akong dughan

pagbag-id
sa atong kainit

nidilaab
akong kalawasan

pagduslit
sa atong panamilit

nikab-ot
akong panan-aw

aron paghawid
sa imong kahidlaw


2. Pagtagbo

natay-og
akong dughan

paghasmag
sa kamingaw sa bung-aw

nikilat
kaugatan sa alimpatakan

pagdahunog
sa dugdog sa imong tunob

giwahi
ang panganod sa panglantaw

aron paghangop
daga-ang sa imong adlaw.

-- NOEL D. RAMA
Clinton, Maryland. USA

kabahin sa bato

Tungod kay diri sa akong nahimutangan
Layo gayod sa kota bato
Sa dalan nga semento
Ipatik ko ang kahulogan
Sa bagulbagol sa makina nga nag-aso-aso
Nga nagsulod sa usa ka awit
Sa bituon sa taas nga dalan.

Tungod kay diri sa puthawng ulo sa makina
Sa pinakatuling sakyanan sa yuta
Akong isyagit sa tumang kakusog
Ang tingog sa akong batong kasingkasing
Og awiton ko ang huni sa dakong bato
Sa dakong kamatayon
Aron akong ikahapak sa imong ulo.

Kay kon ang pulong bato sama pa gayod sa kinalag-itang bato
Dugay nang nangabuak kining atong mga ulo.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

mga huni nga hinagdaw sa mga gangis sa kilumkilom

le sacre du printemps

sa kanunay ang esena
way pag-usab
sa imong pag-abot
samtang imong ipadunghay
ang imong buhok
moingon ka
nga nahikalimot ka na
sa akong panagway

sa imong pagbiya
sa may pultahan
motutok ka kanako
sa way pupamilok
hangtod motulo ang imong luha
unya pasidan-an ko nimo
nga mao na niy kataposan
natong panagkita


symphonie fantastique

kon moingon ka
ambak sa lawod
moambak ko
sa way pupanagana

apan balikan ko ikaw
sa imong katiguwangon
molingkod ko tupad nimo
sa imong higdaanan

ang akong ulo nagbitay
nawong ko kagaangan
nga gitaptapan sa dunghay
kong buhok nga lusay


none but the lonely heart

dulom ang akong kalibotan
kon wala ka uban kanako
apan dili ko ikaw pangitaon
hangtod hipalgan ko ikaw

ikaw nga mobiya kanako
inig-abot sa panahon
nga wala na akong moambit
sa inadlaw mong kasakit


l’après-midi d’un faune

ang akong mga kamot mahisalaag
sa lit-ag sa imong buhok
nga molibkas sa hagkot nga kahayag

sa libon kon diin nagpasad
ang atong mga ngabil
dili igkita ang atong mga mata


4’33”

sa hataas nga kahilom
sa kataposang tang panagkita
may nabati kong hagawhaw

nangutana unsaon na lang kuno
ang umaabot

unsaon ang unsa


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

agosto

Tungod kay moabot na usab ang buriring sa bulan sa Agosto
Nga matod sa dukun mao ang tinuorayng hubad sa isdang bato

Tungod kay tingbutho usab kini sa hanging habagat
Nga matod sa mga libak mao ang kusog sa pangorap

Pangandam na kamo mga timawa sa tanghaga
Tungod kay tinglayag usab kini sa makahilong hunahuna.

-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

o

makahadlok ang letrang o. mora kinig buho sa panid diin mamuso ang maligno. diha sa blankong lawod, mora kinig ulo sa ukoy nga gautaw-utaw sa layo. morag misikil nga pusod sa tagulilong nga pulong. hala, mora sag mata nga puros lang kalimutaw. o atngal sa engkanto nga tagus-a ray suso. piskot! di kaha na tuldok nga nasudlan og impakto?

-- ADONIS DURADO
Bangkok, Thailand

timailhan sa mga t.n.t: usa ka pag-usisa sa pagduha-duha atubangan sa samin

"What you see is what you get."














Nagsul-ob sila og katugnaw
sa kainit sa imong tinutokan.

Nanambok silang tanan, natagbaw
og likay sa gutom nga pahiyom sa kalabera

nga imong gimaskara. Taas sila’g barog,
masukod sa imong aninong nagtukaw

sunod sa ilang mga tunob. Tua sila dangop
diin ang linog sa imong hunghong

nagtug-an sa naglanog nga kahaw-ang
sa kaugalingon nimong langob.

-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

alang sa akong duquesa de alba

gipahigda ko ikaw
sa namiyoos nga panganod
sa kama sa kaadlawon
ug nagtagik kog soneto
ang unang linya tadlas sa habog mong dughan
unya paubos latay sa ibabaw
sa imong baba sa atay
dayon patighulog ngadto
sa way kibo nga kapatagan sa imong pus-on
diin naglisod kog tala
sa panapos nga mga pulong
kay alirong sa imong linea negra
way hunong ang paghunob
sa tam-is nga tinta sa kilumkilom

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

unsay pulos

Unsay pulos sa dag-om kung di ka uwan
Unsay pulos sa uwan kung di ka baha
Unsay pulos sa baha kung di ka gun-ob sa pangpang
Unsay pulos sa pangpang kon way karaang kahoy
Unsay pulos sa karaang kahoy kung way landong
Unsay pulos sa landong kung way ningpasilong
Unsay pulos sa ningpasilong kung way giagbayang uyab
Unsay pulos sa manag-uyab kung sa isig usa way gisaad
Unsay pulos sa saad kung di katarog og panganod
Unsay pulos sa panganod kon di kini ka dag-om

-- ADONIS G. DURADO
Bangkok, Thailand

kon naa ko’y usa ka bulsita nga mahika

(alang kang Mama)


















Wala na’y misteryo kon unsa pa’y akong mahimo.

Dili ko mohuwat mahuman ang Woodrow Wilson Bridge
sa Virginia ug Maryland o motadlas paingon sa Baltimore
aron didto manukad sa akong paglupad.

Dili na ko mangandoy og mga pako sa pak-ang orasan
kay usa lang ka pamilok dili ko maabtan og tuktugaok
sa hiniktan nga gibalayan sa atong silingan ug kanunay
nangandoy nga swertihon permi sa tigbakay kay iyawat
nalang makapahuman sa iyang anak nga gusto magmaestra.

Naa dayon ko’s imong kiliran, ma, usa ka hulbot sa bulsita.

Usa ka kuot sa bulsita, oo, mamungingi dayon
akong kamot og mga tsokolate ug alahas ug mangalimyon
ang pahumot nga imong gipanugon sa imong katulogon
sa paghinuwat.
Ug balibaran na unya nimo ang gilibod nga syakoy ug binignit
ni Nang Bising aron matagamtam pag-ayo ang sikreto
sa akong gibitbit.

Mapugwat gyud ka, ma, dungan sa imong kahikurat
kon usa niana ka higayon sa imong pagduka moabot ko diha
nga dili mosimang og dalan o motabok og taytayan o motadlas
og kawanangan.

Pastilan, dili ra ba gyud ka gusto anang masorpresa!


-- NOEL D. RAMA
Clinton, Maryland, USA

balay daplin sa baybayon

SUGILANON

Duha ka andana ang balay nga gitukod daplin sa baybayon. Gama kini sa semento sa unang ang-ang. Ang ikaduhang ang-ang niini gama sa kawayan ug sawali. Adunay dako nga pantawan nga nagpalibot sa maong balay, ug sa usa ka lawak sa taas, nahimutang ang mga butanganan sa mga libro nga gimugna gamit ang kawayan nga gikan sa tanom sa kanhing tag-iya, dugay na nga panahon ang nilabay.Lain na nga henerasyon ang nakapanag-iya niining maong panimalay karon kauban ang lapad nga yuta nga sakop sa maong luna. Apan ang sobra sa tres sientos ka punoan sa lubi ug uban pang mga kakahoyan nga nagpalibot dinhi, susama ra gihapon sa unang panahon...

PADAYON OG BASA (Palihog og click sa ngan sa magsusulat sa ubos)

-- MARIA VICTORIA BELTRAN
Cebu City, Philippines

ang batang badlongon nga gihinganlag gugma

Gitangkal sa igang kwarto
sulod sa usa ka tuig,
pagtong na siya dihang akong gipagawas.
Hagkot ang kulot nga buhok
nga nagtungtong sa patok nga agtang
kay lagi way ligo
unya wa pa gyoy panudlay.
Mihiyos siyag kamaayo,
maora na lang god intawon
kagamyag monyeka.

Apan pastilan, mao pa ganiy pagpanghuyatid
mitokar na sab ang kanahan--
giguroy kos gawas
kay naa kunoy dalagang milabay.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

panglima enam taupan

"The Vikings of Asia laid claim to being the true lords of the eastern seas." -- James Francis Warren, “Iranun and Balangingi : Globalization, Maritime Raiding and the Birth of Ethnicity.”















Gikumotkumot sa daw puthawng kamot
Ang iyang batong kasingkasing
Nga nadugmok sama sa uga nga pulbora
Dihang gitadlas sa iyang hunahuna
Ang lanao nga daw bildo sa katin-aw
Ang panagway sa katahom sa iyang mga pinangga
Ug gibuak ang iyang panagway
Sa kristal nga lusok nga gihimugso sa iyang mga mata
Natagak sa talad dayong kabuak
Unya nikurog ang garay nga gikusokuso sa mga balod
Ug dayong katay-og sa iyang pagbati
Sa dihang iyang gihandom ang pagbitay
Sama sa mga iro ubos sa gihilantang adlaw
Sa mga unod ug bukog nga sama sa anaa kaniya
Nga mga biktima sa manlupigong kusog
Sa kalibotang nagtuyok sa uyok sa diyalektika
Ug nisurok ang iyang dugo
Dayong siga sa iyang pulang mga mata

Samtang sa ulohan sa garay maaninaw
Ang itom nga utot sa puthawng makina
Iyang gilili ginamit ang bronse nga teleskopyo og iyang nakita
Ang sakayang naglawig nagkaduol sa pantalan sa Bangsapura
Puno sa mga pasaherong bulawan ang mga buhok
Og puno sa kalipay og hudyaka sa panagway sa kolonyalismo
Og nisiyagit si panglima : NACOOODA!

Nitubag ang makabungog nga tingog sa drum
Dinoyugan sa pangusmo sa mga pana, mandau og kampilan
Ug sa mga hait nga siyaget sa mga bangis nga mga ginsakopan
Ug nibutho usab ang hanging habagat
Ug nasamin sa dagat ang tumang kahadlok
Nga ang mga balod daw nagkurogkurog
Gitigbas sa kalisang sa hinagiban sa kabangis
Ang mga nakasaksi sa paggimaw sa panagway
Sa mangtas nga niambak dayong balitok
Ug nilupad dayong tugpa sa ulohan sa garay ang kusog sa Iranun
Ug nibundak ang unos sa dugoong mga pulong.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

igmat pa ang igat sa sungayang dako

Nanaghoy nanudlay ang panuway atubangan
sa one-way mirror nga bungbong sa Amigo,
ug nakahukom kini magpatupi.

Gihinol ang duha ka dumpol nagtuybo
sa iyang dagway, dayong pangutana sa miguho
sa pultahan, “moba-id sad mo ini day?”,
dayong walis sa iyang bangs ug gipabantang
ang iyang sungayang agtang.
Mingisi kutob’s dunggan bisa’g nalisang
ang masahista sa iyang nasaksihan,
“a, kana ra di-ay, ba-id gani ko ana ay!”,
simod pa’s babaye sa bilahan sa panuway.

“Rose ko”, “Bort ko”, ug gilamano sa yawa
ang kandilaong mga tudlo ni Maria Luciana,
samtang mihinayhinay paglahap ang suwab
sa kantalita sa babaye sa dunggan sa tiguwang
naninda og pakwan sa aseras sa dalan Pelaez
niining naglagiting kahapunon sa ting-init.

Atubangan sa salamin, nagkayuring ang gunting
ug labaha sa barbero sa hubon ug tangkugo
sa mapahimuslanon, “Ay’ lang patilya’g bangs”.
Nagkapandolpandol sab ang kamot sa masahista
paghinol pagkumotkumot sa gipangita sa kanahan
taliwa sa bugan sa iyang himaya, pahiyom sa cashier.
Mibalising miba-i-id si Rose, “Taas ha huma’g tahal,
adto sa langit, 350 ra man way labot extra, depende”.

Mibudlat ang mata sa ikugan, mibarog ang buhok
sa iyang tingkoy, nangutana sa barbero, “Humana?”

Nakalimot ang serepenteng dako sa iyang sungay,
nanudlay nanghinapay dayong agbay, “Ta’ na, ga?”

-- NOEL D. RAMA
Clinton, Maryland, USA

apas-pasidaan aron sa ulahi wala'y masaag gikan sa linya sa u.s. embassy

Pasagdi ang iring sungkaban
nga motila sa imong tiil.

Patiri ang magwawali sa aseras
nga wa’y kutas nagpanikad kabahin
sa kaluwasan samtang nangulihad
ug nisaka ang kilay sa buta nga buot
untang mangutana kon duna ba’y
santos alang sa tanang makililimos.

Pangayo’g tambag sa mananagna
nga dili unta malibat samtang magsuta
kon unsa’y napatik
sa imong lapalapa.

Subaya ang mapa nga nalakra
sa tuhod sa mga deboto, ug sunda
ang aginod sa ilang pagluhod.

Patindoga ang bakol, ug tultoli
sa mga tunob subay sa alambre.

Layati ang duha ka iro nga gadiwalwal
sa ilang gininhawa, gahabal taliwa sa dan
samtang sa daplin nagsayaw
ang siga sa kandilang nagtimaan
sa naligsan dihang nakalimot
paglingi sa iyang paglabang.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

isdang bato sa dagat sa politika

The raging ocean that covered everything was engulfed in total darkness, And the power of God was moving over the water. Then God commanded, "Let there be light." - Genesis/verse 2-4











Unsaon paghulagway ang kabangis sa kangitngit
Sa kinabuhi sa nilalang sa batong pagbati sa kawad-on sa ekonomiya?
Sud-unga ang tinubdan sa tinuod nga armadong kusog sa sultan sa mga banyaga
Gikan sa sabakan sa pulong Iranun dayong dagayday sa sapa pulangi
Ngadto sa kota bato og bilahan nga Ilana
Ngadto sa kinapusoran sa gingharian sa puting rajah sa itom nga kasingkasing
Ilawom sa kapintas sa nagbagang kainit sa gilintiang adlaw
Susama sa adlaw nga gibuhat ni abbu sabaya
Ngadto sa dagat sa mga isdang bato
Duol sa Sangir, Sempurna, Reteh og Bangka
Ug simhota sa labing lawom ang baho sa labing ugang pulbora
Gikan Batanes, Cavite , Masbate, Kibawi, Sitangkai og Sangkapura
Ug tagamtama ang nakawang sa paghubad sa tribo sa kasingkasing tingga
Sa mga simbolo ug metapora sa buwan tingburiring
Nga sama sa huni sa hanging pirata
Sa kahait sa suwab sa taga sa panahon sa mangingisdang elektronika
Sud-unga ang mga garay nga nagtadlas
Sa dagat sa kasaysayan sa pamaagi sa produksyong pang-ekonomiya
Sa Sulu,Borneo Malaya og Indonesia
Alang sa imong paghubad sa tanghaga sa kalambigitan sa mandau, bugas ug politika
Tungod kay mao kini ang molamdag aron imong makita
Ang itom nga panagway taliwala sa kangitngit sa gamhanang pulong bisaya.

-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

habak

(lanog sa hagawhaw ni Hugh McDiarmid)


Gamut sa bangaw nga gipalutaw sa luha
Maoy panagang nga akong gitinguha.














-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

linog sa sichuan

nikiling ang dragon
ug nituya ang yuta

ug ning-ikid ang mga pangpang
ningsimang ang mga tulay ug dan

ningkanaog ang mga andana
sa edipisyo sa ospital ug iskuylahan

ang nasud nga tagus-a ray anak
sa pagpirok sa gutlo, nahimbisan

-- ADONIS G. DURADO

Bangkok, Thailand

mga personalidad luyo sa mga lamesa: e-mail alang kang miss x

SUGILANON

Dear Babe,

Mingaw ron ang opisina. Nagtungok ang mga lamesa sa akong kaubanan. Mag-email-email lang ko ron, pawala bas kulba kay lisod nag manulod nya diri ang espiritu sa mga guwardiya sibil. Himoon ta lang isa ka rong kauban kay ako ra laging usa. Aw, unsa man diay ron? Morag holiday man tingali ron, Agosto 20, kasumaran sa pagkamatay sa pulgas nga bungoton. Naa koy mapaabot aning award, siyaro: “Ang Labing Masaarong Hanggawng Empleyado” kay misulod bisan way trabaho...

PADAYON OG BASA. (Palihog og click sa ngan sa magsusulat sa ubos)

-- OMAR KHALID
Makati, Philippines

ang sultan sa pangorap

Alungi bisalla alenyap na bangsa
(Lost language, vanished people)
-- an old Samal Bajau Laut adage















Dungan sa paghugpa sa kangitngit
Niandar ang gamhanang makina
Taliwala sa laod sa kasaysayan sa rasa
Sa gingharian sa dagat sa puthawng ulo
Sa mangtas nga ekonomiya sa kawad-on
Taliwala sa laod sa kabuhong

Ug nibanaw ang daw dugo nga kahayag
Sa palibot sa suang pukol

Nya nihunghong ang bugnaw hanging habagat
Ug niasoy sa mga tanghaga sa mga libak:
Ang dagang sa sultan nidulot sa bukog
Sa mga sigang mata sa mga ulipon
Sa tripang bato, sa balayan sa mga langgam sayaw
Sa puting birtod sa opium, sa tsa, sa tingga, sa pulbora
Ug sa uban pang adunay bansagong globalisasyon
Ug naila kini sa tanang kasookan sa kalibotang gutom
Sa bahandi, kabantog ug gahom

Ug pag-abot ni amihan nagdala usab siyag hubad
Gikan sa mga barbero sa mga pahak
Mao kini ang alamat sa pangorap:
Ug nisyagit ang sultan ngadto sa rajah
Ug nisyagit ang rajah ngadto sa panglima
Ug nisyagit ang panglima ngadto sa nacoda
Ug nisugod pagtuyok ang pinakabangis nga makinarya
Nga gihulagway sa nagkuros nga kampilan ug mandau
Ug nagbagang pahiyom sa kalabera
Nga maoy tinuod nga panagway
Sa gingharian sa labing bangis nga bisaya.

-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

bisa + saya = bisaya

bisa = poison
saya = I

-- oxford mini-study Indonesian dictionary

bisa = venom
saya= I

-- collins bahasa malaysia dictionary



Didto sa tubig nga daw bildo
nga gialirongan sa kabungtoran nga puno sa mga kahoy bungahan
Niabot ang panahon nga gisabak sa yuta
Ang labing bangis nga pagbati
Unya gimugso ang pulong kasakit nga gikaluhaan sa kapait
Nga gihugway sa nagkayong mga bato
Nga giluwa sa birheng bilahan nga nakighalok
Sa mga panganod sa naglangitom nga aso
Ug nagdilaab ang ulan sa nagbagang mga bato
Nga gihabolan sa labing baga nga kangitngit
Nakigduwaduwa sa nagkidlapkidlap nga mga liti ug lipak
Gibuakbuak ang panagway sa langit sa mga kilat
Nibaha ang labing init nga lapok nga nag-uros-uros sa kapungot
Pula sama sa kainit sa bulok sa kayugot
Ug nagmugna og sapa sa kayong sama kainit sa impiyerno
Nga nidagan sa danao nga sama sa bildo

Ug kinahanglang manglayag ang mga sakayan
Pahilayo sa lanao nga daw impiyerno
Aron sa pag-ikyas sa gihimugso nga labing bangis nga hilo
Ug alang sa paghupay sa kahulogan sa nagbagang kasakit nga nag-aso-aso.

Ug namugna ang pinakabangis nga makinarya sa makahilong kasingkasing bato
Ug sa gahum sa hait nga hinagiban sa gutom nga utok sa lawod sa pagtuo.


-- LEO BOB FLORES
Bukit Batok, Singapore

hikit-an ra gyod namo ang gipuy-an sa bag-o namong nakailang magbabalak

Nangayo mig katahoran
lusot sa buslot sa pultahan.
Miguho ang simod
sa usa ka babaye (iyang

asawa seguro) nga humag
pasiklap sa among dagway
misirit lag ingon,
“Ah, si Botsoy? Tua, nag-inom.

Subaya lang ning dalandalan
pidpid sa estero.
Pagbantay lang mos tae.
Naa ra siya dihas unahan,

apan kon asa na pod
kahang tindahana siya
natikay-ang, iyang hasang
ray nasayod.”


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

pagharong usahay sa kamatuoran (ang kasingkasing, ang kinauyukang bahin)

Ayaw pamilok og segundo mohasmag ang kamatuoran,
kay usahay tinuod, pastilan, dunggab tumong ang dughan.

Duha’y suwab ang punyal sa kanahan, naa pa’y lain
gitakin pagkasinaw pagkangilo nag-uylap, kahait, paet.
Pagkapaet pagkapaet kon masugatan, kita mahinaykan.

Apan di man gyud na malikayan. Dagan? Ayaw.
Pu’ng pa bitaw sa katiguwangan kon kasugat ka’g iro
ayaw pagdagan aron di ka gukdon ug hangbaton.

Ayaw pagsibog og dangaw mohasmag ang kamatuoran,
kay ang tinuod wa’y arang kon mahulog sa imong kamot
ang iyang kinauyokan.

-- NOEL D. RAMA
Clinton, Maryland, USA

tulo ka haiku sa mayo: pagsugod sa spring sa abril

(Cherry Blossoms sa Washington DC dapit sa Tidal Basin)

Mayo naglawig--
azaleas, tulips, daisies--
lawod, didto pa.

*
unya naglawod
og lunhawng’ balilihan--
huros sa hangin.

*
lawa sa Abril,
mituyhaw ang mga Koi,
kisaw sa tubig.


-- NOEL D. RAMA
Clinton, Maryland, USA

pagsinggit sa tampi sa suba

i. taghoy taliwa sa katalagman
Gipangita sa anino sa akong pilok
Ang pundok sa baha, gihinol
Sa kumingking sa among sagum-ot nga buhok
Ang haguros sa bastos nga yamog. Ang taliwa
Sa buntag ug gabii walay kalahian
Sa multong nagpangayo og limos
Nanlimbawot ang among balhibo
Tungod sa singgit nga gisapnay sa among mga puya
Nakigsambunot sa nagkadaiyang alingasngas:
Nagsipok nga mga gangis, nangadyeng mga tiki
Gapasan kaming natugsaw sa Bentana
Patalinghogan ba namo ang kapait sa bakho sa ulan?
O kaha padayon kaming magpabungol-bungol
Sa nagkanuos nga bahakhak sa pikas tampi?
Ah, sa bahakhak nilang dunot, uga nga luha—
Silang naluwas sa katalagman
Sa dalugdog. Magpabuta-buta na ba lang kami
Sa pagpanglipagha sa among panit
Isip timailhan sa pagwara-wara sa alingatong ?
Oo, pagadibuhoan nila ang daot
Nga mga panultihon sa udtong-tutok
Kilat silang tunok sa among dugokan
Kilat sila sa nagkutoyng dalugdog
Kilat sila sa halayong lubnganan
Kilat silang nagkamang; itom nga ulod.
Puthawng anino lamang kaming nangagipod
Gikan sa kahapdos sa among pangos.
Alang nila, susama lamang kami sa hangol nga kalag
Way pagka kabalaan, taralong way hinungdan
Sa mini nga Sanhedrin
Manglutaw ang gay-ot namong kalawasan
Ipanigsusi na lang kaha namo sa tuktugaok
Sa mga manok-ihalas. Nalisang kami, lisang kaayo
Nga basin sa pagkahugno sa pal-og, saw-on
Ang gabok namong mga anago
Karon, naglantaw na kami sa sapa, ania na—
Mabalbag na ang sentido sa among mga singgit
Moaslay na ang pus-on sa tuboran
Hinunoa, nasayod kami: dili kami magpakitabang sa rebulto
Sa mga anananggal, dili namo ibaligya ang gilukdo
Nga banga ug kaban. Sanglit nahapnig dinhi ang
Bahandi nga giampingan sa among kaliwatan
Ihangyo namo: sa matag halok sa sawumsom
Pasagdi ninyo, pasagdi ninyong
Magyamyam kami og mga panangpit.
Subling hapyoron ang dughan sa among mga inahan
Gigunitan ni Lulid ang sitro— ang kalipay sa among mga anito
Dili kami moyukbo sa puting diyos.
Bisan mahutdan pa kami sa yuta.
Dili mongisngis ang among mga kinumo
Sanglit yuta man usab ang among sambog.

* Bentana--Langob sa Tabango, Leyte nga gituohan sa mga shaman nga gidagaydayan sa gamhanang tubig.
* Alingatong--Usa ka matang sa kahoy nga naghambin og katol kaayo nga dapaw

* Lulid--Sa mitolohiyang Binisaya, Diyos sa Sakit

ii. hukom sa suba ug ang piyak sa nikiladong bantayog
Walay kahulogan ang daling
Pagtuang sa ulan. Tungod kay nagsugwak na
Ang tinubdan sa kaligutgot. Namudlat na ang bangkaw
Sa mga manggugubat sa among kaliwatan
Andam nang ihimugso sa sabakan sa kabaghion,
Ang mga anak sa yuta; sila ang mga libgos nga
Dugay nang gipaabot sa gikatakdang tigpanurok
Dili sila kapugngan bisan sa suwab
Sa tinegre ug binagon . Walay talawan sa among talay,
Ang kasundalohan dili moatras—
Hinunoa, motimbakuwas sa sidsiran sa kahilom
Ang mga bituong day-o
Ania kami nga naglaas sa taming ug sundang

* Binagon-- Mga matang sa sundang sa Kabisay-an

iii. epipaniya sa mga biniyaan
Ipahamtang ko ang gahom sa sungkod
Sa matag kapukan sa gamot, usa ka obituwaryo—
Nangislag ang mga diwata ni Caravana
May hulga sa trahedya ang mga ngabil nga lisang
Nagkurog, nagbakho, nagpanglingo
Gani wala may ikayawyaw ang
Libat nga talan-awon sa prosesyon
Paminaw kamo sa linunggoag ulong tigkansiyon
Magpangamay sila sa pundidong mga aninipot
Bisan pa ang mga ingon niining ritwal, tipaka lamang
Sa kuyamis nga pangandoy, kasugiran na lang—
Usa na lang ka mito ang kinulit, itom nga Diyos
Ang lang-og nga gininhawa sa bakakon
Ug doktoradong tigsugilon
Maoy magpatigbabaw sa kasadpanong hutuhot
Sila ang mga tagsala nganong nabugto
Ang pisi, ang manluluwas nga pisi
Walay magunitang tanod sa kamatuoran—
Usa kini ka balinsuhi!
Hinay-hinay nilang gigum-os ang mga gabii
Ay, nangislag na ang mga buang nga kabog
Ang hulagway sa kaibog, usa na ka halayong kagahapon
Kay mahilomon na kining gitunod sa lubnganang
Walay timaan. Maaninaw mo ba ang tigbayon
Sa ilang mga kalag nga nanagtago sa katalaw sa kangitngit?
Mga manggugubat silang walay itlog!
Mga manggugubat silang kanding nga
Motiyabaw sa ting-ulan, mga bunhok silang
Nanuksok ilawom sa sayal. Wala akoy nasil-ip
Gawas sa gibus-awng baho sa nangalata
Nga mga iring, iro, nadunot nga kalawasan
Ang taliwa sa duha ka tampi
Usa ka teyatrong gidulaan sa kinabuhi ug kamatayon
Hangtod na lang dinhi ang sangpotanan.

* Caravana-- Popular nga nobelista sa pantasyang kasugiran

iv. odesiya sa mapahigawasong kabugnaw
Salamat sa obeliskong tuod sa kaingin
Ilansang namo dinhi ang among kaluwasan
Walay malupigon nga makahimo pagbungkag
Sa among pagkinuptanay
Dili mangurog ang among tuhod
Andam namong antoson ang kabinhod sa
Balit-ad namong pagluhod
Hangtod na lang kami dinhi, nangagadlas
Ang lawas nga gipiyestahan sa pangos ug bun-og
Apan dili kami kaposon sa gininhawa
Magtuwad kaming mag-ubog sa baha
Moaginod kami, moaginod nga mainampingon—
Nasayod kaming manggahi ang among kaunoran,
Sa kahapdos sa paslot niining among panaw
Niining taas namong panaw
Ganti niini ang malantawng kahayag
Nasayod kaming sa unahan nagpaabot kanamo
Ang lantay sa among pagpahulay
Ug dinhi motagpilaw kaming magpahiyom
Mokugan sa panahon ang samad sa among dughan—
Ang samad sa among pagbati
Subli namong gakson ang kahumot
Sa among mga halad. Kami karon ang bag-ong binhi
Sa pagkahimugso ug kinabuhi
Ug sa bulok sa lunhawng kabuntagon
Subli kaming magpatianod sa gasa nga
Giampingan sa among katigulangan
Ug sa kabuntagon usab namo ipahiluna
Ang kabalaan sa among bukog ug dugo…

(Ang bersiyong Tinagalog niining balaka mananaog sa Unang Pinasidunggan sa Gawad Surian sa Tula—2008 Gantimpalang Collantes ubos sa pagpasiugda sa Komisyon sa Wikang Filipino.)

-- OMAR KHALID
Makati, Rizal, Philippines

ang babayeng walay ngalan sa akong kuwarto

SUGILANON

“It’s really calculating the risk- reward ratios. In your life, the biggest risk I think is to avoid all risk.”—Lance Y. Gokongwei, negosyante (Manila Bulletin, Abril 20, 2008)

Mapugsanon kaayo ug morag di puydeng balibaran ang panuktok nga namukaw nako. Mora bag panuktok ni Nanay kaniadto dihang buot na kong kitkiton sa ngipon sa balaod adtong dugay nang katuigan sa akong pamagdoy-bagdoy sa aseras sa Bogo sa ikaduha na nakong kadunggab. Polis toy akong gibirahan kay unsaong gikabit man sad ini si Christie, akong uyab. Buhi ang polis pero nadugay-dugay gyod nuon sa ospital kay lawom-lawom man gyod ang akong pagkahansak sa ayspik. Gipasibat kong Nanay lighot sa kosina nga tapot-lawas ra ang sinina nga dala. Nakaabot kog Siyudad sa Cebu, usa ka gabiing nag-ininday ang ulan. Wa koy kasayoran asa ang akong rumbo. Nagkasaag-saag ko sa pundok sa mga eskuwater, gigukod og daghang iro, ug sa kalisang, gihatod ko sa kitiw kong mga lakang nganhis ganghaan sa Alibangbang— ang dapit nga akong nahimutangan karon— ang dapit sa mga suga, sa pinugngang mga yagubyob, sa dapit nga andam mosapupo sa duas nga mga lawas...

PADAYON OG BASA (Palihog og click ang ngan sa magsusulat sa ubos)

-- OMAR KHALID
Makati, Rizal. Philippines

way puas

kang Bal

Abuhon ang langit karon, lamugdong.
Ang ulan nagbitay sa ngilit sa panganod
Naghulat. Ug unya sa iyang pagbuhagay
Mahugasan ang aping sa yuta.
Spring. Panahon nga ang mga tanom
Mohiwid. Unya motuyhakaw
Ang mga dahon nga dugay nang
Gilumloman sa kangitngit.
Ang adlaw nag ukon-ukon.
Naawngan sa mga tilimad-on:
Mga pabong ihalas, squirrels
Nangguho na sa ilang giluklokan.
Gitukas ko ang bintana
Aron pagtagad sa lamugdong.
Ang mga sagbot nanibsib --
Walay puas paggitib.
Sama sa atong mga handomanan.

-- TEODOSIA "Dindin" P. VILLARINO
Toronto, Ontario, Canada