Alisngaw sa tanglad taliwala niining sabaw sa bihag gikan didto sa buwangan. Ay, inday!
Dihang ang kundat sa hangin kurat nga mibukhad sa imong sayal, kalami ihangad paghigop-hingos bisan sa singot sa kusinera nga hagbay rang gilayagan. Dili ko gani igsapayan ang pagtilap lakip sa imong sunggo labi na kon mohangad ka pagdalit sa imong katagbaw inig hapla nako diha sa imong atubangan. Amang ang mga alimyon sa Mayo. Kanang tagok sa mga udlot sarang na nga molapwa sa akong bungot. Mahaw-as dayon gikan sa imong tutonlan ang aso sa mga balhibo
tugbang sa kapintas sa imong taghoy. Ay, inday! Lupig pa’y nataroy ang tari sa akong agtang.
Nanghamoy sa mga tudlo tungod sa kapit-os Mga timawang gipangnudnod sa katilingban Luha sa lakad nga pag-ilaid man naitos Way gugma ni kaluoy ang ila mang natingban
Ning bantawan sa kinabuhi unsay ilang luna? May dangawng tipik ba sa dughan pagpakabuhi? Kayha takos pa mang ibugti dugo sa luha Aron kagutom ug kauhaw di managsuhi
Ning panagsingki sa panlimbasog may nag-udhak Kay lagi hubo man sa nagkurbatang utokan Burong mga kabos sa pagpinig nagatuhak Kini angay panaminan angay hinuktokan
Dan aduna pa bay kahigayonan pag-uswag? Duna ugaling angkon sa makinaadmanon Unsa pa man intawon ang sugkayon sa luwag? King pagkaon usa ka tawhanong tulumanon
Sa barong-barong may nagkutoy nga mga tiyan Kinahanglang mag-antos kay palad nga naangkon Mangimbisog atubangon mga kakulian Kay sa pagpatulo sa mga singot gisamkon
Diay ning kalibotan adunay kahayahay Diay ning kinabuhi ta may kaalimuot May nanghuy-ab mga linalang tugob pagmahay May mga adunahan nagtagayg kahimuot
Nanghamoy sa mga tudlo tungod sa kawad-on Mga timawang gipangnudnod labing alaot Nganhi kaninyo kining panudya akong dad-on Pasagdang mangakha sila katilingbang maot?
-- MELQUIADITO M. ALLEGO Palm Harbor, Florida, USA
Ang imong nawong gitagoan sa mga dahon. Giputol ko’g tagsatagsa ang mga dahon aron mahiduol ako kanimo. Dihang giputol ko ang katapusang dahon, ikaw nahanaw. Unya sa mga pinutol nga dahon gilala ko ang usa ka purongpurong. Wa'y usa nga akong kahatagan niini. Gisab-ong ko sa akong agtang.
Gihubad ni: -- URIAS A. ALMAGRO New Berlin, Wisconsin, USA
May nagtihol diha sa kangitngit Ang iyang talinis nga tihol milusot sa taas ug buhok Hait ug kuyamoy nga kawayanan Nga tuskig nga nagtindog sa walay timik nga hangin. Ang iyang tihol migaras sa batoong karsada Misamad sa mga blankong anino nga mikapyot sa kadahonan. Nasayod siya nga sa dihang mohunong siya ug molingi Ang purlon sa iyang luyo magpaduol Ug maapsan siya niini bisan pa man sa iyang kabatan-on. Ang upat ka ligid niini mopulbos sa iyang gusok Bisan pa sa iyang ka pagka-walay kasal-anan.
Mao nga nagtihol siya og lain-laing mga tuno Dunay husto, dunay hinimohimo lang, Wala niya paminawa ang iyang huni, Wala niya paminawa ang mga pitik Sa natunawng mga taknaan. Sa pagka-tinuod kadtong nagsunod niya Kadtong nagguyod sa purlon Nga nangandoy og kauban niining prosesyon Mao lang ang iyang nag-inusarang tigpaminaw Ang naghinam-hinam Ang labing naikag sa kataposang nota Sa katapusang bugwak sa hangin kadtong Tiunay, walay bakak, Timgas nga gininhawa Nga wala ug wala gyod niya mapalgan.
Ania dinhi nahitagpilaw nagpahulay Dulog ug sabak ang mga handumanang balak Malinawon uyamot way lama sa kabudlay Naghulat lang sa pagduaw sa lapyo mong bulak.
-- MELQUIADITO M. ALLEGO Palm Harbor, Florida, USA
Bitaw, kanunay di gyod nako kapugngan ang gibug-aton sa akong tabon-tabon samtang gadugang sa akong atuli ang gisangyaw sa pari. Kon igo ra gyod kong latigohon sa laway sa inyong pagtamay, sige lang. Bitaw, wa’y bili ang inyong pamalikas. Sa akong piyong nga paglatagaw, basin unya banhigan ko sa mga pak-an nga hagawhaw.
Tungod kay hangtod karon Wa pa may magsusulat ning atong pinulongan Nga nagsulat mahitungod sa itom nga langgam, Ako na lang una ang mosulay. Kadtong itom nga langgam Nga maoy simbolo sa tanang kalaksot Ning atong kalibotan. Sa pagkamapangahason, Sa kabangis, kahadlok, sa kaguol, sa kamatayon. Kadtong itom nga langgam Nga gihisgotan gikan pa sa Bibliya, Sa Genesis, niadtong panahon sa Dakong Lunop. Kinsa gisugo ni Noe paglupad Gikan sa iyang arka aron pagsusi Kon mikutat na ba ang tubig, Apan wa mobalik dayon, naglangaylangay, Kay nanuhak pa sa mga nahibilin Niadtong mga nangalumos. Kay maoy buhaton niadtong itom nga langgam Ang pagtugdon aron pagtusik Sa atong mga kasingkasing. Pagkakha Sa mga yapak ug sagbot sa atong konsensya. Gikan sa kabugangan ug kapagatpatan Sa atong kalag atong madungog Ang pag-awit niadtong itom nga langgam. Kay sama sa ubang mga langgam Makamao man usab siyang moawit, Motaghoy sa usa ka tingog nga daw tayaon, Nagkagalkal ingon sa lanog Niadtong mga nangahulog ug nangabuak. Di ta makita ang kaitom Niadtong itom nga langgam Kay ang iyang pagkaitom labaw pa Sa uling, sa karbon, sa lubas sa kamagong. Ang itom nga langgam dali’ng mosanay Ug lisod puohon. Sama sa linibo’ng mga starling Nga giingon ni Anne Dillard didto sa Virginia Nga wa gyud mapuo bisa’g gisigihan pagpamatay Pinaagi sa pagsilit og yelo’ng tubig Samtang sila namatog ug nangatulog. Kasagaran kanato nahinumdom pa Niadtong raven ni Edgar Allan Poe Nga atong nabasahan niadtong atong kabatan-on. Kadtong itom nga langgam nga nagpahinumdom Sa nahanaw niyang Lenore. Nga sa dulom Nga kagabhion mituktok sa bentana Ug miingon: Nevermore. Nga kon hubaron sa atong pinulongan Maingon: Wa nay pag-usab, wa nay pagbalik. Sa tolukibong niyang balak, si Wallace Stevens Miingon nga dunay napulog tulo ka mga paagi Pagtan-aw sa itom nga langgam. Matud pa niya: Ang usa ka lalaki Ug usa ka babaye usa ra. Ang usa ka lalaki ug usa ka babaye Ug usa ka itom nga langgam usa ra. Kagabii, sa taliwala sa kadulom, Usa ka itom nga langgam mitugdon Ug mibatog nganhi kanako: Giluoban ako sa itom niyang mga pako.
Morag mga paa sa managhigugmaay Nga nangitag kinawat-kawat nga higayon Nagtinandayay ang ilang mga kahinam— Amihanan lahos sa habagatan ang busina Sa ilang daghong, diin ang nanggahing kalawasan Morag kaigang sa taliabot nga ulan.
Apan sa mga adlaw sa tingtugnaw Magkiyugpos sab diay dinhi Ang mga binuhiang katawa Sa kabaret nga gipanag-iya sa Mga pampam nga kaniadto, Hilig makig-asoyay Og mabulokong mga sugilanon Ilawom sa punoan sa mangga.
Dinhing dapita, ang katawa Mohiwa sa pikas eskina lagbas Sa singgit sa namaligyang piniratang DVD, lagbas sa mga mamaligyaayg Baratohong karne, lagbas sa mga walhong Dalan. Lagbas sa daghang mga eskina Nga way klaro kon unsay tinuod Nga sinugdanan, unsa usay tinuod Nga kataposan…
Sa sunod kong pagbatbat sa tema sa Kausaban, mga tigulang na usab ang akong mga tigpaminaw, nagbuntaog sa gahom ug nag-aginod sa ilang pagtadlas sa tugkaran dinuyogan sa bungol nga kagahob sa kalibotan nga hanap pa sa mga bituon, bisan sa tin-aw tang paghinumdom kanila. Apan sama sa naandan ang tanang lantugi kinahanglang guyoron ngadto sa kapatagan nga gisalipdan sa lulid nga mga kahoy nga naglatid sa utlanan sa atong kahadlok. Sa maong pagkaagi miabot ang panahon nga ang hamiling mga pakyas tagsa-tagsang miyukbo ug mibiya sama sa baka nga nanibsib sa hilan nga tanaman, ug wala na koy laing mahimo gawas sa pagbalik diha-diha sa sulaw nga dakbayan sa bildo ug paglaom diin atubangan sa pultahan sa kaalam gibanhigan ko sa mga batan-ong mabulokon og pamiste, nga nagsuliyaw ginamit ang nagkayurang nga kontrasenyas samtang naghulat sa bag-ong kamandoan nga maoy mopahamtang niadtong karaang mga panagna ug walay gipasaylong mga intriga sa palasyo.
Ang gamay’ng lamok nga nagsakdopsakdop sa mga balhibo ug panit ning akong bukton, nagsakdopsakdop sa utlanan sa kinabuhi ug kamatayon. Sa usa ka pamilok, siya motugdon, motusok ug mosuyop sa akong dugo. Ug ang pula’ng mga gihay sa gamay’ng bulak sa iyang kinabuhi mobuklad. Unya sa sunod nga pamilok, sa paghagtik sa akong kamot nga kaniya modapat, mapusgay kadto’ng mga pula’ng gihay ug siya mahulog. Ingon niana Ang lagpak nga nagagikan Sa kamot sa kamatayon.
Natulog ako aron sa kahilom Tin-aw ang akong pagsabot Sa akong kaugalingon. Sa kangitngit Nangapkap ko sa tinubdan Sa akong kahigwaos ug hipalgan ko— Sa dako kong kahimangod— Ang nagpitik kong kasingkasing.
1. Hangad hangtod tupong ka sa imong tuhod. 2. Dili ka moluhod diha ubos sa samin nga gihagkan sa anuos. 3. Dili ka motilap sa hangin duyog sa abog. 4. Kalimti ang mga kalendaryo ug ang taknaan. 5. Pasidunggi ang uha sa imong pag-inusara. 6. Pakig-unong sa mga mamumuno. 7. Ayaw pakigdulog sa dugdog sa imong pakighilawas sa kilat. 8. Ayaw kawhata ang kangitngit. 9. Ayaw isabwag ang mga bildo sa agianan sa mga buta. 10. Ayaw angkona ang mga anino alirong nimo.
Ngadto ni bisan kinsa nga wa maminaw sa dagat ning Byernes sa buntag, ngadto ni bisan kinsa nga gitangkal sa balay o sa opisina, sa paktorya o sa babaye o sa kalsada o mina o sa uga’ng prisohan, ngadto kaniya moadto ako, ug sa way pagtan-aw o pagsulti moabot ako ug mobukas sa pultahan sa iyang prisohan, ug ang usa ka pag-uyog moandar, lubog ug mapugsanon, usa ka taas nga dahunog sa dalugdog nga modugang sa gibug-aton sa planeta ug sa bula, ang nag-agulo nga kasapaan sa kalawran mousbaw, ang bituon kalit nga mokurog sa iyang korona ug ang dagat mopitik, mamatay ug magpadayon sa pagpitik. Mao, nga gibitad sa akong kapalaran, maminaw ako sa way hunong ug huptan ko ang kaguol sa dagat nganhi ning akong tanlag, bation ko and pagdam-ag sa gahi’ng tubig ug sag-obon ko sa usa ka timgas nga tasa aron, bisag asa mahimutang kadtong mga prisohan, bisag kanus-a sila mahiagom sa silot sa tingpangatagak, mahimong akong ikagasa and usa ka tulibagbag nga balod, mahimong mosulod-guwa ako sa mga bintana, ug sa ilang pagpakadungog, ang mga mata mokayaw, nga mangutana, “Unsaon ko man pag-abot sa dagat?” Ug akong ipadala kanila, sa way sultisulti, ang mabituonong alingawngaw sa mga balod, ang pagpangabuak sa mga bula ug sa binog, ang kanaas sa asin nga misibog sa ilang kaugalingon, ang abohong hilak sa mga dagatnong langgam sa kabaybayonan. Mao, nga pinaagi kanako, ang kagawasan ug ang dagat motawag agig tubag ngadto sa gibukotang kasingkasing.
Gihubad ni: -- URIAS A. ALMAGRO New Berlin, Wisconsin, USA
Wala’y kisaw didto ang makililimos nga buta, mga batang gahingos og rugby, ang borikat duol sa tunghaan, ang mga mangunguot, ang kimpang nga wala maapsi gikan nisutoy palayo sa singgit sa iyang gilabnihan daplin sa dalan Colon.
Wala ko’y nasaghiran-- ang tindera’g mani, mga prutas, sigarilyo, ug karmelitos, ang mga barbekyuhan ug mga bukag sa balot, ang alirong sa pungko-pungko paduol sa mga suok sa akong kagutom tidlom sa akong dughan.
Wala’y nakamatikod sa akong kalimutaw nga hapit malagpot pagtagbaw sa akong pagkahulmigas didto diin gilandongan ko sa mga higante nga tupong sa anino gikan sa iro nga padayong’ gaaw-aw pidpid bisa’g asa ko padulong.
Mandoan man ugaling Sa mamala ang kadagatan Sa paghunong, Sa paghumod sa yuta, Magpakarong-ingnon lamang Nga bungol kini Mahimong sa makadiyot Mopahuway Sa iyang pagkiay-kiay. Apan kini magpabiling Mohapyod Sa mamala.
Kay ang tubig Magsalimuang, Magpangita Sa mga balas, Yuta ug bato nga Iyang kapaulian, Iyang kaparaygan.
Didto ko hipalgi ang libro sa karaang balay nga walay buslot ang atop apan walay tuang ang tulo sa ulan bisag hayag ug init sa gawas. Usa kadto ka tigom sa konseho unya isip pagpatin-aw sa iyang punto gihulbot kini ni Ilustre, ang labing maas nga konsehal, gikan sa ilawom sa ngamig nga lamesa. Gipakli niya kini ug gipangita ang tukmang dahon nga human molabay ang pipila ka gutlo wala pa gihapon niya hikit-i. Pagsuling nako sa iyang gikuotan didtoy nangalatang mga peryodiko. Sa akong tan-aw nagpilit na ang ilang mga letra ug mao nga nakahukom ko nga dili ko na sila maluwas pa. Pagkahuman sa lantugi nga wala ko hisabti ug sa dihang nakabiya na ang tanan gidali nakong punit ang umog nga basahon kansang hapin diha-diha mipilit sa akong mga tudlo. Sa akong pag-ipsot ubos sa kakahoyan paingon sa pantalan gigukod ko sa tubig nga diay sa akong paglabang sa tugkaran naghinay-hinay nag daguok ug buhagay lusot sa dunot nga bungbong nga maoy bugtong saksi sa makalilisang nga krimen.
ang mga bulawanong dahon nangataltag ug nanghalok na sa yuta nagsugod nag lugsong ang snow gikan sa wyoming montana dakota ug canada ngadto sa perryville missouri nagsul-ob nag-jacket ang lake charles louisiana nag-sweater ang palm harbor florida
(panahon nang magluon ang hiniktan ug himungaan didto sa pugaran sa natun-as karaang kamalig sa santa lucia asturias o putat tuburan sugbo pilipinas)
-- MELQUIADITO M. ALLEGO Palm Harbor, Florida, USA
Gamay’ng langgam pasayloa nga adto ko na tiwasa pagpamati ang imong awit didto sa laing kalibotan -- haiku nga ang tagsulat wa hiilhi
Kay kita’ng tanan lumalabay. Ug kita’ng tanan nanagdali. Ikaw nga nagbatog sa gamay mo’ng sanga Ug ako’ng mihunong dinhi ning yuta Sa usa ka pamilok ug usa ka pagbuka Way kasayoran kon kinsa kanato’ng duha Ang mahanaw, kinsa ang mahibilin. Mao’ng ning daklit ta’ng pagpanagtagbo, Ning taphaw ta’ng panaghimamat Gunitan ta kining tago’ng lanot Sa ato’ng mga tingog. Kuptan ta hangtod sa ilang pagkabugto.
