ang itom nga langgam

Tungod kay hangtod karon
Wa pa may magsusulat ning atong pinulongan
Nga nagsulat mahitungod sa itom nga langgam,
Ako na lang una ang mosulay.
Kadtong itom nga langgam
Nga maoy simbolo sa tanang kalaksot
Ning atong kalibotan. Sa pagkamapangahason,
Sa kabangis, kahadlok, sa kaguol, sa kamatayon.
Kadtong itom nga langgam
Nga gihisgotan gikan pa sa Bibliya,
Sa Genesis, niadtong panahon sa Dakong Lunop.
Kinsa gisugo ni Noe paglupad
Gikan sa iyang arka aron pagsusi
Kon mikutat na ba ang tubig,
Apan wa mobalik dayon, naglangaylangay,
Kay nanuhak pa sa mga nahibilin
Niadtong mga nangalumos.
Kay maoy buhaton niadtong itom nga langgam
Ang pagtugdon aron pagtusik
Sa atong mga kasingkasing. Pagkakha
Sa mga yapak ug sagbot sa atong konsensya.
Gikan sa kabugangan ug kapagatpatan
Sa atong kalag atong madungog
Ang pag-awit niadtong itom nga langgam.
Kay sama sa ubang mga langgam
Makamao man usab siyang moawit,
Motaghoy sa usa ka tingog nga daw tayaon,
Nagkagalkal ingon sa lanog
Niadtong mga nangahulog ug nangabuak.
Di ta makita ang kaitom
Niadtong itom nga langgam
Kay ang iyang pagkaitom labaw pa
Sa uling, sa karbon, sa lubas sa kamagong.
Ang itom nga langgam dali’ng mosanay
Ug lisod puohon. Sama sa linibo’ng mga starling
Nga giingon ni Anne Dillard didto sa Virginia
Nga wa gyud mapuo bisa’g gisigihan pagpamatay
Pinaagi sa pagsilit og yelo’ng tubig
Samtang sila namatog ug nangatulog.
Kasagaran kanato nahinumdom pa
Niadtong raven ni Edgar Allan Poe
Nga atong nabasahan niadtong atong kabatan-on.
Kadtong itom nga langgam nga nagpahinumdom
Sa nahanaw niyang Lenore. Nga sa dulom
Nga kagabhion mituktok sa bentana
Ug miingon: Nevermore.
Nga kon hubaron sa atong pinulongan
Maingon: Wa nay pag-usab, wa nay pagbalik.
Sa tolukibong niyang balak, si Wallace Stevens
Miingon nga dunay napulog tulo ka mga paagi
Pagtan-aw sa itom nga langgam.
Matud pa niya: Ang usa ka lalaki
Ug usa ka babaye usa ra.
Ang usa ka lalaki ug usa ka babaye
Ug usa ka itom nga langgam usa ra.
Kagabii, sa taliwala sa kadulom,
Usa ka itom nga langgam mitugdon
Ug mibatog nganhi kanako:
Giluoban ako sa itom niyang mga pako.


-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA