pag-ayaw: panamilit sa akong pinuy-anan sa bukid sa busay

Mokumpayot pa man gani
Sa lapyahan
Ang mga balod
Inig pamira na
Sa lawod;

Mokuto-kuto bisan
Ang gabawog-bawog
Nga kawayan
Inig pahilayo
Gikan pagyukbo
Sa inahang yuta;

Ako pa kaha
Kon tawgon na unya
Sa laing
Pasilonganan?


-- GINA MANTUA-PANES
Cebu City, Philippines

gapas

Galanog gihapon ang papap
sa anunugba nga neon
apas-sumpay sa gininhawa
bisan ania na ko
sa tindoganan ining ospital.

Gangisihay sa hallway
kamulo’g log-in
ang mga ulitawo ug dalaga
nga gauniporme og puti,
daw mga gapas
nga gidudo sa chloroform.

Unta mapalinaw nila
si Mama ug Papa
nga nanagakos ug nanaghilak
sa gawas sa akong lawak.


-- TON DAPOSALA
Cagayan de Oro City, Philippines

gilay-on

(alang kang Nanay Nieves)

Sulod niadtong mga gutlo nga nagkat-on pa mi kon unsaon
pagbuwag sa lukay ug tukog sa lubi wala kay giyawyaw
nganong imo ming gidangdang sa udtong tutok.
Ug aron dili manghapdos among alingagngag
wala nimo pakyasa paghapnig ang binandihadong bahaw,
binaldi nga tubig ug bulinaw—ang ilang kalimutaw
mahaitong nagbantay sa among pabadlong.

Wala gani mi igong katakos pagtugkad sa imong pagtuk-ong
niadtong kinaubsang ang-ang sa imong hagdanan
nga ang gitas-on daw nanghuyatid ngadto sa nagdung-aw
nga bangaw. Matod nimo, imo ra diay ming gipalantaw
kon unsay gilay-on tali sa yuta ug panganod.

Sukad niadtong taknaa, among gisuwayan og sukod kadtong
imong gidugtong nga lukay ug tukog, apan tataw kaayo
nga wala mi padulngan tungod sa among kalinghod
sa paghubad sa imong kahanas, amo hinuong nalimtan
ang gikumkon sa imong paghinuktok.

Karon pa ko kahinumdom human nipahilayo ka namo
sa dili nimo tinuyoan: Ang sukdanan diay tali sa yuta ug
panganod mao ra diay kadtong mga lukay nga imong gilubid
sa mga gipanghapyod nga tukog.


-- DENNIS S. SARMIENTO
Maryland, USA

ferris wheel

Kadtong gabiing nanuroy ta
ug nahagbong ang mga bituon
sa akong mga mata,
sa dihang nisakay ta sa makalipong
nga ferris wheel nga perting kusoga
ang pagtungas ug pagdulhog,
nagpakaluoy unta ko aron di ko makasuka
apan misutoy man hinuon ang kanahan
uban sab sa pagsutoy sa imong mga kamot
ngari sa akong dughan.
Misinggit ko sa kakuyaw
sa pagpunay og tuyok, tuyok, tuyok
sa atong gilingkoran nga giduyogan
sa kakuyaw nga mipatuyok sa imong kamot.

Morag galilo akong panan-aw
uban sa pagsinggit aron malagpot
ang mga kakulba nga kalugwaon
gikan sa akong ginhawaan, ug inay nga
imo untang alimahan akong kahadlok
(kay lagi first time) imo man hinuong
gidugangan ang naghuot nga hangin
nga nagbaludbalod sa akong tiyan.


-- GERONIMA FAMILGAN
Argao, Cebu, Philippines

nasulat sa ayroplano: kon manghimatiis na ang bulan

Kitang mga yutan-on mopatalinghog idelatar ang paghinanok
panid-an ang sabon mohinolhinol mohapuhap mohaplas
mohunob manganaykanay sa kiting lapalapa lukonan ug kon
iapil ang dapidapi kagungkong sampot magpasalamat kay
may pakapin pa ang unlan ug habol patuloan unta sa gihimasa
nga tubig sa kaibog kurtesiya sa maninintal diwanag ug kita
ang labakara nga mohakop mobaiid magpauraray moparayeg
sa makabibihag kaluhang paa sa gatakdol nga handurawan


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

katin-awan sa samin nga gipasanginlang gainungo

Sama kuno ka sa pak-an magabii—
mani-id, mag-atang, tuyo ang lab-as nga tinai,
mangu-ot og kasingkasing, itimpla sa karne.
Imong kalamposan ang paglamoy og inosente.

Kahadlokan kuno ang tunga ra nimong lawas,
ug hawod ka pa sa makalilisang mangtas.
Kaluha kuno ka sa nagpahiping halas,
mao nga pagtamay kanimo dili panamastamas.

Tulisok ra na nila, wa’y kusog nga pagtuok
nga bunga sa ilang mahadlukong pagkahinanok
gikan sa ilad sa mapahitas-ong pundok
nga nangangkong ila ang katungod sa pagtulisok.

Wa ka’y gitagoan, sila’y naglikay-likay
rason dayon sila lahi imong panagway
maong ilang gibalaod pagsaway, pagbiay-biay--
lagda ug pamaaging nagkayabag, nagkagidlay.

Lagi, lahi lagi, barog nimo’g hitsura
ug gikasiging nila ang pagbukal sa lana
apan kinsa’y may tinaguang itom nga munyika?
Sila’y gasulting daganan ang banagbanag, dili ba?

Tataw na ang imong pagsubang,
wa na ka’y gikahadlokang panag-atbang—
ungo ka man, sigbin, o tikbalang—
paglaom ang dala mo sa paglingin sa bulan.

Di ko masiguro ang inanay nga paghupas
sa mapalabi-labihong pulong sa maghinilas
apan sayod ko nga sa paglabang ta sa pikas
sugaton kita sa kahayag nga wa’y puas.

Subli tang hayagan sa adlaw’ng nagpahiyom
sa matuod nga kahulugan sa katahom
kay sa lagda ug pagbati sa maalamong hukom
dili kanunay nga lanog ang makagagahom.

Sama kuno ka sa pak-an magabii—
maniid, mag-atang, tuyo ang lab-as nga tinai.
Apan sayod ako nga wala ka’y giapiki
giamuma mo pa gani ang giyataka’g gipangwakli.

Pakataw-a, patamaya, palibaka lang sila—
lain man gyod kuno ang imong hitsura.
ayaw lang gyod na ikasagmuyo’g ikabalda,
kon gikasakit nilang kita’y matuod nga gwapa!


-- DESIREE L. BALOTA
Talisay City, Cebu, Philippines

pamalandong sa manlalawig

Ang kasingkasing maoy hari sa lawod
apan sa usa lang ka pamilok
papaulion kini sa awop nga lampara
sa isla nga wala sa mapa.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

pauraray

Nagselos ka? Pag-sure uy!

Nakahinumdom ka didto sa plasa?
Kadtong magpauraray ta sa bermuda
Nga nanuslok sa kibot ato lang giagwanta
Samtang nagtutok sa nagpanilap nga buwan
Ug ang mapahiyomong aping sa langit
Namungingi sa kidhat sa mga bitoon.
Makalibog gani kon kinsa gyoy nagtuyok:
Ang langit o kalibotan ba
Ang buwan kun panganod
O gilamat lang tas atong kalimutaw
Usahay gani hadlok kong
Mahuslag didto.

Sa kalit, may bitoong nahulog
Tungod sa iyang kinidlap
Maong sa akong pagtuo nahagbong
Bisan igo lang nagpabathay
Sa nahablon niyang kabusilak
Siyempre, suwayan ko’g isa
Ang tuo kong palad
Sa pamasing masawo
Sama ini…
Apan kon molahos man gyod siyag
Katagak o dili ang kamatuoran
Nga dinha ra gyod kutob akong palad
Ingna ngano?
Tungod kay ang wala nakong bukton
Aduna na may gisapnay.

Agoy, kapino ba atong kusia!


-- DONZKIE B. ATON
San Remigio, Cebu, Philippines

alang sa lumalabay

Ang mga bato
sa imong hardin
nanag-ilis
sa ilang gipuy-an.

Makamao na kaha sila
unsaon pagpanaw?

Bisan ang mga balas
nahisama sa mga langgam
nakat-on paglupad.

Silang nga mga pak-an
sa atong hunahuna
wala na nato panumbalinga.

Nagpahayag ang lumalabay,
daklit ang panghitabo
niadtong dili makita sa lamat
sa orasan

Asa na ako karon?
Gisubli ko kini pagpangutana
sa bulan nga dugay nang
mibalik og suksok
sa ilok sa kaadlawon.


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

gipislit ni gonzalo ang lamurok nga aping ni amazona

Gipislit ni Gonzalo ang lamurok nga aping ni Amazona,
ug wala na siya'y laing mabuhat kon dili

banhawon na lamang katong mga higayon
nga ilang gilatayan ang lawas sa kangitngit
hangtod namunga'g kahayag

dihang gipangutana ang nagtanga nga bungbong,
ang naghangad nga kisame ug ang nagpiyong nga salog
sa ilang nasaksi.

Igo na lamang siya sa paghapuhap sa pikas bahin sa kama
nga karon gibalayan sa bugnaw'ng huyohoy.

Sa gihapon, gipislit ni Gonzalo—
likod sa bildo
sulod sa kuwadro,
pilit sa bungbong—
ang lamurok nga aping ni Amazona.


--JESSREL E. GILBUENA
Bantayan, Cebu, Philippines

tipik sa akong pakighinabi sa pilosopong buta

Bisan tuod buta ka, nganong mao ra’g gapahipi gihapon ang pahiyom anang imong tabontabon?

Ay, wala’y pulos ang luha. Usik-usik lang na. Dili gihapon na makalapaw sa baha.

Nganong makaingon man ka ana? Dili ba labihang lisora anang kahimtang nga gilumloman sa kangitngit?

Ay, labaw nga lisod kanang kanunay makasaksi og lain-laing matang sa laksot. Dili ko kinahanglang mag-atubang anang mga mantalaan. Pastilan, lupig pa’y lukot kanang
kanunay gibasa sa tigsibya sa radyo. Dili ko kinahanglang lingawon sa mga libro. Dili ko kinahanglang lingawon og mga salida ug bisan unsa pang karambola diha. Dili ko angay molingiw. Dili ko kinahanglang magpakitiw sa pilok atbang sa samin. Dili ko kinahanglang magpili sa mga ginadili. Bungi, budlat, lapad og nawong, libaongon og apapangig, bugason, bilbilon, dagha’g uwat, dagha’g bun-og, buktot, kimpang, pungkol. Igo na nga kabalo pa ko mohinol, motila, mosupsop, maminaw sa mga agulo, mga talidhay, mga kanta bisan yabag usahay.

Sa ato pa, kinsa man dia’y angayan natong kaloy-an?

Ay, kanang dagha’g pangutana. Kanang gahuwat kanunay og mga tubag sa buta. Kon dili ka mouyon ug motando ana, aber, tan-awon ta.

-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

sa daplin

Alang sa buta
nga naa daplin sa karsada,

ang kinabuhi
dili ang mga tag-as nga building
sa iyang atbang, dili
ang alimyon sa bag-ong sanina
sa mga nanglabay. Dili
ang kahumot sa cappuccino
gikan sa tapad nga coffee shop.
Dili ang gahanoy nga mga awto.

Ang kinabuhi
mao ra gyod ang taginting
sa sinsilyo sa lata nga gitay-an
nga lugos madungog tungod
sa kabanha ning dakbayan.


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

dan-ag

Susama gahapon, karong adlawa gidid-an
among mga bata pagdagan-dagan sa lunhawng
sagbot sa among kasikbit-silingan
kay mao ra’g iyang nakita ang hangin sama
sa gabaga nga uling samtang gababag sa panganod
ang anino sa adlaw.

Pahimangno nalang namo nila sa paglantaw
likod sa bildong bintana—kadtong hagawhaw
sa mga dahon nga lupig pa’y gaampo kon kanus-a
modanguyngoy ang garbosong panganod.

Nahagbong na lang ang adlaw
sa kagabhion apan nagdumili gihapon ang hangin
sa iyang kaligutgot ug nihilom na lang
ang kahayag, mao ra’g nagluya ug nagtago
sa habol sa kangitngit.

Susama gabii, madunggan na lang ang agik-ik
sa kuryenteng nagmugna’g kabugnaw gikan
sa bildong bintana. Apan ang panganod
motabon pa gihapon sa dan-ag sa mga dahon.


-- DENNIS S. SARMIENTO
Maryland, USA

gabii sa kabuntagon

Bisan ngi-ob ug ngitngit,
bisan nasakit ug nasakitan,
mapahiyumon si Seling nga tig-atubang
sa gipuy-an na niyang
pagdan-ag inig kilomkilom
ug pagsawop matag banagbanag
kay bisa’g nagdaot na siya,
kinahanglang tambok iyang pitaka
aron wa’y balikas ug suntok
nga mosugat niya sa iyang pag-uli
ug aron dili mahingpit ang pagtultol
sa kagabhi-on sa iyang matag buntag.
Gipasiunhan na ra ba ni
adtong langyaw nga kustomer
nga milubong og sigarilyo
sa kalimutaw ni Seling
dihang wala kini matagbaw
sa kipi-kipi ra kunong pagbilangkad.

Unsaon na lang si Seling.
Sigon ra ba kuno sa iyang papa,
mas maayo pa’ng anak nga buta
kay mobarog lang gawas sa basilica,
dako na’g makuwarta.


-- DESIREE L. BALOTA
Talisay City, Cebu, Philippines

kadtong babaye sa eskina

“…buot mong ipasabot/nga ipahimutang ka sa eskina/nga labaw mong nasinati./kon diin tam-is ang matag balikas…” -- Januar E. Yap, Lugar Lang

Hilom lang kong naniid nimo
samtang nalingaw ka’g kuri-kuri
sa imong nawng atbang sa samin.

Pastilan, tingali namatikdan mo
ang akong mga mata kay gilawog mo man
sa samin ang susamang pahiyom
nga gigasa mo kanako didto
sa eskina kaganiha.

Ang nakalkag mong buhok
tungod sa atong pagdayak
karon nahapsay na. Ang lipstick
nga nakampat tungod
sa atong pagkiat nahinlo na.

Sa imong pag-atubang nako
ang akong kalimutaw sama kalingin
sa imong dughan, sampot, paa.

Midayak pag-usab ang akong kahinam
apan sa paghilawas sa atong mga mata
misugid ang imong kahilom
sa di matukib nga kahaw-ang
nga giamuma nimo niadtong higayona.

Buot unta nakong gakson, hagkan,
hawiran ka nga di na mobalik pa
sa eskina apan ang imong mga tunob
nakagawas na sa lawak ug anam-anam
nagkahagawhaw.

Sa imong pagbiya ako na po’y maligo
unya moatubang sa samin aron
sutaon ang kahaw-ang
nga karon mao na’y giamuma
sa akong mga mata.

Unya balikan nako ang eskina
diin tika nakit-ang nagtindog.


-- IOANNES ARONG
Lapu-Lapu City, Cebu, Philippines

usahay

Usahay kalas og asin o betsin
Ang nagkatab-ang kong panilaw

Kon usahay pod
Maalaan ko'g si 'day Ling akong silingan,
Mingawon uroy ko sa kaniadtong
20/20 kong panan-aw

Apan usahay pod
Makalimot ko sa akong edad,
Sa kaanyag sa mga batan-ong baye
Dali kong makapangidhat

Ug kon makasiplat ko
Sa nangluspad kong litrato--
Diin akong hulagway halinunon pa'g ayo
Ug ang hinapay husto pa'ng pagkahapsay--
Makabati ko'g pagmahay.

Kataw-an nalang ko sa akong mga apo
Kay usahay sudlayan ko man
Ang kaupawon kong ulo
Nga wala gyod tuyoa.

Apan matod pa nila
Bakbakon ko man ang sementong
Nagdumala sa kagahapon,
Sung-on ko man kini
Paingon sa napakyas kong pangandoy
Ug balikon ang mga hinungdan aning akong mga 'usahay',
Wa na koy madawdaw
Kon dili mga biya-biya nga handumanan--
Sama sa abo sa naugdaw'ng puluy-anan.

Kon dili nimo maabrihan
Sa ilang unang pagtuktok sa imong pwertahan,
Mohawa ra'g kalit gikan
Midalikyat og panghuy-ab, ug
Dili na gyod mobalik.


-- PRINCESS DIANNE KRIS S. DECIERDO
Manukan, Zamboanga del Norte, Philippines

kayak

Naghayang sa tubig
Way nanukod katig

Hala kapaykapay
Aginod kalipay

Anod agmod anod
Hangad sa panganod

Macho seksing lawas
Paspas timbakuwas!


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

asoy ni tikoy

Paglabay sa panahon, may hakhak na
Ang tinanom nga mga lubi ni Tikoy. Miuli siya
Sa bukid. Gihugopan siya
Sa iyang mga kaila nga nangutana
Sa iyang kasinatian sa dakbayan.

Naglisod siya kon unsa,
asa magsugod? Sa mga butang nga kanhi
iyang nalibgan, maglisod sa pagtuo, pagsabot.
Labot sa paspas nga dis-og sa mga takna.
Labot sa elevator ug escalator sa SM.
Sa daghang sakyanan (nga ingon
Sa binulokang bakukang gabahas-bahas sa kadalanan).
Sa Superferry labot sa pagpangayam og trabaho sa mga buhatan.
Sa ATM Machine (nga modigwa og salapi
Gikan gidunggab sa lumoy, nigpis nga mga tudlo)
Sa kutsara’g tinidor (nga nagpalayo sa
Kalambigitan tali sa gigutom
ug sa pagkaon)
Labot sa flip flops sa Levi's.
Kang Bruno Mars, Justin Bieber, Taylor Swift.
Sa BATHALAD ug LUDABI.
Kang Tem Adlawan lakip nilang Plath ug Sexton
Kang Michael Rama ug BOPK.
Sa SRP ug sa mga babaye sa Kamagayan (nga puydeng
Maambit sa parokyano sa kantidad gikan sa halin sa
Usa ka sakong kopras).
Labot sa tinagdan, pahiyom
Sa internet
Sa tag-as nga mga building (nga labaw pang taas sa kinalayogan
nga lubi sa Nueva Caceres).

Ug ang tanang nakabati sa iyang saysay
nanag-iyahay pagyangod.


-- RAUL M. FIGUES
Oslob, Cebu, Philippines

ang nagsinug-ang nga takna 3

Dili ko na kapugngan ang dahili sa nalahugayng panan-awon. Ako nga nagmando
igo lamang sa pag-aninaw uban sa ngamig nga pagmahay samtang ang dag-om
nga tinigom sa katuigan mipatawag sa patyonon nga bituon. Gibantayan ko silang
midalipsay sa nagdulong nga katalagman gikan sa bakyaw kaniya nga akong
gihigugma nga walay tinugyanang makapugong o musa nga makapaiway gikan
sa iyang tahas subay sa bul-og sa paglaom ug kahadlok, nagtimaan kon diin
itapion sa maghuhukom ang hupas niyang hamdomanan, nag-ampo nga mailhan
ang mga bayhon (nga ang unang adlaw human sa kataposan dili makalukmay)
kon ihan-ay na sa hanap nga hagawhaw sa panumdoman: Oo, gipangandoy kong
itanyag ang akong mga damgo sa mananagna sa ulan (nga karon nagbunok human
sa katuigan sa nagpasilong nga kahaponon), apan wala ko damha nga gilaoman pa
niya nga tinamban kong suhiron ang binhod nga lapalapa sa akong kaisipan.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

milagro sa dulom: tubag sa balak ni Daisy Zamora

... mientras yo temblaba estremecida
como la tierra cuando la parte el rayo
-- Visión de tu cuerpo, Daisy Zamora

Sa kadulom ning lawak
ang himaya nasilak
pag-abri mo sa tabil.
Ikaw sa akong panan-aw
daw Dyosa sa bidlisiw

mao ra. Apan imong yuhom
nakatanom og binhi sa ilawom
sa akong hunahuna.
Imong gibunyagan og haplas
kining lawas kong desyerto.
Nitubo ang milagro.


-- TON DAPOSALA
Cagayan de Oro City, Philippines

194gtn

alang sa nakalimot
ug gikalimtan
mohabi ko'g balak

gikan sa tanod
sa mga saad

gikan sa sa panyo
nga naumog

sa luha gikan
sa sagol-sagol
nga kalipay

ug kasakit
mohabi ko'g balak

aron itaptap
sa nadugmok

nga dughan
sa nakalimot
ug gikalimtan


-- RAIN LIBRANDO AMANTIAD
Auckland, New Zealand

amoang silingan

Nangalisbo ang langyaw
nga tilapia dihang giprito,
bisan asa mosuksok
dili gyod moikyas.

Nagmaoy ang inun-onan
nga barilis dihang gipriso
sa kalderong walay simod.

Apan ang akong mga anak
nanago, di gusto
mamansahan ilang karsones
ug buhok sa sinyales
sa mantika ug suka,
wala'y laing kadaganan
kon di ang bankeyo nga gibisbisan
og kapayas ug saging tundan.

Wala mi laing sulbad
kay dili sayon ang pagdaylang
sa bintana-- sa pag-alisbo
mosulirap na pod unya
ang mga mata sa amoang silingan
nga mga kalag ug anino.


-- DENNIS S. SARMIENTO
Maryland, USA

haikuhit sa halayo

1.
Tanang panganod
ipandong ko. Maghangad,
di ko maunlod.

2.
Abton sa adlaw—
lapalapa nako sa
lapyahang lutaw.

3.
Bisa’g saag pa
ang hangin, mga langgam
padayo’g tugpa.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

kadtong tiguwang nga gapas-an og basura

Gikan sa iyang pagpusdak
Sa kartong dayag nga bug-at
Kon itandi sa iyang bayhon
Nga labaw pa’y naglukdo og
Pinuthaw nga katuigan—
Kalkag ang tag-as nga buhok,
Kunot na ang kubalong panit,
Lugak na’g ruska ang hawak;
Midungan pod pagdakdak
Ang hangak, panghupaw
Nga gilumsan sa timbangonon pa
Nga kwarta nga basa-basa pa
Sa akong panan-aw
Samtang sa iyang pagtuk-ong
Diha daplin sa karsada
Mitulo ang taas, lanot
Niyang laway nga mao ra’g sabaw
Sa utan nga sinagolan og daghang
Okra nga didto molanding sa liaban
Sa iyang sanina nga naay
Pakaping ice pick nga miligtiw ug
Mitaop sa akong dughan nga
Ako lang gihampola’g bagang aso
Sa akong sigarilyo.

Nanganawkanaw sa hangin
Ang tukogon niyang tuong palad
Paingon nako samtang ang usa
Midailos sa walang bulsa.
Kaingon kog aduna siyay ihatag
Nga super power o unsa ba.
Ug limbongan ang iyang
Pahiyom nga nagbitbit na
Sa gum-os nga Marlboro, unya
Namulong: Bro, padungkaa ko bi.


-- DONZKIE B. ATON
San Remigio, Cebu, Philippines

kinumkom

Diay kinumkom
Nga mga adlaw ug
Gutlo--
Akong gilain
Alang kanimo
Hinagpat gikan
Sa katuigan--
Mga daklit
Nga nalunhawan
Sa mga agik-ik
Ug talidhay
Iyawat na lang
Imong makuot-kuot
Kon ugaling
Magdinawo na
Ang kalibotan.


-- GINA MANTUA-PANES
Cebu City, Philippines

hybrid kwaknit

Sukad nauso ang pagtihol
nga nadunggan ra sa silingan
makamao na managhoy
og Frank Sinatra
ang mga mananap sa langob.

Sa mga nagkatuiris nga sonata,
wa kaha sila gibikogan?

Galamog na'ng mga buling sa panganod;
gabaha na'ng taligsik
gikan sa imong baba apan
wa pa gihapon ka nalumos?

Lalim ba gud moyawit
og ultimong hinulman nga balak
samtang nagahilak na'g agik-ik
ang mga hybrid nga kwaknit?
Wa pa ka kuyapi?

Sige, pugsa pa'g tiniil
ibabaw sa ulo'ng opaw
sa mga puti.
Wa kay laing kapaingnan
kon di ang pagkadalin-as
ug dayong pagkatusmod
sa jacuzzi sa kabaw.


-- PRINCESS DIANNE KRIS S. DECIERDO
Manukan, Zamboanga del Norte, Philippines

weltschmerz

kon masukod mo
sa imong mga bukton
ang akong kasakit

mas maayo

matantiya mo dayon
kon asa gayod
kutob ang
tanan kanako

didto didto
didto pa gayod
sa layong
bungtod


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

birthday ni mama

nakauyab na ko og daghan
morag lima na kon akong ihapon
of course makatimaan pa ko sa ilang mga birthday
kay lagi sweet daw nga mahinumduman nimo
ang adlaw'ng natawhan sa imong hinigugma

ang una disyembre 16
ang sunod oktubre 21
ang ikatulo marso 30
ang ikaupat pebrero 24
ug ang kinabag-ohan hulyo 8

bisag wala na mi nila
ako gihapon silang i-greet matag birthday nila
kay bisan man gani ako ilaha man pod kong
itimbaya kon birthday nako

apan duna to'y
higayon nga ni-apply ko
og account sa usa ka bangko
sa dihang nagpil-ap na ko sa form
dunay usa ka bahin nga lisod
o dili gyud nako masuwatan

ang bahin nga pal-ang kay
mother's birthdate

wala ko'y nahimo, mao to
ni-text ko niya

ma, kanus-a to bertdi nimo?
pls. rep. asap.mprtnt.tnx


-- JESSREL E. GILBUENA
Bantayan, Cebu, Philippines

ingkiba ayaw inday ang kagumkom kong kasingkasing

Ingkiba ayaw Inday ang kagumkom kong kasingkasing.
Ang itahan ko kanimo mao ang humok kong atay.
Kulitoga kini ayaw sa talinis mong kumingking.

Ang gugma ko kanimo walay hunong sa pagsalingsing.
Nga diyosa ka wala akoy pagduda bisag gamay.
Ingkiba ayaw Inday ang kagumkom kong kasingkasing.

Ang bulsa ko walay sulod nga salaping motagingting
Apan galamhan ko gabuswak sa pagmahal daw busay.
Kulitoga kini ayaw sa talinis mong kumingking.

Sa akong pagtukaw kahimungawong ko mokalinding
O kaha dayong tiurok morag nasud-ipang lapay.
Ingkiba ayaw Inday ang kagumkom kong kasingkasing.

Sa kamingaw ko kanimo dugo ko mokalit lag gangking
Samtang ang tutonlan ko mapuno sa tipasing humay.
Kulitoga kini ayaw sa talinis mong kumingking.

Mitaop sa akong dughan ang maidlot nga kagingking.
Ang gugma ko kanimo usa ka salang ikamatay.
Ingkiba ayaw Inday ang kagumkom kong kasingkasing.
Kulitoga kini ayaw sa talinis mong kumingking.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

unang gabii sa tingtugnaw

Unang higayon kadto
sa akong pagtukaw sa kagabhion,
naghuwat sa pagbundak
sa kinakusgang lanog
sa panganod nga inanayng
nangagni sa hangin palayo
ngadto taliwa sa kangitngit
ug kabuntagon.

Mao kining taknaa
ang tig-abli sa akong damgo
sa pagkabata, ang pagpanuktok
sa buwan ug bitoon
samtang magkuskos
sa kalderong giagup-op
sa dukot ug anuos.

Wala nakoy gahom
pagpahunong sa lumba
sa kagahapon
kon di pagbaktas
ning nataran sa mga langyaw
daw bata nga walay ngipon,
naghapyod sa matag hagbong
sa mga bugnaw nga panganod.


-- DENNIS S. SARMIENTO
Maryland, USA

hubad sa balak ni Li-Young Lee

Usang Kasingkasing

Sud-onga ang mga langgam. Bisan
ang paglupad natawo

gikan sa kawalaan. Ang unang langit
anaa sulod kanimo, ablihi

sa isigkatumoy sa adlaw.
Ang buhat sa mga pako

mao kanunay ang kagawasan, gahigot
sa usang kasingkasing ngadto sa matag

nahulog nga butang.


-- MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

uwata ko, tits!

"Ug nganong ikaw,
ambongan, himsog, hubag
suhito sa paghubad
sa pinulongang kinaraan?"

Ang iyang pangutana
sagol pagduda.

Nakat-on ko sa inadlawng tirang
sa mga inahan sa atabay.

Sa sinemanang pagbasa
ug katilingbanong pag-ampo.

Sa wa'y pasaylong pamiste,
pangyawa gikan sa silingan.

Sa pulitikong paaron-ingnon
nga ubos nga suluguon.

(ug sa mahinay nga tubag
sa buang sa daplin)

"Uwata ko, tits.
butiti ka'ng dako."


-- RAIN LIBRANDO AMANTIAD
Auckland, New Zealand

bisan ang kinatas-an

Dili matupngan sa mga aninipot
ang putyokan sa mga bitoon nga
mga patay na dihang gidimdim
sa kagabhion ang dugos sa ilang
pagsidlak. Dili na maihap
kapila na ta nihilak ug kapila na ta
nakatilaw og abog gikan gabalik-
balik ta, lupig pa'y gagukod sa idlas
nga ikog sa bulalakaw samtang
nahabilin ang panghupaw alang
sa mga buot unta natong kab-
oton. Sagdi lang bisan pa’g sangko
sa dag-om ang atong mga damgo.
Tan-awa ra! Gapanilap ang kilat
dihang naahat og ping-it
ang langit: wa’y bawot, nabun-og
sa dugdog, nakakita’g aninipot.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

hubad sa balak ni Arkay Timonera

Ug Nganong Wala Na Nako Hipalgi ang Mga Pulong

Kaniadto,bisan asa nako nahipalgan ang mga pulong.
Ilang gipahumok akong unlan, nanggawas sila
Uban sa kabugnaw sa aircon, ug nangliit
Sa ngislit ubos sa pultahan.

Nabati ko sila sa kainit
Sa bidlisiw sa sayong
Kabuntagon. Gihuni sila sa mga langgam.
Ug sa tunghaan samtang ang magtutudlo

Way hunong sa pagyawyaw,
Mamintana ko aron pangitaon
Ang mga pulong nga nangatanggong
Sa sanga sa kahoy. Ang mga pulong

Nangatagak sama sa balhibo diha sa hangin,
gainday-inday, gatabyog-tabyog
Ayha nitugdong sa palad sa babaye.

Mao kadto ang mga pulong nga gipasol nako
Sa danaw. Pulong nga akong gisugba,
Inubanan sa mga panakot,
Pulong nga akong gidunol sa uban.

Sama sakong giingon, bisan asa ko sila nahipalgan.
Maong karon natingala ko
Nganong nahikatulog sila sa panid
(gahagok ug di magpapukaw),
Nganong sa pagpanggawas nila sa atong baba
Mahanaw sila sama sa nilukot nga aso.


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

laag

Ning taknaa nga ayaay ang palibot
wala gibati'g kalaay ug katulogon ang balod
nga nagsudya sa kangitngit; ang pagpadulong
dili masukod sa milya ug gilay-on.

Ang gilawmon anaa sa kimba sa atong pahiyom.
Ang mata'g tunob sa atong tiil sa bunbon
nagtimaan nga dili tanang laag, saag. Labi na
kon gapabilin kini sa atong panumdoman
lakip sa atong kanta-kanta nga giseprahan
sa hangin-- ang hugyaw sa mga dahon
sa atong pauso ug pasiplat. Ang kaminyoon
ubos sa dan-ag sa buwan namantala
sa atong duha ka palad.

Ug sa paghabol sa kangitngit
ang gilay-on nag-uwang ning gabhiona: usa
ka dangaw gikan sa imong abaga.


-- GENALYN G. OMAPAS
Cebu City, Philippines

kalachuchi ug klorox

Sa balilihan
kami nagdakopdakop.
Ug bisan pag nagtalithi
nagpadayon ang lakag.

Hangtod akong nagakos
ang iyang hawak.
Ug nangatumba mi
sa kasagbotan. Naligid.
Ug nagligid. Mora ko'g nalumos
sa kahumot sa kalatsutsi

apan

gikilatan ko'g hapak sa tualya.
Bulokbulok akong panan-aw.
Kamulog dalugdog
ang pangasaba ni Mama,
“Mata na dira, Junior
Ma-late na ka sa bus!”

Sa pagkalma sa bagyo
nagpadayon ko'g palanay,
hawak ko ang unlan ug habol.
Apan ang alimyon napulihan
og baho sa laway ug Klorox.


-- TON DAPOSALA
Cagayan de Oro City, Philippines

sa akong pag-umangkon

Ang imong wait mora'g
pikas sa orange nagbitay
kon usa ra gani ka pan
ang idunol sa imong apohan.

Ang imong linging mata
mobahad nya mahimong linya
kon usa ra ka slice sa cake
ang ihatag sa imong inahan.

Kon ang imong lawas mora na gani'g
wati, nagkisi-kisi,
motak-om dayon ka sa kahilom
sa usa ka putos nga pan.

Sa pagkakaron, pahimos sa tagurha,
tagutlo nga kalipay kay manguhit ra
unya ang panahon nga bisa'g
unsaon nimo'g tyabaw, wa'y laing

madunol kanimo kon di usa ka putos
nga puno sa pagkahaw-ang.


-- JONA BRANZUELA BERING
Tuburan, Cebu, Philippines

kitang duha nahisama sa duwa

dakpanay..........nga dumtanay
piyonganay.......nga ang mitago.......miuli na's ba'y
ba'y-ba'y...........nga unot-unot.........og du'g- du'g
lastiko'g sarsa...nga bakas tang duha

kita nahisama sa duwa

......mora’g tinuod
......apan sumangil


-- RAIN LIBRANDO AMANTIAD
Auckland, New Zealand

saudade

sugaton ta ang kagahapon dinhi sa walog
diin sama sa uhong mogitib ang sungo sa bulalakaw
ug madasigon kitang maghulat sa atong magtutudlo
nga magpadal-os gikan sa tumoy sa kahoy
subay sa haguka nga bagon sa handuraw ug pangindahay
uban sa pagpakaaron-ingnon nga nanungha kita
aron masayran ta ang pangalan sa moluwas kanato
gikan sa subaw nga isabulak sa alindahaw
samtang ang atong mga mata dili maugkat gikan sa bangaw
nga nagkinto sa gagmayng bato sa nahinanok nga sapa
nga gilakdan sa nagpanon nga mga panganod
ug diha-diha hinginlan kita sumala sa lagda
nga kita maoy sumusunod sa kahaponon
nga sa usa lang ka pamilok dagiton sa alimungaw


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Koror, Palau

dili bitaw ni love poem, bay Rilke

“Don't write love poems… they are the hardest to work with.” 

-- Rainer Maria Rilke, Letters to a Young Poet 

Pasagdi na lang, day, nga ihatod kas akong mga mata hangtod hingpit na kang mahanaw sa eskina. Dinhi diin ko nimo talikdi, day, isuwat ko ang usa ka balak sa wrapper sa 5 years. Sag-ulohon ko kini sa kadalanan, day, bitbit ang usa ka sakong dasok sa mga metapora ug guhay-guhay nga sugilanon mahitungod niining hapona, day, kanus-a gihatod ka sa akong mga mata hangtod hingpit na kang nahanaw sa eskina. Magsugat unya pag-usab ang atong mga mata usa ka hapon nga sama niini, day, ug litokon ko unya ang mga pulong nga karon natanggong lang sa usa ka botelyang long neck. Hinaot day, nianang hapona, kaantigo na’ng mamati imong mga mata. 

-- IOANNES P. ARONG 

Lapu-Lapu, Cebu, Philippines