damgo

sa bintana 
sa akong damgo 
masud-ong ang usa ka balay 
diin sa balkon makita 
ang gulang na 
nga ikaw ug ako 
diha sa kawayang lingkoranan 
nag-ibtanay sa atong mga uban 
samtang nagdagan-dagan 
ang atong mga apo
sa tugkaran 

(kang Mich)

--GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

maayong buntag

sa pagsugot sa panganod 
nga paagion ang kiatan nga adlaw 
ang mga gaway niini 
sa bisan asang suok sa kalibotan
                                                                                                                                                                  nituktogaok ang mga manok
ug milugwa sa tubod 
ang tubig nga ikaligo 
katin-aw katugnaw 
sama sa samokan nga hagit 
nga usahay mokisaw 
gikan sa gilay-on sa langit
                                                                                                                      
maayong buntag 
matod pa sa gangisi nga silingan 
nga wala pa kapanghilam-os 
tabla ra mi kay wa pa pod ko 
kapanglimugmog

katam-is ba sa kahayag 
gikan kini gisakdapan 
sa kangitngit ug kalab-as ba 
sa mga tanom nga gikabay-an 
sa mga yamog nga mipalunhaw 
lakip sa akong kasingkasing
                                                                                                                                                                            ning sayong kabuntagon
higupon ko ang mga milagro 
nga wala nako hipalgi 
sa miaging gabii 


-- JONALYN ALMACIN-GOURDON

Nantes, France 

sa wala pa hinganli ang bagyo

Daghan kanamo ang nagpangita sa lamat. Ang mga tiguwang 

sa among baryo gibiyaan ang hunsoy ug nisutoy sa ilang mga sulo. 

Gilibod ang kalasangan ug ang kapatagan, ubos sa kahayag 

sa takdol nga bulan. Ang mga bata nihunong sa ilang lupa-langit 

ug gitirador ang alisiwsiw nga puthaw nga naghadyong sa ibabaw. 

Ang mga batan-on nga gikan gisugo pagpangalos og tubig 

o ba kaha pagpamugha’g kahoy, nikatkat sa punoan sa akasya 

ug gitiholan ang matag lungag sa putol nga sanga.  Didto sa lantay,

gitugaw sa pakisusi ang nanagtapok nga mga dalagang nagkundatay

ug naghingut-anay. Diha’y usa ka langgam nga nagbitbit og

layang dahon, hinay nga nituyhakaw gikan sa salag. Ang kanding

nga gitugway sa lubi nihunong pod sa iyang pagsibsib, apan

nipadayon kini pagkataodtaod. Sa kangitngit, giduyogan

sa among kapitan ang kokak-kokak sa mga baki sa balilihan. 
Ang mga palahubog nga gikang nagmaoy, nipugos 
sa pagkahuwas aron moduyog sa kaguliyang. Mao kadto 
ang panahon nga luwas ka sa imong pagkahisalaag 
ug ang hingpit nga paghigugma wala pa ma-impiyerno.

-- ERIK E. TUBAN

Sibulan, Negros Oriental, Philippines

tingog nga gaunos sa sulod

Di na ko makadungog sa mga tingog

sa akong mga higala dinhi sa Burgos.

Di na ko makadungog ni Dodong

nga kanunay gaaghat kanako’g laag.

Wala na’ng hagawhaw nilang Toto ug Imok

nga makatakod kanako’g agak-ak.

Wa nang mga higayon nga magtigi mi’g

patag-asay og ihi (Kon itandi sa sulog

sa suba, dagayday ra among agas).

Di na ko makadungog sa mga tingog

nilang Yani ug Ai-ai nga nagtamudmod

nga di sila makakuyog dungan namo.

Sagad gabagutbot mi kay mora mi’g

gitanggong sa balay kon moulan.

Ug bisan tuod nga mora mi'g iro'g iring

sa paglalis, mosubang pod ang adlaw

nga kami makasinabtanay taman sa pagtuliyok

sa among utok, mora’g nalabyan og bagyo.

Apan sukad milabay si Sendong, wala na’y

laing madunggan gawas sa mga danguyngoy

sa ilang ginikanan, ang mga uwang

sa mga sakyanan, ug nangabilin nga tingog

sa akong mga higala nga galanog duyog

sa sulog. Hangtod karon, padayon ang haguros

sa akong kasubo. Wa’y kataposan ang unos.

-- TON DAPOSALA

Cagayan de Oro City, Philippines

sa akong pagbiya wala ko motalikod

1974. San Francisco International Airport. 
Nganong ang panyolitong giwarawara ko 
ania man ning giagup-opang maleta ning gilawalawaang bodega? 
Ang kotseng naghatod nisugat ganiha unya gipapahulay 
sa tayaong garahe. 
Sa kanhi kong lawak ang mga pustisong tekla 
sa ubanong makinilya mahimamatong nanggitik sa mga tudlo ko. 
Ug ang nahabilin nahipasadpasad nga mga batan-ong balak 
kaniadto mahinangpong nanglukso, naghugyaw, 
namalik daw mga latagawang password sa akong pagduaw puhon: 
Enero 2012. Mactan International Airport.


-- MELQUIADITO M. ALLEGO

Palm Harbor, Florida, USA

nganong lawom ang lubot sa kaldero

Gahagpat ko tagsa-tagsa sa mga nanglabay 
nga mga adlaw, labi na niadtong katuigan nga dayag 
diha sa mga kunot sa agtang sa akong lola 
nga wala gyod magdahom karon sa bag-o namo 
nga pinuy-anan dinhi sa langyaw nga dapit 
diin madanihon bisan ubos sa dag-om  
diha sa langit nga daw napasmo sa adlaw.                                                                                                 
Tataw nako karon sayo sa buntag ang mga liti 
sa dalan. Usahay mapatik dinhi, tadlas sa gatuaw 
nga katugnaw sa hangin, ang mga tunob 
nga sama sa lapok inig labay atong puti 
nga tigulang. Hain na kaha nasaag iyang kalipay?
Giduaw tingali iyang mga apo.                                                                                                              
Sa una, labi na’g tingduaw sa unos, walay gahom 
ang dag-om samtang giandam sa akong lola 
ang dagko nga kawa ug kaldero. Nagluto siya’g biko 
aron iparis sa siyakoy nga sama sa akong tudlo 
ang gidak-on. Ug aron dili madunlan akong paglad-ok, 
naa sab ang dinukdok nga luy-a gapanaghoy 
sa gamayng takuri. Kinsa’y gadukdok sa lubot 
sa kaldero, ug nganong napiyahok kini? 
Nasiplatan nako ang tubag sa kandiis, diha sa wala 
nga bahin sa gakunot nga aping ni lola, nga nagpalawom 
sa iyang pahiyom ug nagdan-ag sa iyang panagway.                                                                             
Sa gamay pa ko, tinudloan ko unsaon pagtambol 
sa luwag og kaha aron pukawon ang mga nahikatulog 
samtang garisiko akong lola sa kinaham namong biko. 


-- DENNIS S. SARMIENTO 
Maryland, USA

apologia pro poemate meo

dili kay dili

na ako

mao

kon

dili dili

na mao ang

yuta dili

na mao

ang langit

dili

na

mao

ang

kagahapon

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Manila, Philippines 

umaagi

Niadtong akong pagbiya 

ning atong lungsod, wa ka pa

matawo.  Karon, 

tigulang na ako ning akong

pagbalik.  Labi na kadako

ang mga akasya apan sama lang

gihapon ang mga kabalayan.

Kanang daang balkon

nga karon imong gilingkoran

kaniadto kadaghan ako misaka

ug milingkod sa iyang barandilya.

Mitutok ka, apan bisag unsaon

wa ka makaila kanako. Kay karon

usa lang ako ka umaagi ning

samang dalan nga may nagbilin

og samang mga libaong.


-- URIAS A. ALMAGRO

New Berlin, Wisconsin, USA

sa kaadlawon

Dihang ila kong makit-an sa balabag 

Sa akong kamatayon ang langit sa palibot 

Mopula nga layo kaayo duna unya’y katahap 

Sa dagat ug, gikan sa ibabaw, 

Karon sa makahadlok nga kangitngit 

Usa ka puting langgam ang mosaysay sa akong mga awit. 

-- MICHAEL U. OBENIETA

Topeka, Kansas, USA

ganghaan

Nakita nimo ang pagtugpa 

sa dahon nga gidala sa hangin gikan sa gawas ngadto

sa imong lamesa diin nahimutang ang imong libro
samtang anaa ka sa tungatunga

sa imong pagpamalandong.

Dahon lang god sa mangga, mao lang kana--

walay mabasa nga sugilanon

sa iyang kaugalingon ug walay naa niya

nga makahingangha nimo.

Yano lang nga dahon
nahisama sa usa ka adlawan nga walay

manok nga giihaw, wala’y kalainan niadtong

lubong sa batang namatay sa sakit sa tiyan
nga gihimoan og lungon nga gikan sa kahoy

nga mangga sa iyang tatay, ug unya milabay sa tungod

sa inyong balay ang mubo nga panon sa nagsubo
wala ang tukar sa kamatayon ug wala po’y buwak

nga halad nga gidala sa mga mibilar.

Yano nga dahon lang
nga buot nimong puniton, dayon ilabay unta

sa gawas sa bintana aron mahulog kini

sa yuta, apan nakahangad ka sa langit nga mao ra’g
nagsuta kon naa pa ba ang adlaw.

Nabati mo ang dakong bagyo nga nag-alburoto

sulod sa imong dughan samtang nagtagbo ang duha

ka kamot sa orasan, dayon nabati mo ang hangin

nga mao ra’g gapahibalo og pagpangandam,

ug sayod ka kon unsa kini.

Bisa'g hapit trangkahan sa dag-om, naaninaw nimo:

Adunay ganghaan ang langit.


-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

tugnaw

Misangyad na sa yuta
ang mga sanga
sa bombel ni Nanang.
Mihinay-hinay na’g kamang
ang mga balili padu’ng sa nagliyok-
liyok nga sementadong hagdan lahos
sa among wanang.
Tingali mao na la'y
mopuli sa dayak-dayak
sa mga gagmayng tiil kanhi
kauban sa mga pinutos
nga mga karmelitos.
Milili na ang mga sanga 
sa acacia sa bintana ni Tatang--
tingali natingala kon hain na
ang mga agik-ik sa mga magpasabak
nganagkamuritsing sa latik sa biko
ug putong pinalutaw ni Nanang.
Puno pa ang bayanan 
sa pilit-humay ni Nanang
apan bugnaw ang among
abuhan samtang nagduka na
si Tatang sa may bintana,
gapaminaw sa mga amba
ug hudyaka sa gawas.
Ug unya duyugan dayon 
nilang Tatang ug Nanang
ang mga kinana-as sa nagsingabot
nga katugnaw sa Pasko.


-- GINA MANTUA-PANES
Cebu City, Philippines

buhok ni inday nita

Ang binugkos nga buhok
ni Inday Nita, nga bag-o
lang gishampohan og
lana sa lubi gikan
sa iyang uma, gisunod-
sunod sa mga langaw,
abi siguro nila ni'g
pamahaw. Maayo unta 
ang mga lusa og kuto
iuban nila og hagdaw.

--JONALYN ALMACIN-GOURDON

Nantes, France 

karon

Karon miabot ang ugma

Nga gipas-an sa nagkaguliyang nga kagahapon
Nga naglatid sa kahimtang sa karon.

Ug kon di usbon ang karon
Gidawat na ang malisod nga kagahapon.
Piho na ang moabot nga ugma.


-- JON R. SAGUBAN
Iligan, Philippines

langyaw sa disyembre

Gikan ko sa Wendy’s
gapalit og caesar’s salad.

Gihapnig daw dalandalan
ang mga kwadradong hiwa
sa ilahang adobong manok.
Ug tam-is pa sa kalibotan
ang kamatis nga gatuyok
sa akong palad.

Sama sa linog akong pagpauli
kay gasugod og ambak
akong mga tudlo aron
tagbawon ang akong kagutom
sa mga lunhawng letsugas.

Paghiabot sa among driveway,
gaalisngaw sama sa tugnaw
ang akong kaibog didto sa bildong
bintana kay ang takdol sa buwan
daw anino nga gahubad
sa hulagway nga galantaw
sa puting hangin.

Sama dapit sa akong pinuy-anan
kanhi aduna’y mga nanaygon
sa kangitngit nga karon nangahanaw
daw mga kabhang sa mani
nga akong gisabwag sayo sa buntag.

Kon kinaham sa squirrel ang magpundok
og mga mani inig tingtugnaw mao sab kadtong
bata sa bintana, nangandoy sa mananaygon.

Sa akong bahin, dili sab nako ikadalit
ang akong caesar’s salad ngadto sa bata
kay gapangita na siya og chicken nuggets.


--DENNIS S. SARMIENTO
Maryland, USA

lake chargoggagoggmanchauggagoggchaubunagungamaugg

Kinataliwad-an sa saksak-sinagol karambola sa gaambihas
nga mga dekada karong gabhiona kami kuyog ang kalag
ni Stanley Kunitz magbisikleta padulong pabalik sa taw-an
nga linaw sa kasaysayan mamingwit mamana
makiglumba og langoysawom sa mga pulang lumad.
Ang ilang mga udyongapasan managdoy sa among trumpeta
nga suliyaw ubos sa gibitayng taytayan nga naglukdo’g tambol
himalatyong bulan sa nagkabayo kanhiay nga panahon...

--MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

kalabot sa kahilom: inubana'g pagtamod kang Tomas Transtromer

kon maoy kataposang lami atol sa noche buena
andam kong moinom sa nagdagayday nga tubig
sa itom nga kanal sa intramuros pero klarohon
nako ang pagtago inigyarok ambihas sa
tuhirig nga taknaang tore sa manila city hall
bahalag nganlan kog hakog sa mga rugby boys
ug esnatser sa underpass mga kanahan sori na lang
kay mao ni akong paagi pagsaulog sa pasko
unya magpakaaron-ingon kong tanlas ug sakto ra
sa templa ang hiniusang aroma sa kabaho
kaangtod ug kapait sa biya sa mga yamhangan
ug kon sakto na sa karga, ug sakto na kaayong tamaa
lantawon nako ang hilomong mga alahas prendahanan
ug magyawyaw kog hinubog kalabot sa gugma ni maria
pasensiya kay hubog ang bisita sa pasongan sa baka


--OMAR KHALID
Metro Manila, Philippines

videoke: pasakalye nganong lisod ug dili maayo kantahon ang “somewhere over the rainbow”

didto sa dakbayan nga gagilaw ang kalunhaw
didto sa tumoy sa gadalag nga dalan
didto ang salamangkero

nasakpan kay tingali iyang kaigmat
layo ra sa gimino namong kanta nga nangahas
pagkilaw lupig pa’y sumsoman sa katugnaw dinhi
sa Kansas diin sagad manuktok dayon
ang pulis sigon sa sumbong sa among ugis
nga silingan kay basin natugaw siya
sa iyang pagtuo nga lupig pa namo
ang tikasan nga mananaygon nga gapalanog
sa iyang kasadya ning taknaa bisan
napasmo ang bitok sa iyang tiyan ug

dinhi na lang mi kutob sa kabanha nga
dinhi buloyagon lakip ang talidhay nga labaw pa
dinhi sa tyabaw sa namatyan


--MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

sa paglantaw

Mahimuot ko magtan-aw
sa mga kahoy luyo sa lawak,
labi na gyod ‘tong duha
nga pidpid sa may paril.
Gikan diri sa bintana,
ang usa mora’g hubog
nga nangihi sa bungbong;
ang usa mora’g higante
nga otinan apan wa’y itlog
ug sa iyang isig ka paa
gakabayo ang duha ka
hubo nga babaye
nga puros walay ulo.


-- GRATIAN PAUL R. TIDOR
Dipolog City, Philippines

pagbiya paghikalimot

gubaon ang taytayan
sa dakong suba

mihunong ka
abi kog moambak ka
aron molangoy sa pikas tampi
nagpaabot ko

mibalik ka sa imong agi
nangita ka nako

suginlan ko unta ikaw
nga ako miambak
milangoy sa pikas tampi
hapit mamatay

apan wala nay pulos
ang kabahin niini

lahi na ang atong kalibotan
taas pa ang dalan
nga akong lakton
ug gikalimtan na sab nako

ang tanan
bahin kanato


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

luib

nagkurog nagluspad ang imong wait 

nanimahong sibuyas bombay 

ang imong gininhawa natigaman pod 

ang imong halok gitagamtam 

sa maluibon nga mga ngabil 

gisawsawan sa atong silingan

--TEA SOLON 

Cebu City, Philippines

pagpungko: hubad sa balak ni Robert Morgan

Ang mga tawo sa banikanhong mga dapit kon
sila mohapit aron makigkabildo ug mamisita
di magtindog, kay kana daw sabton
nga sila nagdali. Ni di sila molingkod
sa yuta nga tingali baya’g ngamig o basa.
Imbis mopungko sila sa kahamili
sa mga tikod nga duol sa yuta ug makighinabi
sa daghang mga oras. Ug samtang sila mosaysay
ug motubag, o maminaw, nagyuko sa hangin
ilang guhiton sa mga tukog didto sa yuta ang mapa
nga mobatbat og usa ka sugilanon o
mopadayag og ibidinsya sa usa ka lantugi.
Mokuriskuris sila og mga sulundan, mosulat sa yuta
ug mobirisbiris sa di klaro’ng aritmitika,
kadtong di gyud gani makakupot og dagang
ngadto sa pahina, sa bato’ng pisara o luna.
Sa latagaw’ng hunahuna mohimo sila og mga porma
ug mga pigura sa ilang mga dulodamgo
nga panason lang usab nga hingpit
aron di kahatagan ang ilang arte og status
sa katahoran sa daklit nga salibay
sa pakigpulong, sa dayag nga katigoman
sa kumonidad, didto sa gawas niadtong dayag
sinati nga natad diin ang daghang mga kaliwatan
mipungko, mitawag niini og pagpanag-iya.


Gihubad ni:
--URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

lamaw

Ilawom nianang lamisa nga narra nagyampungad ang iro, gapunay'g huwat sa mumho nga motugpa sa iyang atubangan. Nakiglalis na gani siya sa iring; iya nang gihagawhaw ang iyang kagutom, ug sa wa madugay, mibarog ang tagtungod nga gibutdan sa tiyan, tungod sa tambok sa baboy'ng gitulon ug gisuka sa dakong babher. Naglutaw ang nagkadaiyang kolor sa sud-an nga nahabwa kini gikan sa iyang gikulata nga ginhawaan hangtod ang sinuka nahimong lamaw, naglatik sama sa naugmaan nga lugaw. Ang hangol nga iro, daling mibarog ug misimhot sa babher, gipanid-an matag kilid, ug kay wala'y nadunggang kasikas, wa magduha-duha pagsakmal sa lamaw, iyang tiyan natagbaw sa lamaw, iyang dila nakatilaw sa lamaw, iyang kagutom nahanaw apan taud-taod mitubod ang ang dili kapugngang kabidli. Gibati niya nga kahabwaon ang kalit nanghugot niyang tutonlan kay, hala, naungot diay ang pustiso sa tagtungod sa sinuka. 

-- JONALYN ALMACIN-GOURDON

Nantes, France

si de chirico angay pantonon

de chirico
kumpare ko
ang utok mo
way panapo

kumpare ko
pilosopo
way panapo
girapido

pilosopo
simpatiko
girapido
ang simbolo

simpatiko
ngadto-ngadto
ang simbolo
binarato

ngadto-ngadto
ang utok mo
nasinsiyo
de chirico


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Manila, Philippines

mora mora lang

Ang uyab mora og tinola;
Lami kon init pa.

Ang kabit mora og inun-onan;
Lami gihapon bisan maugmaan.

Kinsa'y mora'g sardinas, ablihan
Kon wala na'y laing sud-an?


-- NICANOR LOPEZ
Kissimmee, Florida, USA

holidiaspora: pagtuaw taliwala sa katugnaw sa disyembre

Nadum-ok sa bisan asang suok sa kalibotan. Gakapakapa
ang pak-an nga kahangol gikan sa mga buak nga baybayon

sa atong kapupod-an. Paminawa ang kaparat sa huyohoy,
lupig pa’y gibugwak sa nalumos nga tig-asoy. Nalubong,

ug naukal ang lingagngag sa gihubak nga mananaygon.
Gisaw-an sa irong-buang nga katugnaw ang nangalimyon

nga minantikaang buwad-lawlaw, misiot bisan sa ilok
sa inahang byuda nga gadupa-dupa, gahalhal ug galaway

samtang natulilik ang parol sa paghaguros sa kabog.
Ning taknaa, gapanilap gikan sa layo ang mga tingtakdol

nga tingog: Pauli na intawon, minahal nga manananggal!


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

pagsabot

Dili sawayon ang giisip nga sayop nga nasulti;
Hinuon pamalandongan. Balik-balikon pagsulti
Sa hinay.
Diha sa kahilom sa kaugalingon--
Hunahunaon,
Utingkayon,
Bali-balihon.
Nganong iyang nasulti?
Unsay hinungdan?
Unsay kahimtang niya nga nakabungat?
Sabton ang maayo. Hagpatan: lainon
ang salikwaot ug laksot.

Kon di gyod mahimo, way matiti, sabton na lang.
Labaw ka nga nakakita sa wa niya makita.


-- JON R. SAGUBAN
Iligan City, Philippines

ayroplasahero

kon pananglit may magtinunto nga hijacker ang piloto hubog
o nakatulog kasakay nga naghuramentado langgam nga
nahisalaag midasmag sa makina o mikapyot sa palabad
impas kitang tanan gawas tingali nako kay diyosnon puyra
buyag magrosaryo kada oras mosimba matag adlaw idulog
man gani ang imahen ni Santo Niño apan kon signos man gayod
ug maoy palad naangkon probitsahan ko na lang nga makiglamano
ni San Pedro ug mangumosta ni Joe Tomarong* mintras tanto
respetahan ko ang roasted peanuts ug Sprite nga gidudho
sa stewardess unya human makapasiplat sa utlanan sa
nagbuntaog nga dughan sa katupad mag-catnap na lang ko

___________________________________________
* Joe Tomarong: usa ka Bisdak nga magbabalak nga bag-o lang
namatay gikan nabanggaan ang gisakyan nga traysikol.


--MELQUIADITO M. ALLEGO
Palm Harbor, Florida, USA

sukad sa sayaw

Day, kahinumdom pa ba ka
sa mga gabii sa diskoral?

Naglumpayat og dakop-dakop
ang gaalirong nga diskolayt,
nagsadsad sa abog gikan
sa gakundat nga mga tiil.

Day, kahinumdom pa ba ka
sa mga gabii sa diskoral?

Duha mong nahidangat didto
sa kalubihan apan nganong
nag-inusara ka ron pagsugod
og ihap sa imong ikasiyam?


--JESSREL E. GILBUENA
Bantayan, Cebu, Philippines