— Jalāl ad-Dīn Muhammad Rūmī
1
Ang mga mananap nga mihalok sa tiilan sa kilomkilom tingali mao lamang ang adunay katungod nga motulisok sa ilang sangpotanan. Kay di ba diay sa yanong meditasyon diri nasuta ang pag-ila niini sa Magbuluhat? Sa ilahang pagsayaw-tuyok, ang mga muslim nga Sufi didto sa Turkey, nitandi sa ilahang kaugalingon sama sa mga planeta. Adunay rason ngano ang Haring Adlaw gihangop sa nagkadaiyang kultura sa karaang panahon isip usa ka Bathala. Ug ang bugtong kahayag nga susamang makaplagan diha sa takna sa kamatayon ug pagbutho sa uniberso mao ang kataposang kidlap nga nisugat sa lumalabayng mananap sa wa pa kini mihalok sa nagngising tapaludo.
2
Tugob sa paghandom ang alampat ni Tagore. “Makapanglimbawot nga kakahoyan nga may teksturang nagdayan-dayang ribiti sa pagpiso ug wiris-wiris sa lapis, o dulom ug subo nga punoan, imaheng anino batok sa daw mutyang salumsom,” matod pa sa iyahang higala dihang gipangutana mahitungod sa usa ka obra niini. Bisan pa sa ka yano sa pagduwa niini sa hanoyng bulok, way lansis kining mikab-ot sa kalag sa kalinaw ug kagawasan. Ug kon akoy pangutan-on kabahin sa imahe, kini “ang kinatibuk-ang pagpadayag sa tim-os nga kaanyag diin ang kalikopan ug langit naggakos sa kataposang higayon sa dili pa ang mga linalang taliwala niini magkatibulaag sa paghangop sa kahuyang sa kinabuhi diin sa damgo lang matultolan ang panghupaw."
3
Sa lunlong pamalandong, si Rilke nakaamgo nga ang tanang anghel makalilisang. Apan taliwala sa pagkalisang, makanunayon ang iyahang pag-awit niini. Kay dili ba diay ang mga butang nga gikahadlokan, naghatag man kanato og igong kahagkap? Dili ba tunga-tunga sa taslak adunay sulog sa kamatngon nga mikuyanap daw kilat sa nanagsangang paglamdag? Nan, kay ang kaanyag sinugdanan man sa kahadlok diin kita nag-atubang sa katingala, gisapnay ta ang sumpa nga mohapos diin ang pagbuswak sa usa ka bitoon motukob sa tanang masapnang kahayag. Natak-op na ang kataposang pamalandong sa usa lang ka piyong. Diha sa atong pag-awit ang nagpabiling nota sa pagpanaw matam-is daw luha sa mga anghel nga inday-inday nga natagak sa yuta. Saad kini sa bag-ong kinabuhi.
-- ERIK E. TUBAN
Maribago, Mactan, Cebu, Philippines
No comments:
Post a Comment