imbisibol

“We must talk about poverty, because people insulated by their own comfort lose sight of it.” 

-- Dorothy Day, quoted by Simeon Dumdum 

in Facebook, December 4, 2016, Tacloban City 

Si Mana Lusbi singkwentay siyete, nangahingo nang ngipon ug ubanon. Imbisibol na na siya sa mga syokoy sa kanto nga way laing lingaw kundi mangatang ug tsiks. Apan kining mga syokoya, imbisibol sad ni silas’ mga tsiks nga nangitag uyabonon diha sa iskina, kay wa diyo ilang bulsa. Nagdagsang nang mga imbisibol bisag asa, unya tingali tungod sa ilang kadaghan, nanugwak sa kwadro sa kasagaran, nangalwak sa mga mata ni Mayor, ni Gob, ni Honorable, di na hinuon hingkit-an bisag nagpanon sa kadalanan, tiyanggihan, simbahan, nanghuot sa dyipni, bus, bapor. Sa kadaghan sa ilang mga panginahanglanon, makabungol sa mamamati. Ang gutom kaabay nila matag-oras, bisan sa ilang katulogon, way takos makatug-an sa kasakit nga ilang hing-agoman. 

                 Kay imbisibol lagi, way apil sa ihap ilang tampo sa kauswagan--giihap ra  ang ani: Tonilada sa bugas, asukar, kopras. Way nakaalinggat nga pagkahuman sa ani, wan’ay gilung-ag si Teryong magdadaro ug si Sinta iyang asawa nga maoy ningpugas ug nanggani; si Usting mangingisda way apil sa kwenta, naihap lang ang kinilo nga isda nga iyang nakuha. Linibo ka kilometro sa dalang semento, kapid-an mga tulay ug edipisyo, way labot si Nitoy, Leon ug Ruben, mason, panday, peyon, ug ilang anak nga gibuhi, gipakaon, gipaiskwela sa ilang sweldong morag kura. Imbisibol sa kwenta sa puhonan ang kusog, dugo ug singot, Wa pay labot niini ang mga lumad nga atoa nagpakabuhi uban sa sawa, unggoy ug agila sa hinikalimtang bungtod. Labaw pa gyud to silang imbisibol kay ang makit-an man lang dayon sa panggamhanan mao ang pundo sa minahan, ang kakahoyan para sa logging, iniktaryang yutang mahimong patagon para tamnan ug pinya, saging, ug palm oil trees nga puhon maoy tinubdan sa dolyares nga ikalambo sa nasod. 

                                                                                

                                                                                      Ako, usa sa mga imbisibol, 

maistra, magtutudlo sa anak sa mga imbisibol parehas nako, unsa pa man diay? Tudloan kaha nako ning mga bataana mamareho kang Paquiao, imbisibol kaniadto, apan karon Pambansang Kamao na, ug labaw sa tanan, kwartahan ug naa na gayud sa Senado. No guts, no glory, matod pa ni Kuya Manny, maoy labing maayong pamaagi paglagbas sa pagka-imbisibol, ngadto sa pagka-bisibol. Bilib kos’ iyang pagka boksingero. Pagka-senador hinuon, bahala nang Ginoo. Dinha toy imbisibol, panahon ni Marcos, gipul-an kaha sa iyang kahimtang, gamayg sweldo, daghag utang, asawa buntis, anak hubakon--kahanap ba sa iyang kaugmaon. Way nakit-ang kapaingnan, nakahukom og ambak sa eroplano. Ambot lang, mora bayag nadayonan to. Bawo lang, mahal man nang tiket s’ eroplano, uy. 

Puyo na lang. May class pa ko tomorrow. 

 -- MERLIE W. ALUNAN
Tacloban City, Leyte, Philippines

libod-suroy

Pila pa ba ka taytayan ang angay tadlason? 

Pila pa ba ka lawod ang angay langoyon? 

Pila pa ba ka isla ang angay adtoon? 

Dili baya nako maihap ang tikang sa kamingaw. 

Dili pod mohunong ang orasan sa kasubo apan, 

Ga, tugoti ko nga makigtugbang sa tabanog 

Aron sa akong paggukod sa atong kagahapon 

Sa imohang kamot ra gihapon ko paingon. 

 -- MARCELO T. DAÑO, JR. 

Lapu-Lapu City, Cebu, Philippines

napulo ka sugo sumala sa akong damgo

1. Ipaanod ang mga gapnod sa kaugalingon sa nagkalalom nga kagabhion. 

2. Tapoka ang nangalarag nga mga dahon sa kagahapon. 

3. Daobi ang mga panid sa ebanghelyo. 

4. Ipakang-a ang pultahan sa dughan. 

5. Itugyan kini sa estrangherong mitungha sa suok sa panumdoman. 

6. Taghoyi siya kansang kasingkasing hagbay rang nayabag sa mga atik niining kalibotan. 

7. Ihagbong ang bulan nga nagkawankawan sa pangpang sa kapunawpunawan. 

8. Punita ang mga tipaka sa napusgay nga paglaom. 

9. Isab-it kini ibabaw sa iyang ulo daw korona sa gainusarang hara. 

10. Pamasin nga sa pagmata mokuyog siya duyog sa mga saag nga anino didto sa naandan niyang impyerno.

 -- IVAN RIDGE ARBIZO 

Davao City, Philippines

sa lalaking gaguyod og kabaw

Mitudling diha sa imong mga palad 

ang agi sa imong daro. Ay, pasagdi lang 

kon molugnot ang imong kabaw! 

Sa umaabot nga mga adlaw, ako ra’y 

motugway niya sa nataran diin unya

molampos ka paglunang sa himaya. 

-- JESSABELE BENTAZAL 

Boljoon, Cebu, Philippines

hagit

(alang sa mga magbabalak kansang tingog dili kaayo madungog) 

Inigkatangtang sa imong ulo, ang handomanan ining natigom moturok sa lim-aw diin malipayong nag-selfie ang baki nga naglantaw sa katingalahang bangaw sa habagatan. Walay panganod ni bangaw nga moyukbo sa nagkahubas nga sapa. Hamis ug seda ang bukid. Ang gindailan nagpasiuna sa taliabot nga kataposan. Ang propesiya sa mga mananabtan matuman segun sa ilang giyamyam. Badlis paingon sa busay ang prosesyon sa mga perigno. Isinggit na ang kataposan mong pangadye sa dili ka pa mahimong tipik sa mitaliwang basahon. 

 -- OMAR KHALID 

Metro Manila, Philippines

sa eskina

Imong mga saad 

gipalukso nimo didto sa karaang tabay, 

nitugpa sa tubig, kuyog ang kabo; 

ang imong tingog nikagay, nabungkag, 

nagkatibulaag sa ilang alingawngaw-- 

mora’g katong mga tai sa kanding 

nga nagkatag sa yuta: 

daw nangapunggak nga mga bituon 

nga gitugway sa kasagbotan, naingo’g 

mga kalalaw sa mga nagbilangkad 

nga agta, gisumpay sa ilang mga kiting 

ug gikaw-ing sa ilang kumingking,

naglatay-latay sa akong dugokan, 

nagsalimuang sa akong kuto-kuto,

nagkalandrakas nga mga kabakaba 

milipang sa akong ngala-ngala— 

mga panghupaw nga daw anunugba 

nga mibatog sa akong mga pilok, buot 

molilong niadtong gabiing nakit-an tika 

nga miliko sa eskina padung sa ilaha.


 -- ELVIN E. RUIZ
 Liloan, Cebu, Philippines

kandilanog

“Among the eight people killed at Atlanta-area spas… immigrant mothers working long hours to support their children… They had come from Korea, from China, from Guatemala…” -- ‘All I Can Think About Is Her’: Families Grieve for Victims of Atlanta Attacks, The New York Times, March 19, 2021 

Lapas na sila 

anang latay-latay sa alambre. Bisan ang mapa 

nga aso gikan sa mga sigarilyo haom bisan 

sa ilang mga lapalapa. Layo ra kaayo nila ang gara- 

gara sa bungoton, gahinubog nga mitaak tadlas

sa gadilaab nga mga uling. Pastilan, dili na maihap  

ang mihangad sa lintuhilas nga mga estrelya. Dili lang 

abo ang makapuling. Dili mamilok ang mino nga

gasamin sa mitolohiya. Mitukmod kini sa lawod 

sa kauhaw. Mosuyop og lunop. Molimugmog og linog. 

Diin labihan kalunhaw ang lilo sa gatas ug dugos, 

kalawaton nila bisan pa ang mga kilat ni Zeus. 

Bahala na’g um-omon ang urom diha sa mga lawak 

diin lubog ang dan-ag. Diin nangalisngaw ang alimyon 

sa kahidlaw ug kasilag. Diin giangkla sa lisay 

ang bawod-kiyod sa mga alindasay. Diin usa ra 

ang kolor sa tingtakdol, tingtugnaw, ting-ulbo sa 

pulbora. Diin busdik og kampana ang mga bagahe. 

Diin galama-lama lang sa huyohoy ang nituasik: 

Lapos na sila. 

 -- MICHAEL U. OBENIETA 

Topeka, Kansas, USA

handuraw

Sa akong handurawan usa unta ako ka amasona 

nagtangkil og pusil 

taliwala sa kalasangan 

ug makigdulog inig gabii 

sa kumander sa rebolusyon 

sa nahidagsang kakahoyan 

nga gipabaga sa mga gangis

ang alisbo sa kapintas 

nagpatigbabaw sa hangin 

ug unya ang kamatayon

sa tungatunga sa kamaisan 

nga nanggilak sa hinog nga mga puso 

ubos sa hayag asul nga langit 

apan gipili ko ang pagsulat 

rebelde batok sa klasikong diktador 

O kinabuhi 

 -- ESTER TAPIA 

Nordrhein-Westfalen, Germany

padre de pamilya

Nag-sermon na pod ang padre de pamilya 

diri sa kan-anan, gikan nagbanha ang TV 

sa mga panghitabo sa katilingban. Iyang tono 

halos sinipra sa tikasang wangtigol 

nga nagtamudmod og pamulong ngadto 

sa mga kritiko. Matag balikas nga kinutlo 

gikan sa bahong baba sa komander-in-tsip, 

daw nagpasidungog og homilya. Giunsa niya 

og sumpay ang suliran nga nasodnon 

ngadto sa kalisod nga nasinatian sa iyang 

mga anak? Ambot. Nagbalikbalik lang 

ang giyawyaw nga “busa”, “dapat” 

ug “mao na” samtang galingkod 

sa trono sa kan-anan. Pakapinan dayon 

og sangyaw bahin sa pag-disiplina sa kaugalingon 

nga among gipasagdan. Gikan sa panapaw 

sa kinamaguwang bayi ngadto sa pag-adik-adik 

sa ikaupat nga anak ug wala ko mahibulong 

nga nilusot na usab ang iyang pangluod 

nga way nisunod niya sa serbisyo. “Tan-awa ko, 

pensyonado. Unsaon nalang mo inigka-tiguwang? 

Wala mo’y maambag, bisag loyalti sa inangbayan, 

wala.” Mitugaw siya daw naa pa akong mga igsuon 

diri sa balay. Mga wa’y ayo kuno: wa’y kalainan 

sa mga dinakpan ug uban pang salot sa nasod. 

Mopadungog-dungog unta ko sa gisugilon niya 

niadtong usa ka adlaw: bahin sa kursong iyang gi-cross 

enroll, diin gihangyoan ang professor nga ipapasar siya 

aron mahimong tenyente. Unya puyde sab ilakip 

ang mga kagabhion nga gasunod siya sa sinitsit 

sa mga ada nga gaagda sa suok-suok sa siyudad 

niadtong major pa siya. Apan hilom lang ko— 

ay, ma-red tag pa lang! Gidayanan na og kunot 

ang iyang dagway apan ang hinapay mao gihapon 

niadtong aktibo pa sa kampo—hinlo pa sa konsensya. 

Mibarog siya ug, milagro, nanguros. 

Nagkagangkagang og lakaw pabalik 

sa kuwarto. Mipadayon ko’g higop 

sa sabaw sa tinuwang manok. Si Mama 

nga naa sa hugasan, naghilom-hilom 

sa tibuok homilya. Naghugas 

sa mga luwag ug kalaha

samtang nagpaabot sa throwback 

teledrama nilang Echo, Yen, Sam, ug Yam. 

Hisgotan unta nako si Mama bahin 

sa nasaksihang milagro, apan sa wala pa 

moabli akong baba, naglanog ang palibot 

sa gaugot niyang bagutbot: 

“Loyalti sa imong kagaral! 

Wa ka sukad ma-loyal sa imong asawa, 

inangbayan pa kaha?” 

 -- TON DAPOSALA 

Cagayan de Oro City, Philippines

kon buhi ang diktador

Basin iya 

ang nagpahiping katawa 

sa matag tingsi 

sa iyang asawa. Basin 

iya sab ang nagsakubang 

hambog sa matag pulong 

sa iyang mga anak. 

Kadungog ka 

sa mga hungihong? 

Ang iyang balay 

hayag na sab kuno 

sa mga kanhing kumbira. Isa 

lang daw ka litok 

og siya na sab balik 

ang tag-iya sa tanang 

tagay. Ug ikaw, 

kumusta na? Hinaot 

nakapatik gihapon 

sa imong kamot 

ug agtang 

ang imong 

 panamalit kaniya. 

 -- DELORA SALES - SIMBAJON
Butuan City, Agusan del Norte, Philippines

ang maravilla sulod sa udtong tutok

(tubag sa balak ni Jae Magdadaro) 

Naabot ko dinhi sa Maravilla, sa takna 

nga ang kahayag dili ra usa. Gipino-pino kini 

og makadaghan sa wala pa kini gipanghagtak 

sa yuta, sa tubig. 

Ang ngisi niadtong bata, usa ka tipaka, 

uban adtong sayag nga buko-buko 

sa dalaga, ug makita diha sa kada lugas sa balas. 

Di angayang usbon ang grano sa balas kay 

diha niya kanunayng itandi ang gidag-hanon 

sa mga bituon. Kinsa bay nanag-iya 

sa utlanan niining kaanindot? Kana ba siya 

kinsa karong taudtaod himuong 

butones ang pikas nga bulan, dili 

ilahos og taod sa bisti sa kagabhion? 

Ang kagawasan mao 

ang akong pagpasiga og balik sa mga tipaka 

sa kahayag nga nangapawng samtang 

ako naglutaw. 

-- KENNETH MICHAEL M. BABA 

Borbon, Cebu, Philippines

duha ka balak kabahin sa mga dili ingon nato

Tambaluslos 

Tungang gabii, sulod sa lasang, 

iyang gitukob ang dalan 

nga akong agianan. Ug mikalit 

kangiob ang akong kalibotan. 

Nawala ang dalan, kay naa nas 

sulod sa iyang tutonlan. 

Nahinumdom ko sa tambag 

sa mga katiguwangan. 

Akong gihukas ug gibali 

ang akong sando ug purol. 

Ug siya mibuhakhak— 

may gani dili siya wakwak! 

Tikbalang 

Batiis ug ulo sa kabayo, 

lawas ug bukton sa tawo— 

among puthawng ganghaan 

iyang gisigingsiging. 

Sa sulod sa akong kuwarto 

nanglili ko sa bintana 

kay lagi nakamata tungod 

sa iyang kasikas sa gawas. 

Apan ako ra man diay 

ang nakamatikod. Tulog 

ang tanang tawo sa balay. 

Gidaman ba ko niya, o hubog? 

 -- RALPH SEMINO GALÁN 

 San Juan City, Metro Manila, Philippines

huboa ang akong pag-inusara

Tangtanga ang pugong
Sa imong buhok dayon 

Buhii ug pasagdi nga

Mahagbong sa akong nawong

Sama sa bituon nga
Midunghay sa kagabhion, 

Natagak ug gidulgan

 Sa gainusara nga buwan.


 -- RODELIO BARELLANO
Caloocan City, Philippines

aduna ko’y balay

Kaniadto 

Nga wala pa nila putla ang punoan 

Sa bayabas hangtod wala na’y nahibilin 

Nga duga sa iyang alimyon; kaniadto 

Nga wala pa nila gisukod 

Ang matag kwadrado sa yuta, 

Gituok nila sa matag suok, nisangpot 

Sa kawad-on; kaniadtong wala pa 

Milurang ang bagyo ug gitagana 

Ang sanga sa kaymito, mikiyod 

Sa bintana, nakighagwa sa delubyo; 

Kaniadtong wala pa gipugngan 

Ang katam-is sa nangka ug 

Nagpunay ang iyang pagsanay 

Kaniadtong wala pa mabugto 

Ang mga kwerdas sa bungbong nga 

Maoy buhing saksi sa mga huni ug 

Katawa; kaniadtong wala pa 

Ang eklipse sa adlaw gitahi 

Ang mga kurtina sa iyang anino; 

Kaniadtong wala pa magpangita 

Ang bata sa kalipay, modakop 

Sa kahangop kon unsa 

Ang lintunganay ug kayano; kaniadto 

Nga wala pa madani si Whitey sa hilo 

Nga gitagay hangtod gasusapinday siya 

Ngadto sa iyang lubnganan didto 

Duyog sa mga ugat sa mabungahong 

Bayabas, tinuod, aduna ko’y balay. 

Kaniadto.

-- MALOU ALORRO 

Cebu City, Philippines

sapa sa panalangin

kausa o kaduha ka man 

motaak sa tubig dinhi 

sa sulog nga dapit man 

o sa linaw nga likoanan 

sa ting-init man o sa tingtugnaw 

mao lang gihapon kini 

ang sapa sa imong pangandoy 

kausa o kaduha o kausa 

ka gatos mo man kini damgohon 

sa katulog o sa kahigmata 

o sa alimungaw 

magpabilin kini nga mao 

ang likoong dalan 

sa imong pangindahay 

kausa o kaduha o kausa 

ka gatos o kausa 

ka libo mo man kini hubiton 

isip pasiuna sa pangamuyo 

o sa pagpakaaron-ingnon 

hangtod sa hangtod ikaw 

ang tag-iya niini ikaw 

ang adunay katungod 

sa pahimulos o pasipala 

taman sa katagbaw 

niining subhanan 

sa imong lawas ug kalag 

diin moabot ang panahon 

nga dad-on mo siya dinhi 

siya nga imong gibawi 

gikan sa bangaw 

aron sa makausa pa 

bunyagan mo siya 

kausa ka gatos o kausa 

ka libo o kausa ka gatos 

ka libo ka higayon 

ubos sa sakdap sa antulihaw 

bunyagan mo siya 

sa imong kahigwaos 

bunyagan mo siya 

sa yapayapa sa alibangbang 

sa imong kahidlaw


 -- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Metro Manila, Philippines

‘the persistence of memory’

Sulod niining kuwadradong disyerto nga lubnganan sa mga engkanto, may naukayan akong dokyumento nga nagpamatuod sa pormula nganong itom ang atong mga anino. Taliwala sa balisbisan sa gipanglabayng tipaka sa kinhason ug gipang-ulod nga mga mata sa tikarol, adunay irihis nga layang sanga nga may gisab-ilayng lanay nga taknaan. Sumala sa propeta nga walo ang mata, kini gipanag-iya sa bungotong pirata nga, sama nako, napriso sa iyang beranong damgo. 

 -- LEONEL QUILLO 

Malalag, Davao del Sur, Philippines

pahinungod kang papa ug mama

Ayaw’g ilabay sa sapa 

ang gihimo nakong bangka, 

gigama sa papel ug sa mga titik 

nga nagtiniil. Gikan sa gadugo 

nga kasingkasing nga 

nagbitay sa tumoy sa saging 

diha sa nataran, haw-ang 

sukad inyong gibiyaan. 

Ayaw ibalhog sa basurahan 

ang gakalapok nga mga kaang, 

haom sudlan og mga sugilanon 

nga nanggitik nako kaniadto 

sa dihang ang yuta nga 

nanamkon nako nibuka 

hangtod igong gilamoy 

ang mga katawa ning kalibotan. 

Karon, bisa’g unsaon nako 

pagsangpit ninyo, sige lang kon

dili mo motubag aron sa gihapon 

madunggan nako sa agik-ik 

sa langit bisan pa’g giputos 

sa kangitngit. Tipigan 

ug pagatam-ison pod unta nako 

lakip ang kabangis sa mga balod 

nga inyong gitulod uban 

sa akong panganod, gatipun-og 

sa mga dalugdog samtang 

makalumos ang unos duyog 

sa danguyngoy sa mga langgam 

nga wala’y sangang mabatogan 

bisan taliwala ning kalasangan. 

Kini diay ang kasakit. 

Kining kahikurat sa isda 

nga nahaw-as sa sapa 

nga danlog sa lumot hangtod 

karon dinhi sa atong nataran 

nga haw-ang lang gihapon. 

 -- MARIA VICTORIA B. BELTRAN 

Cebu City, Philippines

kan euclid pagsukol han kaburut-on

Diri an dupa 

o, an biksal 

o, an metros 

an maaram han sukol 

han hirayo o, hirani. 

Diri an kilohan 

o, an bahayan han duyan 

o, an timbangan 

an makakasukol 

han kabug-at o, kagaan. 

An kaburut-on la 

asya la an makakasukol 

han kun ano kahirayo an hirani 

ug kun ano kahirani an hirayo 

o, kun ano kabug-at an magaan 

ug kun ano kagaan an mabug-at. 

Ug an kaburut-on 

ambot kun masusukol. 

 -- VOLTAIRE Q. OYZON
Tacloban City, Philippines

kunotasyon

“Nagplano ko nga kontakon si Vicki Bello?” 

matod ni Tantan. “Para unsa man?” pangutana pod nako. 

“Para mapugngan ning akong edad,” niya pa, ug sa dihang 

gisumbalik-pangutana nako ang iyang rason, wala siya 

motingog. Mipadayon ko: “Kon gusto kang mapugngan 

ang imong edad ug mawala ang imong mga kunot, 

balik ngadto sa sabakan sa imong inahan, niadtong 

panahon nga birhen pa siya, wala pa madalaga, 

nagdula pa'g takyan ug nagtuo pa nga ang tag-iya sa itlog 

mao ang imong amahan.” 

-- JON R. SAGUBAN 

Iligan City, Philippines

anuos sa kagabhion

Natapos na ang panihapon. 

Sa kangitngit, ang awit 

sa mga gangis ug wati miduyog 

sa karaw sa mga sarting plato. 

Gisindihan ko ang sugaan sa altar. 

Bugtong saksi ning kamingaw 

ang rebulto sa santos. 

Pagkatahom. Pagkabalaan. 

Samtang naghigda sa banig, 

inanayng giguyod ko

sa damgo ug diha-diha dayon

Nalimtan ko sa kadiyot 

ang panuhot sa pakigbisog. 

Antos lang, ingon sa santos. 

Ang kabos ug dinaogdaog 

kanunayng bulahan. 

Hinay-hinay, ang anuos mikaylap, 

mitapot sa akong lawas, 

misulod sa akong ilong dayon 

naluya ko, nalipong. Apan, 

nakalingi gihapon ko 

sa altar. Ang rebulto sa santos 

nagpabiling dan-ag bisan pa’g 

nabulit na kini og anuos. 

Nangitom 

ang santos, 

ug nagpabiling 

gangisi. 

 -- PAUL RANDY GUMANAO 

Koronadal City, South Cotabato, Philippines

ang kalibotan sa covid-19

Nagtapok ang mga layang dahon sa tugkaran. 

Amang ang awit sa lumalabay nga mga langgam. 

 -- JOJIE E. OGAOB 

Barili, Cebu, Philippines

di tanang gipugas binhi

Ipugas daw ang usa ka kumo 

nga bugas sa banika, siguradong dili 

mabuhi; dugokon ra kini sa mga insekto, 

hakoton ra sa mga kugihang hulmigas… 

Kon sa gipatubigang hagna nimo 

isabod ang pipila ka kilong bugas, 

wala’y mogitib; gani bisan mayang gutom dili 

 molingi kay dili man kini ang tipasi… 

Pagsabwag hinuon og sinako; 

ayaw ang pipila lang ka kilo kay dili na 

makapanurok sa tiyan nga nagdaguok; 

wa ka'y mahagdaw bisan subing…

Karon kadtong napugas na, 

kadtong imong gipayayongan padung 

sa imong kahon, paspas nga migitib ug 

nanguhay bisan wa’y yuta’g tubig… 

Ug Imong mabantayan nga 

gisugdan na pag-isip ang kada lugas, 

ug sugod karong adlawa hangtod sa 

adlaw nga Imong pili-on: 

kadtong wa’y pu-as nga nag-inihap sa 

mga lugas nga gipugas apan dili binhi. 

 -- CARL B. MANTUA 

Baybay City, Leyte, Philippines

tigmo: “kabayo ni adan dili mokaon kon dili kabay-an”

Kudkoran ra’y nasayod kon asa kutob ang kutaw sa bagul- 

Bagol. Nasiak ang bungbong diin miunay ang usa ka amahan 

Pagparok sa iyang agtang, ug dayon mitingsi. Sa tingtakdol, 

Dayag ang kay-ag nga toril tunga sa iyang duha ka dunggan, 

Daw gikagis sa kilat. Gatulilik pod ang hangin, gakuraw  

Sa buhok sa iyang masuso nga naughan sa iyang laway, 

Nahinanok sa kakutas sa uha kay dili na intawon mapukaw 

Ang iyang asawang hubakon. Gasiga ang mata. Gatabisay 

Ang dugo sa ngabil, napaksit sa halok sa manglulugos. 

Kining banay nga lumad sa awaaw nga dapit sa Bukidnon, 

Wala modayon pagbiya sa ilang payag bisan namutos 

Ug andam molugsong uban sa mga silingan nga gapanon. 

Gawarawara ang tawo-tawo sa humayan, basin baya’g gaagni 

Sa gakabayo nga mopahuway na pod unta sa puol niyang ani. 

 -- MICHAEL U. OBENIETA 

Topeka, Kansas, USA

field trip

kang Ranie 

Ang dagat mihunos na usab 

ngadto sa iyang kinauyokan-- 

usa ka babaye 

nga nag-amoma sa iyang sabakan 

pinaagi sa kalimot; 

may baho niya ang basang hangin; 

atong masimhot ang iyang gininhawa 

ang iyang bat-ang 

niining lamakan. 

Lapokon nga dapit 

nga atong gibisitahan.

Atong gidugkat ang mga itomong butang 

nga nalubong sa baha-baha;

mga salin sa gubat, 

salin sa pinuy-anan niadtong mga nanglalin, 

mga puthaw nga bali, 

kuptanan sa samin, tiyan sa kaha, 

ug mga kinhason nga hinulmahan og dahon 

sa kibhang nga nawong, 

ug usab, may pikas nga pako sa anghel. 

Ato silang gihinol gikan sa pagatpatan, 

gipasihag sa adlaw aron hiilhan 

ang mga hugis, mga porma sa lapok.

Ato silang ginganlan sa kahinangop, 

kining mga biniyaang bukog, 

sa dihang misanap ang kahimungawong, 

ato silang gibakwi 

balik ngadto sa lilo 

sa katahom ug kasakit 

aron atong kaawitan. 

 -- ESTER TAPIA 

 Nordrhein-Westfalen, Germany

mouban ko nimo, gudrid!

Gusto sab nako layagon 

ang asul nga kangitngit 

sa dagat paingon sa Vinland.* 

Bahala na kon kinahanglan 

pil-on o putlon pod nako 

kining taas nakong 

palda aron dali ko 

makalukso sulod-gawas 

sa lulan natong barko. 

Ang akong bana 

nakahimo na og 700 ka 

mga balak-sulat. Igo na daw 

makahapuhap sa tanang 

kahadlok, kalaay, 

kamingaw sa akong 

paglawig. Humana sad ko 

og ampo. Sigurado ko 

karon na ang higayon. 

Ang anino 

nakong mga damgo 

andam na sa tanang 

dagat, yuta, langit. 

* Vinland: lugar sa North America nga napalgan 

sa mga Vikings niadtong 1000 AD. 

 -- DELORA SALES - SIMBAJON 

Butuan City, Agusan del Norte, Philippines