padre de pamilya

Nag-sermon na pod ang padre de pamilya 

diri sa kan-anan, gikan nagbanha ang TV 

sa mga panghitabo sa katilingban. Iyang tono 

halos sinipra sa tikasang wangtigol 

nga nagtamudmod og pamulong ngadto 

sa mga kritiko. Matag balikas nga kinutlo 

gikan sa bahong baba sa komander-in-tsip, 

daw nagpasidungog og homilya. Giunsa niya 

og sumpay ang suliran nga nasodnon 

ngadto sa kalisod nga nasinatian sa iyang 

mga anak? Ambot. Nagbalikbalik lang 

ang giyawyaw nga “busa”, “dapat” 

ug “mao na” samtang galingkod 

sa trono sa kan-anan. Pakapinan dayon 

og sangyaw bahin sa pag-disiplina sa kaugalingon 

nga among gipasagdan. Gikan sa panapaw 

sa kinamaguwang bayi ngadto sa pag-adik-adik 

sa ikaupat nga anak ug wala ko mahibulong 

nga nilusot na usab ang iyang pangluod 

nga way nisunod niya sa serbisyo. “Tan-awa ko, 

pensyonado. Unsaon nalang mo inigka-tiguwang? 

Wala mo’y maambag, bisag loyalti sa inangbayan, 

wala.” Mitugaw siya daw naa pa akong mga igsuon 

diri sa balay. Mga wa’y ayo kuno: wa’y kalainan 

sa mga dinakpan ug uban pang salot sa nasod. 

Mopadungog-dungog unta ko sa gisugilon niya 

niadtong usa ka adlaw: bahin sa kursong iyang gi-cross 

enroll, diin gihangyoan ang professor nga ipapasar siya 

aron mahimong tenyente. Unya puyde sab ilakip 

ang mga kagabhion nga gasunod siya sa sinitsit 

sa mga ada nga gaagda sa suok-suok sa siyudad 

niadtong major pa siya. Apan hilom lang ko— 

ay, ma-red tag pa lang! Gidayanan na og kunot 

ang iyang dagway apan ang hinapay mao gihapon 

niadtong aktibo pa sa kampo—hinlo pa sa konsensya. 

Mibarog siya ug, milagro, nanguros. 

Nagkagangkagang og lakaw pabalik 

sa kuwarto. Mipadayon ko’g higop 

sa sabaw sa tinuwang manok. Si Mama 

nga naa sa hugasan, naghilom-hilom 

sa tibuok homilya. Naghugas 

sa mga luwag ug kalaha

samtang nagpaabot sa throwback 

teledrama nilang Echo, Yen, Sam, ug Yam. 

Hisgotan unta nako si Mama bahin 

sa nasaksihang milagro, apan sa wala pa 

moabli akong baba, naglanog ang palibot 

sa gaugot niyang bagutbot: 

“Loyalti sa imong kagaral! 

Wa ka sukad ma-loyal sa imong asawa, 

inangbayan pa kaha?” 

 -- TON DAPOSALA 

Cagayan de Oro City, Philippines