pahinumdum

i

1968
abog pa kaayo ang dalan
paingon sa maribujoc
batoon nga lugar nga maoy gilayasan
sa akong mga karaang kaliwat

ordinahan ang
pag-umangkon sa akong lolo

dakong hikay
giihaw ang duha ka baka
og lima ka baboy

nagbaha ang tanduay
morag bungtod ang kadaghan
sa mga torta

sa wala pa kami manguli sa
Mindanao
nagpakuha pa kami og hulagway
isip handumanan
samtang nagpaabot sa bus
nga mohatod namo
sa pantalan sa tagbilaran

nia kanako ang maong hulagway
niwang ang pari
itom og antipara
dako ang pahiyom

luag ang akong t-shirt
taas ang akong medyas nga hapit
nang miabot sa akong tuhod
og ang akong alot
kon sila pay pasurahon
alot mahay

ii

1972
nabalita ang pagpahawa sa maong pari
nawala og pila ka tuig
mikuyog sa kalihokan
nadakpan
napriso
naminyo sa iyang kaila nga madre usab
nanganak silag tulo ka buok
mibalik sa gobyerno
nahimong adviser sa dakong politiko sa
mindanao

nahimong gamhanan
nadato
nahimong dungganon sa katilingban
namantala ang iyang
kabantogan sa pagdumala
sa mga lungsod
namayor
mag gobernador

iii

karong 2010....

unsay kahay sunod nga mahitabo sa iyang mga pangandoy
nga mahuptan ang
saktong pagpangalagad sa
Haring Lungsod?

sa mga mipiyal kaniya sa ilang mga kinabuhi?
sa mga naghandom nga mahaw-as
sa kalisod? sa mga nawad-an na og pagsalig?

unsa na pod kaha ang hingpit nga pasalig
aron makuha ang gahom?

iv

milantaw ko og balik sa hulagway nga morag
nahilis na sa paglabay sa daghang katuigan
aduna na kini mga
gisi sa kilid nga morag gihinayhinayan og kaon sa anay
o dili ba kaha utitod
siguro kay natilawan niini ang katam-is sa mga kagahapon

dili ko motuo
pait ang kagahapon
aslom morag suka nga dugay nang gihipos sulod sa tadyaw nga karaan

gilantaw ko ug dugay
karaan nga larawan nga maoy sumpay sa among kinabuhi
nga maoy magsugid sa usa ka pag-antos
kaniadto aron sungkiton ang mga bitoon alang kanamo diha sa
itom kaayong langit

dili ko motoo
hagbay rang nagsimang ang among mga dalan
ako sa wa
siya sa tunga hangtod nga siya milapos paingon sa tuo
hangtod nga mikawas siya sa kwadro
hangtod nga mahulog siya
sa kinailawman ning
hulagway nga karaan
hangtod nga dili ko na siya igkita

hangtod nga ako
malata, madugta, mahilis, mahupas sama sa usa ka damgo
nga wala matuman
sud lang gihapon ning kwadro sa
hulagway nga karaan

kinsa ba god kaha ang dili ganahan anang kabag-ohan?
gawas diha sa
hulagway nga karaan

gilantaw ko pag-usab.
aduna gihapon ako'y nakita nga wala pa nako makita
kanunay, kanunay, kanunay...


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines