laylay sa konduktor

Kadtong wa pa palihog kuota.
Kadtong human na pahiyom na lang.
Bisag hagip-ot, hinolhinola
Kadtong wa pa. Palihog, kuota
Kanang nagbundo sa inyong bulsa.
Mga undo, inday, manoy, manang.
Kadtong wa pa, palihog. Kuota.
Kadtong human na pahiyom na lang.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Dubai, United Arab Emirates

sapaw

gibalikan nako ang nangagi
gihinayhinayan ko og langkat
ang mga nagsapaw

nga panit sa akong nawong
ug gilantaw nako pag-usab
ang mga kalipay sa akong kabatan-on

kadaghan kaayo

sa mga saad nga gipatik nako
diha sa panit sa mga kahoy

gilantaw ko pagbalik
ang mga lunhaw

ang mga asul
ug ang mga gilak

ang mga dahon

ang mga panganod
ang mga bituon

gihikap ko ang akong nawong
gapiyong ko sa kahamis
sa akong kagahapon
akong gihapuhap akong ngabil

atua ka pa gihapon nagpuyo
sa suok sa akong unang halok nimo

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

mga mansanas

(hubad sa balak ni Lyubomir Nikolov)

Natagak ang mga mansanas ug nadugta sa tugkaran.
Ug wala ka dinhi.
Kon dili, magpadayon ang tanan sama kaniadto.
Naglagaak ang gangis sa uga nga balilihan.
Nabuak ang bintana.
Nahagbong ang bato kilid sa higdaanan.
Natabonan ang unlan sa mga tipak sa bildo.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

bag-ong minyo

Niadtong adlaw sa una nilang paglawig
Ang dagat linaw ug way mga balod.
Apan sa didto na sila sa taliwala sa lawod
Wa nila masiguro ang ilang gipadulngan.
Way dagkong hangin ang bulan sa Mayo.
Apan duna pay umaabot nga mga Agosto,
Septembre ug Oktobre. Karon
Ang dagat ug ang langit bughaw
Ug sa ilang tinukmaan dunay kahayag.
Apan wa nila hisayri kon kadtong kahayag
Naggikan ba sa nagsilang nga adlaw
O kasing-ag ba lang sa ibabaw sa tubig.

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

lugar lang

Habaga ang trapiko,
Halayo ang padulngan.
Hataas ang panahon
Sa paghubad sa imong kaanyag.
Anaa ka sa atbang
Mingkipi sama’g birhen
Nga nalisang sa mga santing
Kaayog tinan-awan, mga mangtas
Nga susama kanako.

Gi-imagine ko ikaw
At this time, wala ta sa Pardo-Colon
Nga jeepney, that we’re in New York
Nanan-aw ta’g Broadway,
You’re wearing that Prada
I bought you pag-stroll nato
Sa Upper Manhattan one time.
Ka-remember pa ka?
We went home sa apartment
Sa 7th floor ug gipasandig ta ka
Against the window
And made love with you
While witness ang tanang
Bandila atubangan sa UN building.
Not sure kon saksi ba sab
Ang Philippine flag. From where we were,
Morag I couldn’t cipher ours.
Vague, couldn’t tell which ones
From the mist sa atong bintana :.
Moreso, sa dihang gigawsan na ko.

‘Lugar lang!’
Eskina Kamagayan na man diay.
Sa pagliso mo atubangan kanako
Sa imong pagnaug nangalisbo
Ang pahumot mong six-gives.
Kon lugar lang ang hisgutan,
Sayod ko sa matag eskina sa inyoha.
Sayod ko nga usahay,
Mag-abot ang prosesyon
Sa imahen sa birheng hinuroy
Ug sa mga babayeng midungan
Og butho sa mga ilagang pawt
Sa imburnal sa sayong kadlaw'n.
Ilugar lang. Ah, ipadaplin.
Buot mong ipasabot
Nga ipahimutang ka sa eskina
nga labawng mong nasinati.
Kon diin tam-is ang matag
Balikas-- ‘Kayat !’ ‘Lolo!’
‘Torjak!’ ‘Pisting yawa!’
‘Iyot!’ ‘Kiyod!’ ‘Habal!’

‘Lugar lang.’

O tingali, pasabot mo,
‘It’s just a place.’ Lugar lang.
Dili usa ka matang sa
Life-and-death situation
Kon diing eskinaha ka man mahitugpa.
Lugar lang. Ma-New York,
Ma-Kamagayan, walay labot kining tanan.
Sama sa kahimtang sa liboan ta ka mga magsuon
Sa mga hospital sa Amerika, sa konstruksyon sa Dubai,
Sa mga kusina sa Hong-Kong. Dili usab ikalalis
Kon nganong ang pulong ko
Namistiso sa paglugnot-lugnot
sa tanang pwersa sa atong kaagi.

Sa unahan, ako na pod ang nanawagan.

‘Lugar lang.’
Gitunol ko ang akong pamiliti
Sa konduktor nga nagsigeg ngisi
Daw wala malisang sa tanan, midukdok
Sa atop sa sakyanan ug nanawagan sa mga tawo
Sa kadalanan, ‘Aaa, Colon! Colon!’

-- JANUAR E. YAP

Cebu City, Philippines

didto sa bukid

Sa ilawom sa mangga
nagkukakubildo kining duha--

Si Ka Subo naglingu-lingo,
naglantaw sa nakalaberang
kamunggayan.

Si Ka Lipay nagngisi

kay sa iyang bana-bana,

pila na lang ka adlaw,

ang kamunggayan

mosalingsing, manglunhaw.


-- JONA B. BERING
Tuburan, Cebu, Philippines

pagbukiki sa balak

(abiba kang Maria Victoria Beltran nga miangkon nga

kadaghanan sa iyang mga sinulat kabahin sa iyang kaugalingon)

Kon ang balak way hisgot bisag daklit na lang kabahin sa kaugalingon,
Nagpasabot ni, Inday, nga ang samad sa tagsulat way laming bukikion.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Dubai, United Arab Emirates

unya sa pagbiya

Gikan ka namo gilubong,
naghinayhinay mi og pamauli
taliwala sa among hagawhaw
hulip sa pinugngang tiyabaw.
Matod pa ni Jepoy, hangtod karon
dili pa gihapon siya makatuo
sa imong pagbiya taliwa

sa kabaskog ug kabatan-on.

Hapit na mi mogawas sa ganghaan

sa minteryo ug hilom gihapon

ang tanan, lawom ug di makawot

ang gihunahuna sa dihang

mikalit og ingon si Ondoy

nga magkuyog lang usa mi

og panihapon sa ilahang balay.

Dakong milagro kay nagkauyon

ang tanan sukwahi kon laing adlaw pa

ang hisgutan. Kasagaran, magkabuwag-

buwag man mi sa among paingnan.

Tingali, ang tanan nagkasabot
sa kanindot sa paglakaw kauban

ang mga kahigalaan. Ug nakaabot

tugkad sa hunahuna nga sa kataposan,
sama nimo mobiya ra pod unya mi
sa among tagsa-tagsa ka dalan.


-- JONATHAN P. UBALDO
Okayama, Japan

unsa ang balak?

(hubad sa Iningles nga balak ni Adrian Mitchell)

Sud-onga kanang pagsayaw sa mga hubo nga pulong!
Uwaw kaayo ang tanan.
Usa ra'y mabuhat bahin ini--
Paghukas sa inyong bisti
ug apil sa sayaw.
Hubo nga mga pulong ug mga tawo naghiusa'g sayaw.
Duna'y mahitabo nga kasamok.
Nia na ang Pulis sa Pamalak.

Padayon og sayaw.

-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

tinagurha

Duha ka badlis ang nagtadlas ning atong mga palad.
Ang usa badlis sa kinabuhi, ang ikaduha badlis sa kamatayon

Duha ka dalan ang atong agianan.
Ang usa dalan sa pagkalunhaw, ang ikaduha dalan sa pagkalaya

Duha ka tunob ang gibilin ning atong mga lakang.
Ang usa tunob sa kagahapon, ang ikaduha tunob sa kaugmaon

Duha ka linya ang gisulat ning nagkahubas tang tinta.
Ang usa linya sa kasiga, ang ikaduha linya sa pagkapalong

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

ang mga pag-ulbo sa sine-sine

Salamat, kadtong wala ta gitinguhang masaksihan
Sa tinuod, atong makit-an sa kangiob ning sinehan.

Kanunay, mas molabaw pa ang iyang gidak-on
Sa iyahang gipulpog: eroplano, lungsod, lawas sa tawo.
Mga hiwa-hiwa, pisa-pisang mangalagpot ngadto nganhi.
Molungag: pultahan, kabukiran, mata. Usa ka paka
Sa di pa ang siyagit, sirin, pasirit sa bomberong labawng nalisang,
paglambos sa tangkugo sa mapahitas-ong edipisyo.
Magkaratil ang katawhang way pupadulngan,
Makatulin sa dagan, hinungdang usahay, alang sa magtatan-aw,
Pahinayan daw sama sa huyuhoy sa tingtugnaw,
Aron ta masud-ong matag tulilik sa ruska iniglagpot sa palabad,
Ikog sa tren, kumagko, bangko, o hinigugma.

O dag-om nga mipayong sa nauling nga kahilom.

Pagtusdik sa nana sa dumot. Kadaugan, kapildihan sa tiilan
Sa sundalong nasipyat og tikang sa bombang makapiang.
Pakurat sa kurbada, pampukaw sa sayong kabuntagon.
Panghawan sa trapiko, samag higanteng naniko sa mga awto.
Pangbungkag sa koral kon ugaling matanggong.

Kon komedya, dunay motunga, pwerteng itoma, ngipon ray puti.
Aksyon, pag-undang sa ginukdanay, ang nagdala nagsamparay.
Kon patriling, iring moiktin sa pagbutho sa ikogan.
Sa drama, higayon nga dul-itan ang nawng sa hinigugma.

Kanunay, maanindot tan-awn:
Ang pag-ulbo’g pamuwak sa dag-om
Nga mingkatag sa puting telon.
Sa tinud-anay nga kinabuhi, ingon niani:
Blita, statistika, binultong haya, terorismo,
Hlga sa turismo, pagkapagan sa way labot, bangkong nanira,
Blkan nga namungot, pamakwit, risgo sa negosyo,
Sipyat sa ahensya sa intelihensiya, sugo sa kahitas-an,
Sindikato, panawagan ngadto sa pangadyi.

Tinuod man, haom diha sa atong nahimutangan, magpaabot ta
Samtang gihubad and hataas kaayong plaster nga gilibot
Putos sa iyang ulo ug mitabon sa iyang mata.
Ang panimhot daw nangapkap sa nag-inusarang kangiob.
Dunay mapa sa iyang dagway, sa panit.
Bag-ong mga kurbada, muhon, koral,
Mga halapad nga hawan sa aping ug agtang,
Mihulma’g mga bag-ong lungsod nga miusab sa nawng
Sa batan-ong sa makausa kanhi sayon untang ilhon.

-- JANUAR E. YAP

Cebu City, Philippines

tukaw sa tanlag

Ang baraw nga gibaid sa nag-alindasay nga rason
Maoy molugtab sa hawot nga kwerdas sa kabugason.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

kon mosulat ko

kon mosulat ko

og balak sa gugma bahin natong duha
buot nako nga ang mga pulong

sama sa mga sulog sa tubig sa suba
tapad sa kanipaan ug mga kasagbotan

kanang naa ta sa daplin

ug dili kabantay

sa paglabay sa dakong sulog

hangtod maanod tang duha

manghawid ka sa sagbot
apan maibot kini
manghawid ko sa nipa apan
malangkat ang dahon ug ako
madakin-as ug ikaw mohawid
sa akong kamot ug kitang duha
mangaanod ug dili ta manyagit

aron kita tabangan

magpaanod lamang kita

kuyog sa dakong baha

diin dili tang duha kabalo

kon asa ang padulngan

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

di ka kaingon

nagkumpayot

ang usa ka lusok

nga uwan sa alambre
sa kuryente

nakahibawo ka

nga naa

nagkumbitay apan
sayod ba kaha ka
kon kanus-a kini
matagak

usa ka tuldok
madugmok
taliwala sa naghilak
nga kalsada


-- JONA B. BERING
Tuburan, Cebu, Philippines

paglaom

(hubad sa Iningles nga balak ni Philip Booth)

Karaang espirito, sa sulod ug layo kanako,

kupti ug inata ko. Taliwa sa mga estranghero,

kahigalaan, dagkong mga kahoy ug lawod nga nangabuak,

pasagding tandogon ko sa gugma. Padungga ko sa tibuok musika,

patan-awa og tin-aw, pakab-ota og lawom. Abliha ko aron

makaplagan ang angay nga mga pulong

aron unta kini mahulma nga darohan sa akong mugna.

Nunot sa maayong palad, bisan ulahi, ihatag ako sa pagdalit

sa labing karaan nga sayaw... Unya ngadto sa maayong pagkatulog,

ug--kon kini mahitabo--malipayong paghigmata.

-- MICHAEL U. OBENIETA

Topeka, Kansas, Cebu

usa ka palito sa posporo

Inig-abli mo sa usa ka kaha sa posporo aron pagkuha

og usa ka palito nga imong kadliton, daw gihulbot mo

gikan sa usa ka gamay’ng lubnganan ang usa ka daang

bukog sa gamay’ng mananap nga dugay nang nahanaw

sa nawong ning atong kalibotan. Ang usa ka palito sa
posporo sa atong pagtan-aw usa ka butang nga inosenti,

sapsing ug sayon rang bali-on. Apan ang iyang ulo, bisan

sa iyang kagamay, mapangahason, kay ang itom niyang

pulbora nagbaton og sama’ng kaitom sa kanser nga alom

nga gitawag og melanoma. Ang gahom sa usa ka palito

sa posporo di ta masukod kay tua sa taliwala sa espektro
nga sa usang tumoy mao ang kiblat sa aninipot ug sa pikas

tumoy ang pagbusikad sa dinamita. Kadlita ang usa ka palito

sa posporo ug tan-awa. Ang gutlo sa iyang pagsilaob mao

ang tagal sa tibuok niyang kinabuhi ug timaan nga bisan

sa dali niyang pagkapalong hingpit ang iyang pagtuman

sa bugtong niyang katungdanan.

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

kanang bildinga

Kanang bildinga lagmit pakong sa langit
ang atup niana. Kon iphon mo ang andanas,
Mohalang ang mata og malimot kang kapila na.
Mabugtoan ka man gyod sa ginhawa.
Bisan sa paglibot mo sa plaza,
diin nabugkos ang mga hinigugma,
manuyhakaw ang liog nianang bildinga.
Lili-on ka man gyod bisan asang suoka.

Pipila na kuno ka magul-anon ang milayat
niana ug nahitugpang susama’g sigay
nga giwitik sa lambo napusgay.

Karong hapona, sa ibabaw ning bildinga,
Adunay nag-inusarang langgam: usa ka awm
Sa kalimutaw sa mat-ang kilumkilom.

Nagkalandrakas ang tanang saksi sa akong dughan.
Badlonga! Ingna nga ayaw buhata! Pugngi!
Aduna pay ugma, moabot ra ang gitinguha!
Adunay nanagan nagkuha og tulda.
Adunay nagpakiluoy, adunay nangatawa.

Hinuon, daw gihangop sa lamdag,
Giduphan sa pak-an ang kalangitan,
Nanghambog sa bus-ok niyang dughan,
Mikinto ug mitugyan sa iyang timbang
Ngadto sa pa’ad sa kahanginan.
Sa unahan, namikat ang kanahan.


-- JANUAR E. YAP
Cebu City, Philippines

pasipala nga nakaaghat sa dakong lunop

Sa akong paglatagaw nahidangat ko sa usa ka lungsod nga hayag kaayo. Bisag asa ko lingi ang talan-awon morag over-exposed nga retrato. Pag-abot nako sa poblasyon nakita ko nga ang ilang flagpole gitarok sa tungatunga sa kalsada atubangan sa munisipyo. Pagtan-aw nako sa higot sa bandila nakita nako nga sayop ang pagkabaat. Sa akong pagbadbad sa baligtos aron unta tarongon, mikalit lag dal-os ang bandila. Mihakop sa akong nawong ang nagkayabkayab nga tela nga sama kabugnaw sa palad sa patay. Sa akong kakurat gidalidali nakog bitad ang pisi pataas apan dili ko kapiog bisag unsaon nakog pangusog. Ang mga kawani nga naghantak sa daplin sa kalsada miduol nako ug nangutanag unsay nahitabo. Nangulipas ko pag-ingon nga nakit-an nako nga natagak ang bandila mao nga ako ning gidali pagluwas. Miyango sila unya dihay upat ka tawo nga mitabang nako. Samtang hinurot ang linangkob namong kusog pagpasaka sa bandila, inanay nga midag-om ang langit ug mihuros ang hangin ug sa ngadtongadto nagsugod ang ulan.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

Hulagway: TITO ALQUIZOLA

pag-abot dinhi

(hubad sa Iningles nga balak ni Mark Strand)

Nabuhat nato ang atong gusto.
Atong gibulabog ang mga damgo,gipalabi nato ang dagkong kakugi.

Ang matag usa kanato, naghangop sa kagul-anan
Ug atong gidapit ang kapildihon sama sa usa ka naandan nga dili maputol.

Ug karon ania kita dinhi.
Ang panihapon andam na ug dili ta mangaon.
Ang karne naglingkod sa tin-aw nga lanaw sa iyang sulaan.
Nagpaabot ang bino.

Pag-abot dinhi
Anaa ang ganti: kay walay gisaad, wala usa’y pagadalhon.
Wala tay kasingkasing o makaluwas nga kaambong,
Walay dapit nga kapaingnan, wala'y katarongan nga kita magpabilin.

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

ako kini

ganahan ko usahay
sa imong pagpanaway kanako

apan salamat kay wala ako

makahibalo hangtod ikaw

akong nahibalag

ang akong mga unlan ug habol

lakip akong mga sapot

wala masayod nga ako

sama sa giingon mo

apan ingnon tika
wala akoy laraw nga usbon

kining akong kaugalingon
kon naa may nahigugma kanako
kana mao ako, ug dili ako

magpakaaron-ingnon

nga magtutudlo bisan

usa lang ako ka tinun-an

-- HAZELEN C. COBOL
Argao, Cebu, Philippines

bato kitang duha batok sa hypothermia

(alang sa akong kapikas, pamatuod nganong

wa'y kurat ang wakwak nga winter)

Kaadlawon, ug ang atong habol

buot kunis-kunison nianang anino

sa snow nga intawon gatingkagol

sa gawas: gahinangol og kitkit

niining lawak natong gaaligato

gikan sa gabag-id natong panit.

-- MICHAEL U. OBENIETA

Topeka, Kansas, USA

kadtong mga nangabot, kadtong mga nanggikan

Samtang
Naglingkod ako ning terminal
Ug naghulat
Niadtong akong kasakyan,
Hapit matag gutlo
Akong nakita
Nga dunay mga nangabot
Ug dunay mga nanggikan.
Ah, mga lusay
Nga gianod
Sa sulog sa panahon,
Kitang tanan managsamang
Nanaglutaw.
Daghang mga nanugat.
Daghang mga nanamilit.
Unya
Sa takna na sa atong pagpanaw
Mao ray gyo’y mahibilin
Uban kanato
Ang mga maleta ning atong balatian.
Ang ilang sulod nga mga kahaw-ang.
Ang ilang sulod nga mga kamingaw.

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

pagsabak

Nalipong ko ganihang buntag
kay tibuok gabii nga galimbag-limbag

duyog sa tuyok-tadyak sa mga takna

ning gasabak kong hunahuna.


-- HAZELEN C. COBOL
Argao, Cebu, Philippines

todo por nada

Dili na nato makontak ang ulohan mao nga paglabay sa pipila ka adlaw sa tumang kahigawad midangop ta sa gusbat nga tigumanan sa baranggay diin didto hiposa ang tubig. O diin mahimong moambit og tubig. (Dili na kinahanglang klarohon pa nga way bayad. Gani, dili na kinahanglang sabton pa, sa tinuod man o sa tinumotumo, dinhi niining dapit sa abog nga gihan-ay sa halapad nga hawan daw hinabwa nga tinai, way hinungdang mapa sa kapupod-an nga gihukasan sa lagutmon o pansil nga pagtuo, gayod lang.) Tin-aw ug bugnaw ang tubig nga moawas gikan sa mga tubong plastik nga kolor rosa, nga lainlain ang gidak-on, nga wa planoha ang pagkahugpong sama sa organo nga giayom-ayom sa singkol nga patolon. Ang mga tekla nga hinimo sa itom ug pula nga bukog morag hinulman gikan sa mga pasundayag sa 1887 Paris Exposition. Ug samtang atong gimakinilya ang mga ngalan sa atong mahal sa kinabuhi, ang tubig moaslay bisag asa, sigon sa letra, motubod, modaligdig, mosidlit, mobugwak, mobuhagay. Naglanoglanog pa ang gikabuhi tang katawa dihang atong naaninaw lagbas sa busloton nga atop ang kataposang bahin sa tulomanon nga gipabanda sa mga panganod. Kadto gyod tingaling diking duhay ulo ang naglamat sa atong mga mensahe ug mipadilaab kanato sa kauhaw ug migiya kanato aron mababoy sa pagmahay dinhi sa hilan nga walog, lunangan sa hingatulog nga hangin. Tataw nga ang telekomunikasyon sa kwartel heneral napakyas na usab pagsibya tumong sa atong nahimutangan sa tukmang kontrasenyas nga mohubit sa mga lumad dinhi, sa tukmang oras sa tukmang kasikas dinhi. Apan ang atong alimpatakan nagapos sa pagtimbangtimbang sa kapuslanan sa kaaway nga atong nadakpan, nga mga kulongo man unta apan nganong atong gitugotan pagtibhang hinayhinay sa daginoton tang pagkaon ug biklonon nga kabuot. Natarantar tuod sila apan sa akong paminaw nahimuot sila nga nakasabot nga dili na matabang ang atong kahimtang. Sa ilang kahiladman wa silay duda nga ang atong hunahuna maoy tinuod tang kaaway, nga maoy nagbuntog kanato sa una pa, sa wa pa ta mahidangat dinhi, bisan tuod daw sayod ta unsay atong gibuhat. Ang kaabunda lang sa tubig maoy nakahatag kanakog katakos ug tinguha nga magpakabuhi pa. Gikan sa mga dinakpan way madaginot gawas sa tingsi sa kuwanggol nga gipapilit sa lapad nilang mga nawong.


-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO
Dubai, United Arab Emirates

kakak

Giingnan ni Nimpa ang tindera
nga wa na siyay kuwarta
dihang nangutang siya'g gatas
alang sa iyang anak apan
pagkataudtaod tua siya
nagyampungad sa majongan,
nagbilangkad pa.

Pamalibad ang sagad isukli niya
sa paningil sa tindera nga napul-an
og gukod niya ug gahangak

samtang gangisi si Nimpa kay
ang iyang pakakak dili na maapas
hangtod iyang utang naimpas.


-- KEVIN A. LAGUNDA
Mandaue City, Cebu, Philippines

mga sugilanon sa kilomkilom ug kaadlawon

SULAYSAY

MAO KINI ang kalibotang ginalaktan ni Dignanawan Minalimba. Ang kalibotan nga ang kadaghanan way kalibotan. Kay bisan gani ang iyang kaigsoonan wa na may hanaw bahin niini. Usa ka adlaw niana nadungog niya ang karaang mga pulong nga nagahagawhaw sa hangin sa kaudtohon. Ug daghang mga butang ang iyang nahunahuna.
***
Adunay mga butang nga mopabilin sa kasingkasing bisan pa sa paglabay sa daghang katuigan. Mga butang nga bisan tingalig sa kaulahiang gutlo sa kinabuhi magapabilin nga lab-as sa panumdoman. Kini tungod kay ang maong mga butang nahimo nang kabahin sa kaugalingon. Ug kini tungod kay ang kaugalingon nahimo nang kabahin sa maong mga butang... (PADAYON PAGBASA pinaagi sa pagpindot sa ngalan sa tagsulat sa ubos.)


-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines

pagtugkad sa kinatumyan

ug sa kataposan nangapyot si inday
sa nakalkag kong buhok kay nakab-ot
ang kinatumyang suok sa kahayag

sukad gitugotan ko niya pagkapkap

ug pagtugkad sa katakos sa buta

nga bisan makililimos buot molabni

ug mohupot sa danlogon nga pamaagi

sa manggihatagon nga mangunguot

-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

duha ka mubong balak

Pag-eskuyla

Kaniadto, dinhi sa ato
Kita’ng tanang mga bata
Molakaw padulong sa atong eskuylahan
Nga way mga sapatos. Tinuod
Nga kadto’ng imong bati-on
Modulot ug mahimo’ng bahin kanimo:
Ang hait nga mga bato. Ang abog. Ang lapok.
Ang lubog nga tubig
Sa mga libaong.
Ug kato’ng mga tayaong lata
Nga atong gipatidpatiran:
Way mga sulod
Sama sa ato’ng mga leksyon.

Bola Sa Hilo

Ang bola sa hilo
Bisa’g unsa ang kolor
Bisa’g unsa ang gitas-on
Bisa’g unsa kahugot
Sa iyang pagkabudbod
Dunay sinugdan
Ug duna’y kataposan
Nga atong masubay

Duna’y bola sa hilo
Nga nag-anam og kaluag
Sa iyang pagkabudbod
Ang sinugdan didto sa duyan
Ang tumoy sa lubnganan

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

ugma na lang

sayo sa kaadlawon ikaw nahigmata

apan ang imong lawas anaa buot pang

magpabilin uban sa habol ug ugnan
nanghawid pa ang imong galamhan
sa imong mga damgo nga imong
gihinayhinayan og hapyod

sagad gayod nga ang imong matutokan
mao ang kangiob pa sa lapad

ug duol kaayo nga kisame
nagapos pa ang mga pulong sa imong baba
walay litok nga buot mogawas
ug ang imong mga hunahuna

nanggimok ug nahikot

sa imong nagkatuagsa nga buhok

unsa na pod kaha ang mahitabo karong adlawa
balik sa trabaho sa matag adlaw
balik sa mga kisaw sa ordinaryong kalihokan
sa imong mga kamot ug mga tiil

wala nay mga pako wala na

ang mga paglutawlutaw
sa kawanangan ug sa mga bitoon

nga gitinguhang kuhiton lakip

sa bulan nga buot nimong pakigsultihan

sa imong atubangan anaa ang mga nagtubo
nga mga papeles mga folders mga basahonon
ilubong mo una ang imong kaugalingon
sama sa usa ka tinagoan nga sulat

nga ugma na lang nimo basahon pag-ayo
unya na unya na lang

ang kabahin kanako

sa pag-abot sa laing gabii

ikaw mahanaw sama sa usa ka gamayng bato

nga imong gilabay sa tunga sa kangitngit
nahulog didto sa tunga sa mga kakahoyan
apan wala kay laraw nga imong kuhaoon pagbalik

ug kon imo mang sulayan pagkuha anaa diha

ang imong mga pasumangil

ugma na lang ugma na lang gayod

-- RIC S. BASTASA

Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

wali nga nagtuki sa kalainan sa kahangtoran ug sa kinabuhing dayon

Way timik nga naminaw ang mga kabos nga parokyano sa bukiran sa Kantularoy sa batan-ong nilang pari nga madasigong nagwali kabahin sa kahinungdanon sa hugot nga pagtuo sa Diyos. Matod niya, ang kaluwasan nga maghatag og kinabuhing dayon didto sa langit uban sa mga anghel mao day bugtong tumong sa kinabuhi dinhi sa yuta, nga kini dili tiaw-tiaw, nga kini naglambigit sa kasingkasing, lawas ug kalag, nga kini nanginahanglan og panlimbasog adlaw-adlaw hangtod sa ikamatay. Ug dayon nagkutlo siyag mga linya gikan sa Fear and Trembling ni Søren Kierkegaard, unya sa dihang nagsugod na siyag batbat kabahin ni Abraham kansang hugot nga pagtuo ug pagsalig sa iyang Langitnong Amahan naghatag kaniyag kaisog pag-ihaw sa kaugalingon niyang anak nga si Isaac, miutnga ang akong tupad nga mag-uuma, ug ang gisabak niyang anak nga nahugtan ra kaayo niya paggakos nagpusngapusnga kay wa kaginhawa. Ug ako nga nahipunta didto kay nagluhod og kasal nakalingi sa batan-ong magtiayon, nga luspad ug piyahok ang mga nawong, nga naghangad sa pari apan wa maminaw sa sermon, kay ang ilang pagtagad gisaklit sa humod nga hutuhot sa handuraw, nahisalaag sila sa siot ug nag-ikis-ikis nga dalan-dalan sa gugma, diin sila nagkurog sa kakulba kon unsay dangatan nila inighugpa sa dan-ag nga kangitngit niining unang gabii sa kinabuhi nga ilang pagasaw-an—maayo man ang ilang kahimtang o dili, sa kabuhong o sa kawad-on, sa sakit o sa kabaskog, hangtod nga bulagon sila ni Kamatayon nga niining tungora tua nagpahimudlay sa lagkaw tungatunga sa mapanunod nilang kamaisan.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Dubai, United Arab Emirates

labyog

Magsuwat ko, ug sa di madugay
ang mga tinta manglupad. Kini

Modasdas padulong sa panganod,
makig-indig sa usa ka tabanog. Susihon

sa akong gamay nga tingog ug tinipigan

nga mga pulong ang mga suok sa hangin.

Ug ang matag letra magpahungaw,
makiglumba sa mga langgam.

Apan dinhi sa yuta ang sumpay sa tinta

gahikot gihapon sa balhibo sa dagang.

Ug sa kataposan naa ra pod nako kon
diin ug asa ko kini ipalabyog sa hangin.


-- CINDY VELASQUEZ
Labangon, Cebu City, Philippines

limbay alang ni ananaw

Sapnayon ko ikaw sa akong mga bukton
Ikaw nga manununod sa akong buluhaton.

Oo anak, ikaw, ikaw mao gayod ang sumpay
Ikaw nga unod ug bukog sa akong kabudlay.

Sapnayon ko ikaw bisan sa mga damgo
Hangtod nga ikaw mahigmatag mahiamgo

Nga way kaangayan kining kalibutan
Ilabi na kanato nga gianod sa Tagoloan.

Anak, hinaut ikaw unya daling mahikat-on
Sa paghubad sa talagsaong mga panan-awon.

Dili susama nako nga midako gyong buta,
Nagsigeg kaapkaap nga gasiga ang mata.

Anak, igo lamang ako sa pagsugilon nimo
Nga ang kawalad-on maoy akong gisuso

Ug ang binlod sa mais maoy akong gatas
Nga gikuraw og ayo sa inahang gikutas.

Busa pagdamgo anak, sama sa akong pagdamgo
Kay ang atong kaliwat duol na gyod mapuo.

"Ananaw, Ananaw, Ananaw hu kagpa ko,
Sa akong mga bukton ikaw sapnayon ko."

Hangtod nga makat-on ka nga ikaw
Unod ug dugo sa akong mga panglantaw.

Apan karon pahulay sa akong mga bukton
Ug tun-i paghubad ang mga panan-awon.

Aron di ka mahiagom sa akong gidangatan,
Pagdamgo anak, damgoha ang bag-ong talugan.


-- ANIJUN MUDAN-UDAN
Malaybalay, Bukidnon, Philippines

lutaw nga langit

(alang kang Barack Obama sa iyang pagpanumpa)

Kanang panganod nga gapaanod
ibabaw sa among kapupod-an sa sabakan
sa Pacific Ocean mao ra'y dagway

anang galutaw sa Capitol Reflection Pool
diin wala'y kisaw nga gapauraray ang tin-aw

nga anino sa Washington Monument
nga buot unta nakong mao'y sangitan
sa mga tabanog nga tulilik sa bulhot
sa aso ug abog nga gaulbo gikan
sa mga suok-suok sa kalibotang
natugsaw ug nagkaunlod sa lapok.

Itugpo ko kining akong gambalay

nga papel tuskig sa tukog sinapsap

gikan sa lubi ug kawayan alang

sa akong duha ka anak ug namong tanan

nga gahangad sa langit sa imong ngalan.


-- MICHAEL U. OBENIETA
Topeka, Kansas, USA

pagbiya sa lungsod human sa lubong

(hubad sa Iningles nga balak ni Richard Jones)

Human ang katawhan ug mga bulak
mangahanaw, sa wa pa ang bato
kuhaa gikan sa balay sa imong inahan
ug wa pa kulita ngadto sa usa ka krus, mibalik ako
sa akong paggawas sa atong lungsod
pagduaw sa imong lubnganan. Ug way
tua didto– ang yuta ra
nga gikahog og dyutay, nagpaabot sa ulan.
Milingkod ako sa imong kiliran
nagsul-ob og itom nga sanglas
ug gibutang ko ang akong kamot sa yuta
ibabaw sa patay mong kasingkasing.
Duha ka tawo namutol sa mga balili
nga nag-ulang sa mga lubong sa atong kilid.
Nagpakaaron-ingnon sila nga wa makakita
nga ako naghilak. Sa hilom
mipunta sila sa ilang trak
paghatag kanako’g higayon.
Ang adlaw mainit. Naggunit sila og mga papel nga baso
ilalom sa sudlanan sa tubig didto sa lapad nilang trak
ug nagduyog sila pagpanginom.
Anad sila niini.
Sa kainit. Sa kagul-anan.
Human sa pipila ka gutlo ang mas batan-on kanila
mibalik sa iyang buhat.
Miluhod siya ug mitayhop sa putol nga mga balili
gikan sa usa ka bato’ng timaan.
Nagtuo ako nga buot niya akong pahibaw-on
nga siya moalagad kanimo.
Apan sa bisan unsang kalisod
nahibalo ako sa matuod:
dihang nalumos ka, ang imong lawas
mitundag didto sa sapa hangtod sa kahangtoran.
Dyes minutos sa di pa moalas otso.
Ang kangitngit dali’ng mikatap
ug karon gabii na
nga madugay, labing madugay.
Ang tawo mitindog ug nagpadayon
sa iyang buhat. Mitindog ako
ug milakaw padulong sa akong sakyanan.
Andrew, kita nahibalo sa kamatuoran:
ang bugnaw’ng bata nga naa nianang lungon
dili mao kadtong akong gihigugma.

Gihubad ni:
-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

sa kalisod sa mga pangutana

sa kalisod sa mga pangutana
sa kinabuhi alang kaniya
igo na lang siya pagduko
sa iyang ulo ug gapahiyom
nga nagpiyong paingon
sa yuta-- nakighimamat
sa iyang duha ka tiil
ang iyang hunahuna


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines

gugmang dulot sa bukog

Kay ang gugma ko kanimo, Inday, dulot sa bukog
Kon motutok ka nako maglain ang akong lawas.
Ang unta kwaknit kong kasingkasing mahimong kabog
Kay ang gugma ko kanimo, Inday, dulot sa bukog.
Sa pahiyom mo lang ang unod ko magkurogkurog
Ug ang pagbati ko dili kapugngan nga moawas.
Kay ang gugma ko kanimo, Inday, dulot sa bukog
Kon motutok ka nako maglain ang akong lawas.

-- VICENTE VIVENCIO BANDILLO

Dubai, United Arab Emirates

didto sa atong kamatayon

adto ko ikaw paaboton unya puhon sa atong kamatayon

didto sa pagsalom nato sa lawod sa matuod nga kahilom
didto unya sumpayan ang tanghaga nga atong isugilon

didto atong mabati ang singgit sumpay sa atong pagluom
didto sa puy-anan sa kahangtoran sa atong kaugalingon


-- HAZELEN C. COBOL
Argao, Cebu, Philippines

ang bag-ong balak

(hubad sa Iningles nga balak ni Charles Wright)

Dili kini mahimay-ong sa hitsura sa dagat.
Wala kini’y buling sa iyang baga’ng mga kamot.
Dili kini tipik sa panimpohon.

Dili kini motug-an sa iyang ngalan.
Wala kini’y mga damgo nga imong kasaligan.
Dili kini matahom nga retratohan.

Dili kini motambayayong sa atong kagul-anan.
Dili kini moalam-alam sa atong mga anak.
Wala kini’y mahimo nga ikatabang kanimo.

Gihubad ni:

-- URIAS A. ALMAGRO
New Berlin, Wisconsin, USA

sa dihang nagmaoy si dodong

Niluyloy ang iyang mga mata,
lalom pa sa kagabhion.

Nalanay ang iyang tingog
ug gihulmigas iyang mga pulong.

Nanindog ang iyang buhok
bisa'g gihaplasan og lana.

Nigilak iyang mga ngipon
sa sidlak sa takdol nga bulan.

Nia iya kong gibuboan
sa luha niyang salimuang.


-- MARIA VICTORIA BELTRAN
Cebu City, Philippines

ayaw ko ilara

palihug lang langga ayaw ko ilara
nianang imong usa ka nipis nga halok

ayaw awata ang mga ngabil ni hudas
ayaw ako og ilara sa paglutaw diha
sa mabaw nga sapa kay ako dili na bata
nga molangoy ug motidlom
padulong sa imong dughan

dugay ra akong nahimong bato
ug dili na malumos sa imong dagayday

palihug lang ayaw na ko ilara
sa imong gamay kaayo nga halok
kay dili na kana nako mabati
ug ayaw ko paambita anang mga lamigas
nga gadimdim sa katam-is

pasagdi ang mga langgam magpabilin
sa ilang mga salag silong sa imong simod
nga bugnaw pa sa mga dahon sa kahoy

dugay nang milayas ang mga langgam
dugay nang nangamatay ang mga lamigas


-- RIC S. BASTASA
Katipunan, Zamboanga del Norte, Philippines